Z Miłości do Gór

Latem wapienne grzbiety Czerwonych Wierchów stają się czymś więcej niż tylko celem wycieczek – zamieniają się w tętniące życiem, naturalne laboratorium botaniki. To tutaj, na wysoko położonych zboczach, spotykamy się z dr Antonim Ziębą – botanikiem, pracownikiem Działu Badań Naukowych i Planowania Ochrony Przyrody w Tatrzańskim Parku Narodowym. W tym odcinku podcastu „Z Miłości do Gór” rozmawiamy o florze, której przeciętny turysta często nie zauważa – drobnych, niepozornych roślinach, które pełnią jednak ważną rolę. Potrafią powiedzieć nam najwięcej o kondycji górskiej przyrody, zmianach klimatu czy presji, jaką na Tatry wywiera intensywny ruch turystyczny. Dr Zięba opowiada także o swojej drodze do zawodu botanika – o dzieciństwie spędzonym na Podhalu, rodzinie leśników, wyprawach w teren z ojcem i bratem, które z czasem przerodziły się w pasję i misję zawodową. To opowieść o uważności, o nauce wędrowania z otwartymi oczami i o tym, jak wiele możemy dowiedzieć się o Tatrach, patrząc… pod nogi. Jeśli interesuje Cię przyroda Tatr, chcesz zrozumieć, jak prowadzi się badania w terenie i co naprawdę oznacza „chronić górską florę” – ten odcinek jest dla Ciebie. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Antoni Zięba. Fot. Bartek Solik  

W dzisiejszym odcinku zaglądamy za kulisy pracy Zespołu ds. Zarządzania Danymi Przestrzennymi Tatrzańskiego Parku Narodowego. Bartek Solik rozmawia z Marcinem Bukowskim, który opowiada o tym, jak nowoczesne technologie – w szczególności drony, fotogrametria i teledetekcja – wspierają ochronę przyrody w Tatrach. Dowiemy się, jak powstają szczegółowe ortofotomapy, do czego służą zdjęcia multispektralne i jak precyzyjne pomiary pomagają ocenić skutki erozji, lawin czy rekultywacji roślinności. Usłyszymy również, z jakimi wyzwaniami wiąże się operowanie dronem w trudnym, górskim terenie – nie tylko ze względu na pogodę, ale także na obecność ludzi. To opowieść o tym, jak nowoczesna technologia staje się sprzymierzeńcem w ochronie jednego z najcenniejszych obszarów przyrodniczych w Polsce. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: obraz fragmentu TPN wykonany w zakresie kolorowej podczerwieni, wykorzystywany m.in. w monitoringu środowiskowym i badaniu kondycji roślinności. Źródło: https://tpn.obliview.com/

Zapraszamy do wysłuchania nowego odcinka podcastu „Z Miłości do Gór”, w którym Apoloniusz Rajwa kontynuuje swoje tatrzańskie wspomnienia w rozmowie z Bartkiem Solikiem.  W pierwszej części cofnęliśmy się do początków górskiej pasji Poldka, który wspominał m.in. swoje pierwsze próby wejścia na Giewont, kiedy miał zaledwie kilkanaście lat. Dzisiaj przenosimy się do lat 50., 60. i 70. XX wieku – do czasów, gdy Tatry bywały niemal puste, a wędrowanie po nich wymagało odwagi, intuicji i miłości do przygody. Poldek ze skrupulatnością i humorem, opowiada m.in. o swojej pamiętnej samotnej wyrypie przez Koszystą, Waksmundzki Wierch, Buczynowe Turnie i Skrajny Granat – gdy odwodniony, z chlebem i marmoladą w plecaku, marzył tylko o kubku mleka w pasterskim szałasie. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik

Zapraszamy do wysłuchania nowego odcinka podcastu „Z Miłości do Gór”. W centrum Zakopanego, na ławce na Dolnej Równi Krupowej, Bartek Solik spotyka się z Apoloniuszem Rajwą - geografem, taternikiem, speleologiem, ratownikiem i przewodnikiem, który górom poświęcił całe swoje życie. Poldek, jak nazywają go przyjaciele, dzieli się pełnymi pasji i refleksji opowieściami z dziewięćdziesięciu jeden lat życia. Usłyszycie o pierwszych wyprawach na Giewont, akcjach ratunkowych, wzruszających wspomnieniach rodzinnych i niezwykłych zjawiskach, które tylko Tatry potrafią zafundować – jak w dniu, w którym… zniknął krzyż z Giewontu. To nie tylko podróż przez tatrzańskie szlaki, ale i przez historię, pamięć oraz wielką miłość do gór. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik

Dziś wizyta w miejscu, które choć ukryte w centrum miasta, jest świadkiem najdrobniejszych kaprysów tatrzańskiej pogody. To Stacja Hydrologiczno-Meteorologiczna Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Zakopanem. Pod Giewontem obserwacje pogody prowadzone są nieprzerwanie od 1911 r. Pracownicy stacji rejestrują temperatury, opady czy prędkości wiatru, ale także przechowują historię Zakopanego i Tatr zapisaną w chmurach, śniegu i promieniach słońca. Bartek Solik rozmawia z Pawłem Parzuchowskim – kierownikiem zakopiańskiej stacji meteo, który dzieli się wiedzą i osobistymi doświadczeniami – z dyżurów na Śnieżce, z obserwacji zjawisk tak widowiskowych jak widmo Brockenu czy ognie św. Elma. Historia zakopiańskiej stacji to nie tylko dane liczbowe, ale także barwne postaci, przyjaźnie z artystami, a nawet ślady wielkiej polityki. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik

W samym sercu Tatr Zachodnich leży miejsce, gdzie słońce nie zagląda przez cztery miesiące w roku. Litworowy Kocioł – mroźny zakątek pod Czerwonymi Wierchami, zapisał się w historii jako najzimniejsze miejsce w Polsce. To właśnie tu, 17 lutego 2025 r., zmierzono rekordowe –41,1°C. W tym odcinku wyruszamy do świata mrozowisk – unikalnych obszarów, w których naukowcy mierzą ekstremalne zjawiska klimatyczne i obserwują zjawiska o globalnym znaczeniu. Bartek Solik rozmawia z dr Bartoszem Czerneckim, klimatologiem i liderem projektu Mrozowiska, który od lat bada sekrety Litworowego Kotła. Zajrzymy za kulisy pracy badawczej, porozmawiamy o inwersjach temperatury, mikroklimacie górskim oraz o tym, jak polowanie na mróz pomaga lepiej zrozumieć zmiany klimatyczne – te lokalne i te ogólnoświatowe. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Jeden z badaczy w rejonie Kotła Litworowego. Źródło: https://mrozowiska.pl/

W dzisiejszym odcinku Bartek Solik spotyka się z Witoldem Huculakiem – geografem, znawcą Tatr i pasjonatem malarstwa pejzażowego – by wspólnie odkryć, jak od XIX wieku aż po dziś dzień artyści próbują uchwycić majestat Tatr na płótnie. Dowiemy się, jak góry inspirowały mistrzów takich jak Głowacki, Wyczółkowski czy Malczewski, dlaczego Giewont i Morskie Oko były malowane setki razy i jak kolekcjonowanie obrazów może być wyrazem miłości do gór. Jeśli kochasz sztukę i Tatry albo po prostu dobre opowieści – ten odcinek jest dla Ciebie. Zapraszamy!  Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Jan Nepomucen Głowacki, Morskie Oko, olej, ok. 1837-1840 (?), Muzeum Narodowe w Kielcach. Materiały wykorzystane w audycji:  Jabłońska T., Sztuki piękne pod Tatrami, Zakopane 2015

