چیستا

در آستانه سال نو میلادی بهانه و فرصت خوبی است که نگاهی به داستان علم در سال رو به انتها بیندایم. امروز در «چیستا» می‌توانید پنج خبر علمی برگزیده جهان علم – البته به انتخاب و سلیقه تحریریه چیستا – را مرور کنید. چیستا پادکستی از رادیو فردا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد ایرانیان وام گرفته و هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم و فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید سؤالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح‌شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد را به‌صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. با اشتراک در پادگیرهای مختلف می‌توانید ما را در ادامه تولید این پادکست کمک کنید و البته اگر از آن راضی هستید باعث افتخار است که آن را به دوستانتان نیز توصیه کنید.

آیا واکسن‌ها خطرناک هستند؟ آیا واکسیناسیون منجر به اوتیسم در کودکان می‌شود؟ چرا بار دیگر موجی از مخالفت با واکسیناسیون آغاز شده و ریشه‌های جنبش ضد‌واکسن به کجا باز می‌گردد. این داستان امروز چیستا است. پادکستی از رادیو فردا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد ایرانیان وام گرفته و هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه نگار علم، داستانی ازدنیای علم و فناوری و آینده را روایت می‌کند. دعوت برای ویژه برنامه سالگرد انتشار پادکست «چیستا»: ما قصد داریم پنجاه و دومین اپیزود خود را به پاسخ به پرسش‌های شنوندگان اختصاص دهیم. شما می‌توانید سوالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد را به صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. شما تا زمان پخش اپیزود ۵۰ فرصت دارید این سوال‌ها را از طریق روش‌های زیر به دست ما برسانید. از طریق تلگرام می‌توانید این موارد را به صورت صوتی یا متنی به شناسه @contactfardapodcast (کانال تلگرام فردا پادکست) یا از طریق ایمیل fardapodcasts@rferl.org با ما در میان بگذارید. لطفا در صورت استفاده از ایمیل در سرخط موضوع اشاره کنید که این نامه مربوط به سالگرد چیستا است. در کانال تلگرام فردا پادکست می‌توانید بصورت پیام نوشتاری یا صوتی سئوال کنید. منتظر شنیدن صدای شما در سالگرد چیستا هستیم. منابع را در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر پیدا کنید.

آیا رئیس منتخب ناسا از سوی دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا، این آژانس را کارآمدتر خواهد کرد یا باعث توقف توسعه آن خواهد شد؟ آقای ترامپ در نوشته‌ای در شبکه اجتماعی خود، اعلام کرد که جرد ایزاکمن (Jared Isaacman) را به‌عنوان نامزد رهبری ناسا انتخاب کرده است. ایزاکمن ۴۱ ساله بنیان‌گذار شرکت Shift4Payment و نیروی هوایی نظامی خصوصی Draken International است و سابقه حضوری هفت‌روزه در فضا را دارد. انتخاب او از یک سو امیدهای زیادی برای بهبود بروکراسی کُند و سنگین ناسا را زنده می‌کند و از سوی دیگر نگرانی از تغییر مسیر ناسا و بدل شدن آن به ابزاری برای توسعه بخش خصوصی. آن‌چه در چهار سال آینده اتفاق می‌افتد می‌تواند به آینده‌نگرها کمک کند تا مسیر آینده کاوش‌های فضایی را بهتر حدس بزنند. این موضوع چیستای امروز است. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا به همراه فهرستی از منابع مرتبط با موضوع هر قسمت پیدا کرده یا آن را در پادگیرهای مورد علاقه خود ازجمله کست‌باکس بشنوید. دعوت برای ویژه برنامه سالگرد انتشار پادکست «چیستا»: ما قصد داریم پنجاه و دومین اپیزود خود را به پاسخ به پرسش‌های شنوندگان اختصاص دهیم. شما می‌توانید سوالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد را به صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. شما تا زمان پخش اپیزود ۵۰ فرصت دارید این سوال‌ها را از طریق روش‌های زیر به دست ما برسانید. از طریق تلگرام می‌توانید این موارد را به صورت صوتی یا متنی به شناسه @contactfardapodcast (کانال تلگرام فردا پادکست) یا از طریق ایمیل fardapodcasts@rferl.org با ما در میان بگذارید. لطفا در صورت استفاده از ایمیل در سرخط موضوع اشاره کنید که این نامه مربوط به سالگرد چیستا است. در کانال تلگرام فردا پادکست می‌توانید بصورت پیام نوشتاری یا صوتی سئوال کنید. منتظر شنیدن صدای شما در سالگرد چیستا هستیم. منابع را در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر پیدا کنید.

