Три медведя

Дар нашри подкасти “Тиҷорат ва бонкҳо” мавзӯи таъсири қарорҳои рақамӣ дар дигаргунсозии соҳаи бонкдорӣ ва зиндагии соҳибкорон баррасӣ шуд.Дар подкаст Ардашер Аминҷонов, мутахассиси бахши маркетинг ва PR дар Бонки «Арванд» ва ҳамчунин яке азагентҳои бонк - Мижгона Муминова дар доираи мавзӯимазкур суҳбат намуданд. Лоиҳаи Бонки аврупоии таҷдид варушд оид ба маблағгузории Бонки «Арванд» на танҳо дар додани қарзҳо мусоидатмекунад, балки барои вусъат додани дастрасӣ ба қарорҳои рақамӣ низ мусоидатмекунад, ки махсусан барои ҷавонон, занон ва соҳибкорони хурд аҳамияти калондорад.Чаро бонки мазкур намуди хизматрасони тавассути агентҳоро интихоб кард, аз он мизоҷ ва худи агент чӣ манфиат меёбад, системаи рақамӣ ба дастрасиихизматрасониҳои бонк дар маҳаллаҳои дурдаст то чӣ андоза нақш дорад, аз мавзӯҳои баррасишудаи подкасти «Тиҷорат ва бонкҳо» буданд.Нашрҳои нави подкасти «Тиҷорат ва бонкҳо»-ро пайгирӣнамоед, то мо ба шумо боз ҳам бештар аз таърихи навгониҳо қисса кунемХотиррасон мекунем, ки тавассути барномаи «Машваратбарои тиҷорати хурд»-и Бонки аврупоии таҷдид ва рушд, шумо метавонед азхизматрасониҳои мушовирони тиҷорат истифода баред. Рақами телефон бароимуроҷиат +992487011325

В новом выпуске подкаста «Её путь - её сила» мыбеседуем с Ниссо Расуловой - журналисткой, феминисткой, гендеристкой, медиакритикоми автором книги с историями женщин. Женщиной, которая начала свой путь вжурналистике в 17 лет и всю жизнь освещает проблемы дискриминации, гендерногонасилия и прав женщин.Ниссо рассказывает о своём детстве в патриархальнойсемье, где папа был строгим и религиозным, а мама готовила маковые рулеты. Отом, как развод стал не трагедией, а толчком к изучению феминизма и пониманияпатриархата. И о том, как личный опыт привёл к желанию нормализовать разговорыо «неудобных» темах в обществе.Она честно говорит о хейте, который получала за своюпозицию - от угроз насилия до обвинений в «западном влиянии». О том, как писаламедиакритику и теряла профессиональные связи. О своей необычной магистерской посравнительному языкознанию, где искала связи между шугнанским, латинским,греческим и арабским языками.Данный материал подготовлен в рамкахпроекта «Продвижение гендерного равенства посредством гражданского общества»(AGECS), который является компонентом программы «Основы здоровья и расширенияправ и возможностей» (F4HE), инициативы Фонда Ага Хана в Канаде при финансовойподдержке Правительства Канады.

Какой путь проходитженщина, чтобы стать силой поддержки для тысяч других? В первом выпуске нового подкаста «Её путь - её сила» мы беседуем с Насибахон Аминовой- руководительницей Национальной ассоциации малого и среднего бизнесаТаджикистана, основательницей сообщества TajikMama, мамой двух сыновей,бегуньей, любительницей соло-путешествий и настоящей сторонницей активности - вжизни, в городе, в интернете и в себе. «Я давно поняла: жизнь уменя одна. И я хочу освоить её полностью - со всеми маршрутами, вкусами,проектами и смыслами», - говорит Насибахон. И её путь действительно вдохновляет- своей честностью, энергией и удивительным умением не бояться начинать заново.Данный материалподготовлен в рамках проекта «Продвижение гендерного равенства посредством гражданского общества»(AGECS), который является компонентом программы «Основы здоровья ирасширения прав и возможностей» (F4HE), инициативы Фонда Ага Хана в Канаде прифинансовой поддержке Правительства Канады.

