Drang naar Samenhang

Stel, je bent getuige van een auto-ongeluk. Je ziet twee auto’s die frontaal botsen en de politie vraagt je achteraf hoe hard je dacht dat de auto’s reden toen ze elkaar raakten. Zou je de snelheid van de auto’s hoger inschatten als je gevraagd was hoe hard de auto’s reden toen ze tegen elkaar knalden? Een klassieke studie uit de psychologie suggereert van wel. Dit effect is bekend geworden als het misinformatie-effect en is onder andere van invloed geweest op hoe politieverhoren worden afgenomen. In deze aflevering bespreken we de originele studie uit 1974, het belang van replicatie van deze bevinding en hoe wij dat zelf met labs van over de hele wereld willen gaan doen. Zie ook Rolfs blogpost over dit onderwerp: https://rolfzwaan.substack.com/p/memory-misinformation-and-the-needPresentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek geschreven en gespeeld door Rolf ZwaanBronnenLoftus, E.F., & Palmer, J.C. (1974). Reconstruction of automobile destruction: An example of the interaction between language and memory. Journal of Verbal Learning and Verbal Behavior, 13, 585-589. https://doi.org/10.1016/S0022-5371(74)80011-3Zwaan, R.A., Etz, A., Lucas, R.E., & Donnellan, M.B. (2018). Making replication mainstream. Behavioral and Brain Sciences, 41, E120. doi:10.1017/S0140525X17001972In deze aflevering refereren we aan de volgende eerdere afleveringen: Het Stanford Prison Experiment (120) en Framing: Hoe je je bericht het best verpakt (124). Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier op Rolfs Nederlandse blog. De samenvatting van deze aflevering wordt binnenkort gepost. Volg Rolf op Craving Coherence voor Engelstalige posts - over meer dan de onderwerpen uit de podcast. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hoewel ‘de comfortzone’ geen wetenschappelijke term is, weten we intuïtief allemaal wat ermee wordt bedoeld. Het is die mentale ruimte waarin je je veilig, vertrouwd en ontspannen voelt. Toch worden we allemaal aangemoedigd dit comfortabele gevoel op te geven om ongemak te ervaren. Daar zou de ruimte liggen voor persoonlijke groei. In deze aflevering bespreken we wat wetenschappelijk onderzoek ons kan vertellen over (het verlaten van) de comfortzone en hoor je welke situaties ons uit onze comfortzone halen.  Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek geschreven en gespeeld door Rolf ZwaanBronnenBandura, A. (1978). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioral change. Advances in Behaviour Research and Therapy, 1(4), 139-161. https://doi.org/10.1016/0146-6402(78)90002-4Bjork, R.A., & Bjork, E.L. (2011). Desirable difficulties in learning.Bjork, R. A., & Bjork, E. L. (2020). Desirable difficulties in theory and practice. Journal of Applied Research in Memory and Cognition, 9(4), 475-479. Dweck, C.S. (2006). Mindset: The new psychology of success.Heller, A.S., Shi, T.C., Ezie, C.E.C. et al. Association between real-world experiential diversity and positive affect relates to hippocampal–striatal functional connectivity. Nature Neuroscience, 23, 800–804 (2020). https://doi.org/10.1038/s41593-020-0636-4Kashdan, T. B., & Rottenberg, J. (2010). Psychological flexibility as a fundamental aspect of health. Clinical psychology review, 30(7), 865–878. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2010.03.001Kiknadze, N.C., & Leary, M.R. (2021). Comfort zone orientation: Individual differences in the motivation to move beyond one's comfort zone. Personality and Individual Differences, 181. https://doi.org/10.1016/j.paid.2021.111024Yerkes, R.M., & Dodson, J.D. (1908). The Relation of Strength of Stimulus to Rapidity of Habit Formation. Journal of Comparative Neurology & Psychology, 18, 459–482. https://doi.org/10.1002/cne.920180503In deze aflevering refereren we aan de volgende eerdere afleveringen: Waarom praten we (niet) met vreemden? (37) en Er zit iets tussen je tanden (75). Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier op Rolfs Nederlandse blog. De samenvatting van deze aflevering wordt binnenkort gepost. Volg Rolf op Craving Coherence voor Engelstalige posts - over meer dan de onderwerpen uit de podcast. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In deze seizoensafsluiting - de laatste aflevering voor de zomervakantie - komen verschillende onderwerpen kort aan bod. Uiteraard hebben we het over vakantie, maar ook bespreken we ons eigen onderzoek dat we recent op een congres hebben gepresenteerd. Zo gaat Rolf in op de vraag of (en hoe) we met framing mensen meer kunnen laten geloven in complotverklaringen voor gebeurtenissen. Anita bespreekt onderzoek naar ‘kort door de bocht denken’ bij het verwerken van vaccinatie-gerelateerde informatie. Onderwerpen waarover we nog lang niet zijn uitgepraat, dus na de zomervakantie zijn we gewoon weer terug.Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek geschreven en gespeeld door Rolf ZwaanIn deze aflevering refereren we aan de volgende eerdere afleveringen: Complotverhalen (9) en Kort door de bocht denken (11). Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier op Rolfs Nederlandse blog. De samenvatting van deze aflevering wordt binnenkort gepost. Volg Rolf op Craving Coherence voor Engelstalige posts - over meer dan de onderwerpen uit de podcast. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Een van de bekendste visuele illusies is de Müller-Lyer-illusie: twee horizontale lijnen met aan de uiteinden pijlen die naar binnen of naar buiten wijzen. De lijnen zijn precies even lang, maar zo zien we dat niet — en daarom spreken we van een illusie. Hoewel deze illusie al in 1889 werd ontdekt, weten we nog steeds niet precies hoe ze ontstaat. Wel zijn er invloedrijke studies die beweren dat de cultuur waarin je opgroeit bepaalt of je gevoelig bent voor deze illusie. Maar is dat echt zo? In deze aflevering bespreken we een recent artikel dat dit bewijs opnieuw onder de loep neemt en nieuw onderzoek presenteert waaruit blijkt dat visuele illusies misschien wel universele perceptuele processen zijn. Zo blijken zelfs guppy's vatbaar te zijn voor de Müller-Lyer-illusie. Hoe dat precies zit, hoor je in deze aflevering.Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek geschreven en gespeeld door Rolf ZwaanBronnenAmir, D., & Firestone, C. (2025). Is visual perception WEIRD? The Müller-Lyer illusion and the cultural byproduct hypothesis. Psychological Review. https://doi.org/10.1037/rev0000549Fodor, J.A. (1983). Modularity of Mind: An Essay on Faculty Psychology. Cambridge, MA: MIT Press.Pylyshyn, Z.W. (1984). Computation and Cognition: Toward a Foundation for Cognitive Science Cambridge,MA: MIT Press.In deze aflevering refereren we aan de volgende eerdere aflevering: Kort door de bocht denken (11). Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier op Rolfs Nederlandse blog. De samenvatting van deze aflevering wordt binnenkort gepost. Volg Rolf op Craving Coherence voor Engelstalige posts - over meer dan de onderwerpen uit de podcast. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Wat zie je voor je als je denkt aan een appel? Een simpele vraag, met een simpel antwoord. Zou je denken. Maar hoewel de meeste mensen een standaard rode of groene appel voor zich zien, ziet een deel van de bevolking helemaal niets. Zij zien ook geen beelden voor zich wanneer zij een verhaal lezen, of wanneer zij herinneringen ophalen aan een gebeurtenis in het verleden. Dit onvermogen om mentale beelden op te roepen heet afantasie. In deze aflevering gaan we in op wat afantasie is, wat de voor- en nadelen zijn van afantasie (ja, er zijn voordelen!) en hoe je kunt onderzoeken of je zelf afantasie hebt. Veel mensen met afantasie weten namelijk helemaal niet dat ze dat hebben. Ook bespreken we lopend onderzoek naar afantasie waaraan elke luisteraar mee kan doen. Heb je daar interesse in, kopieer dan deze link: https://erasmusuniversity.eu.qualtrics.com/jfe/form/SV_6QMW6F2yiP5qYwS.Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek geschreven en gespeeld door Rolf ZwaanBronnenAphantasia NetworkKay, L., Keogh, R., & Pearson, J. (2024). Slower but more accurate mental rotation performance in aphantasia linked to differences in cognitive strategies. Consciousness and Cognition, 21. https://doi.org/10.1016/j.concog.2024.103694.Chang S; Zhang X; Cao Y; Pearson J; Meng M, 2025, 'Imageless imagery in aphantasia revealed by early visual cortex decoding', Current Biology, 35, pp. 591 - 599.e4, http://dx.doi.org/10.1016/j.cub.2024.12.012Speed, L.J., Eekhof, L.S., &  Mak, M. (2024). The role of visual imagery in story reading: Evidence from aphantasia. Consciousness and Cognition, 118, 103645,https://doi.org/10.1016/j.concog.2024.103645.Zeman, A. (2024). Aphantasia and hyperphantasia: Exploring imagery vividness extremes. Trends in Cognitive Sciences, 28(5), 467-480.  Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In onze complexe wereld moeten we vaak vertrouwen op experts. Dat doen we lang niet altijd en dat kan tot problemen leiden. Maar blind vertrouwen op experts doet dat ook. Dat geldt vooral wanneer experts zich uitspreken over morele zaken. In deze aflevering bespreken we de gevaren van een (te) groot vertrouwen in experts. And for something completely different: ook John Cleese komt nog even voorbij.Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek geschreven en gespeeld door Rolf ZwaanBronnenWorsnip, A., Lane, D., Pratt, S., Napolitano, M. G., Gray, K., & Greene, J. A. (2025). Authority or autonomy? Philosophical and psychological perspectives on deference to experts. Philosophical Psychology, 1–36. https://doi.org/10.1080/09515089.2025.2475138In deze aflevering refereren we aan de volgende eerdere aflevering: Zelf onderzoek doen? Waarom we toch niet zonder experts kunnen (129). Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier op Rolfs Nederlandse blog. De samenvatting van deze aflevering wordt binnenkort gepost. Volg Rolf op Craving Coherence voor Engelstalige posts - over meer dan de onderwerpen uit de podcast. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

We moeten meer bewegen tegen overgewicht, niet meer vliegen voor het klimaat en geen wegwerpplastic gebruiken om de oceanen schoon te houden. Allemaal voorbeelden van gedragsveranderingen waarmee we als individu ons steentje bij kunnen dragen aan het aanpakken van grote maatschappelijke problemen. De effecten van dergelijke veranderingen zijn over het algemeen klein, en dus hoor je steeds vaker een roep om veranderingen op grotere schaal. Waarom worden bedrijven niet aangepakt die willens en wetens spelen met onze gezondheid, die investeren in fossiele brandstoffen en meer producten maken dan we ooit met zijn allen zouden willen hebben (laat staan écht nodig hebben)? Over dit onderwerp maakten we eerder een aflevering. We bespraken daarin wetenschappelijk onderzoek waarin wordt onderbouwd dat een focus op acties van het individu succesvolle oplossingen voor o.a. obesitas, klimaatverandering, en wegwerpplastic in de weg zit. Ze leiden namelijk af van veranderingen van het systeem waarin we leven (tot grote vreugde van bedrijven die blij zijn met de status quo) en juist dat soort veranderingen zijn nodig om de hedendaagse problemen het hoofd te bieden. Aangezien dit onderwerp nog altijd relevant is, vandaag een herhaling.Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier op Rolfs Nederlandse blog. De samenvatting van deze aflevering wordt binnenkort hier gepost. Volg Rolf op Craving Coherence voor Engelstalige posts - over meer dan de onderwerpen uit de podcast.Onderzoek: Dr. Anita Eerland, prof.dr. Rolf ZwaanPresentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenChater N, Loewenstein G. (2023) The i-frame and the s-frame: How focusing on individual-level solutions has led behavioral public policy astray. Behavioral and Brain Sciences, 46, e147: 1–84. doi:10.1017/ S0140525X22002023Artikel sugar tax in de Los Angeles Times: https://www.latimes.com/archives/la-xpm-2010-feb-07-la-na-soda-tax7-2010feb07-story.htmlArtikel 10 jaar Stoptober: https://www.ad.nl/binnenland/sinds-stoptober-zijn-al-ruim-600-000-mensen-van-sigaret-af-je-sleept-elkaar-er-doorheen~acab969e/ Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Als je vraagt aan mensen hoeveel procent van de Amerikaanse bevolking zwart is, hoor je vaak percentages rond de 30-40%. Mensen zijn meestal verbaasd te horen dat deze minderheidsgroep slechts 14% van de bevolking uitmaakt. We overschatten met zijn allen systematisch de grootte van minderheidsgroepen. Dit zou komen door angst voor of (te) weinig interacties met deze groep en leiden tot een negatieve houding ten opzichte van de groep. Maar klopt dat wel? In deze aflevering bespreken we onderzoek dat de manier waarop we schattingen maken - niet alleen van minderheidsgroepen - onder de loep neemt. Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek geschreven en gespeeld door Rolf ZwaanBronnenGuay, B., Marghetis, T., Wong, C., & Landy, D. (2025). Quirks of cognition explain why we dramatically overestimate the size of minority groups. Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America, 122 (14), e2413064122, https://doi.org/10.1073/pnas.2413064122In deze aflevering refereren we aan de volgende eerdere afleveringen: Kort door de bocht denken (11) en Vooroordelen over onszelf en anderen (64). Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier op Rolfs Nederlandse blog. De samenvatting  van aflevering 130 met tips vind je hier. De samenvatting van deze aflevering wordt binnenkort gepost. Volg Rolf op Craving Coherence voor Engelstalige posts - over meer dan de onderwerpen uit de podcast. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Deze korte, speciale Paasaflevering is geboren uit politieke actualiteit. Een recente uitspraak van Pieter Omtzigt suggereerde dat psychologie eigenlijk gewoon “praten met mensen” is, en dus prima in het Nederlands kan. Maar wat zegt dat eigenlijk over het beeld van psychologie als wetenschap? En waarom is zo’n uitspraak niet alleen onjuist, maar ook schadelijk?In deze aflevering duiken we in drie kernvragen:Is psychologie praten met mensen?Kan psychologie gewoon in het Nederlands?Wat is stereotypering en waarom is die schadelijk?We bespreken hoe psychologisch onderzoek écht werkt—van reactietijden tot hersenactiviteit, van taalpatronen tot wiskundige modellen—en waarom het beeld van “een beetje praten” de wetenschap tekortdoet.Ook leggen we uit waarom Engels de voertaal is in de internationale psychologie, en waarom samenwerking over grenzen essentieel is.Tot slot gaan we in op het bredere probleem van desinformatie en anti-wetenschappelijke houding in het publieke debat—en waarom we daar juist nu alert op moeten zijn. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Naast de stereotiepe complotdenker is er de zogenaamde empirische complotdenker, die veel waarde hecht aan eigen observaties. Zo leidt het zien van een duidelijke, rechte horizon op het strand, tot vertrouwen in het idee dat de aarde een platte koek is. Een interessante vraag is wat er gebeurt als deze mensen nieuwe observaties doen die tegenstrijdig zijn met hun idee. Met het doel dat te onderzoeken is een aantal Flat Earthers én ‘ronde aarde mensen’ afgelopen december naar Antarctica afgereisd om te kijken of de zon daar inderdaad niet ondergaat. Hebben flat earthers na deze expeditie hun mening aangepast? En hoe gemakkelijk passen wetenschappers hun mening aan? Je hoort het in deze aflevering. Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenMunro, D. (2024). Conspiracy theories, epistemic self-identity, and epistemic territory. Synthese, 203(113). https://doi.org/10.1007/s11229-024-04541-yCraving Coherence, Substack Rolf Zwaan (inclusief link naar blog post Mickey Inzlicht)In deze aflevering refereren we aan de volgende eerdere afleveringen: Puzzels, WIDM en QAnon (3), Complotdenkers: Wappies of snappier (76). Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier op Rolfs Nederlandse blog. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hoewel het over het algemeen een goed idee is als mensen zelf kennis vergaren en kritisch denken, vertrouwen we in het dagelijks leven continu op experts. Zo vertrouw je erop dat de auto waarin je rijdt goed in elkaar zit, dat je huis blijft staan in een storm en dat je medicijnen doen wat ze moeten doen. Onze wereld zit zo complex in elkaar, dat we niet zonder (vertrouwen in) experts kunnen. Maar wat maakt iemand eigenlijk een expert en hoe weten we welke experts we zouden moeten vertrouwen? Je hoort het in deze aflevering.Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek geschreven en gespeeld door Rolf ZwaanBronnenWorsnip, A., Lane, D., Pratt, S., Napolitano, M. G., Gray, K., & Greene, J. A. (2025). Authority or autonomy? Philosophical and psychological perspectives on deference to experts. Philosophical Psychology, 1–36. https://doi.org/10.1080/09515089.2025.2475138In deze aflevering refereren we aan de volgende eerdere aflevering: Hoe minder kennis, hoe stelliger (44). Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

We doen het gemiddeld 10 keer per week. Liegen. Soms een leugentje om bestwil (‘Nee, ik vind het prima om thuis te blijven’), soms om persoonlijke informatie geheim te houden (‘Ik zit niet op Instagram’). Maar wat zien we eigenlijk als liegen? Wat zijn (nog meer) redenen om te liegen? En met welke methoden proberen we leugens te detecteren (en hoe goed werken die)? In deze aflevering bespreken we wat we weten over liegen op basis van wetenschappelijk onderzoek, van filosofische inzichten tot neurologische studies (en alles daartussenin).Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenBrennen, T., & Magnussen, S. (2023). Lie detection: What works? Current Directions in Psychological Science, 32(5), 395-401. https://doi.org/10.1177/09637214231173095Reins, L.M. & Wiegmann, A. (2021), Is lying bound to commitment? Empirically investigating deceptive presuppositions, implicatures, and actions. Cognitive Science, 45: e12936. https://doi.org/10.1111/cogs.12936https://www.psychologytoday.com/us/blog/finding-a-new-home/202207/research-reveals-the-most-common-reasons-people-liehttps://mindlabneuroscience.com/lying-exploring-the-neuroscience-behind-it/In deze aflevering refereren we aan de volgende eerdere afleveringen: Bullshit (7), Donald Trump begrijpen (20), Er zit iets tussen je tanden (75), en Limburgers begrijpen (114). Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Dit is een herhaling van aflevering 94, een van onze favoriete afleveringen. Vooral bedoeld voor onze nieuwe luisteraars, maar ook voor wie hem nog niet eerder heeft gehoord of hem nog een keer zou willen horen. Zeker in de roerige tijd waarin we nu leven is het belangrijk om goede gesprekken te (kunnen) voeren.We kletsen heel wat af met z’n allen en daardoor zou je haast vergeten hoe complex het voeren van een gesprek eigenlijk is. In deze aflevering gaan we dieper in op de functie van stiltes laten vallen tijdens een gesprek en het gebruik van de woorden ‘uh’ en ‘um’ (en het verschil daartussen). Tot slot gaan we in op een recent artikel waarin een groot aantal regels is opgesteld