مهندسی درخشان فرود عمودی پرتابگرهای بزرگی مانند استار شیپ به قدری خیره کننده و نفس‌گیر است که گاهی بر تاریخ تلاش برای رسیدن به این نقطه سایه می‌اندازد. در چیستای این هفته درباره تاریخ این مهندسی صحبت می‌کنیم. «چیستا» که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا به همراه فهرستی از منابع مرتبط با موضوع هر قسمت پیدا کرده یا آن را در پادگیرهای مورد علاقه خود ازجمله کست‌باکس بشنوید. دعوت برای ویژه برنامه سالگرد انتشار پادکست «چیستا»: ما قصد داریم پنجاه و دومین اپیزود خود را به پاسخ پرسش‌های شنوندگان اختصاص دهیم. شما می‌توانید سوالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد را به صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. شما تا زمان پخش اپیزود ۵۰ فرصت دارید این سوال‌ها را از طریق روش‌های زیر به دست ما برسانید. از طریق تلگرام می‌توانید این موارد را به صورت صوتی یا متنی به شناسه @contactfardapodcast (کانال تلگرام فردا پادکست) یا از طریق ایمیل fardapodcasts@rferl.org با ما در میان بگذارید. لطفا در صورت استفاده از ایمیل در سرخط موضوع اشاره کنید که این نامه مربوط به سالگرد چیستا است. در کانال تلگرام فردا پادکست می‌توانید بصورت پیام نوشتاری یا صوتی سئوال کنید. منتظر شنیدن صدای شما در سالگرد چیستا هستیم. منابع را در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر پیدا کنید.

روزهای گذشته، شهر باکو، میزبان اجلاس جهانی تغییرات اقلیم و COP 29 بود. این گردهمایی در شرایطی برگزار شد که زمین، از یک سو در آستانه عبور از افزایش دمای یک و نیم درجه نسبت به دوران پیش از صنعتی است و از سوی دیگر نتایج انتخابات ایالات متحده آمریکا سایه تردیدی جدی در ایفای نقش این کشور و متحدانش درباره تغییرات اقلیم ایجاد کرده است. در قسمت ۴۶ «چیستا» به داستان این کنفرانس پرداخته‌ایم. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا به همراه فهرستی از منابع مرتبط با موضوع هر قسمت پیدا کرده یا آن را در پادگیرهای مورد علاقه خود ازجمله کست‌باکس بشنوید. دعوت برای ویژه برنامه سالگرد انتشار پادکست «چیستا»: ما قصد داریم پنجاه و دومین اپیزود خود را به پاسخ به پرسش‌های شنوندگان اختصاص دهیم. شما می‌توانید سوالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد را به صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. شما تا زمان پخش اپیزود ۵۰ فرصت دارید این سوال‌ها را از طریق روش‌های زیر به دست ما برسانید. از طریق تلگرام می‌توانید این موارد را به صورت صوتی یا متنی به شناسه @contactfardapodcast (کانال تلگرام فردا پادکست) یا از طریق ایمیل fardapodcasts@rferl.org با ما در میان بگذارید. لطفا در صورت استفاده از ایمیل در سرخط موضوع اشاره کنید که این نامه مربوط به سالگرد چیستا است. در کانال تلگرام فردا پادکست می‌توانید بصورت پیام نوشتاری یا صوتی سئوال کنید. منتظر شنیدن صدای شما در سالگرد چیستا هستیم. منابع را در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر پیدا کنید.

