آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۲۲ آذر ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleدر پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از حسن لشگری، آهنگساز و نوازنده یاد کرده‌ایم. او با خوانندگان بسیاری در سبک پاپ همکاری کرده بود. ترانه "تنها با گل‌ها" با صدای هایده که بسیار مشهور شد نیز از ساخته‌های اوست.حسن لشگری متولد سال ۱۳۱۷ در تهران بود. او یکی دیگر از هنرمندان خانواده مشهور لشگری بود که البته سبک کارش کمی با دیگر افراد خانواده متفاوت بود.پدرش علی‌اصغر لشگری نوازنده تار بود و به همین سبب او از کودکی با موسیقی آشنا شد. نواختن ساز سنتور را نزد برادرش منوچهر لشگری آغاز کرد و پس از آن به هنرستان موسیقی راه یافت و تحصیلات خود را به پایان برد.او سازهای ویلن، پیانو و آکاردئون را به خوبی می‌نواخت و با ارکستر کودکان نیز همکاری داشت.در طول سال‌های فعالیتش با خوانندگان بسیاری مانند هایده، گوگوش، الهه، پوران، ایرج، عارف و ... همکاری داشت و بسیاری از ساخته‌های او در زمان انتشار بسیار مشهور شد.ترانه "تنها با گل‌ها" با صدای هایده، "آدما" و "دنیا وفا نداره" با صدای گوگوش و ترانه دوصدایی "نگاهم با نگاهت قصه‌ها دارد" با صدای عارف و هایده از نمونه‌های موفق کار اوست.حسن لشگری از سال ۱۳۵۱ دچار بیماری شد و تا سال‌ها به توصیه پزشکان برای درمان به خارج از کشور رفت و آمد داشت اما در نهایت در تیر ماه سال ۱۳۵۴به ایران بازگشت.او پس از بازگشت به تهران، در بیمارستان به خبرنگار هفته‌نامه جوانان گفته بود: «دوری از وطن و دوستان بیشتر مرا به ناامیدی کشیده بود و حالا که همه را در کنار خود می‌بینم و گاه به نوای موزیک ایرانی گوش می‌دهم، امیدی در دلم جوانه کرده و احساس راحتی می‌کنم.»حسن لشگری در ۲۳ مرداد سال ۱۳۵۴ بر اثر سرطان معده درگذشت.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۸ آذر ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleملاحت حداد، خواننده ساکن لندن مهمان پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" است. از این هنرمند قطعه "بی‌گناه" با شعری از فربد بهمنی و آهنگسازی فریبرز فرهنگ‌مهر را انتخاب کرده‌ایم.ملاحت حداد متولد ۲۷ شهریور ۱۳۶۰ در رشت است. او در رشته ادبیات فارسی تحصیل کرده و زمانی که در ایران ساکن بود، در مقطع دبستان به شغل معلمی اشتغال داشت.او در این برنامه از این می‌گوید که به واسطه برادر و عمویش که دستی بر نواختن ساز داشتند، به موسیقی علاقه‌مند شد و با فراگیری ساز تار پا در این عرصه گذاشت.حداد در آواز از شاگردان ماری بیابانگرد و هنگامه اخوان بود اما می‌گوید که غلامحسین بنان و پریسا نیز در زندگی موسیقایی او نقش به‌سزایی داشتند.در پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از قطعه "بی‌گناه" با شعری از فربد بهمنی و آهنگسازی فریبرز فرهنگ‌مهر گفته‌ایم و همچنین از چند قطعه دیگر که برخی از آنها تجربه متفاوتی برای ملاحت حداد بوده‌اند، مانند همکاری با یک موزیسین موسیقی الکترونیک.حداد در ایران با گروه‌های بسیاری مانند گروه ناصر مسعودی، خواننده به‌نام موسیقی گیلان همکاری کرده و پس از مهاجرتش به خارج از کشور نیز اجراهای مختلفی را روی صحنه برده است.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۲۴ آبان ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleدر پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از مجید نجاحی، نوازنده سنتور گفته‌ایم که به خاطر ويبراسيون‌های زيبا به یکی از سنتورنوازان منحصر‌بفرد تبديل شد که صدای سازش خیلی وقت‌ها برای شنوندگان غيرمتخصص هم قابل تشخیص بود.مجید نجاحی در بهمن سال ۱۳۱۳ در شهر تهران متولد و تحصیلات ابتدایی را در مدرسه پروانه گذراند و پس از آن برای ادامه تحصیل به دبیرستان علمیه رفت.او سال‌ها با خانواده در بهارستان تهران زندگی می‌کرد اما پس از سکونت در دروازه شمیران، بر حسب اتفاق خانه آنها در همسایگی محسن بی آزار از نوازندگان سنتور و از تک‌نوازان رادیو در آن زمان بود و در نتیجه رفت و آمدها، نجاحی برای نخستین بار با ساز سنتور و نحوه نواختن آن آشنایی ابتدایی پیدا کرد.با توجه به علاقه‌اش به موسیقی از یک نجار خواست سنتور کوچکی در مقابل دریافت مبلغ کمی برای او بسازد. نجار هم یک سنتور به اندازه یک وجب و چهار انگشت برایش ساخت و نجاحی هم پس از آنکه خود روی این صفحه سیم‌ها را سوار کرد، مشغول فراگیری شد.نجاحی پس از پنج سال نواختن سنتور با حسین قوامی، احمد عبادی، مرتضی‌خان محجوبی و نورعلی‌خان برومند آشنا شد و از محضر آنها بهره برد.خودش بارها گفته بود که در نوازندگی بسیار تحت تاثیر نوازندگی پیانوی مرتضی محجوبی قرار داشت و سعی می‌کرد از سبک این نوازنده به‌نام استفاده کند.