Ҳабиб Баҳриддинов, стендапер, ҳаҷвнигор, блогер ва шоир, ки бештар бо наворҳои ҳаҷвнигорӣ ва стендапҳояш мешиносанд. Вале, то ба инҷо расидантай кардааст. Аз ҷумла аз муаллимӣ дар донишгоҳ, ки орзӯи бобояш буд, то кор дар маҷаллаи вилоятӣ. Ӯ меҳмони навбатии подкасти “Имрӯз бо Беҳрӯз” шуд ва азтаҷриба ва роҳҳои тайкардааш қисса кард.  Ҳабиб, ки аксарият ӯро бо ҳаҷвнигорӣ ва стендаперӣмешиносанд, аммо ӯ худро шоир медонад, вале посӯхаш ба саволи артофиён дар хусуси кораш дигар аст.

Беҳрӯз Ҳафизов, омӯзгор, соҳибкор ва блогер, ки ӯро дар Инстаграм бо тахаллуси “Беха Инглиш” хубтар мешиносанд. Ӯ аслан соҳиби ихтисоси равоншиносииҷтимоӣ аст ва забони англисиро замони таҳсил дар курси 2-юм дар давоми 4 моҳ худомӯзӣ кардааст. Беҳрӯз таҷрибаи душвореро дар роҳи омӯзиши забон аз саргузаронида, ба таври интенсивӣ, дар як рӯз то 8 соат машғул мешуд. Ӯ меҳмони навбатии подкасти “Имрӯз бо Беҳрӯз” шуд ва аз таҷрибаи 12-солаи худ нақл кард.

Беҳруз Шарифӣ бо тахаллуси Барон аз рэпсароёни шинохтаи тоҷик аст, ки бо услуби хоси худ байни ҷавонон машҳур шудааст. Ӯ инчунин бо продюссерӣ ва тиҷорат низ машғул аст.Дар подкасти нави «Имрӯз бо Беҳруз» ӯ гуфт, ки имрӯз жанри хип-хоп байни ҷавонон бештар маҳбубият дорад.«Шунавандае, ки ҳоло рэпу хип-хоп дорад, фикр мекунам ҳоло ягон жанри дигар надорад. Бояд инро қабулкунем, чун замона пеш рафта истодааст. Чаро ҳоло «Шашмақом» ва «Фалак» он авҷи шуҳрати 40-50 соли пешинаи худро надоранд?»,- суол кард Беҳруз дар суҳбат.

Ҳар кӯдак бояд муҳаббат, таваҷҷуҳ ва эҳсоси амнияти худро дошта бошад.  Ҳимояи ҳуқуқ ва ниёзҳоионҳо яке аз муҳимтарин вазифаҳои ҷомеа буда, дастрасӣ ба таҳсил ва фароҳам овардани имкониятҳо барои рушди онҳо таваҷҷуҳи хосае бояд андӯхт. Дар подкасти«Ҳифзи кӯдакон дар ҷомеа» нақши мақомотҳои маҳаллӣ дар низоми дастгирии кӯдакони осебпазир ва рушди кори иҷтимоӣ сухан меравад.Меҳмонони подкаст Назира Ғарибова, муовини раиси Раёсати тандурустии мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Душанбе ва СаъбагулСаидмуродзода, мудири бахши ҳифзи иҷтимоии аҳолии ноҳияи Фирдавсии мақомотииҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Душанбе мебошанд.Назира Ғарибова зикр кард, ки дар доираи барномаи «Барномаи давлатии барқарорсозӣ, ба ҳаёти муқаррарӣ мутобиқ намудан ва бо ҷойи кору таҳсил таъмин намудани занону кӯдакони аз минтақаи амалиётҳои ҷангӣ баргардондашуда барои солҳои 2023-2027» хизматрасонии иҷтимоӣ ба ин қишри ҷомеааз тарафи равоншиносони ташкилоти ҷамъиятии “Дилҳои кушод” ва “Ҳилоли Аҳмар” ва дигар мутахассисон расонида мешавад. Подкасти «Ҳифзи кӯдакон дар ҷомеа» аз ҷониби ФилиалиАссотсиатсияи Каритас Олмон дар Тоҷикистон дар доираи лоиҳаи «Таҳкими малакаҳоикасбии кормандони иҷтимоӣ оид ба пешгириии хасташавии касбӣ, ҷалби ҷомеаимаҳаллӣ ва бунёди механизмҳои ҳамозангсозӣ дар сатҳи ҷомеа барои дастгириикӯдакони осебпазир» бо дастгирии молиявии Иттиҳоди Аврупо ва Хазинаи кӯдакониСММ (ЮНИСЕФ дар Тоҷикистон) ташкил шудааст.

