Cobouw Podcast

Doorzagen gaat door. Cobouw-journalisten Nouska du Saar en Kasper Baggerman nemen het stokje van oud-presentator Thomas van Belzen over. Elke twee weken gaan zij in gesprek met bekende en onbekende mensen uit de bouw. Geen onderwerp is te gek.Presentatie: Nouska du Saar & Kasper BaggermanMontage: Kalynda HaafMeer informatie: www.cobouw.nl

Nederland móét bouwen. Maar daarvoor zijn er mensen nodig en juist daar wringt het. De sector kampt met een enorm personeelstekort, terwijl het werk veelzijdiger, innovatiever en toekomstgerichter is dan ooit. Toch blijft het beeld hardnekkig: de bouw is ouderwets, zwaar werk en levert te weinig op.In deze tweede aflevering van de vierdelige serie De kracht van de bouw onderzoekt podcast host Lidewij de Haas, Cobouw Bouwvrouw van het Jaar 2024, hoe dat stigma doorbroken kan worden. Hoe maken we de bouw aantrekkelijk voor jongeren, vrouwen en zij-instromers? Welke kansen en innovaties blijven nog te vaak onzichtbaar? En waarom zou iedereen trots moeten zijn op een baan in deze sector?Te gast in deze aflevering: Peter van Winssen (GoFlex), Radboud van der Kooji (BAM NL) en Eva Kreyts (Bouwbedrijf A. Huurdeman).Meer weten? www.bamcareers.com/nlwww.goflex.nlwww.cobouw.nl⁠

In deze speciale aflevering van Doorzagen neemt vertrekkend presentator Thomas van Belzen nog eenmaal plaats. Maar dan op de gastenstoel. Na 20 veelbewogen jaren laat Thomas vakblad Cobouw achter zich. Cobouw-journalist Nouska du Saar bevraagt hem over al die jaren van verhalen optekenen over de bouw. De doorgewinterde journalist, podcastmaker, boekenschrijver, vlogger en kroegbaas heeft niet alleen op deuren gebonsd met kritische vragen, maar in de bouw ook verbindingen gezocht (en gemaakt). Zoals over biobased bouwen, het hoofdthema in de beginjaren van de podcast Doorzagen. "Ik vind dat journalisten de rol hebben om, naast te analyseren wat er fout gaat, ook te vertellen: hoe dan wel? Met welke materialen en bouwmethodes? Dat was mijn excuus om het meer over biobased te hebben. De kritiek van bijvoorbeeld de betonlobby daarop hield me scherp en neutraal." Thomas blijft liever doorzagen dan dat hij lijmt, maar doet dat niet langer bij Cobouw. Waar dan wel en of de bouw nog niet van hem af is, dat verklapt hij in deze aflevering. Ook te gast is adjunct-hoofdredacteur van Cobouw, Joost Zwaga. Hij blikt terug op onder andere het geroemde Cobouw Café en kijkt vooruit naar toekomstige podcasts van Cobouw.

Nederland móét bouwen. En we móéten dat duurzaam doen. De oplossingen zijn er al: van circulair beton tot energieleverende woningen. Maar tussen ambitie en uitvoering zit nog altijd een wereld van keuzes, belangen en vastgeroeste systemen. In deze eerste aflevering van deze vierdelige serie ‘De kracht van de bouw’ zoeken we naar waar het schuurt én waar het al lukt. Wie pakt het voortouw als het spannend wordt? Hoe zorgen we dat opdrachtgevers, bouwers én beleidsmakers elkaar gaan versterken in plaats van tegenwerken? Te gast in deze aflevering: Dorien Staal en Muriel Arts in gesprek met podcast host Lidewij de Haas, Cobouw Bouwvrouw van het jaar 2024.

