Kultura

Isabel Mellén nos abre los ojos a una época con mucha más luz de lo que nos contaron. Porque ni en la Edad Media el sexo era tabú, ni los penes y vulvas que encontramos en la decoración de muchas iglesias eran una forma de alertar sobre el pecado. La invitada al Café Valparaíso nos habla de cómo esas vulvas eran la forma en la que las mujeres nobles podían mostrar su poder, porque ellas parían y así se consolidaban los linajes. La Edad Media te la han contado en "El sexo en tiempos del Románico", como nunca antes. Café Valparaíso, es un podcast producido por Zirriborr.tv

Zarama, el de la radio, el de Santurtzi y también el escritor. De todo esto habla  "Puto Boomer", una recopilación de momentos de la vida de Roberto Moso, que se acercan peligrosamente al concepto de memorias. Así descubrimos mucho rock, pero también un claro homenaje a sus padres. Por eso esos recuerdos suenan a Lou Reed y a "Te recuerdo Amanda". La vida es eterna en cinco minutos, disfrútalos en este episodio.  Café Valparaíso es un podcast producido para Zirriborro. tv para EITB Podkast.

Hay un cuerpo sin vida suspendido del Puente Colgante de Getxo,o de Portugalete, depende de desde qué orilla se reivindique. Se trata de una chica de 32 años, pelirroja ycantante. Maitane tiene un pálpito, es el cuerpo de su amiga Iraia, con la que hablaba de brujas y del futuro. ¿Estamos ante un asesinato? ¿Quién querría matarla? En este episodio Haizea López nos plantea una historia marcada por secretos y leyendas, como la de las brujas de Sorginzulo. Café Valparaíso es un podcast producido por Zirriborro para EITB podcast.

¿Cómo reescribir el canon de lo que es bello? Esta es una de las preguntas que subyace en "Cinco lorzas metafísicas" de María Von Touceda, nuestra invitada en  este episodio. Un ensayo que pretende hacernos reflexionar sobre esta sociedad basada en la imagen, en la que se anhelan modelos imposibles creados a través de filtros. ¿Volveremos algún día al canon de belleza voluptuosa de la Venus de Willendorf? Reflexiones sobre esta sociedad, lo que consideramos bello y la salud mental. Café Valparaíso, es un podcast producido por Zirriborro.tv para EITB Podkast.

En "Fuego en la garganta" viajamos a la vida de una localidad, tirando a pequeña, cercana a Valencia capital. Es el año 1993. Blanca tiene que acostumbrarse a la idea de que su madre se ha ido para no volver más. Sin un adiós. Se queda con su padre y algunas de las mujeres de la familia que trabajan para cubrir la ausencia. Pero el cole, es el cole y hay niñas que chinchan donde duele, como Aurora, que es mala. Un día se harta y le desea lo peor y Aurora muere. Por eso Blanca crece creyendo que tiene poderes, que ese fuego abrasador de su garganta puede causar quemaduras muy reales. Café Valparaíso, es un podcast producido por Zirriborro.tv para EITB Podkast.

La historia de "Las que no duermen, NASH" nos coloca en la boca de una sima junto a un grupo de espeleólogos, en el momento en el que proceden a bajar. Son un equipo liderado por la psicóloga forense, NASH, que trata de desmontar mitos. Analizan por qué en algunos lugares se alimentaron leyendas e historias sobre brujería. Una novela en la que Dolores Redondo nos obliga a revisar un episodio real de nuestra historia, el del asesinato de Juana Josefa Goñi y sus seis hijos en la localidad de Navarra de Gaztelu, y a recordar que hubo un tiempo que solo los hombres podían permanecer despiertos de madrugada. Café Valparaiso es un podcast producido por Zirriborro.

Café Valparaíso recibe la visita de Mikel Pagadi con "Bisita", su primera novela. Una historia surrealista contada con mucho humor. Dos funcionarios de la NASA reciben una extraña señal, una señal que obliga a poner en marcha el protocolo de aviso UFO a la Casa Blanca. ¿Cómo decirle al presidente de los Estados Unidos que un objeto no identificado, un ovni, está a punto de llegar a la tierra? No hará falta, porque pasa de largo y sigue rumbo al código postal 20270: Anoeta. Cafe Valparaiso es un podcast producido por Zirriborro para EITB Podkast.