Что стоит за выбором профессии социального работника, с какими вызовами они сталкиваются в Таджикистане и почему именно сейчас так важно укреплять этупрофессию?Во втором эпизоде подкаста «На защите детей» мыговорим о профессии, без которой невозможно построить систему поддержки для уязвимых детей и семей. Социальный работник — это не просто должность, этопризвание и ежедневная работа с болью, страхами и надеждой.Гость выпуска — Умеда Мунавварова, специалист по социальной работе с необычной судьбой: начав как хирург, она пришла в социальную сферу, чтобы быть рядом с людьми не только в моментыфизической боли, но и в периоды личных кризисов. А также — доктор экономических наук Субхон Ашуров, директор Национальной ассоциации школсоциальной работы, человек, стоящий у истоков образовательных реформ в этой области.

Дар ҷомеае, ки ҳар як кӯдак бояд муҳаббат, таваҷҷуҳ ва эҳсоси амниятро таҷриба кунад, ҳимояи ҳуқуқ ва ниёзҳои онҳо яке аз муҳимтарин вазифаҳои инсондӯстона ваиҷтимоӣ мебошад. Кормандони иҷтимоӣ дар ин раванд нақши калидӣ доранд.Дар подкасти «Дар ҳифзи кӯдакон» дар бораи онҳое суҳбат мекунем, ки ҳар рӯз барои ҳимоя ва дастгирии кӯдакони осебпазир дар Тоҷикистон талош меварзанд. Бибимоҳ Рузиева кормандии иҷтимоии лоиҳа аз шаҳри Душанбе ва Назира Розиқова, мутахасси кори иҷтимоӣ, тренери миллӣ бо 25 соли таҷрибаи корӣ дар подкасти мо оид ба таҷрибаи худ, сабақҳои омӯхта, ва ҳунару масъулияти дар канори кӯдак буданро ба мо нақлкарданд.

Ледники являются важными источниками пресной воды, но их ускоренное таяние в результатеизменения климата ставит под угрозу доступность водных ресурсов и экологическийбаланс. В ответ на этот вызов Таджикистан выступил с инициативой сохранения ледников в рамках ООН,что привлекло международное внимание к данной проблеме. Мы присоединились к экологической кампании «Месяц сохранения ледников», котораяпроходит в преддверии международной конференции по сохранению ледников, котораяпройдет в Душанбе.  И сегодня мыпоговорим о самой Международной инициативе Таджикистана и конференции посохранению ледников. В гостях у нас Зебуниссо Муминзаде, Директор офиса Регионального Экологического центра ЦентральнойАзии в Таджикистане, и Саттор Саидов, глава Центра по изучению измененияклимата и озонового слоя Агентства по гидрометеорологии Комитет по охранеокружающей среды при правительстве Республики Таджикистан. Каждый житель Таджикистана может больше узнать о том, какие последствия вызываюттаяния ледников и ознакомиться с научно обоснованными мерами по их предотвращению,адаптации к изменению климата и устойчивому управлению водными ресурсам, насамой конференции. Зарегистрироваться на конференцию можно на сайте конференцииhttps://dushanbeicgp2025.com/.Регистрация открыта до 10 мая 2025 года. Для граждан Таджикистана регистрациябесплатная.

“Лимит” ё маҳдудияти мавсимии барқ, зуд-зуд қатъ шудани он ва ё ҳаттопайваст набудан ба хати барқ ҳанӯз ҳам воқеияти имрӯзи мост. Махсусан, дардеҳот ин заҳмати хеле гарон аст, ки асосан бар дӯши занон ва кӯдакон аст. Тасаввур кунед, дар баъзе деҳаҳо ҳатто обро танҳо аз чашмае овардан мумкин,ки якчанд километр дур аст ва барои гарм кардани он танҳо ҳезум истифода бурдаметавонед. Суҳбати имрӯзаи мо дар нашри навбатии подкасти “Включи солнце!” дар бораи он аст,ки чӣ тавр технологияҳои офтобӣ метавонанд зиндагии ҳаррӯзаро ноаён, вале пурратағйир диҳанд.Диловар Маъмуров, директори иҷрояи Ассотсиатсияи манбаъҳои барқароршавандаиэнергетикӣ, меҳмони барномаи мо гуфт, энергияи офтоб вақтро сарфа мекунад,роҳат ва оромиш мебахшад. Ҳамчунин шарҳ дод, ки чӣ тавр технологияҳои офтобӣ метавонанд бехатарӣ дарҳавлӣ, рӯшноӣ дар синфхонаи мактаб, оби гарм барои шустушӯи кӯдакон ва имкони бештарбарои занонро фароҳам оварда метавонад.Мутахассис қайд намуд, ки истифодаи нерӯи офтоб ду намуд мешавад: табдилинерӯи офтоб ба барқ ва табдили нерӯи офтоб ба гармӣ.Ба гуфтаи ӯ, ҳоло дастгоҳҳои офтобие низ ҳастанд, ки барои кашидани об вагарм кардани он истифода мешаванд. “Ҳоло дар бозорҳои мо дастгоҳҳое ҳастанд, ки бо ғунҷоишҳои гуногун бароигарм кардани об нигаронида шудаанд. Бо истифодаи он дар деҳот дигар ба ҳезумудигар сӯзишворӣ эҳтиёҷ намемонад. Ин аз як тараф сарфаи вақту қувваи инсонӣбошад, аз ҷониби дигар барои ҳимояи муҳити зист низ муфид аст”,- қайд намудДиловар Маъмуров.

