پادکست مختصر و مفید

در این قسمت از پادکست «مختصر و مفید» سراغ یکی از بنیادی‌ترین رازهای انسان می‌رویم: زبان از کجا آمده؟ از مفهوم «بازگشت‌پذیری زبانی» و نقش دستور زبان شروع می‌کنیم، به شواهد نمادین (غار بلومبوس و صدف‌های ۸۲هزارساله مراکشی) و آناتومی گفتار می‌رسیم، و بعد ردّ ژنتیکی FOXP2 و جدایی شاخه‌های انسانی مثل خویسان را دنبال می‌کنیم. در نهایت دو سناریوی رقیب، یعنی تکامل تدریجی در بازه‌های کوچک یا جهش نسبتاً سریع را بررسی می‌کنیم. راه‌های حمایت مالی از پادکست مختصر و مفید: خرید یک قهوه برای من در «Buy Me a Coffee»:https://buymeacoffee.com/ardeshir حمایت ماهانه از طریق Patreon:https://www.patreon.com/c/ardeshirtayebi دونیت مستقیم با PayPal:https://www.paypal.com/donate/?hosted_button_id=S47498GEUAXPSهر حمایتی، هر چقدر کوچک، به من کمک می‌کنه این پروژه ادامه پیدا کنه پادکست مختصر و مفید را در اسپاتیفای و اپل‌پادکست و تمامی سکوهای دریافت پادکست می‌توانید دنبال کنید.نوشته وقتی مغز حرف زد: داستان پیدایش زبانِ انسان اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

در این قسمت از پادکست مختصر و مفید سراغ یکی از داغ‌ترین بحث‌های علمی این روزها رفتیم: چرا آمار اوتیسم در دنیا این‌قدر بالا رفته؟آمار CDC نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر، از هر ۳۱ کودک یک نفر اوتیسم دارد؛ عددی که نسبت به ۲۵ سال پیش تقریباً ۵ برابر شده. اما واقعاً چه خبر است؟آیا پای واکسن‌ها، سموم محیطی و میکروپلاستیک‌ها در میان است؟ یا ماجرا به تغییر تعریف و شیوهٔ تشخیص اوتیسم برمی‌گردد؟در این اپیزود با هم مرور می‌کنیم: نقش ژنتیک و سن والدین در افزایش اوتیسم تحقیقات دربارهٔ آلودگی هوا، فلزات سنگین و پلاستیک‌ها نظریهٔ استفاده از صفحه‌نمایش و نتایج شگفت‌انگیز پژوهش‌ها و در نهایت، روند «تعریف اوتیسم» در دهه‌های اخیرمتن این قسمت به همراه منابع و ارجاعات راه‌های حمایت مالی از پادکست: خرید یک قهوه برای من در «Buy Me a Coffee»:https://buymeacoffee.com/ardeshir حمایت ماهانه از طریق Patreon:https://patreon.com/ardeshirtayebi دونیت مستقیم با PayPal:https://www.paypal.com/donate/?hosted_button_id=S47498GEUAXPSهر حمایتی، هر چقدر کوچک، به من کمک می‌کنه این پروژه ادامه پیدا کنه نوشته دلایل افزایش نرخ اوتیسم در جهان: آیا با یک «همه‌گیری» مواجه هستیم؟ اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

یک باور غلط عمومی هست که می‌گه اگر شما با دقت وسایل‌تون رو منظم می‌کنید و دست‌هاتون رو روزی چند بار می‌شورید و برای آخر هفته‌تون تا آخرین جزییات برنامه‌ریزی می‌کنید، OCD دارید. در شصت و سومین اپیزود پادکست مختصر و مفید خواهید شنید که اختلال وسواسی-جبری یا OCD دقیقا چیه و چند افسانه‌ی رایج درباره‌ی این اختلال روانی رو با هم بررسی می‌کنیم.نوشته #63 اختلال وسواسی جبری (OCD) اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

در شصت و دومین اپیزود پادکست مختصر و مفید، خواهید شنید که چرا موی ما انسان‌ها و به خصوص آقایون به مرور زمان می‌ریزه و طاس می‌شیم.نوشته #62 چرا موهای سر ما می‌ریزه؟ اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