Niet stoppen met Stoer en Mona Keijzer slaat de plank er ookniet mee mis, maar er is nog behoorlijk wat werk aan de winkel om de bouw klaar te stomen voor de toekomst. Dat zeggen twee doorgewinterde experts op het gebiedvan duurzaam bouwen in Doorzagen. “Maak de bouw gewoon simpeler.” In deze allerlaatste aflevering van de podcast Doorzagen zaagt Cobouwjournalist Thomas van Belzen nog één keer het belangrijkste bouwnieuws door, samen met Jan-Willem van de Groep, aanjager van biobased bouwen in Nederland, éninnovatiemanager bij TBI Woonlab Dick van Ginkel, alias het wandelende Bouwbesluit. Het drietal blikt terug op vijf jaar Doorzagen en hoe de bouwsector zich in die tijd van prijsstijgingen, klimaatrampen, stikstof en regeldruk heeftontwikkeld. Daarnaast blikken ze hoopvol vooruit. Wat is er nodig om de bouw voor eens en altijd toekomstbestendig te maken? “Maak de bouw gewoon simpeler.”Doorzagen begon in de winter van 2020. In totaal zijn er ruim150 afleveringen gemaakt.  Met bouwers, architecten,ontwikkelaars, experts, wetenschappers en ministers scheidde Thomas van Belzen de fabels van de feiten, bouwde hij op en zaagde hij door. De podcast houdt met deze aflevering op te bestaan. Dat heeft te maken met het feit dat Thomas Cobouw, na bijna 20 jaar, gaat verlaten. Op 1 september begint hij aan een nieuw avontuur. Wat hij precies gaat doen, wordt later bekend, maar hij blijft als programmamaker en interviewer in de bouw actief.

De Nederlandse waterbouw heeft behoefte aan perspectief, vindt Femke Zevenbergen, scheidend voorzitter van de Vereniging van Waterbouwers. “Anders worden we een openluchtmuseum.” Ze doet verschillende voorstellen. Zo stelt ze voor om Nederland uit te breiden richting Engeland, zoals ze in België ook doen. Ook vindt ze dat het sediment, dat nu via de rivieren zonder doeleinde in de Noordzee verdwijnt, benut zou moeten worden. Werk is het probleem niet, benadrukt ze. De 'tsunami' die Martin Wijnen (directeur generaal Rijkswaterstaat) 1,5 jaar geleden voorspelde, krijgt zichtbaar vorm, aldus Zevenbergen: “De eerste golven spoelen aan, er zijn behoorlijk wat tenders op de markt.” Zevenbergen waarschuwt al langer dat waterbouwers en opdrachtgevers vastlopen in een complex moeras van regelgeving, met als gevolg lange doorlooptijden vangemiddeld ruim 8 jaar. “Het duurt te lang voor de euro’s de grond ingaan."Ze stopt overigens als als voorzitter van de Vereniging van Waterbouwers. Ze draagt het stokje over aan Jaap van Thiel de Vries. Of zij misschien misschien minister van Infrastructuur en Waterstaat zou willen worden. “Waarom niet. Klinkt best goed”, zegt Zevenbergen fier.

De Nederlandse sloopindustrie houdt zich niet aan de regelsvoor circulair sorteren en scheiden. Dat bleek maandag uit onderzoek van Cobouw. Kees de Groot, voorzitter van slopersvereniging Veras en eigenaar van een succesvol sloopbedrijf, bevestigt dat niet alles volgens het boekje gaat. “Maar ik neem mijn achterban niets kwalijk”, zegt hij in deze aflevering van Doorzagen. Nederland wil circulair bouwen, maar ondanks allerlei doelen, initiatieven en ijverige bouwers en slopers die een sport maken van het oogsten van oude materialen, verloopt niet alles volgens de regels. Vooral met materialen zoals gips en glas wordt nog onzorgvuldig om gegaan. Dat komt omdatdie materialen op slooplocaties vaak minder makkelijk te scheiden en te sorteren zijn. Daarnaast is er nauwelijks toezicht op slopers. Kees de Groot, voorzittervan VERAS, bevestigt de onderzoeksresultaten van Cobouw, maar neemt zijn eigen achterban niets kwalijk. “Nee zeker niet. Circulair slopen is voor ons dagelijksekost.”Volgens hem doen de meeste slopers al stinkend hun best om oude materialen zoveel mogelijk een tweede leven te geven. Hij erkent ook dat het beter kan, maar stelt dat daar een prijskaartje tegenover staat. Eentje die lang niet alle opdrachtgevers bereid zijn om te betalen. De Groot signaleert daarnaast dat de circulaire Nederlandse doelen haaks staan op klimaatdoelstellingen.“We douwen alle woningen vol met isolatie: daken, gevels, vloeren, liefst dubbel gekit en verlijmd. In het kader van de circulariteit is dat een ramp.” Benieuwd naar het hele verhaal van Kees de Groot en Nouskadu Saar, onderzoeksjournalist bij Cobouw. Luister dan naar de hele aflevering.  

“Nederlandse bouwers moeten veel meer naar de industrie en landbouw kijken, want daar is de productiviteit een stuk harder gestegen”, zegt William van Niekerk. Hij is directeur van innovatiestichting TKI Bouw en Techniek en bestudeerde de productiviteit in de sector. In een speciale aflevering van Doorzagen met Cobouw Pro, opgenomen vanaf vastgoedbeurs Provada, vergelijkt hij bouw en infra met andere sectoren én het buitenland.