Тоҷикистон ҳамасола бо мушкилинорасоии нерӯи барқ дучор мешавад. Махсусан, дар минтақаҳои дурдаст ва деҳаҳоикишвар камбуди барқ зиндагии мардумро душвор мекунад. Бо вуҷуди он ки даркишвар нерӯгоҳҳои барқии азим кор мекунанд, нуқтаҳои аҳолинишине ҳастанд, киҳатто ба шабакаи ягонаи тақсимоти барқ пайваст нестанд.Аммо кишвари мо дар як сол беш аз300 рӯзи офтобӣ дорад, ки метавонад алтернативаи хубе бошад. Технологияҳоиофтобӣ метавонанд бисёре аз мушкилоти аҳолиро ҳал кунанд.Дар бораи таҷҳизоти офтобие, киҳоло дар Тоҷикистон дастрасанд, хизматрасонии техникӣ, тарзи фармоиши қисмҳоиэҳтиётӣ ва кафолати онҳо дар силсилаи подкастҳои нави “Включи солнце!” бо БаҳруллоАбдуллоев, директори ширкати “Green Technologies – Технологияҳои сабз” суҳбаткардем. Ин ширкат бо таъмин кардани таҷҳизоте машғул аст, кибо энергияи офтоб кор мекунад.Он барои ҳалли мушкилиҳое, бамонанди норасоии барқ ва дастрасӣ ба барқ дар деҳоти дурдасти Тоҷикистон, ки азхати барқ ҷудоянд, аз қатъи мавсимии барқ ё ҳангоми садама маҳдуд шуданиинтиқоли барқ азият мекашанд, кӯмак мерасонад.Директори ширкат мегӯяд, дарбаробари аҳолии деҳот тиҷоратҳо ва корхонаҳои хурду бузург низ ба нерӯи барқталаботи зиёд доранд, ки дар давраи маҳдудияти мавсимӣ танқисӣ мекашанд.Ҳамчунин, ҳоло дар шаҳрҳо низмардум ба технологияҳои офтобӣ таваҷҷуҳ доранд.Дар Тоҷикистон системаҳои барқииофтобӣ аз ҳама бештар талабот дорад, ки 60-70 фоизро ташкил медиҳад. Баъданобгармкунакҳои офтобӣ ва насосҳои офтобӣ низ таваҷҷуҳ хеле зиёд аст, афзудБаҳрулло Абдуллоев.Дар нашри навбатии подкаст мо дарбораи фоидаҳое мегӯем, ки хонаводаҳо бо насби таҷҳизоти офтобӣ ба даст меоранд.

Таджикистан ежегодно испытывает дефицит электроэнергии, котораявырабатывается местными ГЭС. При этом в республике все еще есть населенныепункты, в которых никогда не было централизованной подачи электроэнергии.Сегодня на помощь жителям этих сел приходят солнечные решения.Солнечные кухни, сушилки, солнечные панели, водонагревателии даже солнечные теплицы – все это уже доступно жителям Таджикистана, гдебольше 300 дней в году солнечные.При этом солнечные решения сегодня выгодны не только жителямтех сел, где никогда не было электричества, но и в целом жителям Таджикистана,особенно в сельской местности.Что из солнечных технологий сегодня уже можно купить вТаджикистане, что можно сделать своими руками и как это помогает в быту мыобсудили в нашем новом цикле подкастов «Включи солнце!» с Антоном Тимошенко,директором общественной организации «Маленькая Земля».Сотрудники «Маленькой Земли» объездили большое количество горныхкишлаков Таджикистана, где есть проблемы с электроэнергией. Они знакомятжителей сел с солнечными технологиями, передавая особо нуждающимся такиетехнологии в дар, учат местных женщин делать солнечные сушилки своими руками, аместных мужчин – строить солнечные теплицы. В следующем выпуске подкастов мы поговорим с поставщикамисолнечных решений о том, что покупать, как выбирать и как потом обслуживать солнечныепанели, кухни, водонагреватели.

