Discover
ព្រឹត្តិការណ៍កម្ពុជាប្រចាំថ្ងៃ

ព្រឹត្តិការណ៍កម្ពុជាប្រចាំថ្ងៃ
Author: RFI ខេមរភាសា / Khmer
Subscribed: 368Played: 2,823Subscribe
Share
© France Médias Monde
Description
រៀងរាល់ថ្ងៃ ពីថ្ងៃចន្ទ ដល់ថ្ងៃអាទិត្យ យើងនឹងលើកយកព្រឹត្តិការណ៍ក្តៅគគុកជាងគេបង្អស់មួយ នៅកម្ពុជា មកពន្យល់ ដោយមានអន្តរាគមន៍ពីឥស្សរជននយោបាយ អ្នកជំនាញ ឬមន្រ្តីសង្គមស៊ីវិល។
1853 Episodes
Reverse
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ (Human Right Watch) នៅថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវមួយ ស្តីពីកម្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ បង្កហានិភ័យដល់ជនជាតិដើមភាគតិចក្នុងខេត្តរតនគិរី។ បើតាមរបាយការណ៍របស់ HRW គេបានរកឃើញថា ជនជាតិដើមភាគតិចនៅខេត្តរតនគិរី កំពុងធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិបំណុល និងរងគ្រោះដោយការបង្ខំឱ្យលក់ដីចម្ការសងបំណុលមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។ តំណាងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចទទួលស្គាល់ផលប៉ះពាល់នេះ ដោយសម្អាងថា ជនជាតិដើមភាគតិចមួយចំនួន ដែលកំពុងជាប់បំណុលមានជីវភាពក្រីក្រ ខ្វះអាហាររូបត្ថម្ភ និងគ្មានដីចម្ការបង្កបង្កើនផល។ សមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុវិញបានប្រតិកម្មនឹងរបាយការណ៍ខាងលើថា រាល់ការផ្តល់កម្ចីដល់អតិថិជន គឺគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុបានវាយតម្លៃយ៉ាងហ្មត់ចត់ទៅលើសមត្ថភាពសងរបស់អ្នកខ្ចី និងព្រមានចាត់វិធានការចំពោះទង្វើណាមួយដែលគំរាមកំហែងដល់អ្នកខ្ចី។
នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំអន្តរសភា AIPA លើកទី៤៦ នាថ្ងៃទី១៨ ខែកញ្ញា នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ប្រធានសភាកម្ពុជា បានប៉ះសំដីគ្នាជាមួយតំណាងសភាថៃ ខណៈកម្ពុជារាយការណ៍ពីករណីថៃបំពានអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជា នៅក្រោយបទឈប់បាញ់។ បន្ទាប់ពីហេតុការណ៍ប៉ះសំដីគ្នានោះ ប្រតិភូសភាថៃបានចេញមុខប្រឆាំងដាច់ខាតមិនឲ្យ ប្រធានសភា AIPA ដែលម៉ាឡេស៊ីធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ ចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រួម លើរឿងជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា និងថៃ បានឡើយ។ ហេតុអ្វីថៃប្រឆាំងកម្ពុជា មិនឲ្យលើកករណីជម្លោះព្រំដែនដាក់ក្នុងកិច្ចប្រជុំអន្តរសភាAIPA?
