The Ψ Podcast

Στο παρόν επεισόδιο παρουσιάζεται η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (OCD) μέσα από το ψυχαναλυτικό πρίσμα. Παρουσιάζονται τα διαγνωστικά κριτήρια του DSM-5 και τα δεδομένα επιπολασμού, ενώ αναδεικνύεται πώς οι ιδεοληψίες και οι καταναγκασμοί υπερβαίνουν την εικόνα μιας «ιδιορρυθμίας» και συνιστούν μια βαθιά ψυχική διεργασία. Εξερευνάται η ψυχοδυναμική κατανόηση της ιδεοψυχαναγκαστικής νεύρωσης και οι μηχανισμοί άμυνας που τη χαρακτηρίζουν. Μέσα από τρία κλινικά παραδείγματα, διερευνάται πώς η ΙΔΨ εκφράζει την εσωτερική πάλη του ανθρώπου με τον έλεγχο, την ενοχή και το αβέβαιο.

Το παρόν επεισόδιο πραγματεύεται τις όψεις και τα πρόσωπα του ναρκισσισμού, εξετάζοντας το φάσμα του ιδιαίτερα πολύπλοκου αυτού ψυχικού φαινομένου από τον υγιή έως τον κακοήθη ναρκισσισμό. Στο επεισόδιο αναλύονται οι τέσσερις βασικοί τύποι – ο Ανήθικος, ο Αντισταθμιστικός, ο Ερωτομανής και ο Ελιτιστής Ναρκισσιστής, με στόχο να κατανοηθεί ο τρόπος που συγκροτούνται, οι μηχανισμοί άμυνας που επιστρατεύουν και οι συνέπειες που έχουν στις διαπροσωπικές τους σχέσεις.Η ανάλυση επιχειρεί να φωτίσει τις διαφοροποιήσεις μεταξύ των εκφάνσεων του ναρκισσισμού, επισημαίνοντας τόσο τις λειτουργικές όσο και τις παθολογικές διαστάσεις του, καθώς και την ιδιαίτερη περίπτωση του κακοήθους ναρκισσισμού, όπου η αλαζονεία συνδυάζεται με σαδιστικά και αντικοινωνικά στοιχεία.

Στο παρόν επεισόδιο αναλύεται η συνεξαρτηση, το προφίλ του συνεξαρτητικού ατόμου και η δυναμική με την οποία αντιλαμβάνεται τις ανθρώπινες σχέσεις. Θα επιχειρήσω να παρουσιάσω πώς η ύπαρξη του συνεξαρτητικού ανθρώπου οργανώνεται γύρω από τις ανάγκες και τα συναισθήματα του άλλου, με αποτέλεσμα την απώλεια της ατομικότητας και της αυτονομίας. Η συνεξάρτηση παρουσιάζεται όχι απλώς ως ένα μοτίβο συμπεριφοράς, αλλά ως μια βαθύτερη ψυχολογική κατάσταση που συνδέεται με την αιτιολογία της, κυρίως το να μεγαλώνει κανείς με σημαντικούς άλλους οι οποίοι αντιμετώπισαν τον άνθρωπο ως προέκταση του εαυτού τους και φορέα ικανοποίησης των δικών τους επιθυμιών.

Η Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας (Borderline Personality Disorder - BPD) αποτελεί μία από τις πιο σύνθετες και πολύπλοκες διαταραχές προσωπικότητας. Σε παρόν επεισόδιο, επιχειρώ να περιγράψω με όσο το δυνατότερο κατανοητό τρόπο τα δυναμικά της Οριακής Διαταραχής Προσωπικότητας. Πιο συγκεκριμένα, θα μιλήσω για το πώς οργανώνεται ο ψυχισμός ενός ατόμου με ΟΔΠ, περιγράφοντας το πώς βιώνει τον εαυτό του, τους άλλους, καθώς και την και τον κόσμο στον οποίο ζει μέσα από ένα πρίσμα αστάθειας, έντονων συναισθημάτων και φόβου. Στο επεισόδιο περιγράφονται οι τρόποι με τους οποίους το άτομο σχετίζεται με τους άλλους (όπως και με τον θεραπευτή), οι οποίοι περιλαμβάνουν έντονη αμφιθυμία και φόβο εγκατάλειψης. Αναλύονται τα κυρίαρχα άγχη που βιώνει ένα άνθρωπος με ΟΔΠ καθώς και οι ρίζες του άγχους αυτού.Το επεισόδιο ολοκληρώνεται με συζήτηση γύρω από την αιτιολογία της ΟΔΠ, στον παρανομαστή της οποίας βρίσκεται η εγκατάλειψη, η παραμέληση και το τραύμα.