Чашм аз узвҳои нозуктарини бадани инсон аст, аммо аксариятто вақте бо мушкили биноӣ дучор нашаванд, ба онҳо аҳамият намедиҳанд. Аммоомилҳои зиёде ҳастанд, ки солимии ин узви муҳими моро зери хатар мегузоранд. Барои пешгирӣ ва табобати бемориҳои чашм, бояд ҳатман дармуддатҳои муайян онҳоро аз ташхис гузаронид.Нилуфар Алиева, духтури чашм, ассистенти кафедраиофталмологияи Донишгоҳи давлатии тиббии Тоҷикистон дар нашри аввалисилсилаподкастҳои “Дарду дармон” меҳмони студияи Your.tj шуд.Ӯ дар суҳбат ба ровии подкаст Муҳаммадалӣ Юлдошев якчандомилҳои бемориҳои чашм ва роҳҳои пешгириву табобати онҳоро гуфт.

Сегодня у нас в гостях Фирдавс Умурбоев, который приехал в гости прямиком из Флориды (США), чтобы рассказать о своём опыте в таком интересном занятии, как биохакинг, обсудили самые важные для «мужского здоровья» темы, причины и следствия, а главное, как их решать. Ссылка на профиль героя - https://www.facebook.com/firs.umurboev Посмотреть можно здесь https://youtu.be/FEFU5Uh4PbY

Ғизои соли барои кӯдаки то шашмоҳа – ин шири модар аст. Баъди шашмоҳагӣ вақте ҳаракатҳои кӯдак зиёд мешавад, ба ӯ нерӯи бештар лозим аст ва аллакай шири модар то 20-30% камқувваттар мешавад. Аз ҳамин сабаб кӯдак аллакай ба ғизои иловагӣ ниёз дорад. Дар нашри навбатии подкасти “Модари солим – кӯдаки солим” Фарида Аловуддинова, муовини директори МД Маркази ҷумҳуриявии таълимию клиникии тибби оилавӣ гуфт, ки чӣ тавр ба кӯдак бояд ғизои иловагиро дуруст дод. Ин мутахассис гуфт, ки модарон баъзан то шашмоҳагӣ низ кӯшиш мекунанд ба кӯдак ғизои иловагӣ диҳанд, ки ин нодуруст аст. Зеро меъдаву рӯдаҳои кӯдак дар ин вақт ҳоло бисёр нозук аст ва тавони ҳазми онро надорад. “Аз синни шашмоҳагӣ ғизои иловагиро зина ба зина таъйин мекунем, пеш аз ҳама ба кӯдак пюреи сабзавотӣ аз сабзавоте, ки дар Тоҷикистон доимо дастрас ҳастанд, ба мисли картошка, сабзӣ, каду ҳамчун ғизои иловагӣ додан мумкин аст”,- гуфт ӯ. Ба гуфтаи мутахассис набояд ин ғизо аз дастархони умумӣ гирифта шавад, яъне барои ғизои иловагии кӯдак каме вақту меҳнати бештар сарф карда, алоҳида омода кардан лозим аст. Ин корро ақаллан то яксолагии кӯдак кардан зарур аст. Ҳамчунин, модар ғизои иловагиро дар аввал бояд бо шири худ омехта карда ба кӯдак диҳад, зеро кӯдак бӯи ширро ҳис мекунад ва ҳамин тариқ ба тадриҷ ба тамъу бӯи нав одат мекунад. “Барои фаҳмидани он ки кӯдак ба кадом навъи маҳсулот аллергия дорад, дар аввал танҳо аз як навъи маҳсулот тайёр кардани ғизои иловагӣ муҳим аст. Баъди хӯронидани ғизо ба кӯдак бештар аҳамият додан лозим, ки ягон тағйирот мешавад ё не”,- қайд намуд Фарида Аловуддиновна. Ӯ гуфт, ба кӯдак бояд мустақилона гирифтани қошуқ ва хӯрок хӯрданро аз ҳамон рӯзҳои аввали додани ғизои иловагӣ ёд дод. “Зеро ин ҳам ба саломатии ӯ ва ҳам ба рушди зеҳнии кӯдак муфид аст. Ӯ бо шавқ қошуқро медорад ва як ҳисси навро эҳсос мекунад, чун бори аввал кореро мустақилона иҷро мекунад. Мустақилона хӯрдан низ ба ҳазми он таъсир мерасонад”,- афзуд ҳамсуҳбати мо. Лоиҳаи “Модари солим, кӯдаки солим” дар Тоҷикистон бо кӯмаки Агентии ИМА оид ба рушди байналмилалӣ (USAID) дар ҳамкорӣ бо Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ татбиқ мегардад.

