سینما سانسور

«علت مرگ نامعلوم» به کارگردانی علی زرنگار و به تهیه‌کنندگی مجید برزگر، سال ۱۴۰۰ آماده نمایش و به جشنواره فجر ارائه شد. با وجود نظر مثبت هیات انتخاب، ‌این فیلم مجوز نمایش در جشنواره را دریافت نکرد و سپس برای ۳ سال توقیف شد. مهدی طاهباز در این اپیزود از پادکست «سینما سانسور»‌ نگاهی کرده به حواشی و ماجرای توقیف «علت مرگ نامعلوم».

ناصر ملک‌مطیعی ستاره سینمای قبل از انقلاب ایران، پس از سال ۱۳۵۹ دوبار فرصت حضور در سینما را پیدا کرد. یکی در سالهای اولیه انقلاب و دیگری در سال ۹۲ و در فیلمی به نام «نقش نگار». این فیلم به دلیل بازی آقای ملک‌مطیعی مدتی توقیف شد ولی سرانجام روی پرده رفت. مهدی طاهباز در این اپیزود از پادکست «سینما سانسور» مروری کرده به آنچه بر ناصر ملک‌مطیعی در طول ۴ دهه بعد از انقلاب اسلامی در ایران گذشت.

فیلم سینمایی «حاجی واشینگتن» به کارگردانی علی حاتمی،‌ ماجرای سفر حسینقلی‌خان صدرالسلطنه به ایالات متحده آمریکا به عنوان اولین سفیر ایران در این کشور است. این فیلم سال ۱۳۶۱ در اولین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و سپس به مدت ۱۶ سال توقیف شد. مهدی طاهباز در این اپیزود از پادکست «سینما سانسور» نگاهی کرده به ماجرا و حواشی این فیلم.

فیلم «آدم برفی» به کارگردانی داوود میرباقری، از پرحاشیه‌ترین فیلم‌های پس از انقلاب اسلامی در ایران است. فیلمی که ماجرایش به دفتر رهبر و رئیس‌جمهوری هم کشیده شد و سرانجام پس از تغییر دولت در ایران، توانست اکران عمومی شود. مهدی طاهباز در این اپیزود از پادکست «سینما سانسور» نگاهی کرده به حواشی فیلم «آدم برفی».

«طلای سرخ» ساخته جعفر پناهی سال ۱۳۸۱ ساخته شد، در جشنواره کن جایزه گرفت، اما در ایران به اتهام «سیاه‌نمایی» توقیف شد. فیلم ماجرای مردی جوان است که سابقه حضور در جنگ ایران و عراق را دارد و اکنون به عنوان پیک موتوریِ یک پیتزا فروشی مشغول به کار است. مجموعه‌ای از اتفاقات باعث می‌شود او تصمیم بگیرد به صورت مسلحانه، دست به سرقت از یک جواهرفروشی بزند. مهدی طاهباز در این اپیزود از پادکست «سینما سانسور» به حواشی «طلای سرخ» پرداخته است.

فیلم سینمایی «خط قرمز» به کارگردانی مسعود کیمیایی سال ۱۳۶۰ ساخته شد و با برخی تغییرات، ‌از جمله تغییر یک بازیگر و فیلمبرداری مجدد، در اولین جشنواره فجر در سال ۶۱ به نمایش درآمد. اما چون بازیگران زن حجاب نداشتند، این فیلم بعد از جشنواره نتوانست مجوز نمایش بگیرد و برای همیشه توقیف شد. در این اپیزود از «سینما سانسور»، مهدی طاهباز به سراغ حواشی اولین ساخته مسعود کیمیایی پس از انقلاب اسلامی در ایران رفته است.

در این اپیزود از پادکست «سینما سانسور»،‌ مهدی طاهباز به حواشی فیلم «میراث من جنون» ساخته مهدی فخیم‌زاده خواهد پرداخت. این فیلم سال ۱۳۵۸ تولید شد و سال ۱۳۶۰ برای مدت کوتاهی روی پرده بود. اصلی‌ترین دلیل لغو پروانه نمایش «میراث من جنون»، علاوه بر مضمون، حجاب نداشتن بازیگران زن بود. یکی دیگر از حواشی فیلم، اعدام تهیه‌کننده اولیه این فیلم، به اتهام مشارکت در «کودتای نوژه» بود. تهیه و اجرا: مهدی طاهباز

در این قسمت از پادکست «سینما سانسور» گفت‌وگویی خواهید شنید با صادق هاتفی، ‌بازیگر نقش اول فیلم «گفت هر سه نفرشان». از نقش جمشید مشایخی در تولید این فیلم و انتخاب فریماه فرجامی برای ایفای اولین نقشش در سینما و همچنین مضمون سیاسی این اثر. صادق هاتفی سابقه طولانی در زمینه تئاتر دارد، فارغ التحصیل این رشته از دانشگاه تهران است و نمایش‌های متعددی را چه در ایران و چه خارج از کشور،‌ روی صحنه برده است. او در سینما و تلویزیون هم فعالیت‌های مختلفی را به بیشتر به عنوان بازیگر انجام داده و «گفت هر سه نفرشان»،‌ اولین تجربه سینمایی این هنرمند است.