វៀតណាមគ្រោងដាក់បញ្ចូលភាសាខ្មែរទៅក្នុងកម្មវិធីសិក្សាភាសាបរទេសរបស់ខ្លួនដោយអនុវត្តជំហានដំបូងនៅក្នុងសាលារៀនតាមព្រំដែនចាប់ពីឆ្នាំ ២០២៨ តទៅ។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតវៀតណាម VN Express កាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥។ អ្នកជំនាញសង្គម និងវប្បធម៌ខ្មែរមើលឃើញពីអត្ថប្រយោជន៍មួយចំនួននៃការបញ្ចូលភាសាខ្មែរទៅក្នុងកម្មវិធីសិក្សាវៀតណាម។ តែពួកគេក៏បារម្ភខ្លាចវៀតណាមឆ្លៀតឱកាសនេះដើម្បីបំពេញមហិច្ឆតាឈ្លានពានទឹកដីខ្មែរដូចដែលធ្លាប់មាននៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ។
ក្រសួងការពារជាតិចិនបានប្រកាសនៅថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ ថា កងទ័ពចិន និងថៃនឹងធ្វើសមយុទ្ធកងទ័ពអាកាសរួមគ្នានៅខែកញ្ញានេះដែលមានឈ្មោះថា «Falcon Strike 2025» នៅប្រទេសថៃ។ បើតាមក្រសួងការពារជាតិចិន សមយុទ្ធរួមគ្នានេះមានគោលដៅពង្រឹងសមត្ថភាពបច្ចេកទេស និងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់កងទ័ពដែលចូលរួម ក៏ដូចជាការបង្កើនទំនុកចិត្ត និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាក់ស្តែងរវាងកងទ័ពនៃប្រទេសទាំងពីរ។ អ្នកវិភាគនយោបាយនានារបស់កម្ពុជាមើលឃើញផ្សេងៗគ្នាអំពីគម្រោងសមយុទ្ធទ័ពអាកាសរវាងប្រទេសចិន និងប្រទេសថៃ។ តើសមយុទ្ធទ័ពអាកាសចិន-ថៃនឹងជះឥទ្ធិពលដល់ជម្លោះព្រំដែនខ្មែរ-ថៃដែរ ឬទេ?
ក្រោយព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិតេជោបើកប្រតិបត្តិការជាផ្លូវការនៅថ្ងៃទី៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ គេសង្កេតឃើញមានពលរដ្ឋច្រើននាក់នាំគ្នាសម្រុកទៅទស្សនាកម្សាន្តរហូតបង្កការកកស្ទះចរាចរណ៍ណែនណាន់តាន់តាប់។ ការណ៍នេះបានធ្វើឲ្យអ្នកដំណើរមួយចំនួនខកខាន ឬយឺតយ៉ាវជើងហោះហើររបស់ខ្លួន។ អ្នកជំនាញផ្នែកទេសចរណ៍ និងអ្នកតាមដានសង្គមខ្លះយល់ឃើញថា ការអនុញ្ញាតឲ្យពលរដ្ឋចូលទស្សនាព្រលានយន្តហោះថ្មីជាការបើកឱកាសឲ្យពលរដ្ឋមើលឃើញពីសមិទ្ធិផលថ្មីរបស់រដ្ឋាភិបាល។ តែអ្នកជំនាញខ្លះទៀតយល់ថា អាជ្ញាធរគួររៀបចំឲ្យបានច្បាស់លាស់ដើម្បីធានាសណ្តាប់ធ្នាប់ សម្រួលចរាចរណ៍ និងសុវត្ថិភាពដល់អ្នកដំណើរ។ តើគួររៀបចំឲ្យពលរដ្ឋចូលទស្សនាព្រលានយន្តហោះថ្មីបែបណាទើបមិនបង្កផលប៉ះពាល់?
