یک پرونده

این قسمت از پادکست یک پرونده به سعید مدنی اختصاص دارد که با پژوهش‌‌های تأثیرگذار و مهم‌اش در فضای دانشگاهی و علمی ایران شناخته می‌شود. جامعه‌شناسی که سال‌ها تلاش کرده بر بخش‌های نادیده و پنهان‌مانده جامعه ایرانی نور بیفکند و معضلات و آسیب‌های اجتماعی این بخش‌ها را به نمایش بگذارد. او از ۱۴ فروردین در حالی به زندان دماوند تبعید شده که سومین سال از محکومیت ۹ ساله‌اش را پشت سر می‌گذارد.

این قسمت از پادکست «یک پرونده»، به ماشالله کرمی، پدر محمدمهدی کرمی اختصاص دارد. مردی که بیش از ۸ ماه، از ۳۱ مرداد ۱۴۰۲ زندانی‌ست. در همان زندانی که پسرش، آخرین روزها و آخرین ساعات زندگی‌اش را گذراند و همان‌جا آخرین نفس‌هایش را کشید تا سپیده دم ۱۷ دی ۱۴۰۱ که اعدامش کردند. حالا این پدر است پشت دیوارهای بلند همان زندان، ندامتگاه مرکزی کرج، که به قول فردوسی بزرگ،‌ جهان را سوی داد می‌خواند.

در یکی از سلول‌های بند ۲۰۹ زندان اوین، یکی هفت‌ سین نوروز را روی دیوار حک کرده بود، یکی از زندانیان سیاسی می‌گفت با همین دیوار، ‌سال را تحویل کرده. توی یک سلول دیگر در بند ۲۴۰ زندان اوین، یکی اسامی سین‌های سفره نوروز را، روی دیوار نوشته و همین شده بود سفره هفت سین نوروز زندانیانی که به این سلول گذرشان افتاده. نوروز در زندان چه شکلی است؟ در این قسمت از پادکست یک پرونده به زندان اوین می‌رویم و از بندتکانی و هفت سین و نوروز پشت دیوارهای بلند این زندان می‌گوییم.

از آبان ۹۸ تا همین الان که منوچهر بختیاری در زندان چوبیندر قزوین زندانی است اسم او با بازداشت و بازجویی و زندان و تبعید گره خورده است. مردی که تا پیش از آن، سرش به معاملات املاک و کارگاه کوچک پسته‌اش گرم بود حالا مدتهاست که نه به آن املاکی پا گذاشته و نه به آن کارگاه کوچکی که اداره‌اش را به پویای ۲۷ ساله‌اش سپرده بود. پویا بختیاری گفت من هم پسر کسی هستم و رفت و پدر و مادرش پرچم دادخواهی را دست گرفتند. در این قسمت از پادکست یک پرونده از پدرش منوچهر بختیاری حرف می‌زنیم.

۶ سال پیش یک نوجوان ۱۳ ساله افغان برای کارگری راهی ایران شد، بهمن امسال پیکر بی‌جانش به افغانستان بازگشت. با هر کدام از اعضای خانواده‌اش که حرف می‌زنم می‌پرسند چرا پیکر بی‌جان الیاس چشم نداشت؟ در این قسمت از پادکست یک پرونده از الیاس محمدی حرف می‌زنیم؛ ‌پاکبان پل نیایش.

۱۵ بهمن یک ویدئو دست به دست چرخید در شبکه‌های اجتماعی از زنی که توی ماشین در راه رفتن به زندان، بدون حجاب اجباری رو به دوربین نشست و گفت زندانش در برابر هزینه‌هایی که مردم داده‌اند چیزی نیست. زنی که نه به دادگاه محاکمه‌اش رفت و نه به حکمش اعتراض کرد و حالا در زندان مرکزی بجنورد زندانی است. در این قسمت از پادکست یک پرونده از این زن حرف می‌زنیم از نسرین حسنی که تا قبل از ویدئوی ۱۵ بهمن نه اسمی از او جایی آمد و نه کسی متوجه شد که یک زن روزنامه نگار در بجنورد در رویای خلق جهانی دیگر به وضعیت موجود تن نداده است.

قسمت ۲۳ پادکست یک پرونده به زنی اختصاص دارد که ۱۷ سال پیش به دلیل نداشتن کارت شناسایی در جاده کامیاران به کرمانشاه بازداشت شد و بعد از ۹ ماه سلول انفرادی، از سوی قاضی شعبه یک دادگاه انقلاب کرمانشاه به اعدام محکوم شد. حکمی که بعدها به حبس ابد تبدیل شد. زینب جلالیان تنها زندانی سیاسی زن در ایران است که حکم حبس ابد دارد و ۱۷ سال است بدون مرخصی در زندان به سر می‌برد. او از اردیبهشت ۹۹ نزدیک ۴ سال است که ملاقاتی ندارد.

