صحنه

علی رفیعی در تاریخ‌ هنرهای نمایشی ایران نام شناخته‌شده‌ و معتبری است. حاصل بیش از ۵ دهه حضور او در سطح اول هنرهای نمایشی ایران اجرای بیش از ۱۵ نمایش و ساخت دو فیلم بلند سینمایی است که بسیاری از آنها از آثار شاخص زمان‌های ساخت و اجرایشان بودند و نام‌های معروف در آنها حضور داشتند. آقای رفیعی در سال‌های پیش از انقلاب در کنار اجرای چند نمایش، دوره‌ای مدیریت تئاترشهر تهران را برعهده داشت و پس از انقلاب نیز با نمایش‌هایی چون «عروسی خون»، «شازده احتجاب»، «کلفت‌ها»، «در مصر برف نمی‌بارد»، «شکار روباه» و «یرما» تماشاگران بسیاری را به سالن‌های نمایش کشاند. او که چند سالی است نمایشی را بر صحنه نبرده در سال‌‌های اخیر بویژه پس از اعتراض‌های معروف به زن، زندگی، آزادی از حامیان هنرمندان معترض حوزه تئاتر ایران بوده است. علی رفیعی که این روزها در پاریس است می‌گوید بی‌رحمی زیادی در قبال جوان‌های ایران می‌شود. تهیه و اجرا: بابک غفوری‌آذر

با درگذشت ژاله علو در نخستین روزهای دی ماه سال ۱۴۰۳، فرهنگ و هنر ایران یکی از آخرین بازمانده‌های نسلی از زنان هنرمند را از دست داد که از پیشگامان فعالیت هنری در دوران مدرن تاریخ ایران محسوب می‌شدند. خانم علو نه فقط با بازیگری‌اش که همچنین با صدای پرطنین و حجیم و شخصیت قاطعش در اغلب نقش‌هایی که ایفا می‌کرد، شناخته می‌شد. شماره ۷۷۰ پادکست صحنه، از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا مروری است بر جایگاه و نقش‌آفرینی‌های ژاله علو در سینما، به مناسبت درگذشت این هنرمند شناخته شده. در این شماره ضمن مروری تاریخی بر چند نقش‌آفرینی مهم ژاله علو در سینما با سعید نوری، نویسنده و پژوهشگر تاریخ سینمای ایران گفت‌وگو شده است.

شماره ۷۶۹ پادکست صحنه مروری است بر مهم‌ترین فیلم‌های سال ۲۰۲۴ در گفت‌وگو با جمشید اکرمی، نویسنده، منتقد و استاد سینما در دانشگاه ویلیام پترسن آمریکا. آقای اکرمی از جمله منتقدانی است که نشریه معتبر «فیلم کامنت» آمریکا هرساله از او برای شرکت در نظرخواهی‌ انتخاب برترین فیلم‌های سالش دعوت می‌کند. او امسال سه فیلم «دانه انجیر معابد»، «همچنان اینجا هستم» و «امیلیا پرز» را به عنوان بهترین فیلم‌های سال ۲۰۲۴ انتخاب کرده است. تهیه واجرا: بابک غفوری آذر

شماره ۷۶۸ پادکست صحنه از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا گفت‌وگویی است با هانا کامکار که در فیلم «شاهد» بدون رعایت سانسور حجاب اجباری بازی کرده است. فیلم «شاهد» ساخته نادر ساعی‌ور از تازه‌ترین محصولات جریان قدرت‌گرفتۀ سینمای زیرزمینی ایران است که به تازگی برنده جایزه بخش افق‌های گسترش‌یافتۀ جشنواره فیلم ونیز شد و در جشنواره‌های متعدد دیگری به نمایش درآمد. هانا کامکار نام شناخته شده‌ای در موسیقی و نمایش ایران است. او که برآمده از خانواده‌ای نامدار در موسیقی ایران است، کار بازیگری را از اوایل دهه ۸۰ خورشیدی با بازی در چند نمایش و سریال تلویزیونی آغاز کرد و در دهه ۹۰ نیز در کنار خوانندگی در نمایش‌های مختلفی از جمله «ترانه‌های محلی» به کارگردانی محمد رحمانیان بازی کرد. هانا کامکار که به تازگی از ایران خارج شده در گفت‌وگو با پادکست صحنه درباره بازی در فیلم «شاهد» و فضای کنونی فرهنگ و هنر ایران گفت‌وگو کرده است. تهیه و اجرا: بابک غفوری‌آذر