داوود پیرنیا در سال ۱۳۳۷ در منزل عبدالعلی وزیری او را به برنامه گلها دعوت کرد و بدین ترتیب نخستین برنامه‌ای که با صدای ساز او در رادیو ضبط شد، گلهای جاویدان شماره ۲۰ در دستگاه همایون بود.مجید نجاحی با خوانندگانی هم چون حسین قوامی، اکبر گلپایگانی، محمدرضا شجریان، محمود خوانساری، ایرج و عبدالوهاب شهیدی همکاری کرد و حضور پررنگی در برنامه‌های تکنوازی سنتور، تکنوازان و موسیقی اصیل ایرانی داشت.در پادکست این هفته از فعالیت‌های هنری و شیوه نوازندگی او که در روز ۲۱ مرداد سال ۱۳۹۵ و در سن ۸۲ سالگی در تهران درگذشت، گفته‌ایم.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۱۰ آبان ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleپویان بیگلر، آهنگساز و نوازنده تار و سه‌تار مهمان پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" است. در این برنامه از آلبوم "خانه غریب" با آهنگسازی این هنرمند و صدای وحید تاج گفته‌ایم.امیر پویان بیگلر متولد اول تیر ۱۳۶۱ در همدان است و از کودکی نزد استادانی همچون داریوش زرگری و ارشد تهماسبی به فراگیری موسیقی پرداخت. دوره عالی را نیز در محضر اساتید دیگری هم‌چون داریوش طلائی و محمدرضا لطفی گذراند و از محضر شریف لطفی و محسن حجاریان نیز بهره برد.پس از پایان دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته موسیقی به تدریس و نوازندگی مشغول شد اما گفته‌های محمدرضا لطفی، زمانی که به ایران بازگشته بود چنان تاثیری در زندگی موسیقایی او داشت که پس از آن به آهنگسازی مشغول شد. پویان بیگلر در این پادکست در این باره می‌گوید.پویان بیگلر در آلبوم "خانه غریب" با وحید تاج همکاری کرد و این اثر را در سال ۱۳۸۸ به عنوان پروژه کار عملی کارشناسی ارشدش منتشر کرد. آلبومی که در آن زمان نظر تحسین برانگیز بسیاری از اساتید به‌نام هم چون محمدرضا شجریان و داریوش طلائی را به دنبال داشت. این آهنگساز در پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از روند ساخته شدن این آلبوم گفته است.بیگلر از سال ۲۰۲۲ ساکن بریتانیا است و در حال حاضر مشغول برگزاری کنسرت‌های مختلف در برخی شهرهای اروپایی است. این اجراها، دو نوازی میان او و علی نوربخش، نوازنده سازهای کوبه‌ای است.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۱۹ مهر ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleدر پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از شاهرخ یاد کردیم. خواننده و آهنگسازی که موسیقی را با تالار رودکی و جامعه باربد آغاز کرد و با موسیقی پاپ ادامه داد. او در طول فعالیت هنری خود انتقادات تندی نسبت به خوانندگان ساکن لس‌آنجلس مطرح کرده بود.شاهرخ شاهید متولد ۱۰ آذر ۱۳۲۸ فراگیری موسیقی را در نوجوانی آغاز کرد و به تشویق پدرش در کلاس‌های اسماعیل مهرتاش شرکت کرد تا ردیف‌های موسیقی ایرانی را بیاموزد.او در دبستان بامشاد و دبیرستان مروی تحصیل و یادگیری موسیقی را در تالار رودکی و تئاتر جامعه باربد آغاز کرد.این خواننده والدینش را خیلی زود از دست داد و نزد خواهرش بزرگ شد اما همچنان کار موسیقی را ادامه داد و گفته می‌شود، نخستین ترانه‌اش را در ۱۴ سالگی منتشر کرد.۱۶ سال داشت که ترانه‌ای برای سریال "غریبه" به کارگردانی محمدعلی زرندی‌فر خواند و نامش بر سر زبان‌ها افتاد.تا سال ۱۳۵۴ که تصمیم گرفت برای ادامه تحصیل موسیقی به لس‌آنجلس برود، در ایران دو آلبوم منتشر کرد و پس از مهاجرت، نخستین آلبومش در سال‌ ۱۳۵۹ به صورت مشترک با ابی و شهرام شب‌پره منتشر شد.شاهرخ در بیش از چهار دهه فعالیت با ترانه‌سرایان و آهنگسازان مطرحی هم‌چون منوچهر چشم‌آذر، کاظم عالمی، فرید زلاند، مسعود فردمنش، سیاوش قیمشی، اردلان سرفراز، ناصر چشم‌آذر، محمد مقدم، هما امیرافشار، شهیار قنبری و جهانبخش پازوکی همکاری کرد.شاهرخ یکی از منتقدان سرسخت بسیاری از همکاران خود بود و اعتقاد داشت، "بسیاری از خوانندگان ساکن لس‌آنجلس تنها زمزمه می‌کنند و صدا ندارند".او دو روز پس سالگرد تولدش در ۱۲ آذر ۱۴۰۲ به ‌علت ابتلا به سرطان در ۷۴ سالگی درگذشت.در پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" مروری بر برخی آثار این هنرمند داشتیم و درباره کارنامه هنری او گفته‌ایم.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۵ مهر ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleدر پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از ناهید سرافراز، خواننده قدیمی یاد کرده‌ایم. محمد نوری، ناهید سرافراز را از نخستین زنانی معرفی کرده بود که در زمینه موسیقی پاپ در ایران فعالیت داشت.از زندگی ناهید سرافراز، خواننده قدیمی اطلاعات چندانی در دسترس نیست. در منابعی گفته شده است که او متولد تهران بود و فعالیت هنری خود را از حدود سال ۱۳۲۷ در همکاری با حمید قنبری آغاز کرد.