Discover
Podcasty Muzeum Powstania Warszawskiego
Podcasty Muzeum Powstania Warszawskiego
Author: 1944pl
Subscribed: 16Played: 179Subscribe
Share
© 1944pl
Description
Opowieści o Powstaniu Warszawskim ukazana we wspomnieniach jego bohaterów i świadków, a także ich potomków. Wejdź do wyjątkowego świata „historii mówionej”.
Nowe odcinki podcastów w poniedziałki o 12:00!
Nowe odcinki podcastów w poniedziałki o 12:00!
67 Episodes
Reverse
Stanisław Brzosko ps. Socha był dowódcą 2. kompanii batalionu „Kiliński”. Walczył w Śródmieściu Północnym. Brał udział we wszystkich sześciu atakach na budynek PAST-y. Po kapitulacji jeniec Stalagu IV B/H Zeithain, następnie Oflagu II D/z Gross Born, Stalagu X B Sandbostel i Oflagu X C Lübeck. Po wyzwoleniu wrócił do Warszawy. Rozmowy w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadzili Mateusz Weber i Marek Miller 15 lipca 2006 roku i 16 marca 2012 roku.
Włodzimierz Leo ps. Bawół był żołnierzem batalionu „Odwet II”. Po przejściu do Śródmieścia walczył w Oddziale Osłonowym WZW. Uczestniczył w osłonie placówek WZW, konwojowaniu jeńców niemieckich, w walkach obronnych na linii Nowego Światu, a we wrześniu 1944 roku w obronie ruin Poczty Głównej na pl. Napoleona przy ul. Wareckiej. Po kapitulacji jeniec Stalagu X B Sandbostel, w grudniu 1944 roku przeniesiony do Stalagu XVIII C Markt-Pongau. Po wojnie był lekarzem. Rozmowę w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadziła 13 maja 2005 roku Magdalena Miązek.
Zbigniew Dębski ps. Zbych był dowódcą drużyny „Junior”w batalionie „Kiliński”. Walczył w Śródmieściu Północnym. Brał udział w atakach na gmach Poczty Głównej przy pl. Napoleona. Uczestniczył także w ataku na gmach PAST-y przy ul. Zielnej. Po zakończeniu walki został wytypowany, wraz z Teodorem Karczewskim „Orem” oraz Stanisławem Zielaskowskim „Wiązem”, do umieszczenia na szczycie gmachu biało czerwonej flagi narodowej. Po kapitulacji jeniec Stalagu IV-B Mühlberg, a po nim Stalagu XI-A Altengrabow. Po wojnie podjął służbę jako dowódca kompanii polskich oddziałów wartowniczych przy armii USA. Po powrocie do Polski rozpoczął studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Toruńskiego.Rozmowę w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadziła Iwona Brandt 29 maja 2006 roku
Barbara Matys-Wysiadecka ps. Baśka–Bomba służyła w Kobiecych Patrolach Minerskich Kedywu. Podczas Powstania pełniła funkcję minerki. Brała udział w walkach o budynek PAST-y, gdzie założyła ładunek wybuchowy. Po kapitulacji jeniec Stalagu IV. Po powrocie do Polski w maju 1945 roku podjęła pracę pielęgniarki. Rozmowę w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadził Marek Miller 15 czerwca 2012 roku.
Dżennet Połtorzycka-Stampf’l była dziennikarką i pisarką. Podczas Powstania w służbach pomocniczych na Muranowie, Starym Mieście i Żoliborz. Po wojnie była związana zawodowo z Polskim Radiem i Telewizją Polską. Współtworzyła powieść radiową „Matysiakowie”. Rozmowę w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadziła Barbara Pieniężna 24 maja i 7 czerwca 2013 roku.
Dżennet Połtorzycka-Stampf’l była dziennikarką i pisarką. Podczas Powstania w służbach pomocniczych na Starym Mieście i Żoliborzu. Po wojnie była związana zawodowo z Polskim Radiem i Telewizją Polską. Współtworzyła powieść radiową „Matysiakowie”. Rozmowę w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadziła Barbara Pieniężna 24 maja 2013 roku.