Hout is haar favoriete bouwmateriaal en Nederland is volgens haar kapot geregeld. In deze aflevering van Doorzagen vertelt demissionair minister Keijzer hoe zij tegen de woningbouwsector aankijkt en wat er volgens haar nodig is de markt te laten floreren. De dochter van een bouwvakker laat bovendien weten dat ze, ondanks haar demissionaire status, nog lang niet klaar is met locaties aanwijzen en regels schrappen. Ze baalt er wel van dat het kabinet is gevallen. "Ik kan niet doen, wat ik allemaal wilde doen." Het verwijt dat ze industriële houtbouwers dwarsboomt door de eerder beloofde aanscherping van de Mpg niet door te laten gaan, legt ze naast zich neer. "Ondernemers moeten er zelf voor zorgen dat hun product aantrekkelijk is. Op een gegeven moment is duurzaam duurzaam genoeg."

Het demissionaire kabinet heeft te weinig aandacht voorkleinere woningbouwlocaties. Dat vindt directeur van het Economisch Instituut voor de Bouw Taco van Hoek. De aanpak met de 24 grote doorbraaklocaties die Mona Keijzer deze week lanceerde noemt hij verbazingwekkend. De minister daarmee de bouw van 100.000 woningen aanjagen, maar volgens Van Hoek hebben woningbouwzoekenden daar voorlopig helemaal niets aan. "Met kleinere locaties kun je veel sneller meters maken."  

Deze week kondigde demissionair minister Mona Keijzer 24 doorbraaklocaties aan. Op deze grote woningbouwlocatie wil ze extra tempo maken ten gunste van de woningnood. Bij Met een nieuw, biobased en modulaire woonconcept 'Wijk' genaamd zet ontwikkelaar Blauwhoed juist in op de grote vraag onder gemeenten naar kleinschalige woningbouw net buiten de dorpskernen. In de nieuwste aflevering van Doorzagen vertelt ceo Phillip Smits hoe.

"De woningmarkt moet voorspelbaar worden. Saaier.” Dat zei Liesbeth Spies, voorzitter van de vereniging voor corporaties Aedes, dinsdag tijdens haar openingsspeech, waarmee ze 21e editie van vastgoedbeurs de Provada opende. Eenpaar uur later legt ze in deze aflevering van Doorzagen uit wat ze daarmee bedoelt. Ze blikt terug op turbulente maanden en de 'domme' huurbevriezing die inmiddels is teruggedraaid, maar kijkt ondertussen ookalweer opgewekt vooruit. Spies roept partijen in de sector op om elkaar minder te bevechten op de vierkante meter van het debat en benadrukt de noodzaak vansamenwerking en innovatie. Ze blikt daarnaast terug op haar korte, maar hevige tijd als minister van Binnenlandse Zaken, waar ze op dag één direct te maken kreeg met het hoofdpijndossier Vestia. Tot op de dag vandaag zijn de financiële naweeën daarvan merkbaar in decorporatiesector. “Langzaam maar zeker kruipen corporaties uit het dal.” Ze vindt onderaan de streep dat er hoe dan ook weer een nieuwe minister van VRO moet komen. Ze sluit uit opnieuw een dergelijk ambt te bekleden.

Het staalslakkenprobleem neemt steeds groterevormen aan, maar ondertussen is het aantal rechtszaken op één hand te tellen. Gerechtelijk deskundige Theo Fransen zegt wel te weten hoe dat komt: “Iemand aansprakelijk stellen is ingewikkeld.”“…Iedereen trekt zijn handen van het probleem af en steektzijn kop in het zand. Niemand neemt zijn of haar verantwoordelijkheid. Dat kan ook, omdat de wet en regelgeving niet duidelijk is”, aldus Fransen.Hij ziet dat het in de hele keten misgaat. De grootste fout isvolgens hem dat de staalslak als toepasbare bouwstof te boek staat. “Dat had nooit mogen gebeuren.” Het gevolg is namelijk dat er over staalslakken te lichtzinnigis gedacht. “Zand is namelijk ook een bouwstof. Dus wat krijg je dan.. Zodra er een vergunning is verleend om bouwstoffen toe te passen, voelt een aannemer zich gevrijwaard om staalslakken te gebruiken. Dat mag formeel gezien ook, maardan moet je ze wel goed toepassen. Tussen vermaalde staalslakken en zand is namelijk een belangrijk verschil: Zand verkleeft door haar korreldikte. Een vermaaldestaalslak heeft die eigenschap niet, waardoor ze in constructies aan de onderzijde worden weg geperst, met als gevolg schade en verzakkingen.” Het feit dat staalslakken gecertificeerd zijn als product hielpafgelopen jaren ook niet mee. “Ik heb me daarin verdiept. Maar dat certificaat zegt helemaal niets over de milieurisico’s ervan en hoe het wordt toegepast. Maar ondertussen zwaait iedereen wel met zo’n certificaat bij het aanvragen vaneen vergunning.”Benieuwd naar het hele verhaal van Theo Fransen? Luister dan hier naar Doorzagen aflevering 150: ‘