Abrimos la segunda temporada de Café Valparaíso con la última novela de Alice Kellen y lo hacemos en el taller de la escultora de animales de cartón Cova Orgaz. "Quedará el amor" es una historia que nos lleva a Cornualles en el momento en el que estalla la Segunda Guerra Mundial, muy al norte del taller de la artista Cova Orgaz. Ella es una escultora que trabaja el cartón para crear animales maravilla. Un taller al que en 2024 ha echado la persiana para trasladarse a Londres y seguir creando. Algo así, aquí y ahora, nunca volverá a repetirse de esta misma forma. Lo mismo sucede con algunos amores de juventud o de verano, de los que habla la novela que tratamos en este capítulo del podcast. Café Valparaíso esta producido por Zirriborro para EITB Podkast.

BaDA!bil podcastak zuzeneko atala izan du Durangoko Azokaren 59. edizioarekin batetorriz eta bigarren denboraldiari amaiera jartzeko. Hiru sortzaile gonbidatu ditugu aurreko ataletan sortu diren galderen bueltan solasteko. Amancay Gaztañaga Zestoarra. Urteak dira oholtza gainean dabilela. Momentu honetan "Renata" lanaren sormen prozesuan dabil eta aurtengo Azokara "Martin Martina" trilogiaren lehen bi liburuak ekarri ditu. Beñat Sarasola donostiarra, literaturaren bueltan ibiltzen da kultur kritikari, itzultzaile, editore edota idazle lanetan. Bere bigarren eleberria argitaratu du 2024an: "Coca-cola bat zurekin". Idoia Asurmendi aramaioarrarentzat ere ez da lehenengo Azoka. 2021ean aurkeztu zuen bere lehenengo diskoa eta 2024an atera du "De amar y desandar" diskoa. Eta anabasa honetan gidari eta bidelagun Amets Aranguren. BaDA!bil podcasta Hiru Damatxok ekoitzi du EITB Podkastentzat, Durangoko Azokarekin elkarlanean.

Bilboko Azkuna Zentroan elkartu ditugu Arantxa Urretabizkaia eta Alaine Agirre idazleak. Gazteenak aukeratu du elkargunea, Gutun zuria eta areto honetan egiten diren kultur jarduera ugariak aintzat hartuta. Hori bai, Arantxarekin elkartu behar zuela aurrez jakin izan balu, lorategi bat aukeratuko zuela adierazi dio argi eta garbi. Sortzaile biek irakurri dute asko txikitatik. Alaineren kasuan, gordelekua izan dira liburuak; Arantxa, ezkutatu ere egiten zen irakurketan murgiltzeko. "Literatuda da, oso gutxiri asko interesatzen zaigun zerbait" bat datoz ideia horrekin. Zubiak podcasta, FMK Mediak ekoitzi du EITB Podkasterako.

Adimen artifizialaren etorrerak mundua hankaz gora jarri du eta kultur munduari ere bete-betean eragin dio. Aukerak, mehatxuak eta beldurrak. Atal honetan adimen artifizialaren gainean aritzeko hiru lagun elkartu ditugu. Ainara Azpiazu, Axpi, ilustratzaile, komikigile eta muralgile hernaniarra da. Urteak dira irudigintza ofizio bilakatu zuela, eta hamaika lan egin ditu ordutik. Beñat Erezuma ingeniari eta irakasle getxoztarra adimen artifizialean ditua da. Hezkuntza Berrikuntzako aholkularia da eta 2021 urtean adimen artifizialarekin sortutako "Artiadi" olerki liburua argitaratu zuen. Arrasatearra da Ines Osinaga musikaria. Azken urteetan #itsasoadabidebakarra emankizunekin ibili da, eta dabil, beste hainbat sortzailerekin batera. Eta anabasa honetan gidari eta bidelagun Amets Aranguren. baDA!bil podcasta Hiru Damatxok ekoitzi du EITB Podkasterako, Durangoko Azokarekin elkarlanean.