សមត្ថកិច្ចខេត្តព្រះសីហនុ បានឃាត់ខ្លួនជនជាតិចិន នេប៉ាល់ និងខ្មែរសរុប៤៧នាក់ និងដកហូតកាំភ្លើង១៣ដើម បន្ទាប់ពីមានការផ្ទុះអាវុធ ដែលបង្កដោយជនជាតិចិន២ក្រុម កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥។ នេះមិនមែនជាលើកទី១ទេដែលករណីបាញ់បោះដោយជនបរទេស បានកើតឡើងនៅខេត្តទេសចរណ៍មួយនេះ។ បន្ទាប់ពីមានករណីផ្ទុះអាវុធនេះកើតឡើងជាថ្មីទៀត រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃបានកោះប្រជុំពិសេសមួយកាលពីថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា ដើម្បីរិះរកវិធានការជាក់លាក់ណាមួយដែលអាចឆ្លើយនឹងបាតុភាពបាញ់បោះអនាធិបតេយ្យបែបនេះ។ អ្នកឃ្លាំមើលបារម្ភថា ករណីផ្ទុះអាវុធនៅខេត្តជាប់មាត់សមុទ្រនេះនឹងបន្តគំរាមកំហែងដល់ភ្ញៀវទេសចរនាពេលខាងមុខ ប្រសិនបើមិនអាចទប់ស្កាត់បានទេនោះ។
ក្រុមប្រឹក្សាជាតិតស៊ូរបស់មេដឹកនាំនយោបាយជំទាស់លោក សម រង្ស៊ី កាលពីថ្ងៃទី១១ខែកញ្ញាឆ្នាំ២០២៥ បានសម្រេចបង្កើតរដ្ឋាភិបាលក្រៅប្រទេសមួយ ដោយមានស្ថាប័ន ឬក្រសួងចំនួន៧ ដើម្បីដំណើរការរដ្ឋាភិបាលនិរទេសខ្លួនមួយនេះ។ អ្នកវិភាគនយោបាយយល់ថា ការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលក្រៅប្រទេសរបស់លោក សម រង្ស៊ី នឹងមិនអាចជះឥទ្ធិពលអ្វីមកលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នឡើយ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត អ្នកវិភាគយល់ឃើញថា ការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលក្រៅប្រទេសនេះ អាចជាការបិទបញ្ចប់ជីវិតនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី និងបក្ខពួកលោកដែលបាននិរទេសខ្លួនទៅរស់នៅក្រៅប្រទេសកម្ពុជា។
លទ្ធផលនៃកិច្ចប្រជុំពិសេសរវាងភាគីកម្ពុជា និងថៃកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ នៅខេត្តកោះកុងបានបង្ហាញថា ភាគីទាំង២ បានសង្កត់ធ្ងន់ពីភាពចាំបាច់ក្នុងការស្វែងរកវិធានការជាក់ស្តែងដើម្បីឲ្យស្ថានការណ៍វិលទៅរកភាពប្រក្រតីឡើងវិញ។ ក្នុងនោះ ភាគីទាំង២ ក៏បានពិនិត្យសំណូមពររបស់ជប៉ុនដែលចង់ឲ្យកម្ពុជា និងថៃបើកព្រំដែននៅច្រកខ្លះឡើងវិញសម្រាប់ដឹកជញ្ជូនទំនិញចាំបាច់។ ស្ថានទូតជប៉ុនប្រចាំកម្ពុជាបានត្អូញត្អែរថា ការពន្យារពេលបើកព្រំដែនកម្ពុជា និងថៃក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែកន្លងទៅនេះបានធ្វើឲ្យក្រុមហ៊ុនជប៉ុនដែលបាន និងកំពុងវិនិយោគនៅកម្ពុជា តាមគោលនយោបាយ «ថៃបូក១» ជួបការលំបាកយ៉ាងខ្លាំង។ តើកម្ពុជាគួរយល់ព្រមបើកព្រំដែនជាមួយថៃឡើងវិញដែរឬទេនៅពេលនេះ?
