Łukasz Sakowski | To Tylko Teoria

Istnieją różnice w reagowaniu na infekcje wirusowe, a także na leki przeciwwirusowe oraz na szczepionki, pomiędzy kobietami i mężczyznami. Na czym polegają i z czego wynikają? Wyjaśnia prof. dr hab. Agnieszka Szuster-Ciesielska, biolożka i wirusolożka z Katedry Wirusologii i Immunologii Instytutu Nauk Biologicznych Uniwersytetu im. Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

W trzydziestym odcinku podkastu „Teoretico” rozmawiam z dr Katarzyną Szumlewicz (filozofką, pedagogiem) i dr Magdaleną Leszko (psychologiem, psychoterapeutką) na temat filmu „Tár”. W szczególności dyskutujemy o tym, czy główna bohaterka ma narcystyczne zaburzenie osobowości oraz co film mówi o ideologii łołk. Podkast zawiera spoilery.

Polacy są narodem łykającym suplementy diety na potęgę. W telewizji i radio reklamy takich parafarmaceutyków zajmują często całe pasma. Tymczasem przeciętnemu Europejczykowi większość suplementów jest niepotrzebna. Popyt na tego typu preparaty jest kreowany sztucznie przez influencerki, reklamy, przemysł parafarmaceutyczny i branżę beauty. O tym, które suplementy diety naprawdę warto zażywać, wydając na nie pieniądze, mówi farmaceutka, mgr farm. Anna Wyrwas, autorka profilu „Będąc młodym farmaceutą”.

W poprzednim odcinku (27.), będącym pierwszą częścią tej rozmowy, Milena Karlińska-Nehrebecka (psycholog, psychoterapeuta, wykładowca, prezes Polskiej Federacji Psychoterapii i Polskiego Instytutu Psychoterapii Integratywnej) opowiadała o objawach zaburzenia osobowości typu borderline, o zachowaniach takich osób i o kryteriach diagnostycznych. W kontynuacji mówi o przyczynach tego zaburzenia, o tym co i jak czują osoby borderline oraz o leczeniu.

W dzisiejszym odcinku rozmawiam z Mileną Karlińską Nehrebecką, z Polskiej Federacji Psychoterapii i Polskiego Instytutu Psychoterapii Integratywnej, na temat granicznego zaburzenia osobowości, czyli zaburzenia borderline. Psycholog i psychoterapeutka opowiada, jak zaburzenie to się objawia, co czują osoby, które je mają, dlaczego zachowują się w tak specyficzny sposób, jakie czynniki predysponują do rozwinięcia się takiej zaburzonej osobowości.  Cały wywiad trwa prawie trzy godziny, został więc podzielony na dwie części, oto pierwsza z nich.

Chiny coraz śmielej działają w Europie w różnych sektorach. Chodzi nie tylko o kwestie gospodarcze, strukturalne czy międzynarodowe, ale także o naukę i technologie. Dziennikarka cyfrowo-technologiczna, Sylwia Czubkowska, autorka książki pt. „Chińczycy trzymają nas mocno”, opowiada w dzisiejszym podkaście o problemach związanych ze współpracą między europejskimi uczelniami a Chinami. 

Wiara w teorie spiskowe jest powiązana z cechami narcystycznymi. Badania nad takim związkiem prowadzi prof. Aleksandra Cichocka z University of Kent, którą zaprosiłem do podkastu, aby zapytać, co konkretnie sprawia, że osoby narcystyczne mają predyspozycje do interesowania się teoriami spiskowymi, jaki jest charakter takiej korelacji, jakie inne cechy czy sytuacje wzmagają w ludziach tendencję do zainteresowania spiskami i co można robić, by racjonalniej podchodzić do zagadnienia teorii spiskowych. 

W dzisiejszym odcinku z dr Magdaleną Leszko, psychologiem i psychoterapeutką, wykładającą także psychologię na uniwersytetach w Polsce i USA, rozmawiam o histrionicznym zaburzeniu osobowości w filmach. Analizujemy zachowania, motywy i uczucia bohaterek, co do których podejrzewamy, że mają to zaburzenie lub wiemy to z fabuły. Będziemy spoilerować, dlatego przed wysłuchaniem tego odcinka zachęcam do obejrzenia następujących filmów: „Co się przydarzyło Baby Jane”, „Tramwaj zwany pożądaniem”, „Blue Jasmine”, „Śniadanie u Tiffany'ego” i ewentualnie także „Kotka na gorącym blaszanym dachu”.

W tym roku Nagrodę Nobla z medycyny lub fizjologii przyznano prof. Svante Pääbo za badania kopalnego DNA, pochodzącego głównie od neandertalczyków. Podobne badania w Polsce prowadzi, wraz ze współpracownikami, dr Anna Juras z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a tegorocznego noblistę miała okazję poznać osobiście tydzień przed nagrodzeniem go Noblem. Poprosiłem badaczkę o wywiad na temat paleogenetyki, jej własnych badań oraz przyznanego w tym roku medycznego Nobla, w którym opowiada, dlaczego takie badania się prowadzi, co z nich wynika, na czym polegają i jak w ogóle wyglądają. 