بزودی فصل جدید پادکست یک پرونده به تهیه کنندگی فرشته قاضی منتشر خواهد شد

در این قسمت از پادکست «یک پرونده» از شاعر، نویسنده و فیلمسازی حرف می‌زنیم که ۵ مهر ۱۳۹۹ در اوج بحران کرونا در ایران به زندانش کشیدند و ۱۸ دی ۱۴۰۰برای همیشه از بند رها شد. از بکتاش آبتین، عضو کانون نویسندگان ایران؛ برادرش آرمان می‌گوید که «در کشورما شاعران یا درباری هستند یا بر دارند و بکتاش شرافتمندانه انتخاب کرد که بر دار باشد»

در این قسمت از پادکست یک پرونده، از زنی حرف می‌زنیم که دی‌ماه ۱۳۸۸، دو روز بعد از تجمعات اعتراضی در عاشورای همان سال، در منزل مسکونی‌اش بازداشت شد و به گفته همسرش از سال ۱۳۹۲ و با تغییر قانون مجازات اسلامی، به صورت غیرقانونی و برخلاف قوانین جمهوری اسلامی در زندان به سر می‌برد؛ از مریم اکبری منفرد. ۱۴ سال پیش، قاضی صلواتی در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به مریم اکبری منفرد گفت «تو جور خواهر و برادرت را می‌کشی» و به گفته خانواده‌اش او را به دلیل صحبت تلفنی با خواهر و برادرش که عضو سازمان مجاهدین خلق هستند به محاربه، متهم و به ۱۵ سال زندان محکوم کرد.

می‌دانستید ویدا موحدی، پیش از آنکه بر بالای سکوی تقسیم برق خیابان انقلاب به حجاب اجباری اعتراض کند و تبدیل به نماد شود، دو بار در دو منطقه دیگر تهران بدون حجاب اجباری به حجاب اجباری اعتراض کرده بود؟ در این قسمت از پادکست یک پرونده از او حرف می‌زنیم، زنی که به صورت علنی در پرترددترین نقطه پایتخت کشوری که حکومتش اسلامی است و حجابش اجباری، به اجبار حجاب اعتراض کرد و حکومت و مردم را با هم مبهوت کرد. ویدا موحدی،‌ زنی که اتفاقی نبود، تداوم خودش بود.

در این قسمت از پادکست یک پرونده از احمدرضا حائری حرف می‌زنیم و با او به زندان قزل حصار می‌رویم بزرگترین زندان ایران، در جنوب کرج. از شرایط زندانیان زندان قزل حصار می‌شنویم و از احمدرضا حائری که شهریور امسال همراه با ۱۲ زندانی سیاسی دیگر از زندان اوین به این زندان تبعید شده است. صدای احمد رضا حائری را از داخل زندان قزل حصار بشنوید.

در این قسمت از پادکست «یک پرونده» از توماج صالحی حرف می‌زنیم، رپر مشهوری که در دو سال گذشته سه بار بازداشت و زندانی شده. بار آخر، فاصله آزادی تا بازداشت توماج فقط ۱۲ روز بود. توماج که آهنگ‌ها و ترانه‌هایش درباره مسائل سیاسی و اجتماعی ایران است، می‌گوید که موسیقی اعتراضی، شجاعت به مردم تزریق می کند.

در ادامه قسمت قبلی پادکست «یک پرونده» در این قسمت هم از قتل‌های سیاسی حرف می‌زنیم؛ از قتل و حذف فیزیکی سیستماتیک روشنفکران و دگراندیشان توسط وزارت اطلاعات که نیمه دوم دهه ۷۰ در رسانه‌ها به قتل‌های زنجیره‌ای معروف شد. در قسمت قبلی از قتل نویسندگان گفته بودیم. در این قسمت از قتل دیگر روشنفکران می‌‌گوییم و از خانه‌ای در دروازه شمیران تهران که ۲۵ سال است به نماد دادخواهی این قتل‌ها تبدیل شده است.

سال ۱۳۷۴ محمد مختاری در مصاحبه با کاوه گلستان می‌گوید «یک صدایی درآمده، می‌گوید آقا من نویسنده‌ام، اجازه است؟ می‌گویند خفه شو». سه سال بعد هوشنگ گلشیری در مراسم تشییع‌جنازه و خاکسپاری خود مختاری است که می‌گوید پیام دقیق به ما رسیده است؛ خفه می‌کنیم. در این قسمت از پادکست یک پرونده از قتل‌های سیاسی حرف می‌زنیم. از قتل و حذف فیزیکی سیستماتیک نویسندگان و دگراندیشان از سوی وزارت اطلاعات که در رسانه‌های نیمه دوم دهه ۷۰ به قتل‌های زنجیره‌ای معروف شد.