កម្ពុជា-ថៃបានឯកភាពគ្នាសាកល្បងកំណត់តំបន់សម្រាប់ការដោះមីនក្នុងរយៈពេល ១ខែខាងមុខ។ នេះបើតាមសេចក្តីសម្រេចនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំពិសេសរបស់គណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅ (GBC) នាថ្ងៃពុធទី១០ កញ្ញា។ អ្នកជំនាញផ្នែកកិច្ចការអន្តរជាតិ លើកឡើងពីភាពវិជ្ជមាន និងអវិជ្ជមាន របស់កម្ពុជា ក្នុងការសម្រេចចិត្តកំណត់តំបន់ដោះមីនរួមជាមួយភាគីថៃ។ ភាពវិជ្ជមានគឺ ការដោះមីនរួមគ្នានឹងធ្វើឲ្យថៃលែងមានលេសចោទប្រកាន់ថា កម្ពុជាជាអ្នកដាក់មីនតាមបន្ទាត់ព្រំដែន។ តែភាពអវិជ្ជមានគឺ ពួកគេបារម្ភថា ថៃនឹងងាយស្រួលចូលទន្ទ្រានទឹកដីកម្ពុជា ក្រោយការដោះមីនបានជោគជ័យ។
ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ ឬព្រលានយន្តហោះពោធិ៍ចិនតុង ត្រូវបានដាក់ឲ្យចូលនិវត្តន៍ចាប់ពីថ្ងៃទី០៩ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ទៅ បន្ទាប់ពីបានដំណើរការអស់រយៈពេលជិត ៧០ឆ្នាំ។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានបញ្ជាក់កាលពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ថា នឹងរក្សាទុកព្រលានយន្តហោះទំហំជាង ៤០០ហិចតានេះ ជាទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ ដែលមានតម្លៃជាប្រវត្តិសាស្ត្រ។ អ្នកតាមដានសង្គមនានាយល់ឃើញថា ព្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ គួរតែត្រូវបានរៀបចំឲ្យក្លាយទៅជាកន្លែងកម្សាន្ត ទេសចរណ៍ វប្បធម៌ កីឡា ដែលអាចទាក់ទាញថវិកាបានយ៉ាងច្រើនសម្រាប់ហិបរដ្ឋ។
កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥ ថៃរកបាននាយករដ្ឋមន្រ្តីទី ៣២ គឺលោក អនុធិន ឆានវីរៈគូន។ នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជាលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានផ្ញើសារអបអរសាទរលោក អនុធិន ឆានវីរៈគូន តែមិនភ្លេចលើកឡើងពីការចង់បានរបស់កម្ពុជាដើម្បីស្តារទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយថៃឲ្យមានប្រក្រតីភាពឡើងវិញ។ ចំណែកនាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃថ្មីក៏បានបង្ហាញពីការត្រៀមវិធានការដោះស្រាយជម្លោះកម្ពុជា-ថៃ ដោយសន្តិវិធី ដើម្បីកាត់បន្ថយទុក្ខលំបាក និងការបាត់បង់ប្រយោជន៍របស់ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ។ តែអ្នកជំនាញកិច្ចការអន្តរជាតិមើលឃើញថា រដ្ឋាភិបាលថ្មីថៃរបស់លោក អនុធិន ឆានវីរៈគូន ក៏មិនខុសគ្នាប៉ុន្មានពីរដ្ឋាភិបាលចាស់ដែរ ព្រោះអ្នកមានអំណាចក្នុងដៃពិតប្រាកដនៅថៃ គឺក្រុមយោធាថៃដែលហាក់បង្ហាញសកម្មភាពមិនចង់ស្តារទំនាក់ទំនងជាមួយកម្ពុជាឡើងវិញ។ ចំណែកអ្នកជំនាញយល់ថា ការស្តារទំនាក់ទំនងការទូតឡើងវិញរវាងប្រទេសទាំងពីរនៅមានភាពលំបាកនៅឡើយ។ តើទំនាក់ទំនងកម្ពុជា-ថៃ ក្រោមការដឹកនាំរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តីថៃថ្មីអាចមានអ្វីប្រែប្រួលខ្លះ?
