Discover
Kontekst

Kontekst
Author: Radosław Biel
Subscribed: 6Played: 1,028Subscribe
Share
© Radosław Biel
Description
KONTEKST to jedyny taki podcast o archeologii, historii i poszukiwaniach! Wspólnie z widzami i zaproszonymi specjalistami - profesorami, doktorami i pasjonatami, w każdy czwartek o godz. 19 rozwiązujemy zagadki przeszłości i przybliżamy jak mogło wyglądać życie naszych nawet najodleglejszych przodków. Pozycja obowiązkowa dla każdego miłośnika archeologii.
138 Episodes
Reverse
Neandertalczycy w Zwoleniu? Tak jest! Tym razem w cyklu #KONTEKST opowiadamy o najnowszych wynikach badań w dolinie rzeki Zwoleńki i jednym z najbardziej na północ wysuniętych stanowisk neandertalczyków na ziemiach dzisiejszej Polski! Opowiadają prof. dr hab. Barbara Woronko, dr hab. Katarzyna Pyżewicz oraz dr Witold Grużdź.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Dziś porozmawiamy o tym, jak przejść od dat względnych do twardych liczb i jak zsynchronizować dzieje Niżu Polskiego z chronologią celtyckiej Europy i świata śródziemnomorskiego. Wszystko po to, by odpowiedzieć na jedno z kluczowych pytań polskiej archeologii: kiedy i jak szybko ukształtowała się kultura przeworska. Opowiada dr hab. Piotr Łuczkiewicz, prof. UMCS.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Po wakacyjnej przerwie wracamy do Was z prawdziwą archeologiczną petardą w cyklu #KONTEKST! Dzisiejszy temat to jeden z najważniejszych symboli polskiej archeologii – słynna waza z Bronocic, czyli najstarsze znane na świecie przedstawienie pojazdu kołowego. O tym niezwykłym zabytku, kulisach jego odkrycia, ogólnie początkach transportu kołowego i swojej najnowszej książce opowiada prof. dr hab. JANUSZ KRUK.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
W tym odcinku przyjrzymy się nowożytnemu cmentarzysku w Pniu – miejscu, które wzbudziło ogromne zainteresowanie w Polsce i za granicą. Odkrycie jednego z pochówków, zabezpieczonego sierpem i kłódką, stało się tematem licznych artykułów i dyskusji, a zaprezentowana w zeszłym roku rekonstrukcja twarzy tzw. „Zosi” sprawiła, że mogliśmy dosłownie spojrzeć w oczy przeszłości. Opowiadają dr hab. Dariusz Poliński, prof. UMK, dr inż. Maria Cybulska, dr Łukasz Czyżewski.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Chodlik – wielki gród Słowian na Lubelszczyźnie! To jedno z najbardziej zagadkowych stanowisk archeologicznych wczesnego średniowiecza, którego monumentalne wały do dziś budzą podziw. Jaką rolę pełnił ten ogromny ośrodek i dlaczego opustoszał przed powstaniem państwa Piastów? O tajemnicach grodziska opowiada dr Łukasz Miechowicz.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
W surowym krajobrazie północnej Szkocji do dziś można dostrzec pozostałości niezwykłych kamiennych wież sprzed ponad 2000 lat. Wznoszone od Hebrydów, przez Orkady i Szetlandy, aż po Caithness i Sutherland: brochs – monumentalne konstrukcje epoki żelaza – wciąż budzą pytania o swoją funkcję. Czy były fortecami? Rezydencjami elit? A może miały jeszcze inne znaczenie? Opowiada dr Cezary Namirski.Książkę „Pradziejowe wieże północy: brochs i epoka żelaza w Szkocji” możecie zamówić pod tym adresem: https://tyniec.com.pl/homini/2388-pradziejowe-wieze-polnocy-brochs-i-epoka-zelaza-w-szkocji-9788382053210.html::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Od kilku lat zespół badawczy projektu „Bioregion Biebrza. Rzeka i człowiek” eksploruje stanowiska archeologiczne ukryte wśród torfowisk Biebrzańskiego Parku Narodowego. To region, który z perspektywy dotychczasowych podręczników było białą plamą na mapie pradziejowego osadnictwa.Najnowsze badania ujawniły jednak bogaty materiał zabytkowy – od narzędzi krzemiennych schyłkowego paleolitu, przez ślady pasterskich społeczności epoki żelaza, aż po konstrukcje z epoki kamienia, zapieczętowane przez kolejne warstwy organicznych osadów. Czy najnowsze odkrycia zmienią pogląd na rozwój subneolitu w tej części Europy? Opowiadają Adam Wawrusiewicz, dr Michał Przeździecki oraz dr Marcin Frączek.