تبدیل فلز تقریبا بی‌ارزش سرب به طلای درخشان و گران‌قیمت، رویای هزاران ساله‌ی کیمیاگران در سراسر دنیا بوده.در اپیزود شصت و یکم پادکست مختصر و مفید، درباره‌ی طلا و راه طولانی که طی کرده تا به دست ما برسه خواهید شنید و البته بهتون می‌گم که چطور می‌تونید سرب رو تبدیل به طلا کنید.نوشته #61 طلا اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

برای سال‌های طولانی، اکثریت قریب به اتفاق پزشک‌های جهان معتقد بودند که افسردگی هیچ درمانی به جز روان‌درمانی نداره. اما کشف دو داروی تازه در اوایل دهه ۵۰ میلادی درک ما رو از افسردگی به طرز انقلابی‌ای تغییر داد و سوالاتی رو برای دانشمندان ایجاد کرد که پیشتر اصلا در نظر نمی‌گرفتنش.در شصتمین اپیزود پادکست مختصر و مفید درباره‌ی داروهای ضد افسردگی خواهید شنید.نوشته #60 داروهای ضد افسردگی اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

مثل معروفی هست که می‌گه گربه‌ها روزی به عنوان خدا مورد پرستش انسان بودند و گربه‌های امروزی هم هنوز اون روزگار رو فراموش نکردند. در پنجاه و نهمین اپیزود پادکست مختصر و مفید، خواهید شنید که این دوست‌ها و یا اربابان پشمالوی ما چطور ما رو به بندگی پذیرفتند و چه تاریخ پر فراز و نشیبی رو تا امروز در کنار هم طی کردیم.نوشته #59 گربه‌ها؛ از شکارچیانی بی‌رحم تا حاکمان کاناپه‌های ما اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

برای ۱۰ هزار سال، بشر از ویروس آبله در امان نبود؛ ویروس مخوفی که بیش از یک سوم از مبتلایان را در کمتر از دو هفته از بین می‌برد و آنان که جان بدر می‌بردند هم تا آخر عمر با زخم‌هایی عمیق دست به گریبان بودند.پنجاه و هشتمین اپیزود پادکست مختصر و مفید درباره‌ی قهرمانانی است که در طی هزار سال ویروس آبله را ریشه کن کردند؛ از یک راهبه‌ی بودایی در چین گرفته تا دختر دامداری در بریتانیا و البته امیرکبیر در ایران.نوشته #58 بشر چطور از پس ویروس آبله برآمد؟ (+کمپین واکسیناسیون آبله در ایران) اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

نهنگ قطبی و کرم‌های الگانس تفاوت‌های بسیاری دارند اما مهم‌ترین آنها این است که یکی چند هفته بیشتر عمر نمی‌کند و دیگری به راحتی دویست ساله می‌شود. چه چیز باعث این تفاوت عمده است؟ و اصلا وقتی از پیری حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم؟نوشته #57 چرا جانوران طول عمر متفاوتی دارند؟ اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

در پانزدهم مارس سال ۴۴ ق.م ژولیوس سزار به دست گروهی شصت نفره از سناتورهای روم به قتل رسید. چرا این سناتورها که نام خود را آزادی‌خواه گذاشته بودند دست به ترور سزار زدند و چرا بروتوس که جان خود را مدیون سزار بود، در این توطئه مشارکت کرد؟ این موضوع پنجاه و ششمین اپیزود پادکست مختصر و مفید است.نوشته #56 قتل ژولیوس سزار اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

در این اپیزود پادکست مختصر و مفید به دنبال پاسخی برای این سوال می‌ریم که چرا بدن انسان بر خلاف سایر خویشاوندان نزدیکش مثل شامپانزه و بونوبو پوشیده از پشم نیست و از آن مهم‌تر، چرا در برخی از نقاط بدن ما هنوز مقداری مو باقی مانده است.نوشته #55 چرا بدن انسان پوشیده از پشم نیست؟ اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

تا همین یک قرن پیش، زندان در اغلب نقاط جهان جایی بوده که در اون مجرمین یا منتظر محاکمه بودند و یا در انتظار اعدام. تنها حدود صد ساله که از زندان به عنوان جایگزینی برای مجازات استفاده می‌شه. در این اپیزود پادکست مختصر و مفید علاوه بر تاریخچه‌ی مختصری از زندان، از کشورهایی خواهید شنید که در اون فرار از زندان نه فقط حق زندانیه بلکه کاملا هم قانونیه.نوشته #54 زندان اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

