( کتاب صوتی ) ایران بین دو انقلاب

ایران بین دو انقلاب تاریخ معاصر ایران شاهد پرحادثه‌ترین روزهای این سرزمین است که البته جریان پرفرازونشیب آن هنوز به پایان نرسیده. دورانی که با انقلاب مشروطه آغاز شده و پس از پشت سر گذاشتن دو جنگ جهانی، دو کودتا، انقلابی دیگر و سپس یک جنگ خارجی، همچنان آبستن مهمترین رویدادهای تاریخی ایران است. یرواند آبراهامیان (Ervand Abrahamian) با بررسی جنبه‌های سیاسی و جامعه‌شناختی ایران در فاصله‌ی بین انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی، می‌کوشد تصویری دقیق از تاریخ معاصر در برابر مخاطب به نمایش درآورد. کتاب صوتی ایران بین دو انقلاب (Iran between two revolutions) اثری است تاریخی که تنها به یادآوری رویدادهای تاریخ محدود نشده و می‌کوشد تحلیلی جامع از اوضاع و احوال جامعه و سیاست حاکم به دست دهد. بررسی زمینه‌های تاریخی و اجتماعی که مردم را به‌سوی انقلاب سوق می‌داد، روابط اقتصادی ایرانیان و تأثیر آن در تحولات اجتماعی، ورود مدرنیته و نسخه‌ی ناقص دموکراسی به ایران، نقش قومیت‌های ایرانی و طبقات جامعه در جنبش‌های مردمی و... بحث‌های اصلی این کتاب را تشکیل می‌دهند. توجهی که یرواند آبراهامیان به مفهوم «طبقات اجتماعی» دارد و نقشی که این مفهوم در سراسر کتاب صوتی ایران بین دو انقلاب ایفا می‌کند، موجب شده تا برخی منتقدان این اثر و نویسنده‌اش را دارای گرایش‌های چپ‌گرایانه و مارکسیستی بدانند. چه از نگاه یک منتقد و چه از دیدگاه مخاطب عام، پیش از هرگونه داوری، لازم است این کتاب را دست‌کم یکبار به دقت بشنویم. کتاب حاضر، برخلاف شیوه‌ی بسیاری از کتاب‌های تاریخی، به‌جای اینکه مهره‌های اصلی انقلاب را معرفی کند، سعی دارد تا ارتباط عامه‌ی مردم را با انقلاب و تغییر حکومت شناسایی نماید. آیا به‌واقع مردم در شکل‌گیری حکومت‌های جدید نقشی داشته‌اند؟ آیا رابطه‌ی بین نارضایتی ایرانیان و وقوع انقلاب‌ها از نوع علت و معلولی بوده است؟ نویسنده در نگارش این کتاب ارزشمند به‌دنبال پاسخی حقیقی برای چنین پرسش‌هایی است. یرواند آبراهامیان انقلاب را رفتاری اجتماعی می‌داند که دلایل گوناگون اقتصادی، دینی، سیاسی و اجتماعی آن را پدید می‌آورند. بنابراین شرح ترتیب و توالی رخدادهایی که منجر به انقلاب اسلامی شد، به‌تنهایی برای شناخت آن کفایت نمی‌کند. لازم است بدانیم طبقه‌ی بازاریان یا قشر تحصیل‌کرده چگونه و با چه مقصودی به خیل عظیم انقلابیون پیوستند یا اینکه «گروه‌های قومیتی» چه نقشی در مواجهه با انقلاب داشتند؟ کتاب صوتی ایران بین دو انقلاب چرایی رخدادها را بر پایه‌ی اطلاعات معتبر و مستندات تاریخی بررسی نموده و در اختیار شما قرار می‌دهد. انتشارات دانشگاه پرینستون برای نخستین‌بار چاپ این کتاب را به عهده داشته و در ایران نیز، نشر نی آن را به خوانندگان فارسی‌زبان ارائه کرده است. کتاب صوتی ایران بین دو انقلاب را با برگردان احمد گل‌محمدی و محمدابراهیم فتاحی و همچنین خوانش حامد فعال از سوی نشر صوتی استودیو نوار می‌شنوید. کتاب صوتی ایران بین دو انقلاب برای چه کسانی مناسب است؟ دانشجویان رشته‌ی تاریخ، جامعه‌شناسی و علوم سیاسی و همچنین علاقه‌مندان به شناخت دوران تاریخ معاصر ایران، حتماً شنیدن کتاب صوتی ایران بین دو انقلاب را در برنامه‌های پژوهشی خود قرار بدهند. کتاب حاضر برای طرفداران مباحث اجتماعی و سیاسی نیز اطلاعات سودمندی ارائه کرده است. یرواند آبراهامیان را بیشتر بشناسیم یرواند آبراهامیان (Ervand Abrahamian) مورخ ارمنی‌تبار ایرانی است که به‌عنوان یکی از اساتید برجسته‌ی تاریخ در کالج باروچ و مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه سیتی نیویورک شناخته می‌شود و او را از برجسته‌ترین مورخان ایران مدرن می‌دانند. یرواند آبراهامیان لیسانس خود را از دانشگاه آکسفورد در سال 1963 دریافت کرد، مدرک کارشناسی ارشد خود را در دانشگاه کلمبیا در سال 1966 و مدرک دکتری را در سال 1960 میلادی گرفت. علاقه‌ی اصلی او به تاریخ و سیاست خاورمیانه است و به‌طور دائم درباره‌ی سیاست، اقتصاد و روابط خارجی ایران اظهارنظر می‌کند. آبراهامیان تاکنون کتاب‌های مختلفی را درباره ایران نوشته که از آن جمله می‌توان به کتاب‌های «ایران بین دو انقلاب«، «کودتا»، «مقالاتی در جامعه‌شناسی ایران»، «پارانوید در سیاست ایران» و «مردم در سیاست ایران» اشاره کرد. در بخشی از کتاب صوتی ایران بین دو انقلاب می‌شنویم درحالی‌که جامعه‌شناسان تحلیلگر جوامع غربی دیدگاه سه بعدی جامعه‌شناسی سیاسی را به کار بسته‌اند، آنهایی که به بررسی کشورهای غیرغربی می‌پردازند، خواسته‌اند دیدگاه دوبعدی سده‌ی نوزدهمی را همچنان حفظ کنند. برخی از آنها، به ویژه پژوهشگران سیاسی مکتب ساختاری-کارکردی، دولت را محور بحث خود قرار داده‌اند. آنها بررسی کرده‌اند که چگونه دولت جامعه را نوسازی می‌کند، چگونه با بحران مشروعیت درگیر می‌شود و چگونه نهادهای نوینی مانند بوروکراسی، ارتش و نظام تک‌حزبی ایجاد می‌کند. محور بحث گروهی دیگر، به‌ویژه مردم‌شناسان و پژوهشگران سیاسی مکتب رفتاری جامعه بوده است؛ مثلاً مردم‌شناسان، جماعت‌های کوچک را بررسی کرده‌اند و صاحب‌نظران سیاسی، به بررسی کل ‎«فرهنگ سیاسی» و «جوامع در حال توسعه» پرداخته‌اند. بدین ترتیب، جامعه‌شناسان درباره‌ی این مسئله که چگونه نظام‌های سیاسی باعث تغییر نظام‌های اجتماعی می‌شوند و متقابلاً چگونه نظام‌های اجتماعی -از طریق خشونت، شورش و سیاست‌گریزی، نظام‌های سیاسی را مختل می‌کنند، بررسی‌های بیشتری انجام داده‌اند.