پنجاه سال پیش پژوهشگرانی که در جستجوی کشف نشانه‌هایی از حیات هوشمند فرازمینی بودند، با استفاده از رادیو تلسکوپ آرسیبو، پیامی رادیویی و قدرتمند را روانه خوشه ستاره‌ای M13 در فاصله قریب به ۲۲ هزار سال نوری از زمین کردند، به این امید که شاید تمدنی ساکن این خوشه ستاره‌ای، صدا و اعلام حضور ما را بشنود. این پیام تازه در ابتدای سفر خود است و بیش از ۲۲ هزار سال دیگر به مقصد خواهد رسید و اگر پاسخی را برانگیزد ما آن پاسخ را حدود ۵۰ هزار سال دیگر خواهیم شنید. اما این تنها بخشی از داستان جستجوی هوشمندان فرازمینی است. موضوعی که امروز در چیستا به آن پرداخته شده است. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا به همراه فهرستی از منابع مرتبط با موضوع هر قسمت پیدا کرده یا آن را در پادگیرهای مورد علاقه خود ازجمله کست‌باکس بشنوید. دعوت برای ویژه برنامه سالگرد انتشار پادکست «چیستا»: ما قصد داریم پنجاه و دومین اپیزود خود را به پاسخ به پرسش‌های شنوندگان اختصاص دهیم. شما می‌توانید سوالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد را به صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. شما تا زمان پخش اپیزود ۵۰ فرصت دارید این سوال‌ها را از طریق روش‌های زیر به دست ما برسانید. از طریق تلگرام می‌توانید این موارد را به صورت صوتی یا متنی به شناسه @contactfardapodcast (کانال تلگرام فردا پادکست) یا از طریق ایمیل fardapodcasts@rferl.org با ما در میان بگذارید. لطفا در صورت استفاده از ایمیل در سرخط موضوع اشاره کنید که این نامه مربوط به سالگرد چیستا است. در کانال تلگرام فردا پادکست می‌توانید بصورت پیام نوشتاری یا صوتی سئوال کنید. منتظر شنیدن صدای شما در سالگرد چیستا هستیم. منابع را در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر پیدا کنید.

هفته گذشته انتخابات ریاست جمهوری ایالت متحده آمریکا با پیروزی دونالد ترامپ و جمهوری‌خواهان به پایان رسید. تا دو ماه دیگر آقای ترامپ بار دیگر ساکن اتاق بیضی کاخ سفید خواهد بود. انتخاب ترامپ همراه با واکنش‌های احساسی شدید در هر دو سوی طیف سیاسی بود. یکی از نگرانی‌های منتقدان او امکان شیوع بیشتر نشر اطلاعات غلط در فضاهای رسانه‌ای است. این موضوعی است که شاید اثر آن بر کشورهایی مانند ایران که نهاد راستی‌آزمایی و واکنش دربرابر این گونه اطلاعات در آن‌ها ضعیف است بیشتر احساس خواهد شد. و به همین دلیل در این قسمت «چیستا» به این موضوع پرداخته شده است. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا به همراه فهرستی از منابع مرتبط با موضوع هر قسمت پیدا کرده یا آن را در پادگیرهای مورد علاقه خود ازجمله کست‌باکس بشنوید. دعوت برای ویژه برنامه سالگرد انتشار پادکست «چیستا»: ما قصد داریم پنجاه و دومین اپیزود خود را به پاسخ به پرسش‌های شنوندگان اختصاص دهیم. شما می‌توانید سوالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد را به صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. شما تا زمان پخش اپیزود ۵۰ فرصت دارید این سوال‌ها را از طریق روش‌های زیر به دست ما برسانید. از طریق تلگرام می‌توانید این موارد را به صورت صوتی یا متنی به شناسه @contactfardapodcast (کانال تلگرام فردا پادکست) یا از طریق ایمیل fardapodcasts@rferl.org با ما در میان بگذارید. لطفا در صورت استفاده از ایمیل در سرخط موضوع اشاره کنید که این نامه مربوط به سالگرد چیستا است. در کانال تلگرام فردا پادکست می‌توانید بصورت پیام نوشتاری یا صوتی سئوال کنید. منتظر شنیدن صدای شما در سالگرد چیستا هستیم. منابع را در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر پیدا کنید.