در همان سال‌ها پرویز خطیبی که در حال ساخت فیلمی به نام "دستکش سفید" بود از حمید قنبری و ناهید سرافراز برای نقش آفرینی در این فیلم دعوت کرد.خطیبی گفته بود: «وقتی که از خانم سرافراز برای بازی در این فیلم دعوت کردم، اصلا خانواده او از کارهای هنری ایشان اطلاعی نداشتند و حتی نمی‌دانستند که ناهید چندین سال است که در رادیو هم می‌خواند.»همچنین مجید وفادار، نوازنده ویولن و آهنگساز نیز در اطلاعات هفتگی ۲۲ اسفند ۱۳۵۴ درباره ناهید سرافراز گفته بود: «ناهید را کریم فکور و احمد دهقان به من معرفی کردند، آن روزها پرویز خطیبی فیلم دستکش سفید را می‌ساخت و از من خواسته بود چند آهنگ برای صدای ناهید که هنرپیشه اول این فیلم بود بسازم. همکاری ما دو نفر البته زیاد هم طول نکشید.»ناهید سرافراز به این ترتیب در سال ۱۳۳۰ با بازی در فیلم پرویز خطیبی وارد سینما شد و سال بعد از آن هم در فیلم دیگری به نام "چهره آشنا" به کارگردانی حسن خردمند نقش آفرینی کرد.بین سال‌های ۱۳۲۵ تا ۱۳۳۰ که ضبط و تکثیر صفحه‌های گرامافون افزایش پیدا کرده بود، صفحه‌هایی هم از ناهید سرافراز منتشر شد."صبا به یار عزیز" که تصنیف انتخابی ما در پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" است در سال ۱۳۳۱ با ارکستر برادران وفادار ضبط شده است.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۱۵ شهریور ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleغلامعلی پورعطایی متولد ۱۳۲۶ در منطقه محمودآباد تربت‌جام و بازنشسته آموزش و پرورش بود و از کودکی به خوانندگی و نوازندگی علاقه داشت.در سال ۱۳۴۴ به سبب شهرت در نوازندگی و خوانندگی به تهران دعوت شد تا در تالار رودکی، مجامع هنری مختلف، سفارتخانه‌های اروپایی و رادیو و تلویزیون به اجرا بپردازد. در همان دوره دوتارزنی او در چند مراسم شاهنامه خوانی نیز از اجراهای به یادماندنی‌اش شد.غلامعلی پورعطایی در گفتگویی درباره دوتار گفته بود: «دوتار ساز دل است. هیچ‌کس از عبارت دوتارنوازی استفاده نمی‌کند و همه می‌گویند؛ دوتارزنی. دوتار را می‌زنند، ولی بقیه سازها را می‌نوازند. دوتار یک جور فریاد است اما این زدن به معنای خشونت نیست. بیشتر جوشش و عصیان روح است. روال دوتارزدن اینگونه است که از یک دعوا شروع می‌شود و به آشتی ختم می‌شود.»پورعطایی همچنین در بیش از ۱۸ فیلم و سریال به کارگردانی هنرمندان مختلفی هم‌چون واروژ کریم مسیحی و بهرام بیضایی نیز ایفای نقش کرده بود.یکی از ماندگاترین آثاری که او اجرا کرده بود، قطعه "نوایی نوایی" است که تاکنون از سوی خوانندگان بسیاری بازخوانی شده و قطعه انتخابی ما در این قسمت پادکست "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" است.پورعطایی در ماه‌های آخر عمرش مبتلا به عفونت ریه شد و ۱۲ مهر ۱۳۹۳ در سن ۶۷ سالگی درگذشت.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست:  ۱ شهریور ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleبا جهانگیر ملک، نوازنده چیره‌دست تنبک و از پرکارترین نوازندگان برنامه گلها در پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" بیشتر آشنا شوید. او در حدود ۵۵۰ برنامه به عنوان نوازنده در رادیو شرکت داشت.جهانگیر ملک در ۲۹ بهمن سال ۱۳۱۱ در خیابان ری تهران به دنیا آمد و زمانی که در حال تحصیل در دبیرستان دارالفنون بود به فراگیری موسیقی علاقه‌مند شد.حبیب الله نصیری‌فر در جلد اول کتاب "مردان موسیقی سنتی و نوین ایران" درباره نحوه آشنایی او با استادش حسین تهرانی نوشته است: «روزهای که حسین تهرانی از منزل خارج می‌شد، او (ملک) استاد را با نگاهی ستایش‌انگیز دنبال می‌کرد، اما خجالت می‌کشید موضوع علاقه خود را در خصوص نواختن ضرب (تنبک) با وی در میان بگذارد؛ رفته‌رفته حس کنجکاوی استاد تهرانی تحریک شد و روزی از او پرسید: «شما چرا همیشه مواظب حال و حرکات من هستید؟ کاری با من دارید؟ ملک با خجالت و دستپاچگی در جواب می‌گوید: بله، می‌خواستم اگر برایتان امکان داشته باشد نوازندگی ضرب را به من بیاموزید.»بدین ترتیب جهانگیر ملک تا سال‌ها نزد حسین تهرانی، از استادان به‌نام نوازندگی تنبک رفت و معتقد بود که شیوه تنبک نوازی‌اش تحت تاثیر مستقیم سبک و شیوه تنبک نوازی استاد حسین تهرانی است.جهانگیر ملک در سال ۱۳۳۲ از طریق علی تجویدی، آهنگساز و نوازنده ویولن به مشیر همایون شهردار، رئیس وقت رادیو معرفی شد و از آن زمان بود که تقریبا در تمامی ارکسترهای رادیو حضور پیدا کرد.او سابقه همکاری با ارکسترهای شماره یک به رهبری حسینعلی ملاح و مهدی مفتاح – ارکستر شماره دو به رهبری مجید وفادار و علی تجویدی- ارکستر شماره سه به رهبری پرویز یاحقی و همایون خرم – ارکستر شماره چهار به رهبری عباس شاپوری- ارکستر شماره پنج به سرپرستی بزرگ لشکری و ارکستر شماره شش به رهبری حبیب‌الله بدیعی را داشت.