Ҳамасола аз 1 то 7 август Ҳафтаи умумиҷаҳонии дастгирии синамаконӣ гузаронида  мешавад. Аз соли 2001 дар Тоҷикистон ин чорабинӣ ҳамчун Даҳа аз 1 то 10 август гузаронида мешавад. Дар бораи муҳимияти ғизои солим барои кӯдакон дар 1000 рӯзи аввал, омода будани кӯдак ба хӯроки иловагӣ ва маҳсулоти он, реҷаи хӯроки кӯдак, норасоии ғизо ва камвазнӣ суҳбате доштем бо Дилшода Қаюмова, педиатр. Синамаконӣ асоси ҳаёт буда ба саломатӣ, ғизои дуруст ва амнияти озуқаворӣ дар ҳолатҳои муқаррарӣ ва фавқулодда таъсири кӯтоҳмуддат ва дарозмуддат мерасонад. “Дар Тоҷикистон барномаи миллии коммуникатсионии “1000 рӯзи аввали ҳаёти кӯдак” барои солҳои 2020-2024 таҳия гардидааст. Ин барнома давраи аз бордоршавии зан то дусолагии кӯдакро фаро мегирад. Ин барнома рушда инкишофи кӯдакро дарҳамин давра нишон медиҳад. Мақсади барнома он аст, ки рафтори модар, падар ва шахсони ба кӯдак масъулро оид ба ғизо, нигоҳубини кӯдак ва модар дигаргун созад”,- қайд намуд мутахассис. Ҳамсуҳбати мо қайд намуд, зарурати шири модар дар моҳҳои аввали ҳаёти кӯдак дар он аст, ки табиатан организми кӯдаки навзод инро талаб мекунад ва то шашмоҳагӣ танҳо шири модар бояд дода шавад. “Баъзан вақте ҳаво гарм аст, модарон мегӯянд, ки кӯдакашон ташна мемонад ва беҳтараш ба ӯ об диҳанд, вале ин нодуруст аст, зеро шири модар асосан аз об иборат аст ва кӯдак дар ҳолати гармӣ ҳас ташна намемонад”,- афзуд ӯ. Ба гуфтаи педиатр, кӯдаки солим аз шашмоҳагӣ аллакай метавонад ғизои иловагӣ истеъмол кунад. То шашмоҳагӣ шири модар метавонад организми ӯро бо ҳама витамину минералҳои лозима таъмин созад. Баъди шашмоҳагӣ кӯдак серҳаракаттар мешавад ва ба ӯ ғизои иловагӣ лозим аст, зеро дигар танҳо шири модар инкишофи кӯдакро таъмин карда наметавонад. “Ба кӯдакони шашмоҳа додани ғизои иловагиро аз пюреҳои сабзавотӣ сар карданамон лозим аст. Агар кӯдак сабзавотро нағз қабул накунад, ба ӯ шавлаи дар об пухташуда додан лозим. Ғизои иловагӣ бояд аз як намуд маҳсулот тайёр шуда бошад, камоб бошад ва батадриҷ миқдораш зиёд карда шавад”,- шарҳ дод Дилшода Қаюмова. Ӯ гуфт, барои пешгирии эҳтимоли доштани аллергия ба ягон намуди маҳсулот ғизои иловагии кӯдакро бояд танҳо аз як намуд омода кард. Педиатр таъкид намуд, ки дар ин давра ба кӯдак намак ва маҳсулоти ширинӣ додан мумкин нест. Ҳатто то дусолагии кӯдак додани ширинӣ тавсия дода намешавад. Лоиҳаи "Модари солим, кӯдаки солим" дар Тоҷикистон бо кӯмаки Агентии ИМА оид ба рушди байналмилалӣ (USAID) дар ҳамкорӣ бо Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ татбиқ мегардад. Ҳадафи лоиҳа кор аз болои тағйирёбии меъёрҳои иҷтимоӣ ва одатии ғизо, инчунин нигоҳубини саломатии модарону кӯдакон мебошад, ки ба интихоби таҷрибаҳои тарзи ҳаёти солим мусоидат мекунад.