Het kabinet is gevallen, de huurbevriezing plots ontdooid en Mona Keijzer schijnt graag minister van asielzaken te willen worden. Is het een vloek of een zegen voor de woningmarkt dat regering Schoof is gevallen? “Een vloek”, vindt Fahid Minhas, directeur van de vereniging van ontwikkelaars Neprom. “Zorgelijk.”“Want het gaat niet goed met de woningmarkt en dit zorgt voor onduidelijk en onzekerheid, waardoor beleggers en pensioenfondsen hun hand op de knip houden.”En dus baalt hij van deze week. Heftig vindt hij het. En deval van de regering krijgt misschien ook nog een ander staartje. Mona Keijzer schijnt te solliciteren naarde vrijgevallen ministerpost van asielzaken. Minhas zou het jammer vinden als Keijzer VRO vroegtijdig verlaat. Toch ziet hij dat niet zo snel gebeuren, dat laat de VVD niet toe, denkt hij. En wat als Keijzer wel gevlogen is straks? Wie moet haar dan opvolgen? Oud-Kamerlid Minhas stelt zichzelf in elk geval niet beschikbaar. “Nee." Wie het dan wel zou moeten doen? "Dan denk ik aan professor Peter Boelhouwer of Friso de Zeeuw.”Inhoudelijk doet hij meerdere suggesties. Zijn buik heeft hij vol van steeds wisselende kabinetten en politici die steeds weer andere ingrepen doen op de woningmarkt. Dat is volgens hem killing. “Wat er moet gebeuren? De woningmarkt depolitiseren”, stelt Minhas. Hoe? “Met een deltaplan voor de woningmarkt en een marshallplan voor de ruimte.”Benieuwd naar het hele verhaal van Fahid Minhas? Luister nunaar Doorzagen. Het was het weekje wel. Het kabinet is gevallen, de huurbevriezingplots ontdooid en Mona Keijzer schijnt graag minister van asielzaken te willenworden. Is het een vloek of een zegen voor de woningmarkt dat regeringSchoof is gevallen? “Een vloek”, vindt Fahid Minhas, directeur van de verenigingvan ontwikkelaars Neprom. “Zorgelijk.”“Want het gaat niet goed met de woningmarkt en dit zorgt vooronduidelijk en onzekerheid. Dat is niet goed voor investeerders en beleggers.”En dus baalt hij van deze week. Heftig vindt hij het. En deval ook nog een staartje krijgen. Zo schijnt Mona Keijzer te solliciteren naarde vrijgevallen ministerpost van asielzaken. Minhas zou het jammer vinden als Keijzer het ministerie van Volkshuisvestingen Ruimtelijke Ordening vroegtijdig verlaat, maar ziet dat toch niet snelgebeuren. Volgens hem aast de VVD op dezelfde post.  En wat als het wel zo is? Wie moet haar dan opvolgen? Oud-KamerlidMinhas stelt zichzelf in elk geval niet beschikbaar. “Nee. Wie dan wel zoumoeten doen? Dan denk ik aan professor Peter Boelhouwer of Friso de Zeeuw. Datzou ik nog best prima vinden ook.”Inhoudelijk doet hij meerdere suggesties. Zijn buik vol heefthij van steeds wisselende kabinetten en politici die steeds weer andere ingrependoen op de woningmarkt. Dat is volgens hem killing. “Wat er moet gebeuren? De woningmarkt depolitiseren”, stelt Minhas.Hoe? “Met een deltaplan voor de woningmarkt, een marshallplan voor de ruimte.”Benieuwd naar het hele verhaal van Fahid Minhas? Luister nunaar Doorzagen.