پس از تشکیل ارکستر گلها نیز به دعوت حبیب الله بدیعی، همزمان با دیگر استاد بزرگ تنبک نوازی ایران، امیرناصر افتتاح به نوازندگی در این ارکستر پرداخت.جهانگیر ملک را با وجود تعداد پرشمار آثار ضبط شده می‌توان پرکارترین هنرمند موسیقی ایران نام برد.ملک علاوه بر اجراهای رادیویی، در جشنواره‌های موسیقی و کنسرت‌های مختلفی در ایران، آمریکا، آلمان، ایتالیا، ژاپن، مکزیک، افغانستان، کویت، عربستان و یمن اجرا داشت.جهانگیر ملک در ۱٩ آذر سال ۱٣٨۱ در سن ٧۰ سالگی درگذشت.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۱۸ مرداد ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleدر پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از ملکه برومند، خواننده قدیمی گفته‌ایم. قطعه‌ای که در این برنامه با صدای این خواننده انتخاب شده در سال ۱۳۱۷ با حضور نوازندگان بنامی هم چون ابوالحسن صبا و مرتضی محجوبی در حلب سوریه ضبط شده است.ملکه برومند با نام اصلی ملکه ‌الزمان برومندفرد متولد سال ۱۲۹۶ در نائیج مازندان بود. به واسطه عمویش، نورعلی خان برومند که از بزرگان موسیقی ایرانی بود با ابوالحسن صبا آشنا شد و مدت شش سال تحت آموزش‌های او قرار گرفت. مدتی هم نواختن سنتور را از حبیب سماعی فرا گرفت.برومند البته همیشه از صدای خوش مادر نیز یاد کرده و معتقد بود، صدای خوشش را از خانواده مادری به ارث برده است اما نقش پررنگ خانواده اهل موسیقی پدری را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.او پس از اتمام تحصیلات در سال ۱۳۱۷ همراه با ابوالحسن صبا، مرتضی محجوبی، جواد بدیع‌زاده، جلال‌الدین تاج اصفهانی، حسین‌قلی طاطایی و ملوک ضرابی به سوریه و لبنان سفر کرد و چندین قطعه بر روی صفحات گرامافون ضبط کرد.قطعه‌ای که در پادکست این هفته با صدای ملکه برومند می‌شنوید حاصل یکی از همکاری‌های برومند با دو نوازنده چیره‌دست، ابوالحسن صبا و مرتضی محجوبی بر روی شعری از سالک اصفهانی به نام "پیام عاشق" است.برومند در سال ۱۳۲۳ با جامعه باربد آشنا شد و تحت نظر اسماعیل مهرتاش به اجرای نمایش‌های موزیکال پرداخت و همین امر باعث شهرت بیشترش شد.او همچنین در سال ۱۳۲۷ در کنسرت انجمن موسیقی ملی با عنوان "کنسرت به یاد حافظ" که در سینما رکس برگزار شد، به اجرای برنامه پرداخت.ملکه برومند پس از ازدواج با عباس حکمت‌شعار که از هنرمندان تئاتر و موسیقی بود، به ملکه حکمت‌شعار نیز شهرت یافت.گفته شده است، پس از درگذشت ابوالحسن صبا در آذر سال ۱۳۳۶ برومند نیز خوانندگی را تا زمان درگذشتش در ۸ مرداد سال ۱۳۶۹ رها کرد.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۴ مرداد ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleدر پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از پرویز مقصدی، یکی از بزرگترین آهنگسازان موسیقی پاپ در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ ایران گفته‌ایم. نخستین ترانه‌ای که او آهنگسازی کرد، "نفرین" یا "سنگ قبر آرزو" بود که با صدای آرتوش منتشر شد.پرویز مقصدی متولد ۱۴ اردیبهشت ۱۳۱۷ در روسیه بود. از او در کنار عطاءالله خرم، سورن و واروژان به عنوان یکی از افرادی که موسیقی پاپ را وارد ایران کرد یا دست‌کم بسیار در ترقی آن نقش داشت، یاد می‌کنند.بسیاری از خوانندگان مطرح پاپ در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ خورشیدی در ایران کارشان را با مقصدی آغاز کرده بودند.نخستین ترانه‌ای که پرویز مقصدی به صورت رسمی آهنگسازی کرد، "نفرین" یا "سنگ قبر آرزو" بر روی شعری از پرویز وکیلی با صدای آرتوش بود. با اینکه این خواننده در ابتدا نتوانسته بود، به خوبی از عهده اجرای این ترانه بربیاید اما در نهایت در سال ۱۳۴۲ برای بار دوم، اجرای قابل قبولی از آن داشت و پس از ضبط این صفحه، این ترانه به یکی از مشهورترین ترانه‌های آن زمان تبدیل شد.در سال ۱۳۴۷ پرویز مقصدی ترانه‌ دیگری با نام "دریاچه نور" را ساخت که عارف آن را اجرا کرد و صفحه‌ این آهنگ نیز به سرعت در میان مردم دست به دست و باعث شهرت بیشتر این خواننده شد.گوگوش هم نخستین آهنگ اختصاصی‌اش را در سال ۱۳۴۷ به نام "قصه وفا" با آهنگسازی او منتشر کرد. داریوش نیز با آهنگ "به من نگو دوست دارم" در تابستان سال ۱۳۵۰ از ساخته‌های مقصدی معروف شد.مقصدی در دهه ۱۳۵۰ با تاسیس دفتری هنری در تهران، به آموزش جوانان مشتاق فراگیری موسیقی پرداخت. هم‌زمان آهنگسازی دوره‌ نخست شوی تلویزیونی "چشمک" را هم برعهده‌ گرفت.مقصدی پیش از انقلاب اسلامی برای یک سال از ایران رفت اما دوباره به کشور بازگشت و در سال ۱۳۵۴ یا ۱۳۵۵ با مهدی ذکایی، سردبیر مجله جوانان مصاحبه‌ای کرد و از دل‌زدگی از دنیای موسیقی گفت.در این مصاحبه مقصدی با گلایه از برخی از خوانندگانی که با آنها همکاری داشت، اعلام کرد احتمالا به زودی و برای همیشه ایران را ترک خواهد کرد.