Discoverفکتنامه | Factnameh
205 Episodes
Reverse
در قسمت ۱۸۳ پادکست هفتگی فکتنامه ابتدا چند خبر و تصویر ادعایی درباره حملات اخیر ایران علیه اسرائیل را مرور کوتاهی کردیم.
در ادامه، درستیسنجی ویدیویی قدیمی را که ادعا میشد مربوط به شادی مردم لبنان بعد از کشته شدن سیدحسن نصرالله است، مرور کردیم.
اخیرا نتایج یک نظرسنجی درباره درگیریهای اسرائیل و فلسطین بعد از حمله ۷ اکتبر حماس در برخی رسانههای داخلی منتشر شد که یک نکته مهم و گمراهکننده داشت.
چندی قبل در گزارشی مفصل به موضوع طب ارتعاشی، انرژیدرمانی و انرژی شفابخش پرداختیم و در این قسمت پادکست درباره بخشهایی از آن صحبت کردیم.
صحبتهای اخیر ترامپ به شکل نادرستی در خبرگزاری فارس ترجمه شده بود که آن را فکتچک کردیم و در این اپیزود به آن اشاره کردهایم.
آمار و ادعاهای بیاساس درباره دانشآموزان افغانستانی در ایران و برخی ادعاهای یک مناظره درباره همین موضوع، یکی از دیگر از سوژههای این اپیزود است.
در پایان، درباره ویدیویی ساختگی توضیح دادیم که مدعی بود ایلان ماسک گفته تبار ایرانی دارد و ایرانیان باهوشترین مردم دنیا هستند.
00:01:34 مقدمه
00:05:40 انتشار ویدئویی قدیمی به عنوان شادی لبنانیها از کشتهشدن نصرالله
00:08:54 استفاده گمراهکننده از یک نظرسنجی قدیمی درباره جنگ غزه
00:17:23 درباره طب ارتعاشی، انرژیدرمانی و انرژی شفابخش چه میدانیم
00:33:09 ترجمه نادرست خبرگزاری فارس از صحبتهای ترامپ درباره ایران
00:36:57 آمار و ادعاهای بیاساس درباره دانشآموزان افغانستانی در ایران
00:48:29 ویدیوی اعتراف ایلان ماسک به تبار ایرانیاش
00:50:29 کامنتها
پادکست این هفته فکتنامه را رضا و رزا اجرا میکنند که به ترتیب دبیر تحریریه و عضو تحریریه سایت فکتنامهاند. گفتوگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاشهای تیم فکتنامه برای درستیسنجی خبرها و نقلقولهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی میکند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشتهاند.
پادکست فکتنامه را میتوانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشنهای پادکست دریافت کنید.
فهرست فکتچکها و پیوندهایی که در این قسمت به آنها اشاره میکنیم یا در این هفته در سایت فکتنامه منتشر کردهایم:
فهرست و تعریف نشانهای فکتنامه
ویدئوهای آموزشی مکتبخانه
انتشار ویدئویی قدیمی به عنوان شادی لبنانیها از کشتهشدن نصرالله
استفاده گمراهکننده از یک نظرسنجی قدیمی درباره جنگ غزه
درباره طب ارتعاشی، انرژیدرمانی و انرژی شفابخش چه میدانیم
ترجمه نادرست خبرگزاری فارس از صحبتهای ترامپ درباره ایران
آمار و ادعاهای بیاساس درباره دانشآموزان افغانستانی در ایران
ویدیوی اعتراف ایلان ماسک به تبار ایرانیاش
آیا گفتههای محمدعلی طاهری مبنای علمی دارد؟
بررسی برخی ادعاها درباره هوش ایرانیان
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کستباکس
پادکست و مجموعهمقالات «واژهنامه دروغپراکنی» به کلیدواژههایی میپردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بیمبنای خود استفاده میشود.
این کلیدواژهها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانههای دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جداییناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شدهاند.
در نتیجه این کلیدواژهها نقش تعیینکنندهای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشتهاند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه بهطور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.
در قسمت چهارم از سریپادکستهای «واژهنامه دروغپراکنی» توضیح دادهایم که بخشی از ادعاهای ساختگی مقامهای حکومتی ایران، به شکل «پیشبینی»هایی هستند که مبنای علمی ندارند.
در اینجا صحبت از پیشبینیهایی است که عمدتاً، فراتر از آرزوهای سیاسی مقامات نیستند و حتی در مواردی، زاییده تصور اطلاع آنها از «غیب» به نظر میآیند.
اهمیت این رویه از آن جهت است که رهبران سابق و فعلی جمهوری اسلامی، آشکارا بخشی از پرهزینهترین تصمیمهای خود را، با ادعای اطلاع از آینده توجیه کردهاند.
در این قسمت، مثالها و موارد مختلفی از این قبیل «پیشبینی»های مقامات سیاسی و مذهبی حکومت ایران را مرور کردهایم.
پادکست «واژهنامه دروغپراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یکبار چهارشنبهها در پادگیرها و سایت فکتنامه منتشر خواهد شد. برای شنیدن این پادکستها اسم «فکتنامه» را در اپلیکشینهای پادکست جستجو کنید.
نسخه متنی قسمت چهارم پادکست واژهنامه دروغپراکنی در سایت فکتنامه
در قسمت ۱۸۲ پادکست هفتگی فکتنامه، طبق معمول ابتدا چند موضوع مهم روز را اندکی مرور کردیم و سپس به عنوان نخستین فکتچک، توضیح دادیم که درباره انفجار پیجرها و بیسیمهای حزبالله لبنان چه میدانیم.
در ادامه، به ویدیویی اشاره کردیم که برخی رسانههای ایران به عنوان حمله پهپادی حزبالله منتشر کرده بودند، اما ماجرای دیگری داشت.
چندی قبل ادعایی نادرست درباره تاریخچه شکلگیری واژه «آزار جنسی» مطرح شده بود که در این قسمت پادکست به طور مفصل به آن پرداختهایم.
مسعود پزشکیان در نشست خبری خود جملهای را درباره هزینه واردات بنزین و پرداخت مطالبات برخی اقشار جامعه گفته بود که ما در گزارشی به ابعاد مختلف این ادعا اشاره کردیم.
مرور دو فکتچک با موضوع مهاجران افغانستانی؛ یکی ادعای احتکار نان از سوی آنها و دیگری، ادعای بیاساس یک نماینده مجلس درباره جمعیت افغانستانیها در ایران، دیگر سوژههای این قسمت از پادکست فکتنامه هستند.
00:01:37 مقدمه
00:03:57 از انفجار دستگاههای ارتباطی پیجر و بیسیم حزبالله لبنان چه میدانیم؟
00:21:10 انتشار ویدئوی قدیمی مربوط به اوکراین به عنوان حمله پهپادی حزبالله
00:23:56 اطلاعات نادرست درباره تاریخچه شکلگیری واژه «آزار جنسی»
00:52:07 ارتباط پول واردات بنزین با مطالبات قانونی شهروندان چیست؟
01:00:04 شخصی که ۵۰۰۰ نان را احتکار کرده، شهروند افغانستانی نیست
01:02:15 آمار جمعیت ۱۷ میلیون نفری افغانستانیها در ایران، نادرست است
01:08:14 کامنتها
پادکست این هفته فکتنامه را فرهاد، رضا و رزا اجرا میکنند که به ترتیب سردبیر، دبیر تحریریه و عضو تحریریه سایت فکتنامهاند. گفتوگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاشهای تیم فکتنامه برای درستیسنجی خبرها و نقلقولهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی میکند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشتهاند.
پادکست فکتنامه را میتوانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشنهای پادکست دریافت کنید.