«گفت هر سه نفرشان» سال ۱۳۵۹ آماده نمایش شد،‌ اما هیچ‌گاه نتوانست در ایران روی پرده برود. یکی از دلایلش، حجاب نداشتن بازیگر زن فیلم، ‌فریماه فرجامی بود. این ساخته غلامعلی عرفان که تا مدت‌ها هیچ نسخه‌ای از آن در دسترس نبود،‌ ماجرای مردی است که از زندان آزاد می‌شود و سه هم‌بند او، سه روایت متفاوت درباره این زندانی تعریف می‌کنند. مهدی طاهباز در این قسمت از پادکست «سینما سانسور»، به حواشی و ماجرای توقیف فیلم «گفت هر سه نفرشان» پرداخته است.

فیلم سینمایی «آقای هیروگلیف» به کارگردانی غلامعلی عرفان سال ۱۳۵۹ آماده نمایش شد، اما مجوز اکران نگرفت. علاوه بر مساله حجاب بازیگران زن، دیدگاه سیاسی مطرح شده در این فیلم، باعث توقیف‌اش در فضای سیاست زده و ملتهب سال‌های انتهایی دهه ۵۰ خورشیدی بود. مهدی طاهباز در این اپیزود از پادکست «سینما سانسور» نگاهی کرده به حواشی «آقای هیروگلیف».

فیلم سینمایی «رستاخیز» به کارگردانی احمدرضا درویش در سال ۱۳۹۴ به نمایش عمومی درآمد، اما تنها چند ساعت روی پرده سینماها بود. این فیلم به خاطر اعتراض و تجمع مقابل وزارت ارشاد و سینماها، از پرده پایین کشیده شد. این فیلم به دلیل حساسیت‌ها، با نظر مساعد رهبر جمهوری اسلامی ساخته شده بود، اما او هم نتوانست مشکل «رستاخیز» را حل کند. ماجرا چه بود؟ شنونده این اپیزود از پادکست «سینما سانسور» کاری از مهدی طاهباز باشید.

در سینمای پس از انقلاب و در دهه‌های مختلف، برخی آثار سینمایی به مساله انتخابات در جمهوری اسلامی پرداخته‌اند؛ از مجلس تا ریاست جمهوری و از کمدی تا درام و حادثه. در این اپیزود از پادکست «سینما سانسور» مهدی طاهباز علاوه بر فیلم «خیابان‌های آرام» ساخته کمال تبریزی که به بهانه پرداختن به مسائل بعد از انتخابات سال ۸۸ – آن‌هم به طور غیر مستقیم – برای همیشه توقیف شد،‌ نگاهی کرده به آثاری که موضوعشان مرتبط با انتخابات در ایران بوده است.

«خرس» ساخته خسرو معصومی سال ۱۳۹۰ آماده نمایش شد و در سی‌امین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. اما سپس برای همیشه توقیف شد. بهانه توقیف، مشکل شرعی قصه فیلم عنوان شد؛ رزمنده‌ای که گمان می‌رفت در جنگ ایران و عراق کشته شده، زنده است و به شهرش باز می‌گردد. اما همسرش، با مرد دیگری ازدواج کرده.... مهدی طاهباز در این قسمت از پادکست «سینما سانسور»، به «خرس» و زوایای پیدا و پنهان توقیف این فیلم پرداخته است. پادکست «سینما سانسور» را در همه پادگیرها از جمله کست‌باکس و کانال تلگرام «فردا پادکست» هم ‌می‌توانید گوش کنید.

«جزیره آهنی» اولین فیلم بلند سینمایی محمد رسول‌اف است. فیلمی که سال ۱۳۸۳ آماده نمایش شد، اما هیچ‌گاه در ایران به نمایش در‌نیامد؛ حتی با وجود دریافت پروانه نمایش. ناخدا نعمت، شخصیت اول فیلم «جزیره آهنی» و کشتی قدیمی‌اش که روز به روز در دریا بیشتر فرو می‌رود، می‌توانند استعاره‌هایی از رهبر جمهوری اسلامی و کشور ایران توصیف شوند. مسائلی که می‌تواند در توقیف این فیلم هم تاثیرگذار باشند. مهدی طاهباز در این اپیزود از پادکست «سینما سانسور»، به فیلم «جزیره آهنی» پرداخته است.

«جاده خاکی» اولین فیلم پناه پناهی، سال ۱۴۰۰ آماده نمایش شد. پناه، فرزند جعفر پناهی کارگردان شناخته شده سینمای ایران است. «جاده خاکی»، برای اولین بار در جشنواره کن در سال ۲۰۲۱ نمایش داده شد و سپس در جشنواره‌های مختلف شرکت کرد و در بسیاری از کشورها، اکران عمومی شد. اما این فیلم مجوز نمایش در ایران نگرفت و توقیف شد. مهدی طاهباز در این قسمت از پادکست «سینما سانسور»، به «جاده خاکی» و زوایای پیدا و پنهان توقیف این فیلم پرداخته است. «سینما سانسور» را در تمام پادگیرها و کانال تلگرام «فردا پادکست» هم می‌توانید گوش کنید.