شماره ۷۶۷ پادکست «صحنه»، گفت‌وگوهایی است با دینا ظریف و علی زندیه دو بازیگر نمایش «داش‌آکل به گفته‌ی مرجان» کار تازه بهرام بیضایی، نویسنده و کارگردان شناخته شده. دینا ظریف، در این نمایش نقش مرجان و علی زندیه نقش کاکارستم را بازی می‌کند. در این شماره صحنه همچنین با عباس میلانی، مدیر مرکز مطالعات ایرانشناسی دانشگاه استنفورد هم درباره تدریس بهرام بیضایی در این مرکز و حمایت از اجرای نمایش‌های این نام معتبر فرهنگ و هنر ایران در آمریکا گفت‌وگو شده است. آقای میلانی می‌گوید بهرام بیضایی در مدت اقامت در آمریکا بیش از تمام زمان‌های حضورش در ایران نمایش بر صحنه برده است. تهیه و اجرا: بابک غفوری آذر

شماره ۷۶۶ پادکست «صحنه» در ادامه مجموعه گفت‌وگوها پیرامون اجرای قسمت اول نمایش «داش‌آکل به گفته‌ی مرجان» تازه‌ترین کار بهرام بیضایی، نویسنده و کارگردان معتبر، گفت‌وگویی است با مژده شمسایی، از بازیگران این نمایش. او در این نمایش نقش مهبانو، مادر مرجان را بازی می‌کند. رابطه خاص و چند وجهی‌ این شخصیت با داش‌آکل و همین طور دخترش مرجان، از نکات چشمگیر و برجسته نمایش «داش‌آکل به گفته‌ی مرجان» است. مژده شمسایی از سال ۱۳۷۰ با بازی در فیلم «مسافران» تبدیل به بازیگر زن اصلی آثار نمایشی بهرام بیضایی شد. او که همسر آقای بیضایی هم هست در این سالها نقشی فراتر از بازیگر در آثاری که از بهرام بیضایی در آمریکا اجرا شده ایفا کرده است. او در گفت‌وگو با پادکست «صحنه» از همراهی با بهرام بیضایی در آمریکا و بازی در نقش «مهبانو» می‌گوید و نظرش را نیز درباره ایفای نقش‌های پروانه معصومی و سوسن تسلیمی به عنوان دو بازیگر زن دیگری که در آثار بهرام بیضایی بازی کردند، بیان می‌کند. تهیه و اجرا: بابک غفوری‌آذر

قسمت اول نمایش «داش‌آکُل به گفته‌ی مرجان» تازه‌ترین اثر بهرام بیضایی، نام معتبر ادب و فرهنگ و هنر ایران، با حمایت مرکز مطالعات ایرانشناسی دانشگاه استنفورد در نخستین روزهای مهرماه ۱۴۰۳ در سالن رودای شهر برکلی ایالت کالیفرنیای آمریکا به روی صحنه رفت. این نمایش، داستان کوتاه معروف «داش‌آکل» نوشته صادق هدایت را با رویکردی تازه و از نگاه شخصیت مرجان روایت می‌کند. نمایشی که می‌توان آن را یکی از صریح‌ترین آثار بهرام بیضایی در کارنامه‌اش دانست که در آن ضمن حضور بسیار پررنگ زنان، زمینه‌های اجتماعی وقوع داستان و نقش انتقادی شخصیت‌هایی چون امام‌جمعه و متشرعان مذهبی برجسته شده است. شماره ۷۶۵ پادکست صحنه، از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا گفت‌وگویی است با بهرام بیضایی، درباره نوشتن و اجرای نمایش « داش‌آکُل به گفته‌ی مرجان» و فعالیت‌ها و دیدگاهش در سال‌های اقامت در آمریکا. در این پادکست صدای بخش‌های مختلفی از این نمایش را هم برای نخستین بار می‌شنوید. تهیه و اجرا: بابک غفوری‌آذر