ច្បាប់ដកសញ្ជាតិពលរដ្ឋខ្មែរបានចូលជាធរមាន បន្ទាប់ពីការចុះហត្ថលេខាដោយប្រមុខរដ្ឋស្តីទី លោក ហ៊ុន សែន នាថ្ងៃទី៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៥។ ក្រុមអ្នកនយោបាយនៅក្រៅប្រទេសបានលើកឡើងថា ច្បាប់នេះមានគោលដៅធ្វើបាបអ្នកនយោបាយប្រឆាំង ពិសេស លោក សម រង្ស៊ី និងក្រុមរបស់លោក។ អ្នកវិភាគយល់ថា ច្បាប់ដកសញ្ជាតិខ្មែរ មិនគួរចេញនៅពេលនេះទេ ដោយសារតែបារម្ភពីការបែកបាក់ផ្ទៃក្នុងជាតិកាន់តែខ្លាំង នៅគ្រាដែលកម្ពុជាកំពុងមានជម្លោះព្រំដែនជាមួយថៃ។ តែអ្នកនាំពាក្យព្រឹទ្ធសភា ចាត់ទុកការមានច្បាប់នេះជារឿងត្រឹមត្រូវ។
ក្រសួងមហាផ្ទៃ ធនាគារជាតិកម្ពុជា និងអាជ្ញាធរសេវាហិរញ្ញវត្ថុមិនមែនធនាគារ នៅថ្ងៃសុក្រទី៥កញ្ញា បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមមួយ ស្តីពីសកម្មភាពផ្តល់កម្ចីខុសច្បាប់ និងត្រូវតម្កល់ទុកឯកសារដូចជាអត្តសញ្ញាប័ណ្ណ និងប័ណ្ណក្រីក្រ ជាថ្នូរនឹងការផ្តល់កម្ចី។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ថា នេះជាសកម្មភាពខុសច្បាប់ ដែលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ អ្នកឃ្លាំមើលសង្គម យល់ថា បញ្ហាផ្តល់កម្ចីខុសច្បាប់និងតម្កល់ទុកឯកសារផ្ទាល់ខ្លួន បានកើតឡើងស្ទើរក្លាយជាប្រពៃណីក្នុងសង្គមខ្មែរ។ តើត្រូវមានវិធានាការបែបណាចំពោះការផ្តល់កម្ចីខុសច្បាប់ តាមរយៈការបញ្ចាំឯកសារផ្ទាល់ខ្លួន?
ពលរដ្ឋខ្មែរបានបញ្ចេញប្រតិកម្មហួសចិត្តជាបន្តបន្ទាប់ តាំងពីថៃប្រកាសទិញយន្តហោះចម្បាំង ៤គ្រឿងបន្ថែមទៀតពីប្រទេសស៊ុយអែតកាលពីចុងខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥។ ប្រតិកម្មហួសចិត្ត ព្រោះស៊ុយអែតដែលធ្លាប់ជាអ្នកផ្តល់ជំនួយផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សមកកម្ពុជាបែរជាងាកទៅចុះកិច្ចព្រមព្រៀងលក់យន្តហោះ Gripen ទៅឲ្យថៃដើម្បីធ្វើសង្រ្គាមប្រឆាំងកម្ពុជាទៅវិញ។ គួររម្លឹកថា ថៃបានប្រើប្រាស់យន្តហោះ Gripen របស់ស៊ុយអែតនេះក្នុងការវាយប្រហារកម្ពុជាចំនួន ៥ថ្ងៃនៅតាមព្រំដែនកាលពីចុងខែកក្កដាកន្លងទៅ។ តើកម្ពុជាគួរមានយន្តការអ្វីខ្លះដើម្បីបង្អាក់ស៊ុយអែតកុំឲ្យលក់យន្តហោះចម្បាំងទៅឲ្យប្រទេសថៃ?