Lubomir Tomaszewski ps. Lubomir był artystą malarzem, rzeźbiarzem oraz projektantem porcelany. Podczas Powstania Warszawskiego żołnierz Batalionu „Oaza”. Walczył na Mokotowie. Po kapitulacji jeniec Stalagu XI A Altengrabow. Pracę artystyczną rozpoczął w latach 50. w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego. Z tego okresu pochodzą porcelanowe figurki, z których zasłynął. Od 1966 roku mieszkał w Nowym Jorku w Stanach Zjednoczonych. Był współtwórcą nowego kierunku w sztuce – emocjonalizmu.Rozmowę w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadził Jan Radziukiewicz 9 grudnia 2013 roku.
Krystyna Zachwatowicz-Wajda ps. Czyżyk jest historyczką sztuki oraz scenografką teatralną i filmową. Podczas Powstania była łączniczką Harcerskiej Poczty Polowej w Śródmieściu Południowym. Po wojnie ukończyła Liceum Sztuk Plastycznych w Warszawie, Uniwersytet Jagielloński oraz krakowską Akademię Sztuk Pięknych. Od 1958 roku do lat 70. była związana z „Piwnicą pod Baranami”. Zagrała także w kilku filmach Andrzeja Wajdy. Rozmowę w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadziła Aleksandra Żaczek 30 marca 2006 roku.
Zdzisław Skwara ps. Zych był śpiewakiem operowym i pedagogiem. Podczas Powstania żołnierz Batalionu „Gozdawa”, walczył na Starym Mieście i w Śródmieściu Północnym. Po kapitulacji jeniec Stalagu XI B Fallingbostel. Po zakończeniu wojny absolwent i wieloletni nauczyciel Państwowej Szkoły Muzycznej II st. im. Józefa Elsnera w Warszawie. Członek-założyciel zespołu muzyki dawnej Canor Anticus, założyciel wydziału wokalnego oraz wieloletni nauczyciel śpiewu solowego Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. im. Andrzeja Krzanowskiego w Mławie.Rozmowę w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadził Jacek Staroszczyk 27 stycznia 2005 roku.
Zdzisław Skwara ps. Zych był śpiewakiem operowym i pedagogiem. Podczas Powstania żołnierz Batalionu „Gozdawa”, walczył na Starym Mieście i w Śródmieściu Północnym. Po kapitulacji jeniec Stalagu XI B Fallingbostel. Po zakończeniu wojny absolwent i wieloletni nauczyciel Państwowej Szkoły Muzycznej II st. im. Józefa Elsnera w Warszawie. Członek-założyciel zespołu muzyki dawnej Canor Anticus, założyciel wydziału wokalnego oraz wieloletni nauczyciel śpiewu solowego Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. im. Andrzeja Krzanowskiego w Mławie.Rozmowę w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadził Jacek Staroszczyk 27 stycznia 2005 roku.
Kazimierz Piechotka ps. Jacek był architektem. W konspiracji pracował w Wydziale Legalizacji przy wytwarzaniu fałszywych dokumentów. Podczas Powstania żołnierz plutonu „Agaton” batalionu „Pięść”. Przeszedł szlak bojowy przez Wolę i Stare Miasto, następnie kanałami do Śródmieścia. Na terenie Śródmieścia w plutonie osłony KG AK „Łącz 59”. Po kapitulacji jeniec Stalagu IV B Zeithain. Do Warszawy wrócił w 1945 roku. Po wojnie razem z żoną pracowali w „Miastoprojekcie”. W 1948 roku założyli spółkę autorską: Maria i Kazimierz Piechotkowie. Wspólnie zaprojektowali liczne budynki mieszkalne i usługowe m.in. na terenie warszawskich Bielan. We współpracy z prof. Janem Zachwatowiczem opracowali projekt odbudowy warszawskiej katedry św. Jana.Rozmowę w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadził 2 czerwca 2005 roku Tomasz Żylski.
Alina Janowska ps. Alina była aktorką teatralną, filmową i telewizyjną. Podczas Powstania Warszawskiego łączniczka batalionu „Kiliński” w Śródmieściu Północnym. Wyszła z Warszawy w ostatnim dniu Powstania i przedarła się do rodziców mieszkających w Tworkach. Zdobyła dużą popularność grając w pierwszych polskich filmach powojennych, zadebiutowała epizodem ulicznym w „Zakazanych piosenkach”. Rozmowę w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadziła Małgorzata Brama 12 grudnia 2008 roku.