فهرست فکتچکها و پیوندهایی که در این قسمت به آنها اشاره میکنیم یا در این هفته در سایت فکتنامه منتشر کردهایم:
فهرست و تعریف نشانهای فکتنامه
ویدئوهای آموزشی مکتبخانه
از انفجار دستگاههای ارتباطی پیجر و بیسیم حزبالله لبنان چه میدانیم؟
انتشار ویدئوی قدیمی مربوط به اوکراین به عنوان حمله پهپادی حزبالله
اطلاعات نادرست درباره تاریخچه شکلگیری واژه «آزار جنسی»
ارتباط پول واردات بنزین با مطالبات قانونی شهروندان چیست؟
شخصی که ۵۰۰۰ نان را احتکار کرده، شهروند افغانستانی نیست
آمار جمعیت ۱۷ میلیون نفری افغانستانیها در ایران، نادرست است
ادعای شاخدار درباره تدریس نابودی اقتصاد ایران در مدارس ژاپن
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کستباکس
در گیر و دار بررسی بودجه سال ۹۸ ناگهان خبر رسید که علی خامنهای دستور داده که فرایند بررسی متوقف شود و بودجه برای «اصلاح ساختاری» به دولت بازگردانده شود. از آن زمان نزدیک ۶ سال میگذرد و عبارت «رهنمودهای رهبری برای اصلاح ساختار بودجه» در رسانهها و مراجع رسمی بارها دست بهدست و تکرار شده است.
در هشتمین قسمت هزارداستان بودجه سراغ این سوال رفتیم که منظور رهبر جمهوری اسلامی از «اصلاح ساختار بودجه» چیست؟
هزارداستان بودجه در کستباکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت ایرانبودجه
قانون بودجه ۱۴۰۳
قانون بودجه ۱۴۰۲
لایحه بودجه ۱۳۹۸
اپیزود ۱۴۸ پادکست هفتگی فکتنامه
درستیسنجی اظهارات یک روحانی درباره نفت و انفال
در قسمت ۱۸۱ پادکست فکتنامه ابتدا به مقالهای اشاره کردیم که به درخواست مجله «تایم» از فکتنامه، تهیه و در وبسایت این مجله منتشر شد. سپس برخی خبرهای اولیه درباره انفجار چند هزار پیجر در لبنان را مرور کردیم.
در ابتدای فکتچکهای پرتعداد این هفته، به ویدیویی اشاره کردیم که ادعا شده مربوط به وداع کادر درمان با پیکر مهسا امینی است.
ادعای نادرست مسعود پزشکیان در نشست خبری خود درباره موشکهای هایپرسونیک ایران، فکتچک دیگری است که در این قسمت درباره آن توضیح دادیم.
ویدیویی که برخی با استناد به آن گفته بودند بنزین برای بازنشستگان امارتی رایگان شده است، سوژه دیگر این هفته بود.
در این قسمت همچنین روایتهای مختلف و متفاوتی را که از تلاش احتمالی صادق خلخالی برای تخریب تخت جمشید وجود دارد، مرور کردیم.
چهار ادعا که ارتباط مستقیم و غیرمستقیم با موضوع مهاجران افغانستانی در ایران دارند نیز سوژه فکتچکهای دیگر این هفته بودند.
شایعه عقد یک مداح معروف با چند زن جوان تایلندی و ادعای تکراری درمان خانگی آب مروارید نیز از موضوعاتی بودند که این هفته به نشانهایی بهتر از شاخدار و نادرست نرسیدند.
ادعای وجود یک علامت پرحاشیه بر روی لباس رسمی کماندوهای اسرائیلی، سوژه دیگری بود که فکتچک آن را در این پادکست مرور کردیم.
00:01:29 مقدمه
00:11:17 ویدیوی نادرست منسوب به وداع با پیکر بیجان مهسا امينی
00:14:28 ادعای نادرست پزشکیان درباره ایرانینبودن موشک فلسطین-۲
00:18:42 بنزین رایگان برای بازنشستگان اماراتی
00:25:54 درباره خلخالی و تلاش برای تخریب تختجمشید
00:39:16 ادعا درباره تعداد افغانستانیهایی که روزانه وارد ایران میشوند
00:51:45 شایعه نادرست درباره اخراج پسر خداداد عزیزی از ایران
00:53:41 ادعای نادرست نماینده مجلس درباره اتباع غیرایرانی و یارانهها
01:01:49 ویدیوی نادرست منتسب به قمهکشی دختران افغانستانی
01:05:11 ادعای بیاساسِ عقد مداح خامنهای، با سه زن تایلندی در بانکوک
01:12:29 بج «نیل تا فرات» روی بازوی کماندوهای اسرائیلی؟
01:17:51 چکاندن آب پیاز و لیموترش در چشم آبمروارید را درمان نمیکند
01:22:40 کامنت
پادکست فکتنامه را فرهاد و رضا اجرا میکنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکتنامهاند. گفتوگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاشهای تیم فکتنامه برای درستیسنجی خبرها و نقلقولهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی میکند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشتهاند.
پادکست فکتنامه را میتوانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشنهای پادکست دریافت کنید.
فهرست فکتچکها و پیوندهایی که در این قسمت به آنها اشاره میکنیم یا در این هفته در سایت فکتنامه منتشر کردهایم:
فهرست و تعریف نشانهای فکتنامه
ویدئوهای آموزشی مکتبخانه
ویدیوی نادرست منسوب به وداع با پیکر بیجان مهسا امينی
ادعای نادرست پزشکیان درباره ایرانینبودن موشک فلسطین-۲
بنزین رایگان برای بازنشستگان اماراتی
درباره خلخالی و تلاش برای تخریب تختجمشید
ادعا درباره تعداد افغانستانیهایی که روزانه وارد ایران میشوند
شایعه نادرست درباره اخراج پسر خداداد عزیزی از ایران
ادعای نادرست نماینده مجلس درباره اتباع غیرایرانی و یارانهها
ویدیوی نادرست منتسب به قمهکشی دختران افغانستانی
ادعای بیاساسِ عقد مداح خامنهای، با سه زن تایلندی در بانکوک
بج «نیل تا فرات» روی بازوی کماندوهای اسرائیلی؟
چکاندن آب پیاز و لیموترش در چشم آب مروارید را درمان نمیکند
لینک مقاله فکتنامه در وبسایت مجله تایم
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کستباکس
پادکست و مجموعهمقالات «واژهنامه دروغپراکنی» به کلیدواژههایی میپردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بیمبنای خود استفاده میشود.
این کلیدواژهها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانههای دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جداییناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شدهاند.
در نتیجه این کلیدواژهها نقش تعیینکنندهای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشتهاند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه بهطور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.
در قسمت سوم از سریپادکستهای «واژهنامه دروغپراکنی» به عبارتی پرداخته ایم که بارها از زبان مقامات حکومت ایران شنیدهایم: «تحلیلگران میگویند».
یک سنت بسیار رایج در تبلیغات حکومتی ایران، انتساب ادعاهای بیمبنا به منابع مبهم است. این منابع اغلب، تحلیلگران یا دانشمندان غربی هستند و معمولا آدرس دقیقی هم ندارند.
ارجاع به «مستنداتی» از این نوع، در ادبیات رهبر جمهوری اسلامی ایران نیز نمود واضحی دارد. درحقیقت به نظر میرسد که او، با وجود مواضع ضد غربی خود، همواره به نوعی آرزوی تایید شدن از طرف غربیها را داشته است.
نسبت دادن روایتهای عجیب به شخصیتهای خارجی، گذشته از تبلیغات سیاسی، در تبلیغات مذهبی هم کاربرد گستردهای دارد.