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Jak wyglądały rytuały pogrzebowe w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza? Co możemy powiedzieć o ludziach żyjących na ziemiach dzisiejszej Polski ponad 2500 lat temu? W tym odcinku zagłębiamy się w tajemnice cmentarzyska birytualnego w Opolu-Groszowicach, gdzie odkryto 45 grobów kryjących zarówno pochówki ciałopalne, jak i szkieletowe. Opowiada dr hab. Tomasz Purowski, prof. IAEPAN – archeolog specjalizujący się w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza, autor licznych publikacji naukowych, ekspert w badaniach nad osadnictwem i obrządkiem pogrzebowym.Nagranie powstało w ramach projektu „Birytualne cmentarzysko z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza odkryte w Opolu-Groszowicach”, dofinansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach konkursu „Ochrona zabytków archeologicznych 2023”.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Dlaczego ponad 5000 lat temu Wysoczyzna Kańczucka odgrywała kluczową rolę w rozwoju społeczności rolników młodszej epoki kamienia? Najnowsze badania archeologiczne ujawniają, że ówczesne osadnictwo było znacznie bardziej rozwinięte, niż sądziliśmy do tej pory. Wśród odkryć znalazły się choćby monumentalne cmentarzyska, które stanowią jedne z najbardziej wysuniętych na południowy wschód przejawów monumentalnej architektury grobowej w tamtych czasach! O osadnictwie, cmentarzyskach, a także odkrywanych zabytkach kultury pucharów lejkowatych oraz kultury ceramiki sznurowej opowiadają dr Dariusz Król i dr Michał Głowacz.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Tym razem w cyklu #KONTEKST porozmawiamy o różnych obliczach archeologii wojny — od początków zjawiska wojny w dziejach ludzkości, przez psychologiczne i społeczne aspekty konfliktów, aż po to, jak współczesna archeologia bada ślady dawnych bitew, przemocy i fortyfikacji. Opowiada dr hab. Bartosz Kontny, prof. UW.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
W tym odcinku serii 'Kontekst' prowadzonej przez Radosława Biela, przenosimy się do Gościkowa-Paradyżu, gdzie badania archeologiczne i architektoniczne ujawniają fascynujące historie dawnych zabudowań. Prezentujemy najnowsze odkrycia dotyczące średniowiecznych warstw osadniczych, architektonicznych tajemnic cysterskiego opactwa oraz barokowej przebudowy kompleksu. Odcinek zawiera także zapowiedź nadchodzących Europejskich Dni Archeologii 2025. Gośćmi są dr Arkadiusz Michalak, dyrektor Muzeum Archeologicznego Środkowego na Dodrze, oraz dr hab. inż. arch. Andrzej Legendziewicz profesor Politechniki Wrocławskiej.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
W tym odcinku opowiadamy o wyjątkowych odkryciach archeologicznych w Kazimierzy Wielkiej. Pod szkolnym boiskiem i trawnikiem Regionalnej Placówki Opiekuńczo-Terapeutycznej archeolodzy odkryli jedno z najciekawszych stanowisk ostatnich lat. Dowiecie się o pozostałościach osadnictwa malickiej kultury neolitu, i spektakularnych grobach z okresu wpływów rzymskich, w tym znalezionej situli z brązu z wyobrażeniem delfinów. Podziwiajcie fascynujące znaleziska i dowiedzcie się, jak wyglądały dawne rytuały pogrzebowe oraz codzienne życie mieszkańców terenów dzisiejszej Kazimierzy Wielkiej od neolitu po okres wpływów rzymskich. Uzyskane wyniki badań przedstawia dr Joanna Zagórska-Telega z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Marcin M. Przybyła z firmy archeologicznej „Pryncypat”.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
