تاریخ ایران

ایران در عصر برنز و آهن، یعنی در 3000 سال پایانی دوران پیش‌ازتاریخ چه ویژگی‌هایی داشته است؟این ویژگی‌ها چه اثراتی بر دوران تاریخیِ ایران که با تأسیس شاهنشاهی هخامنشی آغاز می‌شود داشتند؟آیا ایران، پیش از ورود مهاجران آریایی دارای تمدن‌های شهری بوده است؟آریایی‌ها حدوداً از چه زمانی وارد فلات ایران شدند؟ و ورود آنها چه اثراتی بر ایران و بومیانی گذاشت که پیش از آنها در این سرزمین زندگی می‌کردند؟در اپیزود ششم مجموعۀ تاریخ ایران تلاش شده است تا بر اساس دو مقالة «سفال خاکستری در ایران» و «عصر آهن در ایران» اثر زنده‌یاد «دکتر حسن طلایی» از باستان‌شناسان برجستۀ ایرانی به این پرسش‌ها پاسخ دهیم. نویسندۀ متن روایت و راوی: سجاد فتاحی تدوین و موسیقی: بهنام محمدی و نوید شوندی ضبط و صدابرداری: محمد علیزاده

در ایران شهرنشینی از چه زمانی و چگونه شروع شد؟ قبل از شهرنشینی شیوه‌های غالب شکل زندگی انسان چه بود ؟ اولین و مهمترین مراکز شهرنشینی در ایران در چه مناطقی بوده است؟در اپیزود پنجم مجموعۀ تاریخ ایران تلاش شده است تا بر اساس مقالۀ «آغاز شهرنشینی در ایران» اثر دکتر یوسف مجیدزاده باستان‌شناس برجستۀ ایرانی به این پرسش‌ها پاسخ داده شود.

در دوره‌های پارینه‌سنگی، میان‌سنگی و نوسنگی، انسان در چه نقاطی از ایران زندگی ‌می‌کرده است؟ چه نشانه‌هایی از این دوره‌ها تا کنون و در چه مناطقی از ایران یافته شده است؟ قدیمی‌ترین دهکده‌های ایران که در این دوران‌ها انسان در آنها زندگی می‌کرده است در چه مناطقی بوده‌اند؟ در اپیزود چهارم مجموعۀ تاریخ ایران تلاش شده است تا بر اساس مقالۀ «دوره‌های پارینه سنگی، میان‌سنگی و نوسنگی در ایران» اثر جلال‌الدین رفیع‌فر استاد انسان‌شناسی دانشگاه تهران به این پرسش‌ها پاسخ داده شود.

اپیزود سوّم مجموعۀ تاریخ ایران: انسان کهن در ایران از چه زمانی و چگونه اولین انسان‌ها به محدودۀ جغرافیایی وارد شدند که بعدها به نام ایران نامیده شد؟منطقه‌ای که امروز به نام ایران می‌شناسیم چه نقشی در جابجایی انسان‌های اولیه داشته است؟چرا ایران را به عنوان پل ارتباطی بین قارۀ آفریقا و شرق آسیا در دورۀ پارینه سنگی قدیم می‌شناسند؟قدیمی‌ترین بقایای جسمانی انسان که در ایران به دست آمده متعلق به چه دورانی است؟در اپیزود سوّم مجموعۀ تاریخ ایران تلاش شده است تا بر اساس مقالۀ «انسان کهن در ایران» اثر دکتر جلال‌‌الدین رفیع‌فر استاد انسان‌شناسی دانشگاه تهران به این پرسش‌ها پاسخ داده شود.

اپیزود دوّم مجموعۀ تاریخ ایران: منابع تاریخی ایرانِ باستان شاید بارها چنین پرسش‌های به ذهن شما هم رسیده باشد که اطلاعات تاریخ‌نگاران از ایران باستان بر اساس چه منابعی است؟ مهمترین منابع تاریخی دورۀ ایران باستان چیست؟چرا با وجود آن‌که ایران در آن زمان یکی از تمدن‌‌های بزرگ جهان بوده است اما کتاب یا اثر مکتوبِ مستقیمی از آن دوران به دست ما نرسیده است؟در اپیزود دوم مجموعۀ تاریخ ایران تلاش شده است تا بر اساس پیشگفتار جلد اول مجموعۀ تاریخ جامع ایران که توسط دکتر محمود جعفری دهقی و دکتر حسن رضایی باغ‌بیدی نوشته شده است به این پرسش‌ها و پرسش‌های دیگریدربارۀ منابع تاریخی ایرانِ باستان پاسخ داده شود