او پس از انقلاب سال ۵۷ مجددا به آمریکا رفت و با وجود اصرارها و پیشنهادهای بسیار، ترجیح داد که از صحنه‌ فعالیت‌های هنری دور باشد و تا زمانی که در دوم فروردین ۱۳۸۸ در اثر سرطان ریه درگذشت، کسی خبری از او نداشت.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۱۴ تیر ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleدر پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از لیلی افشار، نوازنده چیره‌دست گیتار و نخستین زنی که در دنیا دکترای گیتار گرفت، یاد کرده‌ایم. این نوازنده برجسته در آبان سال ۱۴۰۲ در ۶۳ سالگی درگذشت.در پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از لیلی افشار، نوازنده چیره‌دست گیتار و نخستین زنی که در دنیا دکترای گیتار گرفت، یاد کرده‌ایم. این نوازنده برجسته در آبان سال ۱۴۰۲ در ۶۳ سالگی درگذشت.لیلی افشار متولد سال ۱۳۳۸ در تنکابن بود. پدربزرگ و مادربزرگش تار می‌نواختند و پدرش نیز نوازنده ساز ویولون بود. در چنین فضایی لیلی نیز از همان ابتدا با هنر نوازندگی آشنا و به قول خودش، یک دل نه صد دل عاشق گیتار و صدای آن شد.داریوش افراسیابی اولین معلم گیتار لیلی افشار بود و او پس از تحصیل در ایران برای تکمیل دانش و مهارت خود، زمانی که تنها ۱۷ سال سن داشت، مهاجرت کرد و برای تحصیل در مدرسه موسیقی بوستون به آمریکا رفت. او از شاگردان برجسته آندرس سگوبیا، استاد معروف گیتار در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی بود.افشار اجراهایی از آثار رضا والی، گری آیستر، گرارد روژد، لوریس چوبانیان، آرن ملنس، کامران اینجه، باربارا کولب، مرلین زیفرین و سالوادور بروتونس را در کارنامه خود دارد.لیلی افشار معتقد بود که موسیقی ایرانی دو نوع است، موسیقی محلی که بسیار شبیه موسیقی غربی است و به راحتی با گیتار نواخته می شود و موسیقی سنتی که قابل اجرا با گیتار نیست اما او با افزودن ربع پرده به گیتارش، موسیقی سنتی ایرانی را نیز نواخته است.او در شرح و تفسیر موسیقی هم دست داشت و مقاله‌هایش در نشریات مختلف بین‌المللی منتشر بود."ساغر"، "مسخ"، "گذار در نوا"، "هزار و یک شب"، "بیست و چهار کاپریچوی گویا" و "باخ برای گیتار کلاسیک" از جمله آلبوم‌های افشار هستند.او همچنین کتاب‌هایی مانند "پنج آواز محلی ایرانی"، "باخ برای گیتار کلاسیک" و "آموزش گیتار کلاسیک از مبتدی تا پیشرفته" را هم در کارنامه دارد.لیلی افشار هم از سایر زنان نوازنده در داخل کشور مستثنی نیست و محدودیت‌های برگزاری کنسرت در ایران را تجربه کرده است، خود در مصاحبه‌ای گفته بود: «در تهران مشکلی ندارم، سریع برایم مجوز صادر می‌شود و کنسرت می‌دهم اما برای برگزاری کنسرت در شهرهای دیگر مشکل داریم. به همین دلیل من در آموزشگاه‌های موسیقی برای ۳۰ تا ۵۰ نفر می‌نوازم. افرادی که معمولا جزو هنرجوها هستند. ابتدا قطعه را توضیح می‌دهم و بعد برایشان گیتار می‌زنم.»افشار پس از تحمل یک دوره بیماری در دوم آبان سال ۱۴۰۲ در سن ۶۳ سالگی درگذشت و پیکر او در زادگاهش به خاک سپرده شد.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۳۱ خرداد ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleدر پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از ناصر چشم‌آذر، از چهره‌های برجسته موسیقی پاپ چند دهه اخیر ایران یاد کرده‌ایم. از او به عنوان یکی از پیشگامان ورود و رواج سازهای الکترونیک به ایران و تلفیق کننده این سازها با موسیقی ایرانی نام برده می‌شود.ناصر چشم‌آذر که از مشهورترین آهنگسازان و تنظیم‌کنندگان موسیقی در عرصه پاپ ایران بود، در ۱۰ دی ماه ۱۳۲۹ در اردبیل در خانواده‌ای موسیقی‌دوست متولد شد.پدرش، اسماعیل چشم‌آذر از نوازندگان تار بود و برادر بزرگترش، منوچهر چشم‌آذر نیز از چهره‌های سرشناس آهنگسازی و تنظیم موسیقی است.هنگامی که پنج سال داشت همراه با خانواده‌اش به تهران آمد. از همان کودکی در نزد پدرش اسماعیل چشم‌آذر که از نوازندگان مشهور موسیقی آذربایجان بود به یادگیری موسیقی پرداخت.استعداد و پشتکار او در یادگیری موسیقی و ساز آکاردئون راه او را برای ورود به ارکستر آذربایجانی رادیو ایران در سن ۱۲ سالگی هموار ساخت.او از همان نوجوانی با موسیقی‌های فولکلوریک اقوام گوناگون ایران چون ارمنی و آسوری آشنا شد و همراه خوانندگان و برای برگزاری کنسرت به کشورهای عربی و اروپایی سفر کرد و تجربه اندوخت.چشم‌آذر که خالق بسیاری از آثار خاطره‌انگیز موسیقی پاپ ایرانی است، در آمریکا در چند دوره به تحصیل موسیقی جاز و ساخت موسیقی فیلم پرداخت. او همچنین در ایران در نزد اساتیدی چون مرتضی حنانه و ملک اصلانیان به شاگردی پرداخت و ارکستراسیون و هارمونی و سازشناسی را آموخت.