00:28 Τραύματα από τη μητέρα 02:46 Πώς ξεφεύγουμε από τη συνεξάρτηση 05:12 Ο ρόλος των ορίων στο παιδί 09:07 Αρχές που διέπουν τη ζωή 10:36 Κατάλληλη ηλικία για ψυχανάλυση 12:04 Πώς βοηθάμε κάποιον με κατάθλιψη 13:41 Βιβλία ψυχολογίας & φιλοσοφίας 15:02 Η αύξηση του ναρκισσισμού 16:53 Κατάθλιψη και σώμα 18:24 Τι είναι στοματική επιθετικότητα 19:54 PTSD από ναρκισσιστική σχέση 21:47 Μαζοχιστική έξαψη και παθολογία 24:55 Αντιμετώπιση μεγάλων αδικιών 27:09 Πορεία για να γίνεις ψυχαναλυτής 30:05 Εμμονή με ιερόδουλες 32:20 Δυσκολία με εποικοδομητική κριτική 34:52 Μητρικές & πατρικές λειτουργίες 36:43 Βρεφονηπιακοί σταθμοί από 3 μηνών 38:55 Ρόλος της διαδυκτικής σχέσης 42:37 Ψυχοδυναμική και υπαρξιακή προσέγγιση 45:23 Όταν ο θεραπευόμενος δεν μιλά 48:23 Θεραπεία με διαφορετικούς θεραπευτές 50:03 Αστοχίες της ψυχανάλυσης 54:24 Αυθεντία ή σιωπή στον θεραπευτή; 57:10 Ισορροπία ενδοσκόπησης και αυθορμητισμού 1:00:55 Διάρκεια ψυχαναλυτικής θεραπείας 1:03:45 Είναι η καλύτερη μορφή θεραπείας; 1:05:45 Ποια θεραπεία ταιριάζει σε τι; 1:07:12 Υπερβολικός χρόνος με το μωρό 1:08:57 Πόνοι ως κρίσεις πανικού; 1:10:57 Η αξία του "δεν ξέρω" 1:12:48 Σύγχρονα βιβλία ψυχολογίας & φιλοσοφίας 1:13:27 Υπερανάλυση και απραξία 1:15:12 Ένας γονιός και οι δύο ρόλοι 1:16:31 Στωική φιλοσοφία και ατομικισμός 1:20:52 Φιλοσοφικές ρίζες της ψυχοθεραπείας 1:23:04 Πώς διαχειριζόμαστε την κοινωνική αδικία 1:26:05 Το "πολύ ενδιαφέρον" στην αρχή 1:28:19 Αντιμετώπιση του φόβου της φθοράς 1:31:22 Ψυχολογία και μυθολογία

Αγαπητές φίλες και Την επόμενη εβδομάδα θα δημοσιεύσω ένα επεισόδιο Q & A. Παρακαλώ μη διστάσετε να γράψετε τις ερωτήσεις σας στην ενότητα των σχολίων κάτω από το βίντεο . Οι ερωτήσεις μπορεί να αφορούν θεματικές της ψυχολογίας, της ψυχαναλυτικής σκέψης, της φιλοσοφίας, της καθημερινής εμπειρίας ή/και ζητήματα που αναδύονται από τα προηγούμενα επεισόδια του podcast.Θα προσπαθήσω να απαντήσω σε όλες τις ερωτήσεις. Με εκτίμηση,Θοδωρής Παπαγαθονίκου

Το τραγικό γεγονός της σταύρωσης και του μαρτυρικού θανάτου του Ιησού Χριστού αποτελεί, κατά την άποψη μου, το κορυφαίο αρχέτυπο τραγωδίας στον Δυτικό πολιτισμό. Mε το παρόν επεισόδιο θα επιχειρήσω να παραθέσω ορισμένες σκέψεις σχετικά με την συμβολική σημασία της μεγάλης εβδομάδος. Θα προσπαθήσω να ερμηνεύσω τα γεγονότα κάθε μέρας μέσα από την ψυχολογική και ψυχαναλυτική σκοπιά και να εξετάσω το νόημα τους, το οποίο πιστεύω ότι εκτείνεται πέρα από την θεολογική τους διάσταση.

