Bach van de Dag

Maandag 2 september is de eerste aflevering van een nieuwe, langlopende podcastserie: de Bach van de Dag. Programmamaker, conservatoriumdocent en bovenal Bach-liefhebber Frank de Munnik maakt deze ‘muzikale scheurkalender’, met elke werkdag een nieuwe aflevering. Frank de Munnik is al jaren gefascineerd door het werk van Johann Sebastian Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) en zijn muzikale familieleden. Zijn fascinatie begon toen hij als klein jongetje op televisie een optreden zag van de Canadese pianist Glenn Gould. "Een enorme schoonheidservaring, iets dat veel groter is dan jezelf". Met de Bach van de Dag-podcast wil De Munnik luisteraars meenemen op de muzikale ontdekkingsreis die hij zelf al jaren maakt langs het werk van Bach. In de serie komt niet alleen Johann Sebastian Bach zelf aan bod, maar ook de muziek van zijn leerlingen en van componisten die veel later aan de slag gingen met het werk van Bach. Bach klinkt zelfs door tot in de hiphopmuziek uit de jaren negentig van de twintigste eeuw.

Frank vertelt over zijn eerste ‘ontmoeting’ met Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian): de Goldbergvariaties (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/funfact/d321558f-69d9-401e-950c-d2f9b55e8bea/componeerde-bach-de-goldbergvariaties-tegen-slapeloosheid) gespeeld door Glenn Gould. De start van een levenslange, verslavende zoektocht naar alles wat met Bach te maken heeft. Muziek: Johann Sebastian Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian): Goldbergvariaties - Aria, BWV.988 Uitvoerende: Glenn Gould, piano

Wat hebben hip-hop groep Sweet Box en de Britse band Procol Harum met Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) te maken? Meer dan je denkt. Ze speelden beide leentjebuur bij de grote meester. Net als de Franse componist Reynaldo Hahn trouwens… Muziek: * Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian): Suite voor orkest nr.3, BWV.1068 - Air Uitvoerende: Freiburger Barockorchester o.l.v. Petra Müllejans * Reynaldo Hahn: A Chloris Uitvoerenden: Patricia Petibon, sopraan & Susan Manoff, piano

Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) speelde niet alleen serieuze muziek in kerken en concertzalen. Wist je dat hij een liefhebber was van ‘Kaffee und Kuchen (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/funfact/7453448b-5719-4b60-85f5-a7e3aed756aa/waarom-bach-een-muziekstuk-over-koffie-componeerde)’? Hij had zelfs zijn eigen café-orkestje. Muziek: Johann Sebastian Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian): Concerto, BWV.1055 (Arr.) Uitvoerenden: Alina Ibragimova, viool & Arcangelo o.l.v. Jonathan Cohen

Op 5 september 1977 begon de muziek van Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) aan een lange reis door de ruimte. Zijn klanken bevinden zich inmiddels buiten ons zonnestelsel… Muziek: Johann Sebastian Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian): Brandenburgs Concert nr.2, BWV.1047 - deel I, Allegro Uitvoerenden: Richter Kammerorchester o.l.v. Karl Richter

Wat klonk er op de verjaardagen van de familie Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian)? Dit moet de 4-jarige Johann Sebastian hebben gehoord op 6 september 1689, de verjaardag van zijn oom Georg Christoph. Muziek: George Christoph Bach, "Siehe, wie fein und lieblich ist es" Uitvoerenden: Concerto Palatino & Cantus Cölln, o.l.v. Konrad Junghänel

Stilte in de muziek van Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) is zeldzaam… en wonderschoon. Muziek: Johann Sebastian Bach: Mis, BWV.234, Kyrie Uitvoerenden: Collegium Vocale Gent o.l.v. Philippe Herreweghe

Hoe de 12-jarige alleskunner Felix Mendelssohn (https://www.npoklassiek.nl/componisten/82330a01-c88a-487e-8a33-671d83a3368b/mendelssohn-bartholdy-felix) al in de ban was van Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian). Muziek: Felix Mendelssohn-Bartholdy: Fuga (1821) Uitvoerende: Robert Prosseda, piano

Op 11 september 1933 begonnen de legendarische plaatopnames van één van de bekendste pianowerken van Bach (https://www.nporadio4.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian): het Wohltemperierte Klavier. Muziek: Johann Sebastian Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian): Das Wohltemperierte Klavier boek 1, BWV.846 & Das Wohltemperierte Klavier boek 1, BWV.849 Uitvoerende: Edwin Fischer, piano

Veel mensen ervaren de muziek van Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) als zwaar en droevig. Frank belicht vandaag zijn juichende kant. Muziek: Johann Sebastian Bach: Suite voor orkest nr.1, BWV.1066 - Ouverture Uitvoerende: Balthasar-Neumann-Ensemble o.l.v. Thomas Hengelbrock