ناصر چشم‌آذر در دوره پهلوی سرپرستی ارکسترهای مختلف رادیو و تلویزیونی را بر عهده داشت اما شهرت او بیش از همه به خاطر آهنگ‌هایی بود که در دهه ۱۳۵۰ بر روی ترانه‌های هنرمندان معروف پیش از انقلاب چون گوگوش، عارف، هایده، مهستی، داریوش، پوران، ستار، رامش و لیلا فروهر ساخته بود.پس از انقلاب اسلامی در ایران نیز سه آلبوم موسیقی بی کلام به نام‌های "باران عشق"، "باران شادی" و "طلوع عشق" را منتشر و آلبوم اول را به مادرانی که فرزندانشان را در جنگ ایران و عراق از دست داده بودند، تقدیم کرد.او همچنین خالق موسیقی فیلم‌ها و سریال‌هایی چون "خواهران غریب"، "قصه‌های مجید"، "هامون"، "تاراج"، "قارچ سمی"، "خواب و بیدار" و "آتش‌بس" بود.ناصر چشم‌آذر بامداد جمعه ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۷ در ۶۷ سالگی بر اثر سکته قلبی در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۱۷خرداد ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleدر پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از نصرالله شیرین‌آبادی، آهنگساز و نوازنده پیشکسوت ویولن گفته‌ایم. حسین تهرانی، نوازنده نامدار تمبک به خاطر مهارت او در نوازندگی ویولن، به او لقب "صبا کوچولو" داده بود.نصرالله شیرین‌آبادی فراهانی، آهنگساز، نوازنده و مدرس ویولن در سال ۱۳۲۳ در شیرین‌آباد فراهان متولد شد و از موسیقی‌دانان نابینای ایران بود که با استعداد ویژه خود، مراحل پیشرفت در زمینه موسیقی را با موفقیت طی کرد.شیرین‌آبادی یکی از بهترین شاگردان حبیب الله بدیعی بود، به طوری که در ۱۷ سالگی چنان مهارتی در نوازندگی پیدا کرد که حسین تهرانی لقب "صبا کوچولو" را به او داد.او تحصیلات آکادمیک خود را در رشته موزیکولوژی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در سال ۱۳۵۴ به پایان رساند و پس از آن برای ادامه تحصیل در رشته کوک و تعمیر پیانو به دانمارک رفت.از جمله فعالیت‌های حرفه‌ای او می‌توان به همکاری با هنرمندانی هم‌چون شهرام ناظری در گروه مولوی به عنوان نوازنده قیچک آلتو و اجراهای دیگر او با همراهی محمدرضا لطفی و ناصر فرهنگ‌فر اشاره کرد.نصرالله شیرین‌آبادی شامگاه ۹ اردیبهشت‌ سال ۱۴۰۳ در ۸۰ سالگی در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۳ خرداد ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleمهمان پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" فرزانه فقیهی است. قطعه "روزگار سخت" یا "بچین ریحون" با صدای او و آهنگسازی نوید اربابیان را در این برنامه بشنوید. این هنرمند در این پادکست همچنین از تجربه شخصی خود درباره ممنوعیت آواز زنان در ایران گفته است.فرزانه فقیهی متولد سال ۱۳۶۵ در شهر مشهد است و با اینکه در رشته ریاضی محض تحصیل کرد اما از همان کودکی به خاطر علاقه خانواده‌اش به موسیقی و ادبیات با هنر ارتباط تنگاتنگی داشت.در نوجوانی برای یادگیری دستگاه‌های موسیقی ایرانی به کلاس رفت اما در این پادکست از این می‌گوید که بیش از هر چیزی، شنیدن موسیقی در طیف‌های مختلف به او در یادگیری کمک کرده است.او همراه با نوید اربابیان به تازگی آلبومی به نام "سیزده" را در ترکیه منتشر کرده‌‌اند که فرزانه در آن سه قطعه اجرا کرده است.این خواننده جوان در پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" درباره این آلبوم، همکاری‌اش با آهنگساز و شاعر بسیاری از قطعات این اثر و قطعه "روزگار سخت" یا "بچین ریحون" گفته است.بنا به گفته این هنرمند، قطعه "روزگار سخت" که روی شعری محلی آهنگسازی شده است، "شرح حال امروز بسیاری از ماست" که با استقبال خوبی نیز همراه شده است.فرزانه فقیهی در این برنامه همچنین از موضوع ممنوعیت آواز خواندن زنان در ایران می‌گوید و از تجربه شخصی خودش که برای پیدا کردن آهنگسازی که بتواند با او کار کند، دچار چه مشکلاتی بوده است.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleدر پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از خواننده‌ای به نام دینامیک گفته‌ایم که اوج فعالیت هنری او در اوایل دهه ۵۰ در ایران بود. بسیاری در آن دوره گمان می‌کردند، دینامیک می‌تواند "گوگوش دوم ایران" شود.بسیاری نام "پروین شکوهی مقدم" با نام هنری "دینامیک" که متولد آذر ۱۳۳۱ در تبریز است را شاید امروزه نشنیده باشند اما بسیاری در آن دوره گمان می‌کردند، دینامیک می‌تواند به شهرتی همچون گوگوش برسد.دهه ۱۳۵۰ اوج دوران فعالیت هنری دینامیک بود چرا که علاوه بر خوانندگی و همکاری با چندین آهنگساز به‌نام، در چندین فیلم نیز نقش آفرینی کرده بود.او در سال ۱۳۵۴ با مسعود امینی، ترانه‌سرا ازدواج کرد و البته پس از مدتی از او جدا شد و تقریبا در همان سال‌ها از کار هنری فاصله گرفت.