Με το παρόν επεισόδιο επιθυμώ να εκφράσω ορισμένες σκέψεις αναφορικά με την σειρά του Netflix, «Adolescence». Ήδη από τις πρώτες ημέρες μετά την εμφάνισή της στην πλατφόρμα, η τηλεθέαση της σειράς εκτοξεύτηκε στα ύψη καθιστώντας την ενδεχομένως μία από τις πιο δημοφιλείς και πολυσυζητημένες σειρές. Η συζήτηση γύρω από το Adolescence, ωστόσο, δεν περιορίστηκε γύρω από το σενάριο και την σκηνοθεσία, αλλά επεκτάθηκε στην εφηβική παραβατικότητα, την αιτιοπαθογένεια αυτής, καθώς τον ρόλο των γονέων και των διαφόρων θεσμών στην πρόληψη της. Λόγω της εκτεταμένης συζήτησης που λάβανε τα ζητήματα αυτά, τόσο με αφορμή, όσο και με παρανομαστή την εν λόγω σειρά, ο σκοπός του παρόντος επεισοδίου είναι να αναδείξει ορισμένες από τις υπεραπλουστεύσεις και γενικεύσεις που διατυπώθηκαν τις τελευταίες ημέρες και οι οποίες, κατά την άποψη μου, είναι επικίνδυνες, μα περισσότερο από όλα είναι αντιεπιστημονικές.

Με το παρόν επεισόδιο θα επιχειρήσω να πω μερικά πράγματα για ένα πολυσύνθετο φαινόμενο το οποίο εμφανίζεται συχνά στην ψυχοθεραπευτική εργασία, το οποίο ονομάζεται ερωτική μεταβίβαση. Η ερωτική μεταβίβαση είναι  από τα λίγα ζητήματα που προβηματίζουν ενδεχομένως στον ίδιο βαθμό τόσο τους θεραπευτές, όσο και τους θεραπευόμενους. Ο στόχος του επεισοδίου είναι να πω μερικά πράγματα για τι είναι  η ερωτική μεταβίβαση, ποια είναι η καταγωγή του φαινομένου αυτού, καθώς και να μοιραστώ ορισμένες σκέψεις για το τι είναι βοηθητικό να συμβαίνει όταν η ερωτική μεταβίβαση εμφανίζεται στην θεραπεία. Στην προσπάθεια μου να σκιαγραφήσω όσο το δυνατόν γλαφυρότερα τα δυναμικά της ερωτικής μεταβίβασης, θα αναφερθώ o   σε μία σκηνή του Πλατωνικού Συμποσίου: στην σκηνή όπου ο Αλκιβιάδης προσπαθεί να σαγηνεύσει τον Σωκράτη. Η σκηνή αυτή, κατά την άποψη μου, σκιαγραφεί με ιδιαίτερα γλαφυρό τρόπο τα δυναμικά της ερωτικής μεταβίβασης και ταυτόχρονα δίνει και πολύ σημαντικές πληροφορίες για το πως η μεταβίβαση αυτή χρειάζεται να εμπεριεχθεί από τον θεραπευτή.

Στο παρόν επεισόδιο επιχειρώ να σκιαγραφίσω το ψυχολογικό προφίλ μίας ναρκισσιστικής προσωπικότητας. Μέσα από την παρουσίαση και ανάλυση της ιστορικής και σοβαρά ναρκισσιστικής προσωπικότητας του Αλκιβιάδη, θα προσπαθήσω να περιγράψω τα δομικά χαρακτηριστικά της ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας. Η ναρκισσιστική οργάνωση προσωπικότητας χαρακτηρίζεται από έλλειψη ενσυναίσθησης και ενοχής, καθώς και απουσία της ικανότητα για αμοιβαία σύνδεση με τους άλλους. Ο ναρκισσιστής χαρακτηρίζεται από φθόνο, στοματική επιθετικότητα και ορισμένες φορές από απουσία ελέγχου παρορμήσεων. Η ανάγκη του ναρκισσιστικά οργανωμένου ανθρώπου να προσπαθεί να υποκαταστήσει την απουσία εσωτερικής αξίας με εξωτερικά επιτεύγματα μετατρέπει την ζωή του σε τραγωδία.