Na acht jaar draagt Doekle Terpstra de voorzitterschapshamer van Techniek Nederland over aan oud-minister Mark Harbers. Hoewel de rasbestuurder,die als kleine jongen in het Friese dorp Witmarsum kindertijd opgroeide naast wijlen Hans de Boer, er destijds sterk aan twijfelde om überhaupt het boegbeeld van installateurs te worden, had hij nu het liefst nog even doorgegaan. In deze aflevering van Doorzagen velt Terpstra een vernietigend oordeel over de huidige regering, blikt de oud-vakbondsleider terug op zijn ‘onvergetelijke’ tijd bij Techniek Nederland, toont hij zich andermaal dé ambassadeur van vakmanschap en geeft de Amerika-liefhebber een kijkje in de keuken van de bouw- en installatielobby. Zo vertelt hij hoe samen met Maxime Verhagen, oud-voorzitter van Bouwend Nederland, de basis legde voor een slim corona-protocol. En waarom heeft hij zo weinig met het woord ‘bouw?’ Luister nu naar de nieuwsteaflevering van Doorzagen. “De installateur was te bescheiden.”

Stond hij in schoenen van minister Keijzer dan zou hijoverwegen om af te treden. In deze spraakmakende aflevering van Doorzagen legt hoogleraar woningmarkt Peter Boelhouwer uit waarom. “Welk cijfer ik het huidige woningmarktbeleid geef? Een drie. Het is om te huilen. Of ik licht aan het eind van de tunnel zie? Ja. Ik denk dat dit kabinet snel zal vallen.”

"De huurbevriezing is bizar, shocking en ik hoop nog steeds dat het een vergissing is." Dat zegt de Brabantse corporatiebestuurder Karo van Dongen in deze aflevering van Doorzagen. De volkshuisvester met een houten hart stelt dat een derde van zijn investeringsvolume in het geding is. "Ongeveer 1500 tot 1700 woningen die we de komende tien jaar hebben gepland staan om de tocht." Hoewel hij uitgebreid stilstaat bij de huurbevriezing is dat niet de aanleiding voor dit gesprek. Dat is de allereerste dag van de houtbouw die aanstaande is. Wat heeft hij met hout? "In ben zeker niet verslaafd aan de geur van hout, maar anders bouwen is wel noodzakelijk. We kunnen niet blijven doen, wat we deden."

Wat is er toch aan de hand in bruggenland? Waarom lijkt erelke maand een nieuw brug-euvel aan het licht te komen? Daarover gaat deze aflevering van Doorzagen. Met deze keer te gast, Jules Verlaan, voormalig opleidingsdirecteuraan de TU Delft. In 2017 waarschuwde hij in zijn proefschrift al voor het zogeheten duizendbruggenprobleem en stelde Verlaan aan de kaak dat Rijkswaterstaat onvoldoende grip heeft op haar areaal van bruggen, viaducten en sluizen en te weinig geld reserveert voor onderhoud en renovatie. Hoewel de belangrijke opdrachtgever van infrabouwers beterschap belooft, stelt Verlaan dat er meer nodig is. “Ingenieurs zijn niet gewend om boekhoudkundig af te schrijven.”

Het was me het weekje wel voor cie Stoer. In opdracht van minister Keijzer speurt deze commissie naar bouwregels en procedures die rijp zijn voor de shredder. Met als doel? Goedkopere en snellere woningbouw. Twee weken na het verschijnen van het tussenrapport wordt Friso de Zeeuw, voorzitter van de commissie, belaagd met kritische reacties. Om nog maar te zwijgen over het commissielid Jelle Beemsterboer dat zich genoodzaakt voelde om Stoer te verlaten. Tijd voor een interview met de ‘kop van jut’ zelf, die zich de afgelopen maanden waande in een wereld van technocraten en een oerwoud van regels. Hij zegt zich niet te laten kisten en toont zich ferm tijdens deze editie van Doorzagen. “Er zijn hele volksstammen die mij het liefst willen schrappen.”   

Minister Keijzer wil het mes zetten in bouwregels, bezwaarprocedures en voorschriften op het gebied van ruimtelijke ordening. Het bouwen van woningen kan volgens haar stukken sneller en goedkoper. Vorige week zagen de eerste – ingrijpende - voorstellen het licht, ze deden al heel wat stof doen opwaaien. In deze aflevering van Doorzagen analyseert bouwregelexpert Dick van Ginkel wat de zogeheten operatie STOER betekent voor de Nederlandse bouwsector en het bouwen van woningen. Hij spreekt over een goede eerste voorzet, maar tempert tegelijkertijd al te hoge verwachtingen. Niet in de laatste plaats omdat er nog heel veel nieuwe regels vanuit Europa op de Nederlandse bouw afkomen. En wat heeft deze innovatiemanager van TBI Woonlab in de Tweede Kamer te zoeken? Luisteren ->