Donostiako Tabakalerako Prisman elkartu nahi izan ditugu atal honetako bi protagonistak, Kike Amonarriz eta Ainhoa Larrañaga. Areto argitsua aurkeratu dugu Zubiak-en atal honetarako, Euskararen egoeraren isla bailitzan. Kike Amonarrizek, Euskara haur zela galdu eta heldu zenean berreskuratu zuen, Ainhoak berriz Euskaraz ikasi eta bizi ahal izateko aukera izan du. Zubiak podcasta, FLM-k ekoitzi du EITB podkasterako.

Mainstream kontzeptua definitzea ez da erraza. Horri euskal gehitzen badiogu, are zailagoa izango da ariketa. Behin definizioa izanda, honakoa litzake galdera: euskal musikan badago mainstream delakorik?  Atal honetan euskal mainstream-aren gainean hausnartzeko hiru musikari elkartu ditugu,   Josune Arakistain musikaria Itziartik dator. Trikitia hartuta egin du bidea: trikitixa txapelketetan lehendabizi, Huntza taldearekin gero, eta, orain, bakarka, Süne izenpean. Donostiarra da Sara Zozaya. Musikari bezala bere proiektua izateaz gain, taldean ere aritzen da Euskal Herri osoan zehar. Martin Ziriza musikari iruindarra Borla eta Tatxers musika talde nafarretako kidea da. Azken hilabeteetan bi taldeen lanak aurkezten dabil. Eta anabasa honetan gidari eta bidelagun Amets Aranguren. baDA!bil podcasta Hiru Damatxok ekoitzi du EITB Podkasterako, Durangoko Azokarekin elkarlanean.

Bizitzea eta irautea ez dira gauza bera. Bizirautea egoteko modu bat da, baldintza bat, akaso, patua ere izan daiteke. Euskal kultur sorkuntzan nola biziraun daiteke? Nola bizirauten dugu eta nola bizirauten dute euskal sortzaileek? Galdera hauen eta gehiagoren bueltan aritu dira atal honetako hiru gonbidatuak. Itxaro Borda idazle baionarra da. Ibilbide luzea du Bordak: eleberriak, nobelak, olerki bildumak, saiakerak eta bi disko liburu ere grabatu ditu. Gotzon Barandiaran kultur munduan hamaika lanetan aritu izan da, eta dabil. Literaturan egindako lanaz gain, musikaren arloarekin ere harreman handia du idazle larrabetzuarrak. Olatz Salvador musikari eta kantautore donostiarra da. Urteak igaro dira Salvador oholtza gainera lehen aldiz igo zenetik. 2024ko Udazkenean argitaratu du "Zainak eman", bere azken lana. Eta anabasa honetan gidari eta bidelagun Amets Aranguren. BaDA!bil podcasta Hiru Damatxok ekoitzi du EITB Podkasterako, Durangoko Azokarekin elkarlanean.

Ez da atzo goizeko kontua euskal kultur transmisioaren kezka. Nork, nori eta zer transmititu. Nola? Belaunaldi artekoa da kultur transmisioa, baina zenbat norabide ditu? Noren ardura da eta zer egin dezakegu kulturaren transmisioa bermatzeko? Galdera hauen eta gehiagoren bueltan aritu dira atal honetako hiru gonbidatuak. Beñat Rodrigo, Kiliki Frexko, musikari iruindarra Chill Mafia taldeko abeslaria eta taldeko aurpegi ezagunenetakoa da. Iratxe Retolaza donostiarrak ikerketa eta hezkuntza uztartu izan ditu. UEUko kidea da eta azken urteetan, besteak beste, kultur transmisioaren gaiak presentzia handia izan du bere jardunean. Kike Amonarriz soziolinguista eta dibulgatzaile tolosarra. Euskararen eta euskal kulturaren transmisioaren aldeko hainbat proiektutan ikus dezakegu. Eta anabasa honetan gidari eta bidelagun Amets Aranguren. baDA!bil podcasta Hiru Damatxok ekoitzi du EITB Podkasterako, Durangoko Azokarekin elkarlanean.