در این پادکست، مثالها و موارد مختلفی از نحوه استفاده حکومت ایران از این عبارت را مرور کردهایم و گفتهایم که چرا و چطور برای بسیاری از ادعاهای خود از عناوینی مثل «یک تحلیلگر گفت» یا «تحلیلگران میگویند» بهره میگیرند.
پادکست «واژهنامه دروغپراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یکبار چهارشنبهها در پادگیرها و سایت فکتنامه منتشر خواهد شد. برای شنیدن این پادکستها اسم «فکتنامه» را در اپلیکشینهای پادکست جستجو کنید.
نسخه متنی قسمت سوم پادکست واژهنامه دروغپراکنی در سایت فکتنامه
در قسمت ۱۸۰ پادکست فکتنامه ابتدا به خبرها درباره هک گسترده سیستم بانکی ایران، سالگرد کشته شدن مهسا امینی و یک فکتچک بنزینی اشاره کردیم.
در ادامه، به بهانه اظهارنظری از صادق بیت سیاح، ورزشکار ایرانی، درباره متن و حواشی حذف او از پارالمپیک پاریس که در روزهای اخیر پربحث شده بود، صحبت کردهایم.
سهم شرکتها و اشخاص وابسته به بانک آینده از تسهیلات این بانک، موضوع دیگری است که به درستیسنجی ادعایی درباره آن پرداختیم.
یک بازداشت امنیتی در ترکیه طی هفته قبل در رسانههای ایران بازتاب داشت، اما خبر برخی از این رسانهها با یک اشتباه در تیترهایشان همراه بود.
یکی از ادعاهای نادرست پرتکرار درباره جنبش سبز و اعتراضات سال ۸۸، اخیرا در یک مناظره باز هم مطرح شد که ما آن را درستیسنجی کردیم و در این قسمت درباره آن توضیح دادهایم.
ادعای نادرستی درباره جدا کردن یک نوزاد از مادرش و همچنین یک خبر درست درباره تعداد روزهای تعطیل در سال تحصیلی جدید، از موضوعات دیگر پادکست این هفته هستند.
ماجرای اشتباه پرحاشیه یک فرمانده ارتش آمریکا و برکناری او نیز در سوژه دیگری است که در قسمت ۱۸۰ به آن پرداختهایم.
در بخش مرور کامنتها به دغدغه چند مخاطب درباره موضوع مهاجران افغانستانی در ایران نیز اشاره کردیم و توضیحاتی درباره آن دادیم.
00:01:41 مقدمه
00:07:55 بیت سیاح در پارالمپیک توکیو «پرچم» امالبنین نشان نداد
00:18:28 سهم شرکتهای زیرمجموعه بانک آینده از تسهیلات
00:23:50 بازداشت تسهیلکننده مالی موساد در ترکیه
00:28:26 ادعای نادرست کتاب سایه عقابها درباره سناتور مککین و جنبش سبز
00:39:16 خبر نادرست درباره جدا کردن کودک متولد خارج از ازدواج از مادرش
00:45:21 سال تحصیلی ۰۴-۱۴۰۳ چند روز تعطیلی دارد؟
00:48:24 تغییر فرمانده آمریکایی بهخاطر نصب برعکس دوربین اسلحه
00:55:14 کامنتها
پادکست فکتنامه را فرهاد و رضا اجرا میکنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکتنامهاند. گفتوگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاشهای تیم فکتنامه برای درستیسنجی خبرها و نقلقولهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی میکند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشتهاند.
پادکست فکتنامه را میتوانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشنهای پادکست دریافت کنید.
فهرست فکتچکها و پیوندهایی که در این قسمت به آنها اشاره میکنیم یا در این هفته در سایت فکتنامه منتشر کردهایم:
فهرست و تعریف نشانهای فکتنامه
ویدئوهای آموزشی مکتبخانه
بیت سیاح در پارالمپیک توکیو «پرچم» امالبنین نشان نداد
سهم شرکتهای زیرمجموعه بانک آینده از تسهیلات
بازداشت تسهیلکننده مالی موساد در ترکیه
ادعای نادرست کتاب سایه عقابها درباره سناتور مککین و جنبش سبز
خبر نادرست درباره جدا کردن کودک متولد خارج از ازدواج از مادرش
سال تحصیلی ۰۴-۱۴۰۳ چند روز تعطیلی دارد؟
تغییر فرمانده آمریکایی بهخاطر نصب برعکس دوربین اسلحه
خاطرهای که در کتاب کلینتون نیست!
ادعای شاخدار ارتباط داعش با دموکراتهای آمریکا
بررسی و تحلیل کارزار دیساینفورمیشین جمهوری اسلامی در اعتراضات ۱۴۰۱
مستند «روایتهای موازی»
مستند «دروغپراکنی برای حفظ حجاب»
مستند «دروغهای حکومتی در اعتراضات ۱۴۰۱»
ابهامهای «گزارش» دادسرا درباره نحوه کشته شدن مهسا امینی
ادعای شاخدار فرمانده انتظامی تهران بزرگ درباره تغییر لباس مهسا امینی
تحلیل کارزار #مهسا_امینی در توییتر
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کستباکس
شرایط صندوقهای بازنشستگی در ایران بحرانی است؛ بحران ناترازی صندوقها روز به روز تشدید و هزینه تامین مالی صندوقها برای بودجه روز به روز تشدید میشود. امسال بودجه صندوقهای بازنشستگی یک و نیم برابر کل کسری بودجهای است مهمترین عامل وجود تورم مزمن در ایران است.
در هفتمین قسمت پادکست هزارداستان بودجه، سراغ «صندوقهای بازنشستگی» رفتهایم. درباره عمق بحران، دلایل آن، فساد و بیانضباطیهای مالی و مسائل دیگری صحبت کردهایم که مشکل ناترازی صندوقهای بازنشستگی در ایران را تبدیل به یک ابربحران اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کرده است.
هزارداستان بودجه، کار مشترک فکتنامه و رادیو فردا؛ پادکستی برای بازخوانی ماجراهای شنیدنی در لابلای تبصرهها، بندها و ردیفهای بودجه.
هزارداستان بودجه در کستباکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت ایرانبودجه
قانون بودجه ۱۴۰۳
گزارش پایگاه دادههای باز ایران درباره بحران صندوقهای بازنشستگی
در ابتدای قسمت ۱۷۹ پادکست هفتگی فکتنامه، بعد از مقدمه، به سه ادعای نادرستی که در حاشیه بازداشت پاول دورف، مدیر و مالک پیامرسان تلگرام منتشر شده بود اشاره کردیم.
در ادامه ضمن مرور فکتچک مربوط به یک تجاوز انتقامجویانه در پاکستان، سابقه این مساله در پاکستان را هم بیان کردیم.
در روزهای گذشته، از ویدیوی کوتاه یک کارناوال در اسپانیا برداشت نادرستی شده بود که گزارش درستیسنجی مربوط به آن را در این اپیزود مرور کردهایم.
یکی از ادعاهای پرحاشیه روزهای اخیر، آمار زایمان اتباع افغانستانی در کرج بود. در این قسمت از پادکست توضیح دادیم که صحبتهای یک مقام بیمه سلامت در این باره چگونه به یک خبر تحریفشده تبدیل شد.
پس از آن، ادعای بیاساس ماهیگیری چینیها در دریای خزر را مرور کردیم و سپس سراغ کامنتهای مخاطبان رفتیم.
در بخش مرور کامنتها، به یک توضیح ضروری درباره برخی نگرانیها از حضور مهاجران افغانستانی در ایران اشاره کردهایم.