آیا ژنتیک تعیین‌کننده توان فرد در رسیدن به موفقیت در یک حوزه علمی و فکری است؟ آیا ما دست بسته تسلیم تقدیری هستیم که توانی در مهار آن نداریم و باید به آن تن بدهیم؟ آیا افراد «باهوش» ژن خوب خود را به نسل بعدی منتقل می‌کنند؟ یا شاید ما در توهمی اشتباه قرار گرفته‌ایم که ما را به ترغیب و تشویق به عدم تلاش برای رسیدن به اهداف خود می‌کند و نقش پارامترهایی که مهار آن در اختیار ما است را تقلیل می‌دهد؟ در قسمت ۴۳ پادکست «چیستا» نگاهی به آنچه از توان مغز عموم مردم می‌دانیم در بحث هوش و استعداد انداخته‌ایم و سعی کرده‌ایم نشان دهیم در میان عوامل تاثیرگذار بر موفقیت فرد در یک رشته خاص علمی، ژنتیک کمترین نقش را بازی می‌کند. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا به همراه فهرستی از منابع مرتبط با موضوع هر قسمت پیدا کرده یا آن را در پادگیرهای موردعلاقه خود ازجمله کست‌باکس بشنوید. دعوت برای ویژه برنامه سالگرد انتشار پادکست «چیستا»: ما قصد داریم پنجاه و دومین اپیزود خود را به پاسخ به پرسش‌های شنوندگان اختصاص دهیم. شما می‌توانید سوالات خود درباره موضوع‌‌های مطرح شده، پیشنهادهای مربوط به قسمت‌های آینده یا هر موضوع دیگری که در قلمرو پادکست چیستا قرار می‌گیرد به صورت صوتی یا مکتوب با ما در میان بگذارید. شما تا زمان پخش اپیزود ۵۰ فرصت دارید این سوال‌ها را از طریق روش‌های زیر به دست ما برسانید. از طریق تلگرام می‌توانید این موارد را به صورت صوتی یا متنی به شناسه @contactfardapodcasgt (کانال تلگرام فردا پادکست) یا از طریق ایمیل fardapodcasts@rferl.org با ما در میانت بگذارید. لطفا در صورت استفاده از ایمیل در سرخط موضوع اشاره کنید که این نامه مربوط به سالگرد چیستا است. در کانال تلگرام فردا پادکست می‌توانید بصورت صوتی سئوال کنید. منتظر شنیدن صدای شما در سالگرد چیستا هستیم.

آیا شما از شهری که در آن زندگی می‌کنید رضایت دارید؟ آیا شهرها و به‌خصوص ابرشهرهای امروز برای زیستن ما در جهانی پرآشوب که از سوی با افزایش جمعیت و از دیگر سو، با کمبود منابع موردنیاز جمعیت مواجه است، سازگاری دارد؟ آیا این شهرها می‌توانند میزبان ما در آینده‌ای باشند که طبیعت حتی از امروز با ما نامهربان‌تر خواهد بود؟ در قسمت ۴۲ پادکست «چیستا» نگاهی به مسیرهای آینده پیش‌روی ابرشهرها کرده‌ایم. آیا ما شهرهایی سازگار با طبیعت خواهیم ساخت یا چاره‌ای نخواهیم داشت بار دیگر به غارها برگردیم. غارهایی که این بار خود در دل زمین ساخته و آن را مدیریت می‌کنیم؟ آینده نظام سیاسی و اجتماعی در دنیایی که چنین شهرهایی وجود دارد، چگونه خواهد بود؟ چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا به همراه فهرستی از منابع مرتبط با موضوع هر قسمت پیداکرده یا آن را در پادگیرهای موردعلاقه خود از جمله کست باکس بشنوید. نام این قسمت پادکست از کتاب «غارهای پولادین» نوشته ایزاک آسیموف وام گرفته شده است. برای خواندن منابع به بخش «بیشتر بخوانید» در زیر مراجعه کنید.

