De Jortcast

We smullen er van: voedingshypes. Dr Kelder bespreekt de laatst gesignaleerde (gluten zijn heeeeel slecht voor je brein en je krijgt er Alzheimer van) met dr Guido Camps. Die ook benadrukt dat we hypes altijd onthouden maar de wetenschappelijke ontkrachting steevast vergeten. Neem nog een smoothie met een hennepzaadkoekje en geniet!

Valt er nog wat te lachen in deze tijden van corona? Dick Zijp onderzoekt cabaret in Nederland en vertelt dr Kelder dat sommige ironie niet dusdanig wordt opgevat.

We gedragen ons tegenwoordig in de openbare ruimte zoals thuis. We draaien harde muziek in de trein, smakken met open mond op straat en mogen 'overal onszelf zijn'. Hoe is dit gedrag een weerspiegeling van ons huidige politieke klimaat dat beheerst wordt door polarisatie en de daarbij behorende lelijke woorden in het debat? Te gast is socioloog prof. dr. Jan Willem Duyvendak, verbonden aan de UvA en directeur van het Netherlands Institute of Advanced Studies (NIAS). Hij verklaart in zijn net verschenen boek 'Spookkloven. Waarom Nederland minder gepolariseerd is dan we denken' waarom er geen reden tot polarisatie is, ook al willen politici dat vuurtje graag opstoken voor dat eigen politieke gewin. En waarom we ons allemaal weer een beetje moeten gedragen, zowel in Den Haag als in de openbare ruimte.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co waar Jort Kelder belt met Jimmy Dijk van de SP over een motie om de prijzen in de supermarkt naar beneden te krijgen. Te gast is prof. dr. Jan Willem Duyvendak die analyseert of we na een week van rellen en een debat over rellen ook echt zo gepolariseerd zijn. Hij schreef het boek 'Spookkloven'. De jonge dr. Suzanne Poiesz onderzocht de visstand en de biodiversiteit in de Waddenzee en dr. Stan van Pelt schreef een boek 'Sloppy Science' over fraude in de wetenschap.

Is er nog plek voor de conservatieve stem in de wetenschap of is die luid genoeg? In de week van het 'vrije woord' zou alles gezegd mogen worden, dus ook over o.a in het debat over de buitenlandse studenten aan onze universiteiten. U hoort naast Jort Kelder ook dr. Jelle van Baardewijk (cultuurfilsooof o.a. bij Nyenrode en de Hogeschool van Rotterdam) en dr. Casper Wits, sinoloog, japanoloog en universitair docent Oost-Azië Studies aan de Universiteit Leiden.

TikTok is niet alleen een bron van vermakelijke filmpjes, maar ook een casus voor de gevaren van data, technologie en geopolitiek. Europa zit massaal op TikTok, zonder zich altijd te realiseren dat het ook een instrument van buitenlandse invloed is. TikTok's moederbedrijf ByteDance investeert miljarden in AI-infrastructuur en Xi zet druk op Chinese techbedrijven om hun eigen chips te gebruiken in plaats van die van Nvidia. Te gast is dr. Casper Wits, sinoloog en japanoloog aan de Universiteit Leiden. Volgens Wits ligt het echte doel van de Chinese strategie niet bij het Westen, maar bij het mondiale zuiden: Afrika, Azië, Latijns-Amerika. Europa? "Als wij iets willen betekenen, moeten we zelf een strategie ontwikkelen: wat kunnen wij bieden wat China niet kan?"

Wat is er nog over van 'het vrije woord' en wordt het ook echt bedreigd? Jort Kelder voert het gesprek met dr. Jelle van Baardewijk, cultuurfilosoof en verbonden aan o.a. Nyenrode. Is de moord op Kirk, het cancellen van Kimmel (die nu toch weer op tv mag) en in Nederland de ophef over uitspraken van spindoctor Julia Wouters tekenend voor de dood van het debat? Zijn we allemaal, inclusief de media en universiteiten, te angstig als het gaat om weerwoord van de andere kant?

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co waar Jort Kelder belt met Pieter Grinwis (CU) over de motie om niet gelijk bij elke kabinetsval nieuwe verkiezingen uit te schrijven. Dr. Jelle van Baardewijk is te gast over het vrije woord en de jonge dr. Marius Bakx  heeft onderzoek gedaan naar de lokale tegenmacht. En wat gebeurt er als het Amerikaanse deel van TikTok niet meer in Chinese handen is? Dit bespreekt Jort met dr. Casper Wits, universitair docent Oost Azië Studies te Leiden.