00:00:58 مقدمه
00:04:52 اطلاعات نادرست حاشیه بازداشت موسس پیامرسان تلگرام
00:15:29 درباره تجاوز انتقامجویانه در پاکستان چه میدانیم؟
00:21:59 توصیف نادرست از ویدیوی یک کارناوال سالانه با حضور کودکان
00:27:04 خبر تحریفشده درباره آمار زایمان اتباع غیرایرانی در کرج
00:31:54 ادعای بیاساس ماهیگیری چینیها در دریای خزر
00:37:20 کامنتها
پادکست فکتنامه را فرهاد و رضا اجرا میکنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکتنامهاند. گفتوگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاشهای تیم فکتنامه برای درستیسنجی خبرها و نقلقولهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی میکند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشتهاند.
پادکست فکتنامه را میتوانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشنهای پادکست دریافت کنید.
فهرست فکتچکها و پیوندهایی که در این قسمت به آنها اشاره میکنیم یا در این هفته در سایت فکتنامه منتشر کردهایم:
فهرست و تعریف نشانهای فکتنامه
ویدئوهای آموزشی مکتبخانه
اطلاعات نادرست حاشیه بازداشت موسس پیامرسان تلگرام
درباره تجاوز انتقامجویانه در پاکستان چه میدانیم؟
توصیف نادرست از ویدیوی یک کارناوال سالانه با حضور کودکان
خبر تحریفشده درباره آمار زایمان اتباع غیرایرانی در کرج
ادعای بیاساس ماهیگیری چینیها در دریای خزر
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کستباکس
پادکست و مجموعهمقالات «واژهنامه دروغپراکنی» به کلیدواژههایی میپردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بیمبنای خود استفاده میشود.
این کلیدواژهها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانههای دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جداییناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شدهاند.
در نتیجه این کلیدواژهها نقش تعیینکنندهای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشتهاند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه بهطور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.
دومین قسمت از سریپادکستهای «واژهنامه دروغپراکنی» به «مردم جهان» و نحوه استفاده جمهوری اسلامی از این عبارت پرداختهایم.
بسیاری از ادعاهای مسئولان ایرانی در مورد جهان، کلیدواژه «مردم جهان» را یدک میکشند؛ آمار و اخباری ساختگی که همواره بخش بسیار مهمی از تبلیغات رسمی حکومت جمهوری اسلامی را تشکیل دادهاند.
هدف از تولید این خبرها، ایجاد این تصور در داخل بوده که وضعیت مملکت، از مرفهترین کشورهای جهان هم بهتر است، یا اینکه رهبران نظام، از همه رهبران دنیا تواناترند.
کارکرد مشخص این تصویرسازی، ایجاد نوعی رضایت کاذب بین اقشاری است که امکان دارد چنان خبرهایی را کموبیش باور کنند.
در این پادکست، مثالها و موارد مختلفی از نحوه استفاده حکومت ایران از «مردم جهان» را مرور کردهایم؛ مواردی که در اظهارات و ادعاهای طیف گستردهای از مسئولان، از روحالله خمینی گرفته تا علی خامنهای به چشم میخورد.
پادکست «واژهنامه دروغپراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یکبار چهارشنبهها در پادگیرها و سایت فکتنامه منتشر خواهد شد.
نسخه متنی قسمت دوم پادکست واژهنامه دروغپراکنی در سایت فکتنامه
در ابتدا و انتهای قسمت ۱۷۸ پادکست هفتگی فکتنامه به بازداشت پاول دورف، مدیر پیامرسان تلگرام و خبرهای مربوط به آن اشاره کردهایم که از جمله اخبار مهم این روزها محسوب میشود.
دو فکتچک مربوط به موضوعات جمعیتی، از جمله گزارشهایی هستند که در این پادکست به مرور آنها پرداختیم؛ نخست ادعایی شاخدار درباره اینکه مهاجران افغانستانی به زودی به نژاد اول ایران تبدیل خواهند شد و دوم، برآوردی درباره جمعیت حال حاضر ایران که اثبات یا رد آن نیازمند دسترسی به یک آمار مهم است.
ادعای تکراری درباره فواید سینهزنیهای مرسوم در عزاداریهای مختلف، به ویژه محرم، از دیگر گزارشهایی است که در این قسمت پادکست مرور کردهایم.
یک عکس قدیمی از دست دادن و تعظیم فردی در برابر محمدرضا شاه با این توضیح منتشر شده بود که آن فرد، پدر دونالد ترامپ است. درباره رد این ادعا و ماجرای اصلی آن عکس نیز در این پادکست صحبت کردهایم.
00:00:56 مقدمه
00:04:13 ادعای شاخدار درباره جمعیت مهاجران افغانستانی و رشد آن
00:09:47 آیا جمعیت ایران در حال حاضر ۹۱ میلیون نفر است؟
00:16:37 سینهزنی، کنسرت آمریکایی و کاهش غم و اضطراب
00:26:00 ادعای نادرست تعظیم پدر دونالد ترامپ در برابر شاه
00:30:37 ادعای تعلیق خرید ۸۰ جنگنده، بهخاطر بازداشت پاول دورف
00:32:19 کامنتها
پادکست این هفته را رزا، از اعضای تحریریه فکتنامه، اجرا کرده است. این پادکست بازتابی از تلاشهای تیم فکتنامه برای درستیسنجی خبرها و نقلقولهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی میکند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشتهاند.
پادکست فکتنامه را میتوانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشنهای پادکست دریافت کنید.
فهرست فکتچکها و پیوندهایی که در این قسمت به آنها اشاره میکنیم یا در این هفته در سایت فکتنامه منتشر کردهایم:
فهرست و تعریف نشانهای فکتنامه
ویدئوهای آموزشی مکتبخانه
ادعای شاخدار درباره جمعیت مهاجران افغانستانی و رشد آن در ایران
آیا جمعیت ایران در حال حاضر ۹۱ میلیون نفر است؟
سینهزنی، کنسرت آمریکایی و کاهش غم و اضطراب
ادعای نادرست تعظیم پدر دونالد ترامپ در برابر شاه
ادعای تعلیق خرید ۸۰ جنگنده از فرانسه، بهخاطر بازداشت پاول دورف
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کستباکس
«پروژه جمعیت» در ایران بیش از یک دهه پیش با دستور رهبر جمهوری اسلامی برای افزایش جمعیت کلید خورد و به سرعت تبدیل به یکی از کلانترین و پرهزینهترین پروژههای کلان در ایران شد.
سالانه هزاران میلیارد تومان از منابع بودجه، با مشارکت نهادها و گروههای ذینفع هوادار حکومت برای پیشبرد این پروژه هزینه میشود، اما نهتنها تغییری در روند تغییرات جمعیتی رخ نداده، بلکه طبق آمار رسمی روند نزولی شاخصهای جمعیتی به نسبت قبل شتاب بیشتری پیدا کردهاند.
در ششمین قسمت این پادکست درباره «پروژه جمعیت»، ابعاد و هزینههای آن و بعضی مسائل دیگر مربوط به این ماجرا صحبت کردهایم.
هزارداستان بودجه، کار مشترک فکتنامه و رادیو فردا؛ پادکستی برای بازخوانی ماجراهای شنیدنی در لابلای تبصرهها، بندها و ردیفهای بودجه.