از سال ۱۹۹۱ به ابتکار ژورنال طنز «روزشمار تحقیقات نامحتمل» یا Annals of Improbable Research در نیمه سپتامبر و در آستانه آغاز فصل معرفی برندگان جایزه نوبل، میهمانی صمیمانه و شوخ و شنگی در دانشگاه هاروارد برگزار می‌شود که در طی آن با حضور برندگان جوایز نوبل، محققان و علاقه‌مندان علم، محققانی معرفی می‌شوند که تحقیقات آن‌ها در نگاه اول خنده‌دار به نظر می‌رسد. این برنامه طنز که با حضور برندگان برگزار می‌شود شامل بخش‌های متنوعی ازجمله یک نمایش چندبخشی کوتاه، سخنرانی‌های کوتاه، اعلام برندگان و پرتاب موشک‌های کاغذی است. این برنامه فرصتی است تا مردم با بخشی دیگر از دنیای علم و دانشمندان که بیشتر شبیه دنیای مردم عادی است آشنا شوند و کلیشه‌ای که نسبت به دانشمندان و تحقیقات علمی وجود دارد را بشکنند. در قسمت ۴۱ چیستا درباره مراسم امسال و برندگان آن صحبت شده است. «چیستا» که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته است، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم و فناوری و آینده را روایت می‌کند. چیستا را علاوه بر وب‌سایت رادیو فردا می‌توانید در پادگیرهای مورد علاقه خود از جمله کست‌باکس بشنوید و با اشتراک آن و دعوت دوستانتان به شنیدن آن، ما را در ادامه تولید آن حمایت کنید. منابع در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر نوشته شدند.

هفته گذشته برندگان جایزه‌‌های نوبل در سال ۲۰۲۴ معرفی شدند. همان‌طور که در قسمت ۳۹ «چیستا» وعده داده بودم، در این قسمت به معرفی برنده‌ها و دلایل انتخاب آن‌ها به طور ساده اشاره کردم و همین‌طور به بحثی که به طور خاص در حاشیه اهدای جایزه نوبل فیزیک رخ داد پرداختم. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد و دانایی در ایران باستان وام گرفته است، هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از داستان‌های دنیای علم و فناوری و آینده را روایت می‌کند. در بخش «بیشتر بخوانید» هر اپیزود می‌توانید فهرستی از منابع را برای مطالعه بیشتر در خصوص موضوع آن قسمت پیدا کنید. چیستا را علاوه بر وبسایت رادیو فردا می‌توانید در پادگیرهای مورد علاقه خود از جمله کست‌باکس دریافت کرده یا در یوتیوب به نسخه صوتی آن گوش دهید.

طی روزهای آینده بنیاد نوبل برنده‌های سال ۲۰۲۴ خود را در رشته‌های فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی (پزشکی)، ادبیات، صلح و جایزه علوم اقتصاد به یاد آلفرد نوبل معرفی خواهد کرد. در این قسمت از پادکست «چیستا» درباره داستان نوبل صحبت می‌کنیم و هفته آینده به معرفی برنده‌های بخش علمی این جایزه خواهیم پرداخت. چیستا، که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته ، پادکستی از مجوعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، به داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده می‌پردازد. در بخش «بیشتر بخوانید» در زیر، می‌توانید منابعی بیشتر درباره موضوع این قسمت را مشاهده کنید.

اگر امروز ماشین زمانی در اختیار داشتید به کجا سفر می‌کردید؟ به تماشای آینده می‌رفتید؟ به دیدار افراد یا تماشای رویدادهای گذشته اقدام می‌کردید؟ یا شاید هم سودای استفاده از آن را رها می‌کردید تا داستان‌های گذشته راهنمای آینده‌ای نامعلوم و شگفت‌انگیز برای ما باشد؟ داستان سفر در زمان یکی از داستان‌های قدیمی و پی‌رنگ‌های رایج در ادبیات علمی- تخیلی است. البته که اشاره به زمان و زمان‌ها و تغییر در آن‌ها سابقه‌ای طولانی‌تر دارد و می‌توان رد آن را در اساطیر به‌جای مانده در چهارگوشه جهان دید. در قسمت ۳۸ پادکست «چیستا» درباره سفر در زمان و نگاه دنیای علم به آن صحبت شده است. آیا سفر به آینده ممکن است؟ به گذشته چطور؟ «چیستا» پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. این پادکست را می‌توانید در وب‌سایت رادیو فردا و پادگیرهای موردعلاقه خود ازجمله کست‌باکس دنبال کنید و با اشتراک آن از ادامه تولید آن حمایت کنید. در بخش «بیشتر بخوانید» منابعی برای مطالعه بیشتر درباره موضوع هر قسمت از پادکست‌های چیستا را بیابید. تهیه و اجرا: پوریا ناظمی