We volgen Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) op 13 september 1731 naar de grote zaal van de Opera van Dresden. Daar is hij bij de wereldpremière van een opera van zijn collega Johann Adolf Hasse. Een grote naam in zijn tijd, veel beroemder dan Bach… Muziek: Johann Adolf Hasse: Cleofide - Ouverture Uitvoerenden: Musica Antiqua Köln o.l.v. Reinhard Goebel

Hij kon nauwelijks spelen, zo ziek was hij. Toch beklom de Roemeense pianist Dinu Lipati op 16 september 1950 het podium om Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) te spelen… Muziek: Johann Sebastian Bach: Partita nr.1, BWV.825 Uitvoerende: Dinu Lipatti, piano (live, 16 september 1950)

Clara Schumann (https://www.npoklassiek.nl/componisten/63176a45-ba58-4cbc-baca-a5ead929b1d6/schumann-clara) was een grote bewonderaar van het werk van Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian). Ze waagde zich zelfs aan het schrijven van een fuga, iets wat vrouwen in die tijd niet geacht werden te doen. Muziek: Clara Schumann (https://www.npoklassiek.nl/componisten/63176a45-ba58-4cbc-baca-a5ead929b1d6/schumann-clara): Preludes & Fugas (3), op.16 Jozef de Beenhouwer, piano

Over een stuk dat klonk dat klonk tussen de koffiekopjes van Café Zimmermann (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/funfact/7453448b-5719-4b60-85f5-a7e3aed756aa/waarom-bach-een-muziekstuk-over-koffie-componeerde), maar niemand weet wanneer… Muziek: Johann Sebastian Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian): Sonate voor fluit en b.c., BWV.1034 Uitvoerenden: Francois Lazarevitch, traverso & Les Musiciens de Saint-Julien

Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) was gefascineerd door getallen en toverde die om tot de prachtigste muziek. Zo ook deze canon. Een aflevering voor nerds… Muziek: Johann Sebastian Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian): Canon, BWV.1073 Uitvoerende: Freiburger Barockorchester

Over een compositie die overleefde omdat Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) hem overschreef en bewaarde. Muziek: Johann Baal: Mis voor soli en orkest in A - Kyrie Uitvoerende: Mensa Sonora Freiburg

Hoeveel foto’s staan op uw telefoon? Je kunt ieder gewenst moment ‘terugkijken’. Oh ja, toen en toen… Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian) kon dat niet, wat te doen? Een klinkend ‘fotoalbum’, oftewel Klavierbuchlein. Muziek: * Christian Petzold: Menuet, BWV. Anh.114 Uitvoerende: Olivier Baumont [klavecimbel] (Anna Magdalena Bach (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/funfact/7b9d8dfe-0529-42f2-85d6-333890cae976/componeerde-bachs-vrouw-anna-magdalena-zijn-muziek): Petit livre) * Johann Sebastian Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian): Musette, BWV. Anh.126 Uitvoerenden: Julien Chauvin, viool Christine Plubeau, basse de viole Olivier Baumont, klavecimbel (Anna Magdalena Bach: Petit livre)

Ze verloor 7 kinderen, binnen 7 jaar. Hoe ging Anna Magdalena Bach (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/funfact/7b9d8dfe-0529-42f2-85d6-333890cae976/componeerde-bachs-vrouw-anna-magdalena-zijn-muziek) daarmee om? Geen idee… er is niets bekend. Of toch wel? Muziek: Johann Sebastian Bach: Aria ‘Schlummert ein’, BWV.82 Uitvoerenden: Anna Lucia Richter, sopraan & Andreas Staier, klavecimbel

Er zijn allerlei lijntjes met Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian)s achterneef Johann Bernhard Bach, de belangrijkste: Bach voerde de heerlijke muziek uit van zijn achterneef in Café Zimmermann (https://www.npoklassiek.nl/klassiek/funfact/7453448b-5719-4b60-85f5-a7e3aed756aa/waarom-bach-een-muziekstuk-over-koffie-componeerde) in Leipzig. Muziek: Johann Bernhard Bach: Ouverture in G Uitvoerenden: L’Acheron o.l.v. Francois Joubert-Caillet (Johann Bernhard Bach: Ouvertures)

De broers Jussen komen met een nieuwe CD… Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian)! Alvast een klinkend voorproefje. Muziek: * Johann Sebastian Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian): Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit, BWV.106 - Sinfonia (Arr. piano 4-handen door György Kurtág Uitvoerenden: Lucas & Arthur Jussen, piano & Amsterdam Sinfonietta (Jussen Bach) * Johann Sebastian Bach (https://www.npoklassiek.nl/componisten/e99952a5-46c4-49cc-9f79-224cd2765754/bach-johann-sebastian): Concert, BWV.1060 - deel II, Adagio Uitvoerenden: Lucas & Arthur Jussen, piano & Amsterdam Sinfonietta (Jussen Bach)