Discover
Die Podcast Over Stoicisme

Die Podcast Over Stoicisme
Author: Joost en Jesse
Subscribed: 22Played: 671Subscribe
Share
© DPOS
Description
Jesse en Joost bespreken klassiek stoïcijns gedachtegoed met hun hedendaagse jongehondenblik.
Aan de hand van quotes uit het verleden van de grote stoa, houden ze reflecterende en luchtige dialogen vanuit hun eigen referentiekader.
55 Episodes
Reverse
Cynisme is, eigenlijk zoals Stoïcisme, in onze taal terecht gekomen als een woord met een betekenis die niet meer zoveel te maken heeft met de stroming. We duiken de stroming van het Cynisme in, maar ook de 'gewone' cynische houding. Hoe voorkom je in één van de twee te belanden als je het stoïcisme probeert te beoefenen?
Edith Eva Eger; ook wel bekend als het meisje dat voor Mengele danste, overleefde Auschwitz en werd therapeut. Over haar leven in beide situaties schreef ze De Keuze: een boek dat enige parallellen vertoont met De Zin van het Bestaan van Viktor Frankl.In onze zoektocht naar Vrouwen in het Stoïcisme kwamen we Edith Eva Eger tegen, die - net als Frankl - het leven in een kamp meemaakte en beschreef. Aan de hand van haar ervaringen herschreef ze de therapie zoals 'ie was, en beschreef ook deze nieuwe toepassing in haar boek. Wat kunnen we hiervan leren? En wat heeft het te maken met het Stoïcisme? Hoe passen we de visie van Eger toe op ons eigen leven en lijden?Je hoort het in aflevering twee van seizoen drie!
Zoals wel vaker neemt één