از زمانی که انسان گمان می‌کرد در زیر غار استخوانی جمجمه، اندامی که وجود دارد کارش خنک کردن بدن است تا امروز راه طولانی را پیموده‌ایم. راهی که درک ما از مغز و از خود را به طور بنیادی تغییر داده است و شگفت اینکه تازه در ابتدای این دوران عجیب هستیم. دورانی که با شناخت علمی و مبتنی بر مدرک، تجربه، مشاهده و استفاده از روش‌های علمی کم کم رازهای بزرگترین شگفتی جهان را آشکار کنیم. تمام آنچه درجهان می‌بینیم، می‌شنویم، می‌بوییم و لمس می‌کنیم، هر آنچه در جهان آن را واقعیت می‌نامیم، چیزی نیست جز تفسیری که اندامی کوچک به جرم تقریبی یک و نیم کیلوگرم برای ما می‌سازد. اندامی با بیش از ۸۶ میلیارد سلول عصبی یا نرون که هر کدام در هزاران مدار و شبکه حضور دارند و مجموعه‌ای بیش از صد تریلیون سیناپس می‌سازند. مغز انسان با وجود اینکه تنها حدود دو درصد جرم بدن را تشکیل داده است ۲۰ درصد انرژی روزانه ما به فعالیت آن اختصاص دارد و در هر دقیقه معادل ۷۵۰ میلی‌لیتر خون در رگ‌های آن حرکت می‌کند، مقداری که می‌تواند یک بطری شراب را پر کند. در اپیزود ۳۷ «چیستا»، مقدمه‌ای درباره این اندام مهم برخی از نکاتی که درباره آن آموخته‌ایم بیان می‌شود. اما این یک اپیزود مقدماتی است و تنها هدفش این است که شاید بارقه علاقه‌ای نسبت به مغز را برای کسانی که تا کنون فرصت نداشته‌اند به آن فکر کنند، ایجاد کند. در آینده به طور خاص درباره موضوعات محتلفی که به مغز و پیشرفت‌های آن مربوط است، اپیزودهایی را تولید خواهیم کرد. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته است، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از داستان‌های دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. منابع در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر نوشته شده است.

در این قسمت از چیستا، به داستن نسل تازه کاوش های مشتری و اقمارش می پردازیم. کاوش هایی که دهه 2030 را به دهه مشتری بدل خواهد کرد.

قسمت سی و پنجم پادکست چیستا به داستان خطرات بالقوه برخورد احتمالی هسته های دنباله دارها و سیارک‌های کوچک و بزرگ به زمین اختصاص دارد.

جایی در میانه پهنه بیکران هستی، در تاریکی که فضای میان ستاره‌ها را در بر گرفته است، جایی در میانه دشت ستارگان، سیاره‌هایی یاغی، خود را از بند گرانش ستاره مادر رها کرده و آزاد و بدون وابستگی به هیچ خانواده‌ای در حال پرسه زدن در میان جهانی تاریک هستند. آن‌ها نه در بند گرانش هستند و نه تن به تکرار دائمی شب و روز داده و نه تغییر فصلی را تجربه می‌کنند. تنها و شاید گاه با قمرهایی در اطرافشان قدم از مرزهای امن خانواده بیرون گذاشته‌اند و در حال پرسه‌ زدن در جهانی ناشناخته‌اند. هفته گذشته نتایج تحقیقی بر مبنای رصدهای تلسکوپ فضایی جیمز وب منتشر شد که بر اساس آن، خبر کشف شش سیاره یاغی در منطقه‌ای از ابرگازی برساوش در فاصله ۹۶۰ سال نوری از زمین اعلام شد. این قسمت از پادکست «چیستا» به همین بهانه به داستان سیاره‌های یاغی پرداخته است. آن‌ها چگونه به وجود می‌آیند، چرا رها از بند گرانشند و آیا می‌توان امیدی داشت که در آن‌ها نشانه‌ای از حیات پیدا شود؟ چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد و دانش ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی داستانی از داستان‌های دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در وب‌سایت رادیو فردا یا پادگیرهای مورد علاقه خود از جمله کست باکس دنبال کرده و مشترک شوید. در بخش توضیخات بیشتر هر قسمت در وب سایت رادیو فردا می‌توانید فهرستی از منابع برای مطالعه بیشتر را نیز پیدا کنید.