To παρόν επεισόδιο αφορά τους ανθρώπους που νιώθουν παγιδευμένοι σε μία ανυπόφορη πραγματικότητα, μια πραγματικότητα από την οποία επιθυμούν να απεγκλωβιστούν αλλά δεν τα καταφέρνουν. Το επεισόδιο είναι επηρεασμένο από την έλευση της νέας χρονιάς, η οποία φέρνει κάθε άνθρωπο σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό αντιμέτωπο με αυτό που είναι αυτή την στιγμή και αυτό που θα ήθελε να είναι στο μέλλον. Κατά αυτόν τον τρόπο, η άφιξη του νέου χρόνου φουντώνει μία γνώριμη και συνάμα μυστηριώδη σύγκρουση που φωλιάζει στην ψυχή του κάθε ανθρώπου: την σύγκρουση μεταξύ του «είναι» και του «γίγνεσθαι». Χρησιμοποιώντας ως αφετηρία τον μύθο του Προμηθέα, επιχειρώ να πω μερικά πράγματα για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος που νιώθει δεσμώτης της ίδιας του της ύπαρξης, αλλά και να αναδείξω ατοπήματα τα οποία κάνει και τα οποία ενδεχομένως εντείνουν το μαρτύριο του κάνοντας την ζωή του αχρείαστα πιο επώδυνη. Το επεισόδιο κλείνει με μερικές σκέψεις για το πως ένας άνθρωπος μπορεί να βγει από το μαρτυρικό «είναι» της ζωής του και να ανοιχτεί σε ένα πιο δημιουργικό «γίγνεσθαι».

Με το παρόν επεισόδιο επιχειρώ παρουσιάσω ορισμένα από τα χαρακτηριστικά και τις ιδιότητες που χρειάζεται να έχει ένας ψυχαναλυτικός ψυχοθεραπευτής. Εν αντιθέσει με την πεποίθηση που κυριαρχεί στην συλλογική συνείδηση, θεωρώ ότι η ψυχοθεραπεία δεν είναι "ομιλητική" θεραπεία, αλλά κυρίως μία "ακουστική" θεραπεία. Η συνειδητοποίηση αυτή οδηγεί στο βασικότερο χαρακτηριστικό που χρειάζεται να έχει ένας θεραπευτής: την ικανότητα να ακούει. Στο επεισόδιο παρουσιάζονται διάφορες άλλες σημαντικές ιδιότητες που είναι βοηθητικό να έχει ένας θεραπευτής, όπως επί παραδείγματι η ικανότητα να αντέχει ότι δεν γνωρίζει, καθώς και η δυνατότητα να χωράει μέσα του άβολες και επώδυνες αλήθειες. Στο τέλος του επεισοδίου παρουσιάζω συνοπτικά ορισμένες πληροφορίες σχετικά με την εκπαίδευση που ακολουθεί ένας θεραπευτής καθώς και κάποια πράγματα που χρειάζεται να έχουν οι άνθρωποι στον νου τους όταν καλούνται να επιλέξουν θεραπευτή.

Με το παρόν επεισόδιο θα προσπαθήσω να πω ορισμένα πράγματα για την ψυχοθεραπευτική εργασία. Το πρόβλημα, ωστόσο, με την ψυχοθεραπεία είναι ότι αποτελεί μία συναισθηματική και βαθιά βιωματική διεργασία και ως εκ τούτου δεν είναι πάντοτε εύκολο να αποτυπωθεί με λόγια. Λαμβάνοντας υπόψιν την δυσκολία αυτή, θα επιχειρήσω να περιγράψω το ψυχοθεραπευτικό ταξίδι με έναν αλληγορικό και μεταφορικό τρόπο μέσα από τον περιβόητο μύθο της Αργοναυτικής εκστρατείας. Όπως ο Ιάσωνας και οι αργοναύτες του ξεκίνησαν το δύσκολο και συνάμα γεμάτο συγκινήσεις ταξίδι για να φέρουν στην Ιωλκό το χρυσόμαλλο δέρας, έτσι και ο αργοναύτης της αλήθειας ξεκινά ένα εξίσου μακρύ και όμορφο ταξίδι για να κατακτήσει την “χρυσόμαλλη αλήθεια” που βρίσκεται μέσα του. Κατά την διάρκεια του επεισοδίου αναφέρομαι σε συγκεκριμένα χωρία του μύθου της Αργοναυτική εκστρατείας τα οποία προσεγγίζω συμβολικά. Ευελπιστώ το επεισόδιο να είναι βοηθητικό σε κάθε Αργοναύτη και εν δυνάμει αργοναύτη της αλήθειας, που επιθυμεί να πλεύσει σε άγνωστες θάλασσες με σκοπό να αποκτήσει η ζωή του βάθος, νόημα και ουσία.

Με το παρόν επεισόδιο θα επιχειρήσω να πω μερικά πράγματα για την αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού. Η αντιμετώπιση των κρίσεων πανικού είναι ένα πολύπλοκο κλινικό ζήτημα το οποίο δεν είναι πάντα εύκολο να αποτυπωθεί με λέξεις, καθώς η αντιμετώπιση μίας κρίσης περνάει μέσα από το υποκειμενικό βίωμα του εκάστοτε ανθρώπου. Λαμβάνοντας υπόψιν την δυσκολία περιγραφής της αντιμετώπισης του πολυσύνθετου αυτού ψυχικού φαινομένου και με σκοπό να αναφερθώ σε ορισμένα οικουμενικά χαρακτηριστικά της αντιμετώπισης του, θα αναφερθώ στην αρχαιοελληνικό μύθο της γέννησης του θεού Παν, από το όνομα του οποίου προέρχεται η λέξη Πανικός. Όπως ο τερατόμορφος θεός Παν σκορπούσε τον τρόπο σε όποιον τον αντίκριζε, έτσι και ο άνθρωπος που βιώνει κρίσεις πανικού βιώνει έναν ανείπωτο τρόπο: έναν τρόμο που ωστόσο χρειάζεται να κοιτάξει κατάματα, να του δώσει υπόσταση και να εργαστεί πάνω σε αυτόν. Η κρίση πανικού προκύπτει από την άρνηση μία συναισθηματικής αλήθειας που βιώνει το άτομο ως άσχημη και αλλόκοτη και η οποία επιστρέφει ως ανείπωτος τρόμος. Και είναι αυτή η ψυχική επεξεργασία της αλήθειας αυτής που της δίνει υπόσταση και έτσι παύει να τρομάζει τον παραλήπτη της.

Με το παρόν επεισόδιο επιχειρώ να καταπιαστώ με το ψυχολογικό ζήτημα της ευτυχίας. Η ευτυχία, τόσο ως ψυχικό φαινόμενο όσο και ως φιλοσοφικό ζήτημα απασχόλησε την σκέψη του ανθρώπου από την αρχαιότητα εώς σήμερα. Πράγματι, όλοι οι άνθρωποι επιθυμούν να έχουν μία ευτυχισμένη ζωή, αλλά ελάχιστοι είναι διαθετεθειμένοι να κάνουν την απαραίτητη ψυχική εργασία που οδηγεί στην ψυχική ευδαιμονία. Το επεισόδιο ξεκινά με την παράθεση ενός λειτουργικού ορισμού της ευτυχίας και τους κινδύνους του να αφιερώνει κανείς την ζωή του στο κυνήγι της ευτυχίας. Η ευτυχία παρουσιάζεται ως δευτερογενές συναίσθημα που έρχεται μέσα από το βίωμα μίας ζωής με νόημα η οποία οδηγεί έναν άνθρωπο στην πραγμάτωση των δυνατοτήτων του. Εν συνεχεία προσπαθώ να παρουσιάσω τις ψυχικές δυσκολίες που προκύπτουν από το “ζειν ηδονικώς” μέσα από την εξιστόρηση της συνάντησης του Σόλωνος με τον Κροίσο, όπου περιγράφω και ερμηνεύω τον πολύ σημαντικό διάλογο που είχαν περί ευτυχίας. Αποτελεί προσωπική μου πεποίθηση ότι η επεξεργασία του ψυχικού άλγους και η εργασία πάνω στα αρνητικά συναισθήματα είναι η “βασιλική οδός” που μπορεί να οδηγήσει έναν άνθρωπο να λάβει το μερτικό της ευτυχίας που του αναλογεί σε αυτήν την ζωή.

Το παρόν επεισόδιο αφορά την απιστία. Η απιστία είναι ένα σύνθετο και πολυπαραγοντικό ψυχολογικό φαινόμενο το οποίο δεν μπορεί να αναχθεί σε μία μόνον αιτία. Υπάρχουν ωστόσο, ορισμένα δυναμικά τα οποία είναι κοινά και τα οποία κινητοποιούν την συμπεριφορά αυτά και τα οποία θα επιχειρήσω να πραγματευτώ στον εν λόγω επεισόδιο. Αποτελεί πεποίθηση μου ότι στον παρανομαστή της απιστίας βρίσκεται η αδυναμία επεξεργασίας του ψυχικού πόνου. Υπό αυτή την έννοια, η απιστία αποτελεί ένας είδος μανιακής άμυνας απέναντι στο συναισθηματικό πόνο που βιώνει κανείς και ο οποίος σχετίζεται με απώλειες και ανεπεξέργαστα πένθη. Συνεπώς, η απιστία συνεπάγεται την κατάρρευση της ικανότητας του ατόμου να επεξεργαστεί τον συναισθηματικό του πόνο και να πενθήσει.  Σε πολλές περιπτώσεις η απιστία αποτελεί αντίδραση στα συναισθήματα εξάρτησης, τρωτότητα και ευαλωτότητας ενός ανθρώπου. Η απιστία προκύπτει ως μία ασυνείδητη προσπάθεια σεξουαλικοποίησης των συναισθημάτων αυτών, καθώς και του ψυχικού πόνου ο οποίος ντύνεται με έξαψη.  Το επεισόδιο κλείνει με την υπενθύμιση ότι είναι επιτακτική ανάγκη ένας άνθρωπος να εργαστεί πάνω στον ψυχικό του πόνο, ούτως ώστε να μπορέσει να ζήσει μία ζωή όπου χαρακτηρίζεται από δημιουργικότητα, αφοσίωση, σεβασμό και αγάπη. 

To παρόν επεισόδιο πραγματεύεται την σημαντικότητα δημιουργίας ενός προορισμού στην ζωή, αλλά και την αναγκαιότητάς αντιμετώπισης των δυσκολιών που μπορεί να εγκυμονεί το ταξίδι προς την αναζήτησή του προορισμού.  Ο τίτλος του επεισοδίου “quo vadis” (πού βαδίζεις;) είναι δανεισμένος από την φράση του Πέτρου, όπου ο Ιησούς, σύμφωνα με την θεολογική πραγματεία εμφανίστηκε στο όραμα του Πέτρου όταν ο τελευταίος έφευγε από την Ρώμη για να γλιτώσει από τους διωγμούς του Νέρωνα. Ο Ιησούς απάντησε στον Πέτρο ότι πηγαίνει στην Ρώμη για να σταυρωθεί, γεγονός που όπλισε την ψυχή του Πέτρου με κουράγιο ώστε να επιστρέψει στην Ρώμη και να σταυρωθεί. Στο επεισόδιο καταπιάνομαι με την θεολογική πραγματεία συμβολικά και μεταφορικά για να αναφερθώ στο γεγονός ότι κανείς δεν μπορεί να γλιτώσει από τις δυσκολίες της ζωής με την φυγή, αλλά με την εθελοντική αντιμετώπιση των δυσκολιών αυτών. Άλλωστε αν υπάρχει κάποιος δρόμος για την παραδείσια ευδαιμονία, ο δρόμος αυτός είναι στρωμένος με οδύνη και πόνο. Και είναι η επεξεργασία του ψυχικού αυτού πόνου που ανοίγει τις πύλες του παραδείσου της ζωής.

Το παρόν επεισόδιο αφορά τους ανθρώπους που αισθάνονται παγιδευμένοι στον λαβύρινθο της ζωής. Κατά κάποιον τρόπο, ωστόσο, αφορά όλους μας, καθώς είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι υπάρχει άνθρωπος που έχει υπάρξει στην ζωή και δεν έχει νιώσει κάποια στιγμή παγιδευμένος στους δαιδαλώδεις λαβυρίνθους της. Δεν είναι λίγοι οι άνθρωποι, ωστόσο, που αισθάνονται χαμένοι μέσα στον λαβύρινθο της δικής τους ύπαρξης. Χαμένοι, αβοήθητοι και απελπισμένοι έρχονται σε εμάς τους θεραπευτές με σκοπό να βοηθηθούν και να ανακτήσουν την ελπίδα τους. Χρησιμοποιώντας ως αφετηρία τον αρχαιοελληνικό μύθο του Θησέα και της Αριάδνης, με το παρόν επεισόδιο επιχειρώ να παράλληλησω την περιήγηση του Θησέα στον λαβύρινθο και κυρίως την αναμέτρηση του με τον Μινώταυρο με το ταξίδι ενός ανθρώπου στην ψυχοθεραπεία. Όπως ο Θησέας εθελοντικά και με περισσή γενναιότητα σάλπαρε για την Κρήτη με σκοπό να διορθώσει την αδικία που γίνονταν εις βάρος της Αθήνας, έτσι και ο θεραπευόμενος σαλπάρει για την νήσο της ψυχικής του πραγματικότητας για να διορθώσει τις αδικίες που γίναν νωρίτερα στην ζωή του. Όπως ο Θησέας αποφάσισε να αναμετρηθεί με τον Μινώταυρο μέσα στον λαβύρινθο του Δαίδαλου, έτσι και ο αναζήτησής της ψυχοθεραπείας καλείται να περιηγηθεί στους δαιδαλώδεις λαβυρίνθους του ασυνειδήτου του και να αναμετρηθεί με τους κάθε λογής Μινώταυρους που δεσπόζουν εκεί. Και αυτό, κατά την άποψη μου είναι η επιτομή του ηρωισμού. 

Η σύγκρουση, κατά την άποψη μου, είναι η βασικότερη αρχή που διέπει και καθορίζει την ανθρώπινη ύπαρξη.  Με το παρόν επεισόδιο θα επιχειρήσω να πραγματευτώ την τέχνη της σύγκρουσης, αλλά και θα αναφερθώ στις ολέθριες συνέπειες της αποφυγής της. Προσεγγίζω την σύγκρουση ως "τέχνη", διότι πιστεύω ότι όπως άλλωστε κάθε τέχνη, έτσι και η σύγκρουση, απαιτεί γνώση αλλά και εργασία για να την κατακτήσει κανείς. Αντιθέτως, αυτό που αποφεύγει ο σημερινός άνθρωπος είναι η αντιπαράθεση και κυρίως η σύγκρουση με την συναισθηματική του πραγματικότητα. Η σύγκρουση, ωστόσο, δεν είναι ωφέλιμο να αποφεύγεται καθώς η βραχυπρόθεσμη ειρήνη δεν οδηγεί πάντα σε μακροπρόθεσμη γαλήνη. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο στόχος του ταξιδιού της ζωής δεν είναι να αποφύγουμε τους κινδύνους και τις συγκρούσεις που ενέχει, αλλά να περάσουμε τις συμπληγάδες της ύπαρξης μας χωρίς να συνθλιβούμε.

Με το παρόν επεισόδιο επιθυμώ να παραθέσω ορισμένες σκέψεις αναφορικά με την σημασία των ορίων, αλλά και τις ολέθριες συνέπειες του να ζει κανείς πέρα από τα όρια της ψυχικής του πραγματικότητας. Ο στόχος του επεισοδίου δεν είναι να παρέχει πρακτικές συμβουλές αναφορικά με το πως κανείς βάζει όρια, καθώς αποτελεί προσωπική μου πεποίθηση ότι οι συμβουλές αυτές δεν είναι μακροπρόθεσμα αποτελεσματικές δεδομένου ότι το όριο δεν είναι κάτι που μπαίνει, αλλά κάτι που δημιουργείται. Συνεπώς, στο επεισόδιο αναφέρομαι στην σημαντικότητα της γνώσης των συναισθηματικών ορίων ενός ανθρώπου. Υποστηρίζω ότι η αδυναμία να βάλει κανείς όρια σε κακοποιητικές σχέσεις προκύπτει από την έλλειψη γνώσης των συναισθηματικών ορίων ενός ανθρώπου. Το ζήτημα συναισθηματικών ορίων προσεγγίζεται μέσα από την ψυχαναλυτική βιβλιογραφία καθώς και από τον μύθο του Δαίδαλου και του Ίκαρου. Ο άνθρωπος που δεν γνωρίζει τα όρια της συναισθηματικής του πραγματικότητας καταντά ένας Δαίδαλος της ζωής παγιδευμένος στον αχανή λαβύρινθο της εσωτερικής του πραγματικότητας, ή  κάποιος σαν τον Ίκαρο, του οποίου τα φτερά έκαψε ο ήλιος.