هزارداستان بودجه در کستباکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت ایرانبودجه
قانون بودجه ۱۴۰۳ صفحات ۴، ۱۷، ۱۸، ۹۷، ۱۵۰، ۱۶۳، ۱۶۴، ۱۶۷ و ۱۶۸
گزارش بیبیسی درباره هدفگذاری دولت احمدینژاد برای جمعیت ۱۵۰ میلیونی در سال ۸۹
اشاره عمومی خامنهای به جمعیت ۱۵۰ میلیون نفری در مرداد ۱۳۹۰
چند نمونه از اطلاعات نادرست درباره جمعیت
در ابتدای قسمت ۱۷۷ پادکست فکتنامه، پس از معرفی پادکست جدید «واژهنامه دروغپراکنی» و مرور کوتاه چند خبر و ادعا، به سراغ فکتچکهای هفته اخیر رفتیم.
دو ادعای مرتبط با گزینههای پیشنهادی کابینه مسعود پزشکیان را فکتچک کردیم؛ گزینههایی که البته ساعاتی پیش از ضبط پادکست این هفته، همگی از مجلس رای اعتماد گرفتند؛ آن هم در پروسهای که بیحاشیه نبود.
ادعای اول به رتبه علمی ستار هاشمی، وزیر ارتباطات، مربوط میشد و دومین ادعا نیز از سوی عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد مطرح شده بود که هر دو را فکتچک کردیم.
در روزهای اخیر خبرها و ویدیوهایی منتشر شد که ادعا میکرد پلیس بریتانیا چند نفر را بخاطر پستهایی در شبکههای اجتماعی بازداشت کرده است. این موضوع را فکتچک کردیم و جداگانه درباره ادعا و ویدیوهایش صحبت کردیم.
یکی از مقامهای شرکت توانیر درباره رشد مصرف برق در ایران آماری ارائه کرده بود که هرچند بیربط با واقعیت نبود اما یک نکته مهم در آن نادیده گرفته شده بود.
یکی از پربحثترین و پرحاشیهترین موضوعات روزهای اخیر، درخواست مبینا نعمتزاده برای تحصیل بدون کنکور در رشته پزشکی بود. ادعایی که در یکی از برنامههای صداوسیما مطرح شده بود، باعث شد حواشی این مساله بیشتر شود. ما این ادعا را درستیسنجی کردیم.
آخرین فکتچک این هفته، مربوط به این ادعا بود که کارتون «باب اسفنجی» موجب به وجود آمدن یا تشدید عارضه نقص توجه و تمرکز در کودکان میشود. در این پادکست درباره فکتچک این ادعا توضیح دادیم.
00:01:32 مقدمه
00:08:54 وزیر پیشنهادی ارتباطات در لیست «دو درصد محققان برتر جهان» است؟
00:22:23 بانک مرکزی چقدر ارز به بازار تزریق کردهاست؟
00:28:24 رشد مصرف برق در ایران
00:31:58 بازداشت و حکم زندان بهخاطر ایجاد تنفر نژادی در فیسبوک
00:38:36 درباره تحصیل مبینا نعمتزاده در رشته پزشکی چه میدانیم؟
00:47:47 باب اسفنجی و عارضه نقص توجه و تمرکز
00:54:55 کامنتها
پادکست فکتنامه را فرهاد و رضا اجرا میکنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکتنامهاند. گفتوگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاشهای تیم فکتنامه برای درستیسنجی خبرها و نقلقولهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی میکند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشتهاند.
پادکست فکتنامه را میتوانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشنهای پادکست دریافت کنید.
فهرست فکتچکها و پیوندهایی که در این قسمت به آنها اشاره میکنیم یا در این هفته در سایت فکتنامه منتشر کردهایم:
فهرست و تعریف نشانهای فکتنامه
ویدئوهای آموزشی مکتبخانه
وزیر پیشنهادی ارتباطات در لیست «دو درصد محققان برتر جهان» است؟
بانک مرکزی چقدر ارز به بازار تزریق کردهاست؟
بازداشت و حکم زندان بهخاطر ایجاد تنفر نژادی در فیسبوک
رشد مصرف برق در ایران
درباره تحصیل مبینا نعمتزاده در رشته پزشکی چه میدانیم؟
باب اسفنجی و عارضه نقص توجه و تمرکز
تصویر جعلی روزنامه اطلاعات درباره تبریک محمدرضا شاه برای جدایی بحرین
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کستباکس
پادکست و مجموعهمقالات «واژهنامه دروغپراکنی» به کلیدواژههایی میپردازد که در گفتمان رسمی حکومت ایران برای انتشار ادعاهای بیمبنای خود استفاده میشود. این کلیدواژهها طی چندین دهه به طور سیستماتیک از سوی مقامات ارشد و رسانههای دولتی ایران استفاده و به تدریج به بخشی جداییناپذیر از سازوکار انتشار اطلاعات نادرست در ایران تبدیل شدهاند.
در نتیجه این کلیدواژهها نقش تعیینکنندهای در تبلیغ باورهای نادرست و غیرمستند در جامعه ایران داشتهاند، تا جایی که نه تنها بر حامیان حکومت ایران، بلکه بهطور غیرمستقیم بر ادبیات منتقدان و مخالفان نیز تأثیر گذاشته است.
نخستین قسمت از سریپادکستهای «واژهنامه دروغپراکنی» به واژه «مردم» و نحوه استفاده جمهوری اسلامی از این کلمه پرداختهایم.
در طول چند دهه برخورد خشونتآمیز حکومت ایران با زنان بر سر حجاب، بویژه در سالهای اخیر، چهرههای حکومتی، تحمیل حجاب را از اهداف اصلی «مردم» دانستهاند.
آنها همچنین مدعی هستند که با وجود همه مشکلات «مردم» اصل نظام را قبول دارند. در پرونده هستهای نیز بارها اعلام کردهاند که «مردم» مشکلی با تحریمها ندارند و مایلند نظام، برنامه هستهای را ادامه دهد.
در این پادکست، مثالها و موارد بیشتری از نحوه استفاده حکومت ایران از «مردم» را مرور کردهایم.
پادکست «واژهنامه دروغپراکنی» به همراه مقاله مرتبط با آن، هر دو هفته یکبار چهارشنبهها در پادگیرها و سایت فکتنامه منتشر خواهد شد.
در ابتدای قسمت ۱۷۶ پادکست هفتگی فکتنامه بعد از اشاره به چند خبر مهم این روزها، درستیسنجی خبری را مرور کردیم که ادعا میکرد دستور خامنهای برای حمله به اسرائیل بعد از کشته شدن اسماعیل هنیه در تهران، باعث ریزش شدید در بازارهای سهام دنیا شده است؛ ادعایی که از ما نشان نادرست گرفت.
پررنگترین موضوع پادکست این هفته، سوژههای مرتبط با تحولات اخیر بنگلادش است. در این ارتباط چهار ویدیو را در دو گزارش مختلف درستیسنجی کردیم و همگی نشانهای نادرست و شاخدار گرفتند. در قسمت ۱۷۶ پادکست، این ویدیوها و دلایل فکتنامه برای رد ادعاهای مربوط به آن را مرور کردهایم.
اخیرا تصویری ساختگی از یک نظرسنجی در کانال ۱۲ تلویزیون اسرائیل منتشر و به طور گسترده دست به دست شد که ادعا میکرد «تجاوز جنسی به اسرای فلسطینی» را به رأی گذاشته است؛ در حالی که چنین خبری صحت ندارد. درباره این موضوع در پادکست صحبت کردهایم.
سوژه بعدی، استفاده از یک خبر قدیمی برای ساخت و انتشار یک اسکرینشاتِ ساختگی است؛ خبری که از تجاوز گروهی چند مهاجر افغانستانی در یک روستا طی روزهای اخیر حکایت داشت اما در اصل و ابعاد خبر، تاریخ آن و جعل صفحه خبری منتسب به ایرنا، دستکاری گستردهای انجام شده بود.