فیلم «دانه انجیر معابد» ساخته محمد رسول‌اف پس از نمایش در بخش مسابقه جشنواره فیلم کن سال ۲۰۲۴ سفرهایش را به سراسر دنیا آغاز کرده و از آن زمان تاکنون در تعداد زیادی از جشنواره‌های مهم به نمایش درآمده است. اکران‌های جهانی این فیلم هم با نمایش در سینماهای کشور فرانسه آغاز شده است. «دانه انجیر معابد» دربارهٔ زندگی یک قاضی دادگاه انقلاب تهران که در میانهٔ شدت گرفتن اعتراض‌های سراسری، به دلیل اتفاقی دچار سوءظن نسبت به همسر و دختران جوانش می‌شود. ستاره ملکی نقش جوان‌ترین دختر این قاضی با نام ثنا را ایفا می‌کند. شماره ۷۶۴ پادکست صحنه به گفت‌وگو با ستاره ملکی اختصاص دارد که پیشتر با انتظار یک ویدئو در روزهای همه‌گیری ویروس کرونا در انتقاد از عملکرد مسئولان حکومت جمهوری اسلامی خبرساز شده بود. او می‌گوید تردیدی در پذیرش بازی در فیلم «دانه انجیر معابد» به‌رغم همه تبعاتش نداشت. خانم ملکی که حالا ساکن شهر برلین در آلمان است همچنین گفت که اگر هم نتواند در خارج از کشور به کار بازیگری ادامه دهد، آزار نخواهد دید چرا که به گفته او روزی انسان بهتر بودن را به بازیگر بودن ترجیح داده بود. تهیه و اجرا: بابک غفوری آذر

گفت‌وگو با علی صمدی‌احدی، کارگردان فیلمی که مضمونی درباره یک زن فعال حقوق‌بشر زندانی ایرانی دارد. فیلمی الهام گرفته از زندگی فعالانی چون نرگس محمدی و نسرین ستوده که برای نخستین بار در دنیا در دوره سال ۲۰۲۴ جشنواره فیلم تورنتو به نمایش درآمد. بازی در فیلم «هفت روز» که فیلمنامه آن را محمد رسول‌اف، سینماگر مخالف حکومت ایران نوشته، نخستین حضور ویشکا آسایش بدون رعایت حجاب اجباری در یک اثر نمایشی محسوب می‌شود. علی صمدی‌احدی کارگردان این فیلم از سال‌ها پیش در جریان اصلی سینمای آلمان فعال است. او در گفت‌وگو با پادکست صحنه توضیحاتی درباره روند ساخت و مضمون و نگاه فیلم و همکاری با ویشکا آسایش می‌دهد.

شماره ۷۶۲ پادکست «صحنه» از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا به مناسبت درگذشت آلن دلون، به این بازیگر شاخص تاریخ سینمای جهان اختصاص دارد. بازیگری که از نمادهای شاخص دوران شکوهمندی از تاریخ سینما در اروپا بود و نامش در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ محبوبیتی همه‌گیر در کشورهای زیادی ازجمله در ایران داشت. در این شماره پادکست صحنه، جمشید اکرمی، بهروز تورانی، نوشابه امیری، میرعلی حسینی، بهروز به‌نژاد و سعید نوری به بیان نکات مختلف جنبه‌های اجتماعی و فرهنگی آلن دلون پرداخته‌اند. تهیه و اجرا: بابک غفوری آذر

سعید راد از بازیگران شناخته‌شده سینمای ایران اول مرداد سال ۱۴۰۳ پس از یک دوره بیماری در تهران درگذشت. در شماره ۷۶۱ پادکست «صحنه»، به بررسی کارنامه سعید راد در گفت‌وگو با تقی مختار، نویسنده و بازیگر و روزنامه‌نگار پرداخته شده است. در این شماره همچنین پیام امیر نادری، از کارگردانان شناخته شده سینمای پیش از انقلاب ایران به برنامه‌ای در بزرگداشت سعید راد را هم می‌شنوید. سعید راد با بازی در فیلم‌های «خداحافظ رفیق» و «تنگنا»ی امیر نادری در سینمای متفاوت ایران مطرح شد. تهیه و اجرا: بابک غفوری آذر