Wat betekenen die spanningen in de wereld voor onze economie en voor de ontwikkeling van onze industrie? Te gast in deze podcast zijn dr. Tim Sweijs, directeur onderzoek aan het Haags Centrum voor Strategische Studies (HCSS) en prof. dr. Arnoud Boot, hoogleraar in ondernemingsfinanciering en financiële markten (UvA).

De oorlog in Oekraïne houdt Europa al meer dan drie jaar in een wurggreep. En Russische drones boven Polen zetten de verhoudingen weer op scherp. Wat als het conflict escaleert tussen Rusland en de NAVO? Dr. Tim Sweijs, directeur onderzoek bij het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS) schreef samen met collega’s het rapport Blinded by Bias: Western Policymakers and Their Perceptions of Russia before 24 February 2022. Sweijs schetst in de Jortcast waarom Europese landen zo lang niet wilden geloven dat escalatie mogelijk was. In veel Westerse landen heerste ongeloof: ondanks Moskou’s duidelijke signalen dat het Oekraïne nooit als soeverein zou erkennen. De angst om Rusland te provoceren woog zwaarder dan het besef dat oorlog op de loer lag. Dat leidde tot late en halfslachtige steun aan Oekraïne. Waarom werd het gevaar zo lang gebagatelliseerd, terwijl de signalen zonneklaar waren?  Het artikel dat  dr. Tim Sweijs onlangs heeft gepubliceerd over de vooroordelen die wereldleiders vóór februari 2022 hadden betreffende Poetins politiek en de mogelijke invasie van Oekraïne : https://hcss.nl/report/blinded-by-bias/ukraine/  (https://hcss.nl/report/blinded-by-bias/)

De Troonrede is voorgelezen en de miljoenen-kruimels van de Miljoenennota zijn bekend gemaakt door minister Heinen. Het is wachten op het nieuwe kabinet, maar Jort Kelder spart met econoom prof. dr. Arnoud Boot, hoogleraar in ondernemingsfinanciering en financiële markten aan de UvA, over hoe we onze staathuishoudkunde zouden moeten inrichten zodat we mee kunnen in de mondiale wedloop van concurrende bedrijven. Kunnen we Tata Steel behouden? Zou bezuinigen op de Glazen Koets een deuk in dat spreekwoordelijke pakje boter slaan?  Artikel waar prof. dr. Boot over spreekt:  https://www.arnoudboot.nl/files/files/BootVanTilburg%2020241214-een-einde-aan-tata-biedt-volop-kansen%20-%20NRC.pdf

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co waar Jort Kelder belt met BBB-Kamerlid  Marieke Wijen-Nass over de buitenlandse wanbetalers van parkeerboetes. Te gast is econoom prof. dr. Arnoud Boot (UvA) over Prinsjesdag en hoe het nou eigenlijk echt gaat met de BV Nederland. De jonge dr. Steven Beijer heeft onderzoek gedaan naar een mogelijke kringloop van fosfor. En defensie-expert dr. Tim Sweijs (HCSS) legt uit wat onze reactie zou moeten zijn op de Russische drones die in het Poolse luchtruim werden neergeschoten. En hij heeft onderzoek gedaan naar de bias die wereldleiders hadden (Merkel, Biden, Johnson, Macron) vóór februari 2022 betreffende Poetin en zijn dreigende taal.

Onlangs verscheen een onderzoek (https://nos.nl/artikel/2581276-interesse-in-communisme-lijkt-toe-te-nemen-onder-jongeren) waaruit blijkt dat jongeren zich meer aangetrokken voelen tot het extreem-linkse gedachtegoed, zoals het communisme. Hoe kan het dat deze oude ideologie toch weer populair is bij een kleine groep? Bij Jort Kelder aan tafel zitten dr. Vincent Chang, gespecialiseerd in de Chinese geschiedenis. China wordt sinds 1949 geregeerd door de Communistische Partij (CPC), maar is dit ook een communistische samenleving? Ook aan tafel zit politicoloog en publicist prof. dr. Menno Hurenkamp, verbonden aan de Universiteit voor Humanistiek die al jaren onderzoek doet naar verschillende politieke stromingen. Binnenkort verschijnt van hem een boek (https://vangennep-boeken.nl/product/namens-wie-spreekt-u-het-burgerschap-van-soevereinen-nader-verklaard-menno-hurenkamp?srsltid=AfmBOoqItvfiFdw8Udy2aUYR6MTZh22WfrWs42tyVkJ98U9jrApdnY5C) over de soevereinen.  Disclaimer: deze podcast is opgenomen voor de moord op Charlie Kirk.