در طی چند قرن گذشته امید به زندگی انسان به گونه چشمگیری افزایش‌ یافته است. پیشرفت‌های پزشکی و افزایش سلامت باعث شده تا اگر زمانی امید به زندگی در حدود ۴۰ سال بود، امروزه به بیش از ۸۰ سال برسد. اما آیا این نهایت فرصتی است که ما برای زندگی بر این سیاره در اختیار خواهیم داشت؟ آیا امکان افزایش طول عمر و درنهایت رسیدن به جاودانگی و شکست دادن مرگ وجود دارد؟ اگر چنین مسیری ممکن باشد آیا گام گذاشتن در آن را باید تشویق کرد یا محدودیت‌هایی را پیش روی آن قرار دارد؟ آیا ما شاهد حضور انسان‌های چند قرنی و چند هزاره‌ای روی زمین خواهیم بود؟ در این قسمت از پادکست «چیستا» درباره موضوع جاودانگی انسان، تحقیقات علمی که ما را به این هدف نزدیک می‌کند و همین‌طور مقابله با باور قدیمی ارزش‌گذاری بر مرگ صحبت شده است. چیستا، که نام خود را از ایزد بانوی باستانی موکل بر خرد ایرانیان وام گرفته است، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، به داستانی از دنیای علم و فناوری و آینده می‌پردازد. شما می‌توانید این پادکست را در پادگیرهای موردعلاقه خود از جمله کست‌باکس مشترک شوید. در بخش توضیحات بیشتر هر قسمت در وب‌سایت رادیو فردا می توانید فهرستی برای مطالعه بیشتر درباره آن موضوع را پیدا کنید. نظرات خود را با ما در میان بگذارید و دوستان خود را به شنیدن چیستا دعوت کنید.

نخستین ماموریت فضایی کپسول سرنشین‌دار استارلاینر وابسته به شرکت بوئینگ، که قرار بود برای تایید کارایی خود در سفرهای سرنشین‌دار مدارهای پایین، انجام شود، پس از آنکه به همراه خود دو فضانورد کارکشته سابق ناسا را به ایستگاه فضایی رساند، به دلیل نقص فنی، امکان بازگشت امن به زمین را از دست داده است و حالا فضانوردانی که قرار بود برای مدت یک هفته در این ایستگاه سکونت داشته باشند، شاید لازم باشد بیش از یک سال را میهمان ایستگاه باشند. این نخستین باری نیست که برنامه پروازهای سرنشین‌دار فضایی (پس از پرواز) با مشکل روبرو شده و گاهی به فاجعه ختم می‌شوند. در قسمت ۳۲ پادکست «چیستا» به تعدادی از رویدادهای مهم ناشی از حوادث فضایی اشاره شده است. از داستان فضانوردانی که جان خود را بر فراز مرز فضا از دست داده‌اند تا داستان سالیوت و آپولو ۱۳. «چیستا» که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خرد و دانش ایرانیان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، هر دوشنبه داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید با اشتراک این پادکست در پادگیرهای مورد علاقه خود و از جمله کست‌باکس، مطمئن شوید که هیچ داستان تازه‌ای را از دست نمی‌دهید. برای منابع به قسمت «بیشتر بخوانید» مراجع کنید.

آخرین هفته‌های تابستان، بهانه و فرصت خوبی است تا برای کسانی که ممکن است به دنیای شگفت‌انگیز و خیره‌کننده علمی‌_تخیلی علاقه داشته باشند اما هنوز فرصت ورود به این جهان هزار چهره را نداشته‌اند، فهرستی از چند کتاب کلاسیک این حوزه را معرفی کنیم. این کتاب‌ها و داستان‌ها طبیعتاً در نهایت حاصل سلیقه است اما سعی کرده‌ام در این فهرست اجماع علاقه‌مندان به این دنیا را در نظر داشته باشم. ورودی به دنیای علمی- تخیلی موضوع قسمت ۳۱ پادکست «چیستا» است. «چیستا» پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد و دانایی ایرانیان وام گرفته است و هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، منتشر می‌شود و داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را از پادگیرهای مختلف دریافت کرده و نظرات خود را با ما در میان بگذارید یا سوژه‌های مورد نظر را به ما پیشنهاد دهید. تهیه و اجرا: پوریا ناظمی