Alina Janowska ps. Alina była aktorką teatralną, filmową i telewizyjną. Podczas Powstania Warszawskiego łączniczka batalionu „Kiliński” w Śródmieściu Północnym. Wyszła z Warszawy w ostatnim dniu Powstania i przedarła się do rodziców mieszkających w Tworkach. Zdobyła dużą popularność grając w pierwszych polskich filmach powojennych, zadebiutowała epizodem ulicznym w „Zakazanych piosenkach”. Rozmowę w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadziła Małgorzata Brama 24 października 2008 roku.
Olgierd Budrewicz ps. Konrad był dziennikarzem, varsavianistą i podróżnikiem. Podczas okupacji studiował na Wydziale Prawa Tajnego Uniwersytetu Warszawskiego i w konspiracyjnej Wyższej Szkole Dziennikarskiej. Podczas Powstania żołnierz zgrupowania „Żmija” na Żoliborzu, równocześnie współredagował powstańcze pismo „Dziennik Radiowy XXII Obwodu AK”. Po kapitulacji wyszedł z Warszawy z ludnością cywilną, następnie wyjechał do Krakowa. Po wojnie pracował w działach miejskich „Tygodnika Warszawskiego” i „Wieczoru Warszawy”. Następnie pracował jako dziennikarz „Słowa Powszechnego” i Agencji Prasowo-Informacyjnej (API). Od lat pięćdziesiątych wieloletni dziennikarz „Przekroju”. Współpracował z pismami „Stolica”, „Przegląd Kulturalny”, „Perspektywy”. Autor wielu reportaży zagranicznych wydanych w kilkudziesięciu książkach, programów telewizyjnych, scenariuszy i komentarzy do dokumentów filmowych. Twórca publicystyki poświęconej zagadnieniom polonijnym, przewodników, publikacji podróżniczych. Autor wydawnictw poświęconych historii i współczesności Warszawy, artykułów, felietonów, szkiców i esejów dotyczących tematyki varsavianistycznej. Jest także autorem wstępów do licznych albumów.Rozmowę w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadziła Alicja Waśniewska 6 września 2005 roku.
Józef Wiłkomirski ps. Szłom był dyrygentem ,wiolonczelistą i kompozytorem. Przed wojną rozpoczął naukę w Konserwatorium Muzycznym Heleny Kijeńskiej-Dobkiewiczowej w Łodzi. Naukę gry na wiolonczeli kontynuował w czasie okupacji niemieckiej. W Powstaniu Warszawskim żołnierz kompanii „Genowefa”, walczył w Śródmieściu Północnym. Po kapitulacji jeniec Stalagu X B Sandobostel. Po wojnie studiował w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Łodzi, a następnie w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Później występował w Filharmonii Łódzkiej i Operze Warszawskiej. Był dyrygentem w Państwowej Filharmonii w Krakowie, w Zespole Ludowym Pieśni i Tańca „Mazowsze”, jak i również w Państwowej Filharmonii w Poznaniu. Od końca lat 50-tych do początku lat 70-tych był dyrektorem i kierownikiem artystycznym Filharmonii w Szczecinie. W 1978 roku założył Filharmonię Sudecką w Wałbrzychu, której był dyrektorem do 2005 roku.Rozmowę w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadziła Krystyna Cedro-Ceremużyńska 27 listopada 2013 roku.
Elżbieta Zawacka ps. Zo wróciła do Warszawy w połowie lipca 1944 roku. Otrzymała przydział do służby w Szefostwie WSK. Po kapitulacji Powstania Warszawskiego wyszła z Warszawy z ludnością cywilną. Wyjechała do Krakowa, gdzie jej zadaniem było odbudowanie zerwanej łączności z Londynem. Po rozwiązaniu Armii Krajowej przez kilka miesięcy działała w Delegaturze Rządu na Kraj oraz Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość”. W latach 1946-48 była inspektorką w Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego, a później została nauczycielką w Łodzi, Toruniu i Olsztynie. 5 września 1951 roku została aresztowana przez funkcjonariuszy UB, po trudnym śledztwie została skazana na 10 lat więzienia. Na wolność wyszła 24 lutego 1955 roku. Powróciła do pracy w szkolnictwie, ucząc w szkołach w Sierpcu i Toruniu.