Dolina Pięciu Stawów Polskich to jeden z najcenniejszych przyrodniczo obszarów w Tatrzańskim Parku Narodowym. To tu mają swoje ostoje kozice, rysie, niedźwiedzie i świstaki. Także tu stoi najwyżej w Polsce położone górskie schronisko. Gospodyniami tego miejsca są Marychna i Marta Krzeptowskie. Siostry kontynuują długą rodzinną tradycję goszczenia, karmienia i nocowania tatrzańskich turystów. W dzisiejszym odcinku Bartek Solik odwiedza z mikrofonem schronisko górskie PTTK w Dolinie Pięciu Stawów Polskich. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: schronisko PTTK w Dolinie Pięciu Stawów Polskich. Fot. Jan Wierzejski/instagram.com/piecstawow/ Materiały wykorzystane w audycji: Nyka J., Tatry Polskie. Przewodnik, Latchorzew 2015 Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H., Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin 1995 Konieczniak J., Encyklopedia schronisk tatrzańskich, Kraków 2010

Od 80 lat rodzina Łapińskich prowadzi schronisko nad Morskim Okiem. Czesław Łapiński - taternik i ratownik tatrzański, został formalnie dzierżawcą schroniska 26 marca 1945 roku. Razem z żoną Wandą stworzyli nad Morskim Okiem przyjazną atmosferę wysoko cenioną przez turystów i taterników kilku pokoleń. W dzisiejszym odcinku Bartek Solik rozmawia z Marią Łapińską, obecną kierowniczką schroniska. Zapraszamy!  Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: schronisko nad Morskim Okiem tuż po II wojnie światowej. Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe. Materiały wykorzystane w audycji:  Konieczniak J., Encyklopedia schronisk tatrzańskich, Kraków 2010 Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H., Encyklopedia tatrzańska, Warszawa 1973  

Była to jedna z najtrudniejszych wypraw w historii Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, a cała ekspedycja obfitowała w wiele dramatycznych momentów. Przetransportowanie sań z rannymi w wymagających zimowych warunkach było przedsięwzięciem ciężkim i niebezpiecznym. W dzisiejszym odcinku Bartek Solik przypomina głośną akcję, którą zimą 1944 roku przeprowadzili ratownicy TOPR'u. Gościem audycji jest Apoloniusz Rajwa. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Szałas partyzantów na zboczach Salatynu. Żródło: Sygnały z gór. Z dziejów minionych sześćdziesięciu lat działalności Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego PTTK. Materiały wykorzystane w audycji:  Kapeniak J. (red.), Sygnały z gór. Z dziejów minionych sześćdziesięciu lat działalności Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego PTTK., Warszawa 1973

Druga audycja w ramach akcji Lawinowe ABC Tatrzańskiego Parku Narodowego, która promuje bezpieczną turystykę zimową. Co roku namawiamy do czytania aktualnego komunikatu lawinowego, pokazujemy jak oceniać zagrożenie lawinowe w terenie. Fachowcy zachęcają do używania sprzętu lawinowego i przede wszystkim namawiają do uczenia się, jak korzystać z detektora, sondy i łopaty lawinowej. W najnowszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik zagląda do starych górskich kronik, aby bliżej przyjrzeć się pierwszym informacjom o tatrzańskich lawinach i wyprawach ratunkowych. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Członkowie ekspedycji ratunkowej podczas sondowania zwałów lawiny. Hala Kondratowa, 1935 r. Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe. Materiały wykorzystane w audycji:  Kapeniak J. (red.), Sygnały z gór. Z dziejów minionych sześćdziesięciu lat działalności Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego PTTK., Warszawa 1973

W dzisiejszym odcinku odwiedzamy bazę śmigłowca Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego przy zakopiańskim szpitalu. Gościem podcastu jest Łukasz Migiel, ratownik TOPR.  Audycja powstała w ramach akcji Lawinowe ABC Tatrzańskiego Parku Narodowego. W webinarach, filmach i podcastach promujemy bezpieczną turystykę zimową, namawiamy do czytania aktualnego komunikatu lawinowego, pokazujemy jak oceniać zagrożenie lawinowe w terenie. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: akcja z TOPR z użyciem śmigłowca. Fot. Fundacja TOPR

