Ze stoickim spokojem

W dzisiejszym odcinku odpowiadam obszernie na pytanie słuchacza Szymona. Pytanie da się wyrazić w postaci następującej: Jak ma się stoicki postulat wytrwałości w realizowanych przedsięwzięciach z postulatem łatwości w zmianie sposobów samorealizacji? Czy nia zachodz sprzeczność między tymi dwoma postulatami? Jak je pogodzić? Na najprostszym poziomie chodzi tu o pytanie: Kiedy wytrwać, a kiedy sobie odpuścić? Artykuł #145   Jak pogodzić trwałość ze zmiennością w naszym życiu? pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

Jedną z najważniejszych antycznych inspiracji filozofii stoickiej był cynicym. Załozyciel stoicyzmy, Zenon z Kition, zanim zaczął nauczać na własną rękę, należał do szkoły filozofii cynickiej. Rola i radykalność rozumienia podziału na rzeczy od człowieka zależne i niezależne ma wyraźnie cynicki rodowód. Jednak całkowite odrzucenie rzeczy zewnętrznych charakteryzujące cynicyzm, nie występuje w stoicyzmie. Jakie są najważniejsze różnice i podobieństwa między szkołą i postawą cynicką, a stoicką. Jakie najważniejsze aspekty ducha cynickiego przetrwały w stoicyzmie? Na te pytania odpowiadam w tym dwuczęściowym cyklu. Artykuł #144  Ile jest cynicyzmu w stoicyzmie? Cz. 2. pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

Jedną z najważniejszych antycznych inspiracji filozofii stoickiej był cynicym. Załozyciel stoicyzmy, Zenon z Kition, zanim zaczął nauczać na własną rękę, należał do szkoły filozofii cynickiej. Rola i radykalność rozumienia podziału na rzeczy od człowieka zależne i niezależne ma wyraźnie cynicki rodowód. Jednak całkowite odrzucenie rzeczy zewnętrznych charakteryzujące stoicyzm, nie występuje w stoicyzmie. Jakie są najważniejsze różnice i podobieństwa między szkołą i postawą cynicką, a stoicką. Jakie najważniejsze aspekty ducha cynickiego przetrwały w stoicyzmie? Na te odpowiadam w tym dwuczęściowym cyklu. Artykuł #143  Ile jest cynicyzmu w stoicyzmie? Cz. 1. pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

Jedną z najważniejszych jeśli nie najważniejszą techniką stoicką jest poranny przegląd siebie. W dzisiejszym odcinku przypominam i aktualizuję jej procedurę. Zapraszam do jej wspólnego przeprowadzenia. Miłego słuchania. Artykuł #142 Pamiętaj o porannym przeglądzie siebie pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

Język, za pomocą którego się komunikujemy wciąż ewoluuje. Sformułowania zmieniają znaczenia. Ludzie zaczynają nagminnie używać pewnych określeń w oderwaniu od ich pierwotnego kontekstu i w innych celach. W dzisiejszym odcinku satyrycznie i prowokacyjne tropię takie nadużycia, co przyjmuje postać Rozmówek ludzko-stoickich. Zapraszam do słuchania. Artykuł #141 Rozmówki ludzko-stoickie pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

W poprzednich dwóch odcinkach krytycznie, z punktu widzenia stoicyzmu, diagnozowałem kondycję współczesnej kultury politycznej i tego konsekwencję dla kolejnych wydarzeń politycznych. W tym odcinku przechodzę do części pozytywnej, przedstawiając stoicką koncepcję uprawiania polityki. Czy mogłaby powstać Polska Partia Stoików? Jeśli tak, to co by głosiła? Jaki by miała program polityczny? Jak by wyglądał nasz świat, gdyby taka partia doszła do władzy? Artykuł #140 Polityka po stoicku? pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