اپیزود اول مجموعۀ تاریخِ ایرانِ پایدار عنوان اپیزودگذری کوتاه بر تاریخ ایران در دورۀ پیش‌آریایی‌ها، آریایی‌ها، مادها و هخامنشیان همانطور که در اپیزود صفرِ «مجموعۀ ایران پایدار» (https://t.me/iranepaydar_official/4) گفتیم، این مجموعه سه زیرمجموعۀ اصلی به نام‌های روایت ایران، تاریخ ایران و جغرافیای ایران دارد. در «مجموعۀ تاریخ ایران» قرار است بر اساس کتاب‌های تاریخی مرجع، شناخت خود را از تاریخِ ایران افزایش داده و به یکی از پرسش‌های چهارگانۀ مجموعۀ ایرانِ پایدار یعنی «ایران چیست؟» پاسخِ دقیق‌تری دهیم.   این اپیزود اول مجموعۀ تاریخ ایران است که در آن بر اساس پیشگفتاری که دکتر محمود جعفری دهقی و دکتر حسن رضایی باغ‌بیدی بر جلد اول مجموعۀ تاریخ جامع ایران نوشته‌اند نگاهی گذرا کرده‌ایم به تاریخ ایران در دوران پیش‌آریایی‌ها، آریایی‌ها، مادها و هخامنشیان؛ یعنی دوره‌ای که در فصل اول مجموعۀ تاریخ ایران آن را به صورت مفصل مرور خواهیم کرد 

«معرفی مجموعۀ «ایرانِ پایدار

✅ روایت‌های گوناگون و متضادی از وقایع روزهای ۲۴ تا ۲۸ اَمرداد ۱۳۳۲، ارائه شده است؛ روایت‌هایی که به احتمال فراوان، هیچ یک بازنمای کامل واقعیت نیستند. ✅ #ایران_پایدار در تلاش است تا در برنامه‌هایی با فرا رفتن از مرزبندی های مرسوم، ضمن بازخوانی این رویداد و بررسی پيامدهای آن برای ایران، زمینه را برای کسب شناختی واقعی‌تر نسبت به این رویداد مهم تاریخ معاصر ایران فراهم نماید.✅ در دومین برنامه با حضور #داريوش_رحمانیان به بازخوانی این رویداد از منظر او پرداخته شد. 

✅ در تاریخ سدهٔ گذشتهٔ ایران #انقلاب_مشروطه و آنچه که در ۲۸ اَمرداد ۱۳۳۲ رخ داد، دو واقعهٔ مهم و اثرگذارند. رخدادهایی که مسیر تاریخ ایران را دگرگون کردند و شکاف‌هایی را در درون جامعهٔ ايران پدید آوردند که تا امروز ادامه دارد. ✅ #ایران_پایدار، به مناسبت سالروز صدور فرمان مشروطيت و ۲۸ اَمرداد، برنامه‌ای را با حضور #عباس_امانت، استاد تاريخ و مطالعات بین‌المللی در دانشگاه ییل، برگزار نمود. در قسمت اول این برنامه تلاش شد ضمن بازخوانی انقلاب مشروطه و بخشی از رخدادهای اَمرداد ۳۲ تجارب حاصل از آنها را در خدمت ایرانِ فردا درآوریم. قسمت دوم این برنامه به زودی برگزار خواهد شد. 

✅ برخی رخدادهای تاریخ ایران، از چنان اهمیتی برخوردارند که می‌توان تاریخ این سرزمین را به پیش و پس از آنها تقسیم کرد. یکی از مهمترین این رخدادها در تاریخ ایران معاصر، #انقلاب_مشروطه است.✅ #ایران_پایدار و فصل‌نامهٔ مردم‌نامه، به مناسبت سالروز صدور فرمان مشروطيت، برنامه‌ای را با حضور #داريوش_رحمانیان برگزار کردند. در این برنامه تلاش شد ضمن بررسی موضوع شکست یا پیروزی انقلاب مشروطه‌ به این پرسش نیز پاسخ داده شود کهمشروطه‌خواهان در فردای پیروزی انقلاب، باید چه اقداماتی انجام می‌دادند که ضمن حفظ کارآمدی حکومت، مشروطيتِ قدرتِ حکومت در ایران، بازگشت ناپذیر می‌شد؟  

✅ بخش تاریخ ایرانِ مجموعهٔ ايران پایدار در تلاش است تا با حضور اساتید برجستهٔ دوره‌های تاریخی گوناگون، دانش دربارهٔ تاریخ ایران را عمومی نماید.✅ در اپیزود سیزدهم این مجموعه با حضور دکتر کاظم ملازاده (استاد باستان‌شناسی دانشگاه بوعلی سینا) به دورهٔ ماد پرداخته شد. در این برنامه تلاش شد تا بر اساس آخرین داده‌های باستان‌شناسی شناختی کلی نسبت به این دورهٔ تاریخی حاصل شود. 

✅ درانداختن هرگونه طرحی برای بهبود وضعیت ایران در آینده، نیازمند شناختِ تاریخ ایران است. بدون آگاهی از تاریخ این سرزمين، احتمال تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های نادرست افزایش می‌یابد. بر این اساس، بخش تاریخ ایرانِ مجموعهٔ ايران پایدار در تلاش است تا با حضور اساتید برجستهٔ دوره‌های تاریخی گوناگون، زمینهٔ لازم برای افزایش آگاهی نسبت به تاریخ ایران را فراهم نماید.✅ در اپیزود دوازدهم مجموعۀ تاریخ ایران با حضور دکتر لیلا مکوندی (باستان‌شناس و استادیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه کاشان) به موضوعاتی چون ساختار سیاسی در عیلام نو، درگیری‌های نظامی با آشور، تحول خط و زبان عیلامی، دین عیلامی، معماری و هنر عیلامی و تاثیر آن بر دوره های بعدی پرداخته شد. نسخهٔ صوتی این برنامه در این فايل در دسترس است.