Narcyzm ma różne oblicza i może przejawiać się inaczej, zależnie od kontekstu kulturowego, w którym jednostka narcystyczna funkcjonuje. Jedną z charakterystycznych cech narcyzów wspólnotowych jest sygnalizowanie cnoty, czyli kreowanie się na najbardziej moralnego, cnotliwego i dobrodusznego człowieka.  Strategia tworzenia takiego wizerunku polega na dopasowaniu swojego zachowania do panujących cnót i wzorców kulturowych. W środowisku silnie religijnym narcyz będzie więc doszukiwał się na siłę niewiernych, których może oskarżać o herezję, a w laickim społeczeństwie krytycznym wobec rasizmu, ksenofobii czy seksizmu, będzie węszył rasistów, oskarżając o ksenofobię osoby, które wcale jej nie przejawiają.  O niuansach takiego zachowania – w tym o kulcie ofiar i dramatycznym trójkącie Karpmana – i o jego przyczynach oraz okolicznościach, opowiada dr hab. Jarosław Piotrowski, psycholog społeczny z UKSW, badający narcyzm. Zdjęcie z okładki: Patricio Hurtado/Pixabay

Cielesne zaburzenie dysmorficzne, zwane też dysmorfofobią, powoduje że człowiek widzi w swoim wyglądzie wady, których nie ma albo są bardzo nieduże i ledwo widoczne. Dlaczego? I czy media społecznościowe powodują takie zaburzenie u młodych osób? Co czują ludzie z dysmorfofobią? O zaburzeniu tym opowiada dr Magdalena Leszko, psycholog i psychoterapeutka. 

Histrioniczne zaburzenie osobowości to niezwykle barwne i dramatyczne zaburzenie psychiczne. Osoby histrioniczne, jako bardzo charyzmatyczne, przyciągające uwagę i prowokujące, często skupiają wokół siebie ludzi, tak w świecie realnym, jak i internetowym.  Jak dokładnie objawia się histrioniczne zaburzenie osobowości? Co czują osoby z tym zaburzeniem i jak motywują swoje działania? Co powoduje, że zaburzenie to się rozwija? Czym histrioniczne zaburzenie osobowości różni się od narcystycznego zaburzenia osobowości oraz jak przejawiają je mężczyźni, a jak kobiety?  Dlaczego histrionicy najpierw prowokują, a potem uważają się za ofiary? I czemu są tak skrajnie nadwrażliwi na krytykę? Na pytania te odpowiada psycholog kliniczna, psychoterapeutka i superwizor, prezeska Polskiej Federacji Psychoterapii, Milena Karlińska-Nehrebecka.  Na okładce fragment zdjęcia archiwalnego z Marilyn Monroe. 

TikTok stał się platformą popularną wśród młodzieży. Niestety jest na nim wiele pułapek, czyhających na młode osoby: uzależnienie behawioralne, agresywne treści, seksualizacja, propaganda polityczna, treści powodujące permanentne kompleksy (zaburzenia dysmorficzne). O problemie z TikTokiem rozmawiam z Sylwią Czubkowską, prowadzącą magazyn Spider's Web i podkast Techstorie, specjalizującą się w cyfryzacji.

W dzisiejszym odcinku rozmawiam z Mileną Karlińską-Nehrebecką - psychologiem klinicznym, certyfikowanym psychoterapeutą, superwizorem, prezesem Polskiej Federacji Psychoterapii i współzałożycielem Instytutu Psychoterapii Integratywnej - o anankastycznym zaburzeniu osobowości (zaburzeniem osobowości obsesyjno-kompulsywnej; nie mylić z zaburzeniem obsesyjno-kompulsywnym).  Czym objawia się takie zaburzenie? Jak zachowują się osoby, które na nie cierpią? Co powoduje, że niektórzy rozwijają zaburzoną osobowość anankastyczną? Czy cechy anankastyczne zawsze są szkodliwe czy mają też jakieś korzyści? Dlaczego osoby z histrionicznym zaburzeniem osobowości łączą się w udane pary z anankastykami?  Czy anankastyczne zaburzenie osobowości można wyleczyć? 

Jakie są etapy suszy? Jak na ryzyko występowania susz wpływa klimat, rzeźba terenu i działalność człowieka? W jaki sposób przeciwdziałać suszy i jej negatywnym skutkom? O suszy i globalnym ociepleniu rozmawiam z ekohydrologiem, doktorem Sebastianem Szklarkiem z Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii Polskiej Akademii Nauk i autorem strony Świat Wody.