ហេតុការណ៍នៃការប៉ះទង្គិចគ្នារវាងយោធាថៃ និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅភូមិជោគជ័យ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យបានកើតឡើងជាថ្មីនៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី៤ ខែកញ្ញានេះ។ មូលហេតុនៃការប៉ះទង្គិច គឺដោយសារតែទាហានថៃបានព្យាយាមយកបន្លាលួសមកព័ទ្ធដីចម្ការអំពៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលអាស្រ័យផលនៅទីនោះ។ ការណ៍នេះនាំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរស្រាក់ដៃគ្នាបណ្តេញទាហានថៃឲ្យត្រលប់ទៅទីតាំងរបស់ខ្លួនវិញ។ អ្នកឃ្លាំមើលយល់ថា ថៃកំពុងបញ្ឆេះភ្លើងកំហឹងជាមួយភាគីកម្ពុជាដើម្បីឲ្យទាហានកម្ពុជាធ្វើសកម្មភាពតបត រួចចោទប្រកាន់កម្ពុជាថាបានរំលោភបំពានបទឈប់បាញ់។ តើភាពចម្រូងចម្រាសនៅភូមិជោគជ័យអាចឈានទៅផ្ទុះអាវុធជាថ្មីរវាងយោធាខ្មែរ-ថៃដែរ ឬយ៉ាងណា?
កាសែតក្នុងស្រុកថៃកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ បានចុះផ្សាយអំពីករណីចាប់ឃុំខ្លួនពលរដ្ឋខ្មែរចំនួន៣៨នាក់ ដែលលួចឆ្លងដែនខុសច្បាប់ចូលប្រទេសថៃដើម្បីស្វែងរកការងារ។ ពលរដ្ឋខ្មែរទាំងនោះបានប្រាប់សមត្ថកិច្ចថៃថា ពួកគេជួបប្រទះវិបត្តិហិរញ្ញវត្ថុធ្ងន់ធ្ងរ ទើបត្រូវបង្ខំចិត្តលួចឆ្លងដែនចូលទឹកដីថៃ។ អ្នកធ្វើការលើបញ្ហាពលករចំណាកស្រុកអះអាងថា ពលករខ្មែរត្រឡប់ពីប្រទេសថៃកំពុងប្រទះបញ្ហាប្រឈមសំខាន់ៗដូចជា កង្វះជំនួយមនុស្សធម៌ វិបត្តិបំណុលធនាគារ និងកង្វះការងារធ្វើជាដើម។ ក្នុងន័យនេះអ្នកពាក់ព័ន្ធក្នុងវិស័យការងារទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលចាត់វិធានការជាបន្ទាន់មួយ ដូចជាការបញ្ចេញកញ្ចប់ថវិកាជាតិនៅកម្រិតណាមួយ ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាប្រឈមរបស់ពលករខ្មែរទាំងនោះ។
សាធារណជននៅប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ បានបន្តជជែកវែកញែកជំរុញឲ្យដាក់ទោសទណ្ឌលើអធិការរងនគរបាលខណ្ឌចំការមនមួយរូប ដែលបានប្រើពាក្យសម្តីមិនសមរម្យដាក់ក្មេងស្រី២រូប ដែលនាងគ្រាន់ជាសាក្សីជួយបំភ្លឺសំណុំរឿងឃាតកម្ម។ បន្ទាប់ពីចេញវីដេអូលើបណ្តាញសង្គម សាធារណជនបានចាត់ទុកពាក្យសម្តីរបស់អធិការរងរូបនោះ គឺជាការប្រព្រឹត្តខុសផ្នែកក្រមសីលធម៌ ក្នុងនាមខ្លួនជាមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់។ យ៉ាងណាក្រោយមានប្រតិកម្មពីមហាជន ក្រសួងមហាផ្ទៃនៅរសៀលថ្ងៃអាទិត្យនេះ បានសម្រេចដកហូតដំណែង និងបណ្តេញអធិការរងខណ្ឌចំការមន ឈ្មោះ ហួត គង់ ចេញពីក្របខណ្ឌមន្ត្រីនគរបាល។
នៅរសៀលថ្ងៃសុក្រទី២៩ខែសីហាឆ្នាំ២០២៥ តុលាការធម្មនុញ្ញថៃ បានសម្រេចបញ្ចប់តួនាទីជានាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោកស្រី ផែថងថាន ស៊ីណាវ៉ាត់។ ការបញ្ចប់នេះ ដោយតុលាការថៃរកឃើញថា លោកស្រីមានកំហុសក្រមសីលធម៌ ក្នុងឃ្លីបសន្ទនាជាមួយលោក ហ៊ុន សែន ជុំវិញបញ្ហាជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ អ្នកតាមដានកិច្ចការអន្តរជាតិ យល់ថា ស្ថានការណ៍ទំនាក់ទំនងការទូតកម្ពុជា-ថៃ អាចវិវត្តកាន់តែអាក្រក់ជាងមុន ជាពិសេសភាពតានតឹងនៃបញ្ហាព្រំដែន។ តើស្ថានភាពកម្ពុជា-ថៃ នឹងប្រែជាបែបណា បន្ទាប់ពីលោកស្រី ផែថងថាន ខ្ទាតចេញពីតំណែងនាយករដ្ឋមន្ត្រី?
រយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃមកនេះ ទាំងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរបស់កម្ពុជា និងថៃ បានលើកឡើងពីសកម្មភាពរាយបន្លាលួសរបស់យោធាថៃក្នុងដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា ដែលធ្វើឲ្យប្រធានបទនេះកាន់តែក្តៅគគុក។ អ្នកនាំពាក្យកងទ័ពថៃនាពេលថ្មីៗនេះ បានព្រមានដាក់ឱសានវាទរយៈពេល២ខែ ឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជារុះរើផ្ទះសម្បែងរបស់ប្រជាជនចេញពីភូមិ Nong Chan ស្រុក Khok Sung ខេត្តស្រះកែវ ដែលជាប់នឹងភូមិជោគជ័យ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យរបស់កម្ពុជា។ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានៅមិនទាន់មានប្រតិកម្មយ៉ាងណានៅឡើយ។ ចំពោះអ្នកតាមដានសង្គម សកម្មភាពទន្រ្ទានចូលដីខ្មែររបស់យោធាថៃ គឺជាអំពើឈ្លានពានដ៏កំរោល និងមិនស្គាល់អ្វីជាច្បាប់ទម្លាប់ឡើយ ហើយថែមទាំងប៉ះពាល់ដល់បទឈប់បាញ់ដែលសម្រេចបានកន្លងមក។ ក្នុងន័យនេះ អ្នកជំនាញជំរុញឲ្យកម្ពុជាបន្តសកម្មភាពការទូតរបស់ខ្លួន ដើម្បីបង្ហាញឥទ្ធិពលទៅលើប្រទេសថៃ។
នៅថ្ងៃទី២៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ ទាហានថៃបានព្យាយាមចូលរាយបន្លាលួសនៅភូមិជោគជ័យ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ដែលទល់មុខភូមិ Nong Chan ស្រុក Khok Sung ខេត្តស្រះកែវ ប្រទេសថៃ ប៉ុន្តែក៏ត្រូវបានប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងសមត្ថកិច្ចនៅភូមិជោគជ័យធ្វើការទប់ស្កាត់យ៉ាងខ្លាំង ហើយទាហានថៃក៏យកបន្លាលួសនោះត្រឡប់ទៅវិញ។ នេះបើតាមក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជា។ សកម្មភាពរាយបន្លាលួសរបស់ភាគីថៃមិនមែនជាលើកទី១ទេ ពោលតាំងពីក្រោយបទឈប់បាញ់មក ទាហានថៃតែងតែធ្វើសកម្មភាពបែបនេះ។ ដើម្បីទប់ទល់នឹងសកម្មភាពរបស់ទាហានថៃដែលរំលោភលើទឹកដីកម្ពុជា តើកម្ពុជាត្រូវប្រើយុទ្ធសាស្ត្រអ្វីខ្លះដើម្បីទប់ទល់?