پیش از خداحافظی از دنیای هنر، کاباره‌داران بسیاری در آن زمان، تبلیغات گسترده‌ای برای برنامه‌های دینامیک انجام دادند. البته او نتوانست آنچنان که باید، نظر آهنگسازان بزرگ را جلب کند و به جمع خواننده‌های طراز اول بپیوندد اما در هر صورت در همان دهه ۱۳۵۰ در ایران، دو آلبوم به نام‌های "سایه‌ها" و "تلافی" منتشر کرد.مادر پروین شکوهی مقدم، با نام تاج یوزباشی جهانی که متولد سال ۱۳۰۰ بود هم از خوانندگان مطرح تبریزی در دهه ۱۳۳۰ و ۴۰ بود که در ا‌وج فعالیت هنری مورد حمله اسیدپاشی قرار گرفت و از صحنه هنری خداحافظی کرده بود.پروین شکوهی مقدم با نام هنری "دینامیک" اما احتمالا در حال حاضر ساکن ایران است.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۳۰ فروردین ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleدر پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از دلیله نمازی، خواننده و بازیگر معروف دهه ۱۳۴۰ در ایران گفته‌ایم. او در این دهه با ترانه "عروس خانوم" به شهرت رسید. در این برنامه ترانه‌ محلی "گل نرگس" با صدای این خواننده و شعری از باقر نمازی را انتخاب کرده‌ایم.دلیله نمازی در سال ۱۳۱۴ در تهران متولد شد. اوج فعالیت حرفه‌ای او بین سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۴۹ بود که با نقش‌آفرینی در چندین فیلم سینمایی، به خصوص حضور در فیلم "فرشته فراری" به شهرت رسید.او همچنین در فیلم‌هایی مثل "صخره سياه"، "دیوار شیشه‌ای"، " سنگ صبور"، "مراد و لاله" و "یک قدم تا مرگ" به ایفای نقش پرداخته بود.عمده فعالیت موسیقایی او نیز با آهنگسازی رشید مرادی بود. از قطعاتی که خوانده بود می‌توان به ترانه "طلاق"، "خواب ناتمام"، "باغ آلبالو"، و "افسانه ناتمام" اشاره کرد.ترانه‌های "گل نرگس" و "عروس خانوم بگو بله" البته از معروف‌ترین آثار موسیقایی او شدند که تا سال‌ها صفحه‌های این ترانه بین مردم دست به دست می‌شد.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۱۶ فروردین ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleسینا فرزادی‌پور، آهنگساز و نوازنده ساکن اصفهان، مهمان پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" است. در این برنامه قطعه "بوگو چیطو شد" که بر اساس لهجه اصفهانی ساخته شده است را می‌شنوید که برادران سعیدی آن را اجرا کرده‌اند.سینا فرزادی‌پور در بهمن سال ۱۳۶۱ در شهر اصفهان متولد شد و با آنکه در کودکی بدون علاقه و به اصرار پدر به کلاس فراگیری تمبک می‌رفت اما در دهه ۱۳۸۰ در ایران، یکی از پرآوازه‌ترین گروه‌های موسیقی در این شهر را سرپرستی کرد.پس از چندی مشغول تدریس در آموزشگاه‌های موسیقی شد تا اینکه به فکر خلق آثاری با محتوا و فرم جدید افتاد و ترانه‌سرایی با لهجه اصفهانی را آغاز و شروع به آهنگسازی برای این آثار کرد.او در این راستا اجرای کنسرت‌های مختلفی مانند لباس‌خوانی ، گوشه‌های اصفهان و … را در کارنامه خود دارد که مورد استقبال چشم‌گیر مخاطبان هم قرار گرفتند.فرزادی‌پور آهنگسازی تیتراژ سریال پشت کوه‌های بلند را نیز برعهده داشته که با آواز برادران سعیدی همراه شده بود.از دیگر آثاری که با برادران سعیدی که از خوانندگان مطرح این سال‌های اصفهان هستند، همکاری کرد، می‌توان به "نگاری منی" و "گیسوی نگار" اشاره کرد.قطعه "بوگو چیطو شد" نیز اخیرا با آهنگسازی سینا فرزادی‌پور و شعری از پریا تنفگ‌ساز و با صدای دوقولوهای سعیدی با لهجه اصفهانی منتشر شده است. قطعه‌ای عاشقانه که اشاراتی به مسائل اجتماعی و محیط زیستی نیز دارد.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۲ فروردین ۱۴۰۳copyright ©Deutsche Welleدر نخستین پادکست "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" در سال ۱۴۰۳ با یک ترانه بهاری یادی از شاپور جفرودی، خواننده، شاعر و آهنگساز کرده‌ایم.شاپور جفرودی خواننده، شاعر، ترانه سرا، آهنگساز و بازیگر تئاتر متولد اولین روز مهرماه سال ۱۳۰۷در رشت بود که فعالیت های هنری خود را از سن ۱۶ سالگی، از طریق ایفای نقش در تئاتر آغاز کرد.جفرودی در سال ۱۳۳۰ برای همکاری با ارکستر بزرگ رادیو ایران به تهران رفت و پس از قبولی در تست صدا و شیوه های آوازخوانی، با این رادیو همکاری کرد. پس از همکاری او با شاپور نیاکان، فعالیت های هنری این هنرمند مورد توجه ارکستر بزرگ رادیو ایران که در آن زمان از همکاری اساتید موسیقی کشور، از جمله مشیر همایون شهردار، حسین یاحقی، حبیب الله بدیعی، عبداله جهان پناه، سیروس شهردار، محمد میرنقیبی، مجید وفادار، فرهنگ شریف، احمد عبادی و بسیاری از بزرگان موسیقی کشور بهره می برد، قرار گرفت. در این دوران، سبک ترانه های جفرودی به سمت موسیقی اصیل ایرانی کشیده شد و در دوران همکاری با ارکستر بزرگ رادیو تهران، ترانه های متعددی از جمله "گل بهار"، "مهتاب شبان"، "بیاد او"، "باغچه"، "برگ گل"، "جشن گل"، "خنده سحر"، "چشم عاشقان"، "عالیه"، "دل بیقرار" ، "پیک آرزو" را اجرا کرد. دوران شکوفایی فعالیتهای هنری جفرودی در رادیو تهران نیز به سالهای ۱۳۳۰ تا ۱۳۴۰ بازمی گردد که ترانه سرایان مشهوری از جمله "تورج نگهبان"، "بیژن ترقی"، "تیمورتاش" و "جعفر مهرداد" (شاعر ترانه گل پامچال) برای او شعر سروده بودند.