Euskal egileen sortzeko baldintzez eta aukerez Sormen prozesuei begira hasi dugu baDA!bil podcastaren bigarren denboraldia. Sortu bai, baina nola? Sormen prozesuek berebiziko garrantzia dute egileengan, eta horri ere erreparatu behar genion mahai buelta honetan. Diziplina desberdinetako hiru sortzaile gonbidatu ditugu. Maite Arroitajauregi eibartarra musikaria da. Mursego izenpean hamaika lan egin ditu eta azken urteetan, horrez gain, ikus-entzunezkoetarako soinu bandak ere egiten dihardu. Bermeotarra da Xabi Ojinaga. Arriguri ekoiztetxeko kidea da eta ikus entzunezkoetan zuzendari zein gidoigile lanetan aritzen da. Hirukotea osatzeko Idoia Tapia iruindarra. Musikariaz gain, aktorea ere bada eta Alter Nation izeneko proiektu pertsonal baten sorkuntza prozesu betean harrapatu dugu. Eta beste denboraldi batez, anabasa honetan gidari eta bidelagun Amets Aranguren. baDA!bil podcasta, Hirudamatxok ekoitzi du EITB Podkasterako, Durangoko Azokarekin elkarlanean.

Iristear #baDAbil podcastaren bigarren denboraldia!  Asko dira kulturgintzaren unibertsoan jasotako bizipenak eta irakaspenak. Batzuengatik hartzen dugu, beste batzuei emateko. Durangoko Azoka honen guztiaren bilgune izanik asko eta asko dugu komentatzeko eta partekatzeko EITB podkasten Azaroaren 5-etik aurrera #baDAbil-en bigarren denboraldian eta Amets Arangurenek gidatuta BaDA!bil podcasta, Hirudamatxok ekoitzi du EITB Podkasterako.

Belaunaldi arteko elkarrizketak dira Euskal Gizartean Zubiak ehuntzeko biderik onena. Podcast honetan, hain zuzen ere, gizarteko arlo edo esparru berea aritzen diren bi protagonista ezagun elkartu ditugu, jakintza eta eskarmentua elkarren artean parteka dezaten, nork bere belaunaldiari dagokion ikuspegitik, eta bakoitzaren eskarmentutik ezagutzaren zubiak jarraitu dezan. Arteagako Urdaibai Bird Center-en abiatu dugu podcasta, Andoni Aizpuru eta Arnaitz Fernandez EITBko eguraldi aurkezleak bertan elkartuz. Ahoz aho darabilgun klima aldaketaren inguruan jarri ditugu solasean. Zenbateraino aldatu zaigu Klima larrialdiaren inguruko pertzepzioa azken urteetan zehar? Zein da etorkizuna? Zubiak podcasta, FMK-ek ekoitzi du EITB Podkasterako

Nola ez, Gernikako pilotalekuan elkartu ditugu Juan Antonio Zabala eta Xabier Barandika puntistak, Gernika Jai-Alai baita Juan Antonion partidu gehien jokatu dituen lekua.  Pilotari biek dute eskarmentu handia hemengoaz eta Itsasoz bestaldekoaz, AEBko frontoietan ere lehiatu bait dira. Nola nahi ezberdina izan da garaia eta belaunaldia, eta egun errezagoa da kilometro askora egonda ere etxekoekin eta lagunekin harremanetan jarraitzea. Zubiak podcasta FLM-k ekoitzi du EITB Podkasterako.

Bilboko Etxe betea-n zita atal honetarako. Arrazoia, Mikele Landa zinemagilea bertan ari dela zinema egonaldia egiten, bere lehenengo luzemetraia aurrera ateratzeko. Aproposa iruditu zaigu gunea zinemagile gaztea Eneko Olasagasti zuzendariarekin elkartu eta, Euskal Zinema-ren inguruan zubiak eraikitzeko. Zein da gure ikus-entzunezko industriaren etorkizuna? Gogoeta eginda eta arrazoituta dute bi sortzaileek.   Zubiak podcasta, FMK-ek ekoitzi du EITB Podkasterako.