Po długiej przerwie Bartek Solik wraca z nowym kosmicznym odcinkiem podcastu Z Miłości do Gór! Dziś będziemy wspólnie obserwować nocne niebo nad Tatrami. Gościem audycji jest Jakub Grygiel, astrofotograf i astronom obserwacyjny. Postaramy się znaleźć optymalne miejsce do podziwiania gwiazd i planet, a przez teleskop przyjrzymy się Gwieździe Wieczornej czyli Wenus. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Wiosenna Droga Mleczna nad Tatrami. Fot. Jakub Grygiel/instagram.com/podtatrami/

Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne IMGW-PIB na Kasprowym Wierchu jest dla wielu symbolem polskiej meteorologii. Grube granitowe mury tego najwyżej położonego budynku w Polsce od ponad 80 lat opierają się potężnym uderzeniom wiatru halnego. Co roku gmach przeciwstawia się skrajnie trudnym warunkom pogodowym chroniąc w swoim wnętrzu zespół meteorologów, którzy dokonują pomiarów i wysyłają dane. W najnowszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik towarzyszy z mikrofonem geografce Justynie Żyszkowskiej, która przez 48 godzin dyżuruje samotnie w obserwatorium na Kasprowym Wierchu. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Ratrak pomaga odkopać zasypanem śniegiem obserwatorium na Kasprowym Wierchu. Fot. Bartek Solik Materiały wykorzystane w audycji:  Nyka J., Tatry Polskie. Przewodnik, Latchorzew 2015 Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H., Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin 1995  

Gościem dzisiejszej audycji jest Zofia Bachleda - przewodniczka tatrzańska I klasy i instruktorka narciarstwa wysokogórskiego Polskiego Związku Alpinizmu. Oprócz Tatr wspinała się w Alpach i Dolomitach. W Himalajach weszła na Island Peak, Ama Dablam i Mera Peak. Od 35 lat Zofia Bachleda jest także licencjonowaną kaskaderką. Pracowała przy kilkudziesięciu filmach i reklamach. Dzisiaj po Tatrach wędruje również z wnukami i nadal intensywnie pracuje w górach. Bartek Solik rozmawia z Zofią Bachledą o jej pierwszych tatrzańskich wyprawach oraz o tym, że płeć nie przeszkadza w uprawianiu zawodu przewodnika wysokogórskiego. Będzie też o prostej potrzebie bycia w górach. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Zofia Bachleda. Fot. Bartek Solik Materiały wykorzystane w audycji:  Król A., Kamienny sufit. Opowieść o pierwszych taterniczkach. Historia osobista, Kraków 2021 Komosa-Styczeń A., Taterniczki. Miejsce kobiet jest na szczycie, Warszawa 2021 Ptakowska-Wyżanowicz H., Od krynoliny do liny, Warszawa 1960 Bachleda Z., Do przewodnictwa dojrzewałam wiele lat rozm. przepr. A. Szymaszek w Tatry, 2018, nr 65, s. 104-107  

Dostępny jest już nowy numer kwartalnika "Tatry". Tematem głównym jest cisza. W magazynie mnóstwo ciekawych tekstów, wywiadów i reportaży. Amatorzy górskiej fotografii również znajdą coś dla siebie.  W "Tatrach" jak zawsze piszemy o przyrodzie, historii i ludziach gór. Na ponad dwustu stronach znajdziecie recenzje nowych górskich książek oraz wiele aktualnych informacji z życia po polskiej i słowackiej stronie Tatr. Gościem Bartka Solika w najnowszym odcinku podcastu jest Agnieszka Szymaszek, redaktorka naczelna pisma. Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Hala Gąsienicowa - fotografia z okładki 89. numeru "Tatr" Fot. Kuba Witos