Elżbieta Zawacka ps. Zo w lutym 1943 roku jako emisariusz Komendanta Głównego AK gen. Roweckiego „Grota” wyruszyła do sztabu Naczelnego Wodza, pokonując w ciągu trzech miesięcy trasę Warszawa - Niemcy - Francja - Hiszpania - Gibraltar - Londyn. W londyńskim sztabie zdała gen. Władysławowi Sosnkowskiemu relację z sytuacji w okupowanym kraju, wpłynęła na Sztab Naczelnego Wodza i przedstawicieli rządu na uregulowanie praw kobiet-żołnierzy w Wojsku Polskim oraz starała się wpłynąć na usprawnienie łączności kurierskiej pomiędzy Warszawą a Londynem. Do Polski przerzucona samolotem w ramach operacji lotniczej „Neon 4”. Skakała ze spadochronem w nocy 9/10.09.1943 roku na placówkę odbiorczą „Solnica” - 7 km na południe od Grodziska Mazowieckiego. Jako jedyna kobieta znalazła się w elitarnym gronie 316 cichociemnych.
Elżbieta Zawacka ps. Zo była kurierką V Oddziału (Dowodzenie i Łączność) Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej (od lutego 1942 roku Armii Krajowej) w Wydziale Łączności Zagranicznej „Zagroda”. Działała na kierunku zachodnim, do 1944 roku ponad 100 razy przekraczając granicę Rzeszy. Na Zachód przewoziła meldunki i raporty Komendy Głównej ZWZ-AK, do Warszawy powracała z pocztą i pieniędzmi. W lutym 1943 roku jako emisariuszka Komendanta Głównego AK gen. „Grota” Roweckiego wyruszyła do sztabu Naczelnego Wodza, pokonując w ciągu trzech miesięcy trasę Warszawa - Niemcy - Francja - Hiszpania - Gibraltar - Londyn.
Elżbieta Zawacka ps. Zo we wrześniu 1939 roku była żołnierzem Kobiecego Batalionu Pomocniczej Służby Kobiet, uczestniczyła w obronie Lwowa. W konspiracji od października 1939 roku, zaprzysiężona 2 listopada 1939roku. Pod pseudonimem „Zelma” była jedną z organizatorek struktur Służby Zwycięstwu Polski na Śląsku. Pod koniec 1940 roku przeniesiona służbowo do Warszawy. Jako perfekcyjnie władająca językiem niemieckim została kurierką V Oddziału (Dowodzenie i Łączność) Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej (od lutego 1942 roku Armii Krajowej) w Wydziale Łączności Zagranicznej „Zagroda”. Działała na kierunku zachodnim, do 1944 roku ponad 100 razy przekraczając granicę Rzeszy. Na Zachód przewoziła meldunki i raporty Komendy Głównej ZWZ-AK, do Warszawy powracała z pocztą i pieniędzmi.
Bogdan Celiński ps. Wiktor był żołnierzem 2. kompanii batalionu „Zośka”. Od 1 sierpnia brał udział we wszystkich akcjach bojowych swojego plutonu. Uczestniczył w walkach na terenie getta, zdobyciu „Gęsiówki” i obronie cmentarzy wyznaniowych. Przeszedł szlak bojowy od Woli przez Stare Miasto i Śródmieście do Czerniakowa. Po nieudanym przebiciu batalionu do Śródmieścia wraz ze Stanisławem Lechmirowiczem ps. Czart decyduje się na przejście po wysadzonym w powietrze moście Poniatowskiego na wschodni brzeg Wisły. Po kilkunastogodzinnej ciężkiej wędrówce udaje im się osiągnąć praski brzeg. Do Warszawy powrócił w lutym 1945 roku i rozpoczął akcję ekshumacyjną poległych koleżanek i kolegów. W 1949 roku aresztowany przez MBP i skazany na 15 lat więzienia. Zwolniony na mocy amnestii w maju 1956 roku. Rozmowę w ramach Archiwum Historii Mówionej przeprowadził Sławek Turkowski 20 czerwca 2011 roku.