Steeds meer Nederlanders zoeken manieren om even uit het sociaal contract te stappen. De één gaat hiken of verdrinkt in consumentengedrag, een ander besluit zich volledig af te sluiten van nieuws en politiek. Soms krijgt dat extremere vormen, zoals bij de zogenoemde “soevereinen” die zich volledig willen onttrekken aan de staat. Prof. dr. Menno Hurenkamp, politicoloog en publicist, verbonden aan de Universiteit Utrecht en professor aan de University of Humanistic Studies vertelt erover in de Jortcast. Volgens Hurenkamp zijn soevereinen een symptoom van iets groters. Terwijl de politiek zich vastdraait in het herstellen van vertrouwen, groeit juist de behoefte om zelf de voorwaarden van burgerschap te bepalen.

Wat wilde Xi de Westerse leiders tonen met de militaire parade van vorige week? Was het puur machtsvertoon of zitten er ook handreikingen in verborgen naar machtige mensen zoals Donald Trump? Begrijpt deze Amerikaanse president de Chinezen wel? Te gast is dr. Vincent Chang, universitair docent Geschiedenis en Internationale Betrekkingen aan de Universiteit Leiden en senior fellow bij het Leiden Asia Centre. Hij is gespecialiseerd in transnationale herinneringspolitiek, regiovorming en de bilaterale banden tussen China en Nederland. Shownotes:  Het schoonmaken van de stoelen van Kim Yong-un: https://www.telegraph.co.uk/world-news/2025/09/04/kim-jong-un-aid-wipes-down-surfaces-meeting-putin/ Link naar de documenatire Assasins: https://www.imdb.com/title/tt11394276/

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van 6 september waar Jort Kelder belt met Jan Paternotte (D66) over de mogelijke Europese vredesmacht voor Oekraïne. Te gast is dr. Vincent Chang (Leiden) over de militaire parade in Beijng. De jonge dr. Piter Oosterhof heeft onderzoek gedaan naar goedkopere medicijnen en prof. dr. Menno Hurenkamp heeft zich verdiept in de soevereinen en vraagt zich af: 'wat kunnen we van deze dwarsdenkers leren?'

Dit is de nazit waar Jort Kelder met prof. dr. Ronald van Raak en dr. Quita Muis praat over de invloed van de media op de polarisatie. Wat zouden we als media anders kunnen doen zodat iedereen gehoord wordt?  Tijdens deze podcast kwam entrepeneur Vincent Evers het Allard Pierson binnenlopen met zijn stampende robot 'Eva'. Mag Eva gewoon op straat lopen en zou ze in de toekomst de hond van Vincent alleen mogen uitlaten? Willen we dat ze onze vaatwasser uitruimt en op onze kinderen past? Ook Eva doet mee aan het gesprek.

Het vertrouwen in de politiek staat met zo'n 4% op een historisch dieptepunt. Te gast bij de Jortcast is dr. Quita Muis, universitair docent Sociologie aan Tilburg University. Zij onderzoekt hoe wij tegenover elkaar komen te staan, en waarom dat soms erger lijkt dan het is. De verhitte discussies over Israël en Gaza, de vraag of hoogopgeleiden en laagopgeleiden nog wel in dezelfde samenleving leven, volgens Muis zijn het symptomen van hetzelfde mechanisme. Een beetje polarisatie is goed: het houdt de democratie levendig. Maar het kan ook ongezond worden.

Op de dag dat het nóg verder rommelt bij de, eens de grote belofte van de politiek, de partij NSC, staan we bij de Jortcast stil bij hoe het beter en doeltreffender kan in Den Haag. Moet de koning weer terug in het formatieproces? Moeten we stoppen met naar eenzijdige filmpjes kijken op social media? Of meer respect voor de tegenmacht? Jort Kelder vraagt het aan prof. dr. Ronald van Raak, oud-Kamerlid namens de SP en tegenwoordig hoogleraar Filosofie aan de Eramsus Universiteit.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van zaterdag 30 augustus. Jort Kelder belt met Chris Stoffer (SGP) die graag wil dat de functie van de koning terugkeert in het formatieproces. Te gast is prof. dr. Ronald van Raak die uitlegt wat Kamerleden zouden moeten doen om het vertrouwen in de politiek weer terug te winnen. De jonge dr. Jurriaan te Koppele (Universiteit Wageningen) heeft onderzocht welke invloed emoties hebben op beslissingen die we nemen, bijvoorbeeld ook zo iets simpels als wat we bestellen in een restaurant of aan de bar. En dr. Quita Muis doet al jaren onderzoek naar polarisatie, maar ook of mannen en vrouwen anders stemmen.