voor het voeren van een goed gesprek over een beladen onderwerp, de politiek. Want hoe moeilijk ook, het wordt pas echt lastig als we dit soort gesprekken niet meer zouden voeren. Onderzoek: Dr. Anita Eerland, prof.dr. Rolf ZwaanPresentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenClark, H.H., & Fox Tree, J.E. (2002) Using uh and um in spontaneous speaking. Cognition, 84, 73-111.Pickering, M.J. & Garrod, S. (2004). Toward a mechanistic psychology of dialogue. Behavioral and Brain Sciences, 27,169-190.Artikel Onze TaalArtikel VolkskrantEen compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen is hier te vinden. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Om je eigen persoonlijkheid te weten te komen, kun je een (online) test doen, of iemand bevragen die jou goed kent. Maar wetenschappers hebben recent ontdekt dat AI op basis van je gedrag op sociale media even goed jouw persoonlijkheid kan inschatten. De kennis over jouw persoonlijkheid wordt vervolgens gebruikt om je gepersonaliseerde berichten te laten zien, ook wel microtargeting genoemd. Hoe goed werkt microtargeting en waarom is het een probleem? En telt een gewaarschuwd mens voor twee? Je hoort het in deze aflevering van Drang Naar Samenhang. Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenCarrella, F., Simchon, A., Edwards, M., & Lewandowsky, S. (2025). Warning people that they are being microtargeted fails to eliminate persuasive advantage. Communications Psychology, 3 (15).. https://doi.org/10.1038/s44271-025-00188-8Simchon, A., Sutton, A., Edwards, M., & Lewandowsky, S. (2023). Online reading habits can reveal personality traits: Towards detecting psychological microtargeting. PNAS Nexus, 2(6), https://doi.org/10.1093/pnasnexus/pgad191Youyou, W., Kosinski, M., & Stillwell, D. (2015). Computer-based personality judgments are more accurate than those made by humans. Proceedings of the National Academy of Sciences, 112(4), 1036-1040.Zarouali, B., Dobber, T., De Pauw, G., & de Vreese, C. (2022). Using a personality-profiling algorithm to investigate political microtargeting: assessing the persuasion effects of personality-tailored ads on social media. Communication Research, 49(8), 1066-1091.Online persoonlijkheidstestEen compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Als het je maar niet lukt om af te vallen, minder aankopen te doen of vaker vlees te laten staan, zou dat vooral aan jezelf liggen. Je bent niet succesvol in het veranderen van je gedrag, omdat je onvoldoende zelfcontrole hebt. Dat blijkt echter maar een deel van het verhaal. Onze omgeving is vaak ook zo ingericht dat deze ons niet helpt om ons gedrag te veranderen. Ongezonde snacks zijn vaak goedkoop en makkelijk verkrijgbaar, producten zijn goedkoop en snel gekocht en het aanbod en de prijs van vleesvervangers laat nog te wensen over. Het aanpassen van onze omgeving - door onszelf of door anderen - kan ons helpen meer zelfcontrole uit te oefenen. Wij doken de studio in om deze nieuwe inzichten op het gebied van zelfcontrole te bespreken.Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenHofmann, W. (2024). Going beyond the individual in self-control research. Nature Reviews Psychology, 3, 56-66. https://doi.org/10.1038/s44159-023-00256-yEen compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Een nieuw en gevaarlijk virus waart rond. Je kunt je hier tegen beschermen met een vaccin. Om mensen te overtuigen zich in te laten inenten kun je ervoor kiezen om je te richten op het benoemen van de voordelen van het vaccin, of op de nadelen van het niet nemen van het vaccin. Als zender van de boodschap heb je hier een keuze en de keuze die je maakt wordt framing genoemd. Framing is een fenomeen dat in veel verschillende onderzoeksvelden en contexten wordt onderzocht. Wat weten we op basis van al die onderzoeken over de effecten van framing? Hoe komen die effecten tot stand? En hoe kun je zelf je bericht het beste verpakken als je mensen wilt beïnvloeden? We bespreken het allemaal in deze aflevering van Drang naar Samenhang.Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenFlusberg, S.J., Holmes, K.J., Thibodeau, P.H., Nabi, R.L., & Matlock, T. (2024). The psychology of framing: How everyday language shapes the way we think, feel, and act. Psychological Science in the Public Interest, 25(3), 105-161. DOI: 10.1177/15291006241246966Sibo Kanobana over de veranderende betekenis van woorden in taal, Universiteit van NederlandEen compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

December, een maand van gezelligheid, lichtjes in het donker en samenzijn. Maar ook een maand waarin we druk zijn met het kopen, geven en ontvangen van cadeautjes. Waar komt die traditie vandaan? Wat zijn de effecten van het geven van cadeautjes? En hoe is het om ze te ontvangen? Ook hebben we in deze laatste aflevering van het jaar wat tips voor wie nog druk op zoek is naar het ultieme kerstcadeau. Zelf zouden we heel blij worden van een goede beoordeling op Spotify of ApplePodcasts. Fijne feestdagen! Wil je meer weten over de psychologie van feestdagen? Luister dan ook (nog een keer) naar aflevering 50! Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenAknin, L.B, Dunn, E.W., Proulx, J., Lok, I., & Norton, M.I. (2020). Does spending money on others promote happiness?: A registered replication report. Journal of Personality and Social Psychology, 119(2), e15-e26.Baskin, E., Wakslak, C.J., Trope, J., & Novemsky, N. (2014). Why feasibility matters more to gift receivers than to givers: A construal-level approach to gift giving. Journal of Consumer Research, 41(1), 169–182. https://doi-org.eur.idm.oclc.org/10.1086/675737Novotny, A. (2022). What happens in your brain when you give a gift? Park, S., Kahnt, T., Dogan, A. et al. (2017). A neural link between generosity and happiness. Nature Communications, 8, 15964. https://doi.org/10.1038/ncomms15964Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In deze aflevering verkennen we de fascinerende wereld van accenten. Van de invloed van een accent op hoe je wordt gezien tot de charme van een zangerig Italiaans of het prestige van Algemeen Nederlands – het komt allemaal voorbij. We bespreken hoe accenten ontstaan, welke vooroordelen eraan kleven, hoe de media hier handig gebruik van maken en hoe een accent kan bijdragen aan culturele trots en persoonlijke identiteit.Of je nu trots bent op je accent of het probeert af te leren, het blijft een belangrijk deel van je identiteit. Luister naar deze aflevering en ontdek hoe accenten ons dagelijks leven beïnvloeden!Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenBoduch-Grabka, K., & Lev-Ari, S. (2021). Exposing individuals to foreign accent increases their trust in what nonnative speakers say. Cognitive Science, 45:e13064. https://doi:10.1111/cogs.13064Grondelaers, S., van Hout, R., & van Gent, P. (2019). Re-evaluating the Prestige of Regional Accents in Netherlandic Standard Dutch: The Role of Accent Strength and Speaker Gender. Journal of Language and Social Psychology, 38(2), 215-236. https://doi.org/10.1177/0261927X18810730Grondelaers, S., van Hout, R., & van der Harst, S. (2015). Subjective accent strength perceptions are not only a function of objective accent strength. Evidence from Netherlandic Standard Dutch. Speech Communication, 74, 1-11. https://doi.org/10.1016/j.specom.2015.07.004.Khattat, T., Gutierrez, J., Tovar, E., Yang, G., Jackson, A., & Maldonado, E. (April 15, 2024). Language ideologies in animated films: Why does that character sound like that? Languaged Life. Nejjari, W., Gerritsen, M., van Hout, R., & Planken, B. (2020) Where does a ‘foreign’ accent matter? German, Spanish and Singaporean listeners’ reactions to Dutch-accented English, and standard British and American English accents. PLoS ONE, 15(4): e0231089. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0231089Rice, P. (February 2, 2006). Linguistic profiling: The sound of your voice may determine if you get that apartment or not. Washington University, Newsroom. Geluidsfragment Marciano Vink en Mario Been: https://www.youtube.com/watch?v=MtcTGy7oJas&ab_channel=ESPNNL.Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Online spelletjes met je vrienden, korte filmpjes van onbekenden en de nieuwste aflevering van je favoriete serie. Het aanbod van entertainment via digitale media is groter en toegankelijker dan ooit. Je zou denken dat we ons daardoor geen seconde meer hoeven te vervelen. Niets blijkt echter minder waar. We vervelen ons juist steeds vaker en lopen het risico om een chronisch gevoel van verveling te ontwikkelen. Waarom dit erg is en op welke manieren digitale media verveling juist verergeren in plaats van verminderen bespreken we in deze aflevering. Daarnaast duiken we in de wondere wereld van het organiseren van je besteklade.Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronTam, K.Y.Y., & Inzlicht, M. (2024). People are increasingly bored in our digital age. Communications Psychology, 2, 106. https://doi.org/10.1038/s44271-024-00155-9Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier. Mocht je mee willen doen aan het onderzoek naar de besteklade, geef dan je indeling door via drangcast@gmail.com. We zijn benieuwd! Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Het is 15 augustus 1971, nabij San Francisco, California, worden twaalf jonge mannen in de boeien geslagen en door de politie van Stanford afgevoerd naar Stanford County Jail. Nadat ze zijn ontluisd, krijgen ze gevangeniskleding met daarop een nummer, hun nieuwe naam. Twaalf andere jonge mannen, allemaal in een kakikleurig uniform met zonnebril en wapenstok bewaken de gevangenen. Gedurende twee weken zal het gedrag van deze 24 mannen in het kader van de wetenschap in de gaten worden gehouden. Althans, dat was de bedoeling. Op dag zes werd deze wereldberoemde studie noodgedwongen afgebroken. Al vrij snel zijn er kritische geluiden te horen. De studie zou niet ethisch zijn, de resultaten frauduleus en niet repliceerbaar. In deze aflevering bespreken we de opzet van, de fascinatie met en de (niet malse) kritiek op het Stanford Prison Experiment. Presentatie: Rolf Zwaan & Anita EerlandMuziek: Rolf ZwaanBronnenClark, H.H., Richard J. Gerrig, R.J. (1983). Understanding old words with new meanings. Journal of Verbal Learning and Verbal Behavior, 22(5), 591-608. https://doi.org/10.1016/S0022-5371(83)90364-X.Le Texier, T. (2019). Debunking the Stanford Prison Experiment. American Psychologist, 74,823-839. http://dx.di.org/10.1037/amp0000401Zimbardo, P., & Haney C. (2020). Continuing to Acknowledge the Power of DehumanizingEnvironments: Responding to Haslam et al. (2019) and Le Texier (2019). AmericanPsychologist, in press. https://www.researchgate.net/publication/340470915_Continuing_to_acknowledge_the_power_of_dehumanizing_environments_Comment_on_Haslam_et_al_2019_and_Le_Texier_2019Reactie Le Texier op Zimbardo & Haney (2020) https://www.letexier.org/?The-SPE-Remains-Debunked-A-Reply-to-Zimbardo-and-Haney-2020Meer over het Stanford Prison ExperimentOfficiele website: https://exhibits.stanford.edu/speDas Experiment (Duitse film uit 2001 van Oliver Hirschbiegel over het Stanford Prison Experiment): https://www.imdb.com/title/tt0250258/The Stanford Prison Experiment (Amerikaanse remake): https://www.prisonexp.org/movieTrailer documentaire National Geographic: https://www.youtube.com/watch?v=igUQwX6vZRUEen compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier.  Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.