11 sierpnia 1994 r. śmigłowiec “Sokół” Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego rozbił się w Dolinie Olczyskiej w Tatrach. W katastrofie zginęło dwóch ratowników - Janusz Kubica i Stanisław Mateja Torbiarz oraz dwóch pilotów - Janusz Rybicki i Bogusław Arendarczyk. To najtragiczniejsze zdarzenie w historii polskiego ratownictwa górskiego na zawsze zmieniło życie dużej grupy ludzi. W najnowszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór ciąg dalszy opowieści o wydarzeniach sprzed 30 lat. Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Śmigłowiec "Sokół" na lądowisku przy zakopiańskim szpitalu. Fot. K. Spólnicki Materiały wykorzystane w audycji:  Ładygin Z., Mróz G., "Zapis pamięci" w Tatry, 2004, nr 3, s. 20-27

11 sierpnia 1994 r. śmigłowiec “Sokół” Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego rozbił się w Dolinie Olczyskiej w Tatrach. W katastrofie zginęło dwóch ratowników - Janusz Kubica i Stanisław Mateja Torbiarz oraz dwóch pilotów - Janusz Rybicki i Bogusław Arendarczyk. To najtragiczniejsze zdarzenie w historii polskiego ratownictwa górskiego na zawsze zmieniło życie dużej grupy ludzi. W najnowszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór pierwsza część opowieści o wydarzeniach sprzed 30 lat. Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Śmigłowiec "Sokół" na lądowisku przy zakopiańskim szpitalu. Fot. K. Spólnicki Materiały wykorzystane w audycji:  Ładygin Z., Mróz G., "Zapis pamięci" w Tatry, 2004, nr 3, s. 20-27

Ta szczególna książka to praca dokumentalna i osobisty zapis. Autor mógł zagłębić się w historię ratownictwa górskiego i poznać współczesną pracę GOPR'u i TOPR'u. Przez długie lata wertował dokumenty, rozmawiał z ludźmi - także tymi, którzy byli uczestnikami i świadkami narodzin Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Pisał, że Pogotowie Górskie to jeden z pięknych przejawów polskiej i europejskiej tożsamości. To opowieść z jednej strony oparta na faktografii “Księgi wypraw”, a z drugiej na osobistych refleksjach autora. W dzisiejszym odcinku Bartek Solik opowiada o Michale Jagiełło i książce "Wołanie w górach". Gośćmi są córka Michała Jagiełło Dominika Jagiełło, Wiesław Uchański - szef Wydawnictwa Iskry oraz Teresa i Adam Maraskowie. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Michał Jagiełło w Tatrach. Fot. z archiwum rodzinnego/Robert Janik Materiały wykorzystane w audycji:  Jagiełło M., Wołanie w górach, Warszawa 1979 Jagiełło M., Wołanie w górach. Wypadki i akcje ratunkowe w Tatrach, Warszawa 2019 Wiwer K. (red.), Sztambuch Michała Jagiełły, Kraków 2017 Grocholski M., "Dotknięty górami" w Tatry, 2016, nr 53-55, s. 28-29

Bożena Wajda w lesie czuje się jak u siebie. Mieszka z dala od Zakopanego na polanie ukrytej za drzewami, a obserwowanie przyrody jest jej największą pasją. Od dzieciństwa fotografuje dzikie zwierzęta nie tylko w Tatrach, ale też w Bieszczadach, na Mazurach czy w dalekiej Skandynawii. W najnowszym odcinku podcastu Z Miłości do Gór Bartek Solik rozmawia z Bożeną Wajdą - przewodniczka tatrzańską, którą czytelnicy kwartalnika Tatry znają ze wspaniałych zdjęć i opowiadań. Zapraszamy! Scenariusz, nagrania, montaż: Bartek Solik Na zdjęciu: Bożena Wajda z aparatem fotograficznym. Fot. Bartek Solik Materiały wykorzystane w audycji:  Wajda B., Dzikim tropem serca, Zakopane 2021 Wajda B., Dzikim tropem. Opowiadania prawdziwe, Zakopane 2023