در نخستین پادکست "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" در سال ۱۴۰۳ ترا نه ای دو صدایی با حضور شاپور جفرودی و شمس را برایتان انتخاب کرده ایم که "گلستان" یا "ماهی اشپل" نام دارد. این قطعه در سال ۱۳۴۵ با تنظیم حبیب الله بدیعی بر روی شعری از صالح صابر ساخته شده است. شاپور جفرودی در ۱۳ خرداد سال ۱۳۸۳ در سن ۷۶ سالگی درگذشت و در امام زاده طاهر کرج به خاک سپرده شد.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۱۷ اسفند ۱۴۰۲copyright ©Deutsche Welleدر آستانه روز جهانی زن، در پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" سراغ قطعه‌ای رفته‌ایم که از سوی پنج خواننده زن ساکن ایران خوانده شده است. قطعه "حسرت" را در این برنامه بشنوید و مهمان این قسمت نیز سماء یکی از این پنج خواننده است.این بار در پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" در آستانه روز جهانی زن، سراغ قطعه‌ای رفتیم که از سوی پنج خواننده زن ساکن ایران خوانده شده است.پنج قطعه فولک را در اثری به نام "حسرت" سماء، پرستو صابری، زهره حیدری، رزیتا یوسفی و ژیوار شیخ‌الاسلامی با آهنگسازی و تنظیم فرشاد رستمی خوانده‌اند.سماء که متولد سال ۱۳۵۵ است و در این اثر، قطعه بلوچی را خوانده است، مهمان این هفته پادکست "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" است و در مورد هر کدام از این قطعات که آذری، بختیاری، گیلکی و کردی نیز شامل آن است، توضیح داده است.سماء همچنین از روند یادگیری موسیقی و آواز در طول سالیان گذشته نزد اساتید مختلف گفته و به محدودیت‌ها و ممنوعیت‌هایی که نه تنها او، بلکه بسیاری از خوانندگان زن در ایران پس از انقلاب اسلامی با آن روبه‌رو بوده‌اند، اشاره کرده است.

تهیه کننده و مجریان: میترا خلعتبری / اسکندر آبادیپخش شده از بخش فارسی دویچه وله در آلمانتاریخ انتشار پادکست: ۳ اسفند ۱۴۰۲ copyright ©Deutsche Welleدر پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" از مهدی خالدی، آهنگساز و ویولونیست چیره‌دست گفته‌ایم. به بهانه انتخاب قطعه "بهار مستان" از ساخته‌های این هنرمند، سیما بینا که این تصنیف را خوانده است نیز در این برنامه از تجربه همکاری با خالدی گفته است.مهدی خالدی، آهنگساز و ویولونیست چیره‌دست در ششم مرداد ۱۲۹۸ در محله سنگلج تهران زاده شد. پدرش بازرگان بود و اندكی سه‌تار می‌نواخت. در این باره گفته بود: «نوجوان بودم كه پدرم مرا پيش مرحوم صبا برد و گفت اين بچه ذوق دارد. پيش خودش سه‌تار می‌زند. حيف است. آوردمش كه تو به او ويولن درس بدهی.»او در كنار درس، سه سال نزد صبا موسيقی آموخت و ۱۹ ساله بود كه كلاس استادش را به مدت چهار ماه كه صبا برای ضبط صفحه به بيروت و حلب رفته بود، اداره كرد.۲۲ ساله بود كه پس از پايان خدمت سربازی، پليس راه‌آهن شد اما تا از كار فراغت می‌یافت، ساز را دست می‌گرفت، به راديو می‌رفت و در نخستين اركستر راديو در كنار صبا ويولن می‌نواخت.او در ادامه فعالیت‌هایش دومين اركستر راديو را بنياد نهاد و ترانه‌های ماندگاری مانند "نشاط" را كه به "آمد نوبهار" مشهور است ساخت كه ۳۰ سال مداوم در آستانه نوروز از راديو پخش می‌شد.برای مدتی نیز سرپرست شورای موسيقی راديو شد و شش اركستر برای اجراهای گوناگون گرد آورد. در این ارکسترها خوانندگان و نوازندگان مختلف شرکت داشتند و رهبری آ‌نها به عهده خود او بود.تعداد آهنگ‌هایی که خالدی ساخته و از رادیو پخش شده بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ آهنگ است و ۱۱ آهنگ نیز برای برنامه گلها ساخت.قدم مهمی که مهدی خالدی در موسیقی ایران برداشت این بود که او الگوی قدیمی اجرای موسیقی ایرانی را بهم زد و به جای روال "پیش‌درآمد، آواز، تصنیف و رنگ"، تصنیف‌هایی ساخت که اول دوبند شعر همراه با آهنگ در آغاز برنامه خوانده می‌شد، سپس خواننده تصنیف را می‌خواند و بعد یک قطعه آواز با ساز سلو اجرا می‌شد و در نهایت برنامه با همان تصنیف خاتمه پیدا می‌کرد.در دهه ۳۰ با اینکه سینما در ایران نوپا و فاقد تکنیک‌های لازم بود اما به دعوت فیلمسازان برای فیلم‌هایی مانند "طوفان زندگی"، "شرمسار" و "مادر و زندانی امير" نیز آهنگ ساخت.در پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" قطعه "بهار مستان "به آهنگسازی مهدی خالدی را انتخاب کرده‌ایم و سیما بینا، خواننده به‌نام که این تصنیف را خوانده است، از خاطره ضبط این قطعه در پادکست این هفته می‌گوید.مهدی خالدی پس از یک دوره بیماری و ابتلا به سرطان حنجره در ۹ آذرماه ۱۳۶۹ در ۷۱ سالگی درگذشت.