شماره ۷۶۰ پادکست «صحنه»، از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا گفت‌وگو با نادر ساعی‌ور است که فیلم جدیدش با نام «شاهد» به تازگی برای نمایش در جشنواره معتبر ونیز انتخاب شده است. «شاهد» با بازی مریم بوبانی، هانا کامکار و غزل شجاعی تازه‌ترین فیلم از جریان سینمای غیررسمی یا زیرزمینی ایران است که بدون رعایت قوانین سانسور جمهوری اسلامی از جمله حجاب اجباری بازیگران زن ساخته شده و داستانش هم به نوعی مرتبط با اعتراض‌های معروف به #زن_زندگی_آزادی است. نادر ساعی‌ور به دلیل همکاری‌های سال‌های اخیرش با جعفر پناهی شناخته می‌شود. او در گفت‌وگو با پادکست «صحنه» می‌گوید از زمان همکاری با این کارگردان شناخته شده و فعالیت در زمینه‌ای که مطابق دیدگاهش است به آرامش و رضایت رسیده است. تهیه و اجرا: بابک غفوری آذر

گمانه‌زنی‌ها درباره انتخاب وزرای کابینه مسعود پزشکیان، رئیس جمهور منتخب ایران ادامه دارد و در این میان چشم‌انداز پیش‌روی سینمای ایران از پس تغییر و تحولات اخیر در دولت مورد توجه فعالان حوزه سینماست. آنچه در بخش‌های مختلف سینمای ایران در چند سال اخیر، شرایط را در جنبه‌های مختلف تغییر داده است و حالا انتخاب مدیران دولتی سینما می‌تواند برآیندی از نگاه حکومت به این شرایط داشته باشد. شماره ۷۵۹ پادکست صحنه از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا گفت‌وگو با دو روزنامه‌نگار حوزه هنر و رسانه درباره چشم‌انداز پیش‌روی سینمای ایران در دولت آینده مسعود پزشکیان است. تهیه و اجرا: بابک غفوری آذر

شماره ۷۵۸ پادکست «صحنه»، از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا گفت‌وگویی است با عبدالرضا کاهانی، کارگردان شناخته‌شده به مناسبت پذیرش فیلم تازه‌اش با نام «زیارتگاه» در جشنواره ادینبورگ. عبدالرضا کاهانی در این فیلم داستان یک مرد کارگر میانسال ایرانی در شهر مونترال کانادا را روایت می‌کند که روزی تصمیم می‌گیرد یک امامزاده سیار پشت اتومبیل کاروانش بسازد و با آن به دیدار ایرانیان مقیم کانادا برود تا آن‌ها به جای مسافرت به ایران، نذورات و صدقه‌های خود را داخل ضریح امامزاده‌ای که او ساخته، واریز کنند. اقدام او با استقبال زیادی مواجه می‌شود و این آغاز تغییرات روحی و روانی در این مرد است. این فیلم تاحدودی یادآور برخی ساخته‌های موفق سازنده‌اش در ایران چون «هیچ» و «اسب، حیوان نجیبی است» است. تهیه و اجرا:‌ بابک غفوری آذر

شماره ۷۵۷ پادکست صحنه، از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا گفت‌وگویی است با ابوالحسن داودی، از فیلمسازان شناخته شده سینمای بعد از انقلاب ایران است که از دهه ۶۰ خورشیدی تاکنون به تناوب در زمینه‌های مختلف مشغول فعالیت بوده است و برخی فیلم‌هایش مانند «جیب‌برها به بهشت نمی‌روند»، «من زمین را دوست دارم»، «نان و عشق و موتور هزار» و «هزارپا» از فیلم‌های پرتماشاگر بودند. آقای داودی که تجربه مدیرعاملی و ریاست هیئت مدیره خانه سینما را هم دارد، از معدود سینماگرانی بود که در انتخابات ریاست جمهوری اخیر از مسعود پزشکیان حمایت کرد. او می‌گوید برای جلوگیری از فروپاشی ایران به آقای پزشکیان رای داد. تهیه و اجرا: بابک غفوری آذر