Дар нашри навбатии силсилаи подкастҳои “Модари солим, кӯдаки солим” суҳбате доштем дар хусуси зани ҳомилаву ширмакон аз нигоҳи дини ислом бо Ҷамолиддин Хомӯшӣ, мударриси Донишкадаи исломии Тоҷикистон ва аъзои Шӯрои уламо. Ҳаёти занушавҳарӣ зиндагии муштарак аст, Худованд занро барои мард ва мардро барои зан офаридааст, қайд намуд дар оғози суҳбат ходими дин. “Чуноне ки инсон бо либос зебост ва маҳз либос айбу камбудиҳои тани ӯро мепӯшонад, ҳамин тавр, зану шавҳар низ камбудиҳои якдигарро дар зиндагӣ бояд пӯшонанд ва обрӯи ҳамдигарро ҳифз кунанд. Аз нигоҳи дин тамоми масъулияти зан ба зиммаи мард аст ва он имтиёзҳое, ки шариат ба зан додааст, дар ягон қонуни башарӣ ба чунин дараҷа дида намешавад”,- таъкид кард Хомӯшӣ. Ӯ қайд намуд, дар оиладорӣ нақши хушдоман ҳамчун шахси муътабари оила муҳим аст, аммо хушдоман набояд аз доираи инсоф берун муносибат кунад ва келинро ҳамчун фарзанди худ қабул намояд. “Дар урфияти мардуми мо агар ба хонае ворид мешуд, ки он ҷо пухтупаз доранд, ҳатман аз қафояш ғизое мефиристоданд, то дилаш наранҷад. Ба ин чиз маҳз хушдоман бояд аҳамият диҳад”,- афзуд ходими дин. Дар қабули қарорҳои муштарак оид ба датгирӣ ва ғамхорӣ нисбат ба ғизои модару кӯдак зану шавҳар, махусан шавҳар уҳдадориҳои зиёд дорад, мегӯяд Ҷамолиддин Хомӯшӣ. Ба гуфтаи ӯ, мард барои хароҷоти тифли батни ҳамсараш ё таваллудшуда ҳеҷ гоҳ бухл наварзад. Давоми мавзӯро бо шарҳу тавзеҳоти Ҷамолиддин Хомӯшӣ дар подкасти мо тамошо кунед. Лоиҳаи “Модари солим, кӯдаки солим” дар Тоҷикистон бо кӯмаки Агентии ИМА оид ба рушди байналмилалӣ (USAID, дар ҳамкорӣ бо Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ татбиқ мегардад. Ҳадафи лоиҳа кор аз болои тағйирёбии меъёрҳои иҷтимоӣ ва одатии ғизо, инчунин нигоҳубини саломатии модарону кӯдакон мебошад, ки ба интихоби таҷрибаҳои тарзи ҳаёти солим мусоидат мекунад.