W tym odcinku przyjrzymy się pozornie niepozornemu, a jednak niezwykle informacyjnemu elementowi ludzkiego szkieletu – zębom. Co można z nich wyczytać? Bardzo wiele – od diety, przez pochodzenie, aż po wiek czy nawet status społeczny! O znaczeniu zębów w archeologii i antropologii opowiadać będzie prof. dr hab. Jacek Tomczyk.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Choć często skupiamy się na grodach, ceramice czy uzbrojeniu, czasem warto zapytać: co jedli nasi przodkowie i jak zdobywali pożywienie w otaczającym ich środowisku? Ryby i dzikie zwierzęta były ważnym uzupełnieniem diety, ale też źródłem kości, skór, tłuszczu i wielu innych surowców. Do świata codziennego Słowian sprzed tysiąca lat – by porozmawiać o tym, co łowili i na co polowali, przenosi nas Michał Ostrowski.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Czy Wandalowie tworzyli kulturę przeworską? To pytanie od lat dzieli archeologów, historyków i językoznawców. W tym odcinku przyglądamy się najnowszym odkryciom, analizujemy źródła pisane i dowody materialne, by rozwikłać jedną z największych zagadek starożytnych ziem dzisiejszej Polski. Kim naprawdę byli Wandalowie? I co wiemy o ich związku z kulturą przeworską? jakie argumenty przemawiają dziś za i przeciwko jej wandalskości opowie nasz gość – prof. dr hab. Gościwit Malinowski.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Dziś zabieramy Was do serca Wielkopolski, gdzie wśród pól i lasów powiatu śremskiego zespół badaczy od kilku lat przygląda się miejscom, które do niedawna w ogóle nie figurowały jako stanowiska archeologiczne. Niektóre opisywano jako zwykłe osady otwarte – inne nie były rozpoznane wcale. A jednak... mają wały, fosy, zachowane formy terenowe. Tylko że czas działa na ich niekorzyść – intensywna uprawa, erozja, modernizacje. Dlatego właśnie teraz trwa misja ostatniej szansy. O staraniach mających na celu inwentaryzację tych obiektów opowiadać będą Marcin Krzepkowski oraz dr Radosław Franczak.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
W tym odcinku przenosimy się do jednej z najbardziej znanych jaskiń w Polsce – Jaskini Raj! Po blisko sześciu dekadach archeolodzy niedawno powrócili tu, by przy pomocy najnowszych metod badawczych odsłonić kolejne tajemnice prehistorii Gór Świętokrzyskich. Co udało się odkryć i co może to zmienić w naszym rozumieniu osadnictwa neandertalczyków i ludzi współczesnych?Czy setki kości plejstoceńskich zwierząt, m.in. mamuta, lwa jaskiniowego i niedźwiedzia, a także liczne poroża reniferów tworzyły barierę ochronną? Opowiada dr hab. Małgorzata Kot, prof. UW.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Znamy wyniki plebiscytu "Archeologiczne Sensacje 2024", w którym doceniane są najciekawsze odkrycia, publikacje, projekty i wydarzenia związane z pracami polskich archeologów. Zwycięzców wyłoniono w 10 kategoriach, m.in.: za najważniejsze odkrycie archeologiczne w Polsce, odkrycie zagraniczne polskich archeologów, książka i zdjęcie.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Jakie sekrety skrywa Goschwitz – zanikła wieś odkryta kilkanaście lat temu na Wzgórzach Strzelińskich? Wiemy, że powstała pod koniec XIII w., istniała zaledwie kilkadziesiąt lat, po czym została opuszczona na stulecia. Na jej pozostałości udało się natrafić jednak dzięki danym z lotniczego skanowania laserowego, a w ciągu ostatnich paru lat prowadzono na jej terenie badania wykopaliskowe. O najnowszych wynikach opowiadają dr Maria Legut-Pintal oraz Konrad Burek.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/
Gdy myślimy o nazistowskich obozach, naszą uwagę przykuwają zwykle te najbardziej znane, jak Auschwitz, Majdanek czy Gross-Rosen. Jednak regiony Europy Środkowo-Wschodniej były także świadkami działania setek mniejszych filii i obozów pracy przymusowej, których losy wciąż pozostają w cieniu wielkiej historii. To właśnie w tych miejscach, schowanych w lasach i rozproszonych po wsiach, tysiące więźniów – głównie Żydów, Polaków i Rosjan – zmuszanych było do niewolniczej pracy na potrzeby przemysłu wojennego III Rzeszy. Opowiada dr hab. Paweł Konczewski, prof. UPWr.::::: CHCESZ NAM POMÓC? ::::::Prenumeruj i wspieraj czasopismo „Archeologia Żywa”: https://ibhik.pl/prenumerata-archeologia-zywa/