پیش از مرور کامنتها نیز فکتچک یه تصویر جعلی دیگر را مرور کردیم که ادعا میکرد رئیسجمهور فرانسه و محافظش در حال بوسیدن لبهای یکدیگر هستند.
00:01:31 مقدمه
00:06:08 فرمان حمله خامنهای به اسرائیل، بر بازارهای سهام تاثیر گذاشت؟
00:13:21 ادعای شاخدار فروش زنان هندو در بنگلادش به عنوان برده
00:19:53 چند ویدیوی نادرست مرتبط با رویدادهای اخیر بنگلادش
00:28:55 ادعای شاخدار نظرسنجی درباره تجاوز جنسی به اسرای فلسطینی در اسرائیل
00:32:45 جعل و بازنشر یک خبر قدیمی درباره مهاجران افغانستانی
00:38:55 تصویر جعلی بوسه مکرون و محافظ شخصیاش روی قایق
00:43:07 کامنتها
پادکست فکتنامه را فرهاد و رضا اجرا میکنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکتنامهاند. گفتوگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاشهای تیم فکتنامه برای درستیسنجی خبرها و نقلقولهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی میکند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشتهاند.
پادکست فکتنامه را میتوانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشنهای پادکست دریافت کنید.
فهرست فکتچکها و پیوندهایی که در این قسمت به آنها اشاره میکنیم یا در این هفته در سایت فکتنامه منتشر کردهایم:
فهرست و تعریف نشانهای فکتنامه
ویدئوهای آموزشی مکتبخانه
فرمان حمله رهبر جمهوری اسلامی به اسرائیل، بر بازارهای سهام تاثیر گذاشت؟
ادعای شاخدار فروش زنان هندو در بنگلادش به عنوان برده
چند ویدیوی نادرست مرتبط با رویدادهای اخیر بنگلادش
ادعای شاخدار نظرسنجی درباره تجاوز جنسی به اسرای فلسطینی در اسرائیل
جعل و بازنشر یک خبر قدیمی درباره مهاجران افغانستانی
تصویر جعلی بوسه مکرون و محافظ شخصیاش روی قایق
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کستباکس
لینک نظرخواهی آنلاین فکتنامه
در بودجه سالانه کشور دو بار به مالیات «آستان قدس رضوی» اشاره شده. یک بار در بخش منابع و درآمدها با عنوان «مالیات شرکتها و موسسات اقتصادی وابسته به آستان قدس» و دومی در بخش مصارف و هزینهها با عنوان «استرداد مالیات شرکتها و موسسات اقتصادی وابسته به آستان قدس».
در پنجمین قسمت پادکست هزارداستان بودجه، سراغ قصه عجیب و بدهوبستان مالیاتی آستان و قدس و سایر بنگاههیا بزرگ اقتصادی رفتیم که همگی زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی اداره میشوند و با صلاحدید او از پرداخت مالیات معاف شدهاند.
هزارداستان بودجه، کار مشترک فکتنامه و رادیو فردا؛ پادکستی برای بازخوانی ماجراهای شنیدنی در لابلای تبصرهها، بندها و ردیفهای بودجه.
هزارداستان بودجه در کستباکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت ایرانبودجه
قانون بودجه ۱۴۰۳ صفحات ۳۳، ۱۴۶، ۱۵۰ و ۱۶۶
توضیحات ابراهیم رئیسی درباره مالیات آستان قدس
فکتچک گفتههای ابراهیم رئیسی درباره مالیات آستان قدس
فکتچک ادعای نماینده مجلس درباره مالیات شرکتهای زیرمجموعه رهبر
یکی از مهمترین خبرهای روزهای اخیر، کشته شدن اسماعیل هنیه، از رهبران ارشد حماس، در تهران بود. در ابتدای قسمت ۱۷۵ پادکست فکتنامه به دو گزارشی اشاره کردیم که بیارتباط به این موضوع نیست.
ابتدا فکتچک مربوط به عکس دستکاریشدهای از اسماعیل قاآنی را مرور کردیم. قاآنی فرمانده نیروی قدس سپاه است و برخی با انتشار این عکس به کنایه نوشتند که او از ترس اسرائیل با لباس مبدل تردد میکند.
بهتازگی اینستاگرام در ترکیه مسدود شد و گمانهزنیهایی از ارتباط این تصمیم با حواشی بعد از کشته شدن هنیه مطرح شد؛ اما ما به آن نشان غیرقابل اثبات دادیم.
از پرحاشیهترین اتفاقات اخیر، حرف و حدیثها درباره جنسیت بوکسور الجزایری در المپیک پاریس بود و اینکه آیا «ایمان خلیف» ترنسجندری است که در مسابقات زنان شرکت میکند یا نه. فکتچک مربوط به این ادعاها را در این اپیزود مرور کردهایم.
همزمان با انتشار گزارشهایی از قطعی برق در تهران و چندین شهر ایران، نموداری درباره مقایسه مصرف برق در ایران و چند کشور مورد توجه قرار گرفت که حاوی دادههای نادرستی بود. توضیحات ما درباره این این نمودار را در این قسمت خواهید شنید.
دو عکس دیگر هم در این هفته دستمایه فکتچکهای ما شد. تصویری که گفته میشد مربوط به تصرف محل اقامت نخستوزیر مستعفی بنگلادش و تختخواب اوست، اما عکسی قدیمی و مربوط به سریلانکاست.
عکس بعدی، به بالا گرفتن تنش میان جمهوری اسلامی ایران و نیروهای تحت حمایت آن با اسرائیل برمیگردد. یک تصویر از نتانیاهو پخش و ادعا شد حزبالله لبنان آن را منتشر و او را تهدید کرده که کاملا در تیررس است. ما این عکس و ادعا را درستیسنجی کردیم.
همچنین از مخاطبان درخواست کردهایم که در نظرخواهی آنلاین فکتنامه شرکت کنند و لینک آن را در توضیحات این قسمت گذاشتهایم.
00:01:34 مقدمه
00:03:43 عکس ساختگی اسماعیل قاآنی با حجاب
00:10:31 فیلتر شدن اینستاگرام در ترکیه
00:18:27 درباره ایمان خلیف، بوکسور الجزایری چه میدانیم؟
00:32:49 نمودار و آمارهای نادرست از مصرف برق ایران و چند کشور دیگر
00:39:00 عکس نادرست در مورد اعتراضهای اخیر بنگلادش
00:42:03 عکس جعلی تهدید نتانیاهو
00:45:05 کامنتها
پادکست فکتنامه را فرهاد و رضا اجرا میکنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکتنامهاند. گفتوگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاشهای تیم فکتنامه برای درستیسنجی خبرها و نقلقولهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی میکند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشتهاند.
پادکست فکتنامه را میتوانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشنهای پادکست دریافت کنید.
فهرست فکتچکها و پیوندهایی که در این قسمت به آنها اشاره میکنیم یا در این هفته در سایت فکتنامه منتشر کردهایم:
فهرست و تعریف نشانهای فکتنامه
ویدئوهای آموزشی مکتبخانه
عکس ساختگی اسماعیل قاآنی با حجاب
فیلتر شدن اینستاگرام در ترکیه
درباره ایمان خلیف، بوکسور الجزایری چه میدانیم؟
نمودار و آمارهای نادرست از مصرف برق ایران و چند کشور دیگر
عکس نادرست در مورد اعتراضهای اخیر بنگلادش
عکس جعلی تهدید نتانیاهو
لینک نظرخواهی آنلاین فکتنامه
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کستباکس
در ابتدای قسمت ۱۷۴ پادکست هفتگی فکتنامه درباره دو خبر مهم این روزها توضیحاتی دادیم و سپس سراغ مرور فکتچکها رفتیم.