Ғизои солим барои ҳама зарур, он асоси саломатӣ аст, аммо барои зани ҳомила аҳамияти дучанд дорад. Чунки истеъмоли ғизо натанҳо барои организми зани ҳомила муҳим, балки ба инкишофи тифли дар батнаш буда низ таъсиррасон аст. Дар нашри якуми силсилаи нави подкастҳои “Модари солим, кӯдаки солим” Раъногул Ҳусейнова, педиатр ва мутахассис оид ба ғизо дар бораи таъсири ғизои солим ба зани ҳомила ва ширдеҳ, аҳамияти кӯмаку дастгирӣ ёфтани модари ҷавон дар давраи ширдиҳӣ гуфт. Раъногул Ҳусейнова қайд кард, ки сар карда аз рӯзҳои аввали ҳомиладорӣ, ҳатто вақте зани ҳомила аз он огоҳ нест, дар ҳамин давра аллакай пайдошавӣ ё ташаккули узвҳои ҷанин оғоз мегардад ва ғизои зан маҳз аз ҳамин лаҳзаҳо хеле муҳим аст. “Дар се моҳи аввали ҳомиладорӣ ташаккули узвҳо дар ҷанин ҷараён мегирад ва махсусан лӯлаи асаб, ки дар 27-28 рӯзи аввал аллакай инкишоф меёбад. Дар ин давра хатари пайдо шудани нуқсонҳо хеле зиёд аст. Барои он ки тифл дар ҳамин давра ба нуқсонҳои модарзодӣ гирифтор нашавад, пурра инкишоф ёбад ва солим ба дунё ояд, ҳатман зарур аст туршии (кислотаи) фолат ва оҳан”,- афзуд мутахассис. Ӯ гуфт, туршии фолат ба гурӯҳи витаминҳои B9 дохил мешавад ва барои пешгирӣ кардани нуқсонҳои модарзодӣ, махсусан дар лӯлаи асаб, кушода мондани сутунмуҳра, ҳалқаи ноф ва инкишоф наёфтани мағзи сар нақши муҳим дорад. “Туршии фолатро аз маҳсулоти гуногун пайдо кардан мумкин. Ин модда дар таркиби ҳамаи сабзавоте, ки барги сабз доранд ва қобили истеъмол ҳастанд, вуҷуд дорад. Яъне дастрасӣ ба он қариб ягон мушкил надорад, вале бояд дар истифодааш меъёрро бояд риоя кард. Инчунин, истисно ҳангоми мавҷуд будани оризаҳое, ки ҷаббиши туршии фолатро дар организми зани ҳомила ё кӯдаки батнаш кам мекунанд”,- шарҳ дод педиатр. Ба гуфтаи мутахассис, давраҳое ҳастанд, ки организми зани ҳомила ва кӯдаки дар батнаш буда ба туршии фолат бештар ниёз пайдо мекунанд ва дар ин вақт беҳтар аст аз ҳабҳо (таблеткаҳо)-и туршии фолат истеъмол шавад. Ҳатто чанд ҳафта пеш аз ҳомила шудан зан бояд туршии фолатро дар организми худ зиёд кунад, зеро он моддаи дар об ҳалшаванда аст ва зуд аз байн меравад. “Барои инкишофи кӯдак ғайр аз туршии фолат, дигар минералҳо, аз қабили оҳан, калсий, магний ва ғайра заруранд, ки онҳоро бо истеъмоли гӯшт, чормағз, тухм ва дигар сабзавоту мева таъмин кардан мумкин аст”,- афзуд Раъногул Ҳусейнова. Ӯ гуфт, истеъмоли ҳама гуна маҳсулоти тозаву табиие, ки ҳамарӯза истеъмол мекунем, барои зани ҳомила фоиданок аст. Парҳези ҳатмӣ аз маҳсулоти кимиёвӣ, қаҳва, нӯшокиҳои спиртӣ, тамоку ва истеъмоли аз меъёр зиёди намаку қанд бояд бошад. Зан дар давраи ҳомиладорӣ, ба гуфтаи Раъногул Ҳусейнова, бояд 8 маротиба дар муассисаи тиббӣ аз ташхис гузарад ва ҳатман меъёри вазни худро дар ин давра назорат кунад. Вазни зан барои инкишофи дурусти кӯдак хеле нақши калон дорад. Меъёри вазни зан нишондод дорад ва дар ҳолати то 18 нишондиҳанда будани индекси вазни бадани зан, кӯдак солим ба воя расида наметавонад. Зеро камвазнӣ, норасоии ғизо, дар ин гуна занон дида мешавад, афзуд ӯ. “Агар индекси вазни бадан аз меъёр (нишондиҳандаи 25) боло ҳам бошад, нишонаи беории зан ё тифл аст”,- шарҳ дод ҳамсуҳбати мо.

Выпуск подкаста о том, как бизнес-проект по Программе МВА воплотился в жизнь и помог запустить первую в Таджикистане компанию по страхованию жизни. Сейчас Программа МВА Таджикистан набирает очередной курс, шестой по счету. Мест осталось совсем мало, чтобы получить возможность стать участником элитного клуба профессионалов, получить образование одного из лучших университетов мира, звоните по номеру +992 981 981 981. Подробнее о программе также можно узнать на страницах МВА Таджикистан в соцсетях по ссылкам https://www.facebook.com/mbaintj и https://www.instagram.com/mba.tj/ #Страхование #конкурсноеСтрахование #БИМА #БИМАЖизнь #MBAТаджикистан #ВладимирХурсан #БизнесПроект #ПодкастБизнесСреда #Образование #Таджикистан #СтрахованиеЖизни #АкадемияМенеджмента #УниверситетМенеджментаАлматы #ПрофессиональноеОбразование #Подкаст #ПриемВМВА #МВАПрограмма