To kontynuacja mojego komentarza do kondycji współczesnej kultury politycznej. W poprzednim odcinku przedstawiłem trzy możliwe znaczenia tego, co polityczny oraz przypomniałem antyczny rodowód pojęcia cnota. W dzisiejszej części wyjaśniam jak stoik nie powinien reagować na zdarzenia polityczne, wskazuję, jak powinien oraz przedstawiam pięć tez na temat kondycji współczesnej kultury politycznej. Trzy z nich są dość mocne i mogą się niektórym wydać kontrowersyjne. Artykuł #139 Smutek i polityka cz. 2 pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

Ostatnio rzadko zajmuję stanowisko w aktualnych sprawach. W natłoku problemów, afer, newsów, komentarzy i komentarzy do komentarzy nie chciałem dokładać słuchaczom kolejnej warstwy, kolejnego głosu w tym rozedrganym wielogłosie. Założyłem, że stoicyzm powinien być raczej wytchnieniem i dystansem względem codzienności, która robi wokół siebie zbyt dużo szumu. Po ostatnich wyborach prezydenckich w Polsce wysłuchałem wielu żalów i gorzkich słów od wielu znajomych, w tym zajmujących się stoicyzmem. Postanowiłem więc jednak się odnieść. Robię to w tym odcinku i w specyficzny dla siebie sposób, starając się przy tym mianowicie naszkicować szerszy kontekst. Zapraszam do słuchania. Artykuł #138 Smutek i polityka pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

Stoicyzm jest filozofią, a filozofia to dyskurs, rozumowanie, analiza. Ale czy tylko to? Już starożytni filozofowie sięgali do innych niż wykładowa czy eseistyczna forma prezentacji doktryny. Forma, którą mam na myśli to poezja. Dlaczego to czynili, dlaczego nowożytni filozofowie także korzystają z literackich form wyrazu? Może zamiast zadawać filozoficzne pytania trzeba tego po prostu doświadczyć. Do takiego doświadczania zapraszam w tym nietypowym odcinku podcastu. Artykuł #137 Kwestia formy pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

W tym dwuczęściowym odcinku kontynuuję badania rozpoczęte w odcinku poprzednim tj. 134. Śledzę obecność pewnego pojęcia u Marka Aureliusza, objaśniam dwa fragmenty z jego Rozmyślań, sięgając przy tej okazji do Seneki i Chryzypa (przytaczanego przez Sekstusa Empiryka). Wszystko to w celu pokazania języka antycznych stoików, który na poziomie używanych źródłowych pojęć ujawnia przekonanie o głębokim zakorzenieniu struktur naszego umysłu w naturze rzeczywistości, czyli w kosmosie. Artykuł #136 U Marka Aureliusza, cz. 2 pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

W tym dwuczęściowym odcinku kontynuuję badania rozpoczęte w poprzednim. Śledzę obecność pewnego pojęcia u Marka Aureliusza, objaśniam dwa fragmenty z jego Rozmyślań, sięgając przy tej okazji do Seneki i Chryzypa. Wszystko to w celu pokazania języka antycznych stoików, który wyraża przekonanie o głębokim zakorzenieniu struktur naszego umysłu w naturze rzeczywistości, czyli w kosmosie. Artykuł #135 U Marka Aureliusza, cz. 1 pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

W tytule tego odcinka, znajduje się zagadkowy grecki termin, na który natknąłem się próbując lepiej zrozumieć pewien interesujący fragment z Epikteta. Czytając zarówno polskie, jak i angielskie tłumaczenia tego fragmentu spodziewałem się innego terminu w tym miejscu, mianowicie logos (rozum) lub nous (umysł), tymczasem napotkałem parakolouthetike. Odkrycie, co ten termin oznacza sprawiło mi wielką radość, którą dzielę się w tym odcinku. Artykuł #134 Parakolouthetike pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

Zapraszam do wysłuchania mojego osobistego komentarza do XIII listu z „Listów moralnych do Lucyliusza” Seneki. W mojej ocenie jest to list bardzo mocno nasycony interesującymi, ważnymi, a nawet zaskakującymi wątkami. Zalecane jest zapoznanie się z listem przed odsłuchaniem odcinka, ale bez tego słuchanie też jest możliwe – list w całości odczytują, robiąc stosowne przerwy na komentarze w trakcie. Artykuł #133 – Komentarz do Listu XIII Seneki pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