ابتدا به مصاحبه یک نماینده مجلس شورای اسلامی درباره موضوع فیلترینگ پرداختیم؛ مصاحبهای که کوتاه بود اما کلکسیونی از ادعاهای نادرست و شاخدار را در خود داشت.
در ادامه درستیسنجی یک ویدیوی پرحاشیه را مرور کردیم که مدعی بود پارتی افغانستانیها در سعادتآباد تهران است اما توضیح دادیم که ادعای درستی نیست و اصل ماجرا چه بود.
خبرگزاری ایرنا این هفته چند ادعای نادرست و شاخدار منتشر کرده بود. این خبرگزاری تقریبا همزمان با برگزاری افتتاحیه المپیک ۲۰۲۴ پاریس مدعی شده بود که امانوئل مکرون دستور داده حمل پرچم فلسطین در این المپیک ممنوع شود. این موضوع را فکتچک کردیم و در این پادکست اشاره کردهایم.
ایرنا همچنین با انتشار عکسی قدیمی مدعی شده بود که مربوط به انفجار یک خودرو در تلآویو است و در گزارشی نیز ادعای رکوردشکنی دولت ابراهیم رئیسی در جذب سرمایهگذاری خارجی را مطرح کرده بود. مرور گزارشهای هر دو موضوع را در این قسمت خواهید شنید.
رئیس کل بانک مرکزی به تازگی گفته بود ضریب جینی در ایران کاهش یافته و به کمترین میزان یک دهه اخیر رسیده است. ما با بیان یک توضیح ضروری درباره معنا و مفهوم ضریب جینی، به این ادعا نشان درست دادیم.
آخرین فکتچکی که در این قسمت پادکست مرور کردهایم مربوط به یک ویدیوی طنز است که برخی گفته بودند به پخش مسابقات زنان در المپیک پاریس از شبکه سوم سیما مربوط میشود.
00:01:41 مقدمه
00:06:01 ادعای نادرست درباره عدم نقش مجلس در فیلترینگ
00:11:38 ویدیوی نادرست پارتی افغانستانیها در سعادت آباد تهران
00:17:42 حمل پرچم فلسطین در المپیک پاریس ممنوع نیست
00:23:54 ادعای رئیس کل بانک مرکزی درباره کاهش ضریب جینی
00:29:19 استفاده ایرنا از عکسی قدیمی برای یک خبر مربوط به اسرائیل
00:32:16 آمار نادرست ایرنا درباره رکوردشکنی دولت رئیسی در سرمایهگذاری خارجی
00:36:31 ویدیوی طنز پخش مسابقات المپیک زنان از شبکه سه سیما
00:42:08 کامنتها
پادکست این هفته فکتنامه را فرهاد و رزا اجرا کردهاند که به ترتیب سردبیر و عضو تحریریه سایت فکتنامهاند. گفتوگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاشهای تیم فکتنامه برای درستیسنجی خبرها و نقلقولهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی میکند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشتهاند.
پادکست فکتنامه را میتوانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشنهای پادکست دریافت کنید.
فهرست فکتچکها و پیوندهایی که در این قسمت به آنها اشاره میکنیم یا در این هفته در سایت فکتنامه منتشر کردهایم:
فهرست و تعریف نشانهای فکتنامه
ویدئوهای آموزشی مکتبخانه
ادعای نادرست درباره عدم نقش مجلس در فیلترینگ
ویدیوی نادرست پارتی افغانستانیها در سعادت آباد تهران
حمل پرچم فلسطین در المپیک پاریس ممنوع نیست
ادعای رئیس کل بانک مرکزی درباره کاهش ضریب جینی
استفاده ایرنا از عکسی قدیمی برای یک خبر مربوط به اسرائیل
آمار نادرست ایرنا درباره رکوردشکنی دولت رئیسی در سرمایهگذاری خارجی
ویدیوی طنز پخش مسابقات المپیک زنان از شبکه سه سیما
گزارش فکتنامه درباره انیمیشن سیمپسونها
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کستباکس
سالهاست هدفمندی یارانهها یکی از منابع تامین مالی نهادهای مذهبی و تبلیغاتی، مانند صدا و سیما، بسیج، حوزههای علمیه، نمایندگیهای ولی فقیه و دهها سازمان و نهاد مذهبی و تبلیغاتی دیگر است؛ پولی که از سال ۱۳۹۰، با اجرای قانون هدفمندی یارانهها از بودجه عمومی کشور جدا شد تا به صورت یارانه مستقیم به مردم پرداخت شود؛ اما به مرور زمان تبدیل به حیاط خلوت بودجه و یکی از منابع تامین مالی نهادهایی شد که از بودجه عمومی بینصیب نیستند.
در چهارمین قسمت پادکست هزارداستان بودجه، سراغ داستان هدفمندی یارانهها و آخرو عاقبت عجیب آن رفتهایم.
هزارداستان بودجه، کار مشترک فکتنامه و رادیو فردا؛ پادکستی برای بازخوانی ماجراهای شنیدنی در لابلای تبصرهها، بندها و ردیفهای بودجه.
هزارداستان بودجه در کستباکس
هزارداستان بودجه در سایت رادیو فردا
سایت ایرانبودجه
قانون بودجه ۱۴۰۰ جدول شماره ۱۷ صفحات ۳۵۱ تا ۳۵۸
قانون بودجه ۱۴۰۱، جدول ۲-۲۴ صفحات ۷۵ تا ۷۸
قانون هدفمندی یارانهها (لینک بایگانیشده)
در قسمت ۱۷۳ پادکست هفتگی فکتنامه چند فکتچک را مرور کردیم که مستقیم و غیرمستقیم به موضوعات خارج از ایران مربوط میشوند.
ابتدا سراغ این ادعا رفتیم که گفته شده بود طی یک رفراندوم، حجاب در سوئیس ممنوع شده و اسلام دیگر به رسمیت شناخته نمیشود؛ ادعایی که البته نادرست بود.
بعد از تلاش ناموفق برای ترور دونالد ترامپ، چند شایعه و حاشیه مطرح شد و در یکی از آنها نام ایران هم به میان آمد. ادعای ایرانی بودن دوستدختر ضارب ترامپ و همچنین ادعای پیشگویی این ترور توسط یک فرد مسیحی، از موضوعاتی هستند که در این قسمت به آنها اشاره کردیم.
اما این تنها دفعاتی نبود که پای آمریکا به فکتچکهای ما باز شد. رابطه کامالا هریس و یک سیاستمدار با نفوذ حزب دموکرات در حدود سه دهه قبل و جعل خبر فوت جیمی کارتر از سوی یک کاربر توییتر نیز به سوژههای این هفته ما تبدیل شدند.
یاسر جبرائیلی از افراد نزدیک به حکومت ایران که بارها ادعاهای اقتصادی عجیبی را مطرح کرده، اینبار به یک مقایسه گمراهکننده بین فقر و گرسنگی در آمریکا و ایران پرداخته است.
یکی از مهمترین اتفاقات روزهای اخیر، بروز اختلال گسترده کامپیوتری و اینترنتی در جهان به دلیل بهروزرسانی معیوب یک شرکت تولید نرمافزار امنیت سایبری بود. در ایران، این خبر و نیز بروز نیافتن اختلالی جدی در این کشور با یک روایت گمراهکننده همراه شد.
چند سالی است که در شبکههای اجتماعی میگویند جک استراو وزیر خارجه پیشین بریتانیا در کتابش درباره حمله به سفارت انگلیس در تهران ادعا کرده که بطریهای مشروب شکسته نشدند، بلکه دزدیده شدند. ما این کتاب را بررسی کردیم و در این قسمت پادکست، آن را مرور کردهایم.
گزارش پایانی پادکست این هفته، بیان حقایقی درباره «تب دِنگی» است؛ بیماریای که این روزها در برخی نقاط ایران شیوع پیدا کرده و دستکم یک مرگ ناشی از آن در آمارهای رسمی اعلام شده است.
00:01:28 مقدمه
00:05:18 حجاب در سوئیس ممنوع نشده است
00:10:57 ادعای نادرست درباره ایرانیبودن دوستدختر ضارب دونالد ترامپ
00:14:48 ادعای گمراهکننده درباره پیشگویی حمله به ترامپ
00:21:37 رابطه عاشقانه کامالا هریس و ویلی براون
00:27:57 خبر جعلی مرگ جیمی کارتر
00:30:55 ادعای گمراهکننده جبرائیلی درباره گرسنگی ۴۲ میلیون نفر در آمریکا
00:38:14 عدم بروز اختلال در ایران بعد از مشکلات جهانی ویندوز
00:45:30 حمله به سفارت بریتانیا و عاقبت بطریهای مشروبات الکلی
00:50:31 درباره تب دنگی چه میدانیم؟
00:58:20 کامنتها
پادکست فکتنامه را فرهاد و رضا اجرا میکنند که به ترتیب سردبیر و دبیر تحریریه سایت فکتنامهاند. گفتوگوهای هفتگی آنان بازتابی از تلاشهای تیم فکتنامه برای درستیسنجی خبرها و نقلقولهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.
هیلا نیکو، کاورهای پادکست را طراحی میکند، باربد بیات، موسیقی پادکست را ساخته و افشین صدری، شان جم و نادر صمدی به همراه نیوشا و آرین کار تهیه و تولید این قسمت را بر عهده داشتهاند.
پادکست فکتنامه را میتوانید صبح جمعه هر هفته ساعت هشت صبح به وقت ایران در همه اپلیکیشنهای پادکست دریافت کنید.
فهرست فکتچکها و پیوندهایی که در این قسمت به آنها اشاره میکنیم یا در این هفته در سایت فکتنامه منتشر کردهایم:
فهرست و تعریف نشانهای فکتنامه
ویدئوهای آموزشی مکتبخانه
حجاب در سوئیس ممنوع نشده است
ادعای نادرست درباره ایرانیبودن دوستدختر ضارب دونالد ترامپ
ادعای گمراهکننده درباره پیشگویی حمله به ترامپ
رابطه عاشقانه کامالا هریس و ویلی براون
خبر جعلی مرگ جیمی کارتر
ادعای گمراهکننده جبرائیلی درباره گرسنگی ۴۲ میلیون نفر در آمریکا
عدم بروز اختلال در ایران بعد از مشکلات جهانی ویندوز
حمله به سفارت بریتانیا و عاقبت بطریهای مشروبات الکلی
درباره تب دنگی چه میدانیم؟
کانال پادکست «هزارداستان بودجه» در کستباکس
Top Podcasts
The Best New Comedy Podcast Right Now – June 2024The Best News Podcast Right Now – June 2024The Best New Business Podcast Right Now – June 2024The Best New Sports Podcast Right Now – June 2024The Best New True Crime Podcast Right Now – June 2024The Best New Joe Rogan Experience Podcast Right Now – June 20The Best New Dan Bongino Show Podcast Right Now – June 20The Best New Mark Levin Podcast – June 2024
United States
درباره مسأله شبه علم درمان جایگزین چیزی درباره طبع سرد و گرم غذاها که تو ایران خیلی این مسئله پشتیبان داره چیزی نگفتند؟
درباره پست مسیح علی نژاد نگفتید که شما چه عکس العملی نشان دادید به خود ایشون و آیا اصلاح کرده یا نه؟ 🤨
خسته نباشید،عالی بود 👏 👏 👏 هم موضوع هم ارائه هم کیفیت صدا
سلام و خسته نباشید اگه میشه در مورد زمین تخت گرایان و علمی دونستم عقایدشون بررسی کنین
اسرائیل زنده باد آنها دوست ماست
نمیشه!!! چرا؟؟؟
🙏🙏👏
متاسفانه هر کار میکنیم نمیتونم صدا خش دار رزا خانم رو تحمل کنم و برام عذاب اوره با احترام این قسمت رو نتونستم گوش بدم
درود بر بچه های فکت نامه از ریز ودرشتتون. حاج رضا مگه پادکستتون در کست باکس تصویریه که در مورد باطری قلمی ها که توضیح میدادید تشکر کردین بابت اینکه با دقت میبینید نکنه تصویری هم هس ومن خبر ندارم؟ اما در مجموع پادکستتون عالیه عااااالی
درود اقا رضا اون کلیپ که در اینستا فرستادم در رابطه با حمله موشکی ج.ا به قلب تل اویو و برج که مربوط به روسیه بود در تلگرام جوابش رو گرفتم،حالا در پاکست هفته دیگه هم ی اشاره کنید تا چشم این **سایبری عرزشیها(ارزشی)** دربیاد😄😄 باسپاس✌️🌹
هر کار میکنم پلی نمیشه 😡... لطفا در کانال تلگرام آپلود کنید
با تشکر از رزا خانم به خاطر زحماتشون بابت فکتچکینگ های خوبشون ... ولی میشه به جای ایشون از اون خانمی که پادکست واژه نامه دروغپراکنی رو اجرا میکنن کمک بگیرین؟ اجرا و صداشون به نظر من اصلا مناسب پادکست نیست تاکید کنم که قطعا قدردان باقی زحماتشون برای فکتنامه هستم❤
ترور بیولوژیک خفیف شدید اینقدر سرما میخورید؟
به نظرم یه لیست مشابه اون کلمات "ژاپن، دکتر حسابی..." باید برای جمله ها و استدلالهای رایج اشتباه درست کنین، چیزایی شبیه به اینکه "نماینده مجلس گفته 17 میلیون، شما چی میگین" مشابه این رو تو توییتر و بین نوجوان ها بیشتر میبینم، "ایلان ماسک گفته یعنی تو بیشتر میفهمی" یا استدلالهای "یعنی 60 میلیون نفر اشتباه فکر میکنن"
. اف ۳۵ آممممممم 😭
چقدر سخت بود امروز فکت نامه گوش دادن نه دانلود میشد نه میشد آنلانین گوش داد دقبقا از ۹ تا حالا اکی نمیشد
درود بر رزا خانوم و آقا رضا و سایر و عوامل فکت نامه واقعا سخته این خزعبلات رو فکت چک کنی و نخندی😁😁😁😁 ، ما که اینجا می شنویم هم چاکرامون چهارراه میشه😁😁😁
چقدر این زنه لوس و مزخرفه حرف زدنششششش،،،،((اینجا بناییدارن،،هه هه هه،،،صدا میاد هاهاها)) بیا بر بیرون از پادکست بابااااا ،صداش هم از ته چاه درمیاد
یه پیشنهاد مستند و یا فکت چکین : درمورد اریایی ها، صحت مهاجرت و مبدا واقعی آریایی ها و حملشون به هندوستان توی یه پادکست فارسی و همچنین یه جا تو یوتیوب در مورد اینکه نظام طبقه بندی مردم داخل هند ( کست) رو اریایی ها برای کنترل هندی ها ایجاد کردن امیدوارم منظورمو رسونده باشم در کل یه مستند یا فکت چکینگ در مورد این موضوع ارائه بدید. یا حداقل یه انچه میدانیم
نمیدونم چجوری خوشحالی ام رو نشون بدم از داشتن یه بخش تو فکت نامه (کامنت ها. اخرین کامنت) این یور فیس محفا (قسمتی نیست که در مورد محفا حرف نزنن) 😅😅😅