اگر شغل مورد علاقه‌تون اینه که وقتی بزرگ شدید پاپ بشید و بیش از یک میلیارد نفر مومن کاتولیک رو چوپانی کنید، این اپیزود پادکست مختصر و مفید برای شماستنوشته #53 چطور پاپ شویم؟ اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

در این اپیزود پادکست مختصر و مفید از تاریخچه‌ی تیره و پیچیده‌ی تردمیل خواهید شنید.نوشته #52 تردمیل اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

در بیش از دست کم هزار و پانصد سالی که از تولد شطرنج می‌گذره، مهره‌های شطرنج همواره ابزاری برای استراتژی نظامی و استعاره‌ای از روابط انسان‌ها بوده و صد البته، سنجه‌ای برای به رخ کشیدن نبوغ و هوش انسانی؛ در پنجاه و یکمین اپیزود پادکست مختصر و مفید از تاریخچه‌ی شطرنج خواهید شنید و نقشی که قرن‌هاست در زندگی ما بازی می‌کنه.نوشته #51 شطرنج اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

تکراری‌ترین قضاوتی که عمدتا در پایان سال‌ها می‌شنویم اینه که «عجب سال بدی بود» البته سال‌هایی مثل سال اخیر که در اون یک ویروس چموش به جان مردم دنیا افتاده واقعا هم سال بدی هستند، اما آیا ۲۰۲۰ بدترین سال تاریخ بود؟در این اپیزود شما با سالی آشنا خواهید شد که احتمالا بی‌رقیب می‌تونه عنوان بدترین سال تاریخ رو از آن خودش بکنه. سالی که جهان رو برای دو سال پیاپی در تاریکی محض فرو برد. نوشته #50 بدترین سال تاریخ؟ اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

بیش از یک سال است که جهان گرفتار همه‌گیری ویروس کروناست؛ ما بیش از همیشه از هم فاصله می‌گیریم و در بیشتر موارد صورت خودمان را با ماسک می‌پوشانیم. در این اپیزود پادکست مختصر و مفید به دنبال پاسخی برای این سوال رفتیم که این فاصله‌گیری اجتماعی چه تاثیری بر ویروس آنفلوانزا داشته. نوشته #49 یک سال است که ماسک می‌زنیم؛ ویروس آنفلوانزا کجاست؟ اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

لباس سفید و کت و شلوار سیاه و عشقی بی‌پایان و شروط ضمن عقد سایر چیزهایی که امروزه تصویر ازدواج را در ذهن ما کامل می‌کنند، آنقدرها هم که به نظر می‌رسد قدیمی نیستند. در طول تاریخ ازدواج همواره معنایی متغیر داشته و در فرهنگ‌ها و مناطق مختلف بازتعریف می‌شده. در این اپیزود نگاهی می‌اندازیم به سیر تکامل ازدواج، از چند همسری و ازدواج بین دو هم‌جنس گرفته تا ازدواج با ارواح و مردگاننوشته #48 سیر تکامل ازدواج اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

چندین ماهه که ویروس کرونا جان‌های بسیاری رو گرفته و زندگی و کسب‌و‌کار بسیاری رو مختل کرده؛ در این اپیزود پادکست مختصر و مفید سه استراتژی پیش پای دولت‌ها برای مقابله با همه‌گیری‌های جهانی رو بررسی می‌کنیم و به دنبال این سوال می‌ریم که آیا پایانی بر این بحران هست یا خیر؟نوشته #47 ویروس کرونا؛ کی خلاص می‌شویم؟ اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

آیا آزمون‌های آی‌کیو معیار خوبی برای محاسبه مقدار هوش انسان هستند؟ در این اپیزود پادکست مختصر و مفید علاوه بر تاریخچه‌ی آزمون‌های هوش، از پیشینه‌ی خونبار این آزمون‌های هوش خواهید شنید.نوشته #46 ضریب هوشی اولین بار در اردشیر طیبی. پدیدار شد. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.