W samym sercu praktyki stoickiej znajduje się podział rzeczy na zależne i niezależne. Podział ten wydaje się prosty, a jednak nastręcza poważnych problemów interpretacyjnych, a na przestrzeni wieków rozmaicie go interpretowana. W dzisiejszym odcinku prezentuję trzy różne ujęcia tego rozróżnienia. Przy tej okazji objaśniam też koncepcję stoicyzmu pojęcie stoicyzmu pozytywnego. Zapraszam do słuchania. Artykuł #132 – Zależne-niezależne – pogłębienie pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

Zapraszam do wysłuchania drugiej części spotkania z Davidem Hume’m. W tej części doprecyzuję wyjaśnienie istoty jego odkrycia filozoficznego. Podaję też przykład osobistego stoickiego zastosowania wymogu Hume’a. Wspominam też oryginalną teorię moralną tego filozofa. Zapraszam do słuchania. Artykuł #131 – David Hume i stoicyzm, cz. 2. pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

Co głosił David Hume? Dlaczego jest to jeden z najważniejszych nowożytnych filozofów? Co zawdzięczamy temu brytyjskiemu myślicielowi? Komu bliżej do stoików: Hume’owi czy Kartezjuszowi? Czy osoba praktykująca stoicyzm może czerpać z filozofii Hume’a? To tylko niektóre pytania, na które odpowiadam w dwuczęściowym cyklu poświęconym Hume’owi. Zapraszam do wysłuchania części pierwszej. Artykuł #130 – David Hume i stoicyzm, cz. 1. pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

Zapraszam do wysłuchania drugiej części stoickiego spotkania z francuskim filozofem Rene Descartem. Kontynuuję moją odpowiedź na istotne pytania, takie jak: Co właściwie głosił? Dlaczego historia obeszła się z nimi niesprawiedliwie? Jakie ważne i wciąż aktualne pytania postawił? Czego możemy się dzisiaj od niego nauczyć? Co łączy go ze stoicyzmem? I wreszcie: dlaczego przyczynił się poważnie do problemów ze współczesną recepcją stoicyzmu? Miłego słuchania. Artykuł #129 – Kartezjusz i stoicyzm cz. 2 pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

Zapraszam do wysłuchania pierwszego odcinka poświęconego francuskiemu filozofowi Kartezjuszowi. Co właściwie głosił? Dlaczego historia obeszła się z nimi niesprawiedliwie? Jakie ważne i wciąż aktualne pytania postawił? Czego możemy się dzisiaj od niego nauczyć? Co łączy go ze stoicyzmem? I wreszcie: dlaczego przyczynił się poważnie do problemów ze współczesną recepcją stoicyzmu? To tylko niektóre z pytań, jakie stawiam sobie w tych dwu kolejnych odcinkach. Miłego słuchania. Artykuł #128 – Kartezjusz i stoicyzm cz. 1 pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

Stoicyzm obiecuje spełnienie, które uzyskuje się całkowicie autonomicznie względem wszelkich okoliczności zewnętrznych. Jednocześnie stoicyzm głosi, że człowiek jest z natury istotą społeczną – dąży do relacji. Jednak relacje międzyludzkie są okolicznością zewnętrzną. Jaki model relacji międzyludzkich proponuje zatem stoicyzm? Artykuł #127 – Jak utrzymywać bliższe stosunki? pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.

Stoicyzm obiecuje spełnienie, które uzyskuje się całkowicie autonomicznie względem wszelkich okoliczności zewnętrznych. Jednocześnie stoicyzm głosi, że człowiek jest z natury istotą społeczną – dąży do relacji. Jednak relacje międzyludzkie są okolicznością zewnętrzną. Jaki model relacji międzyludzkich proponuje zatem stoicyzm? Artykuł #126 – Duchowość a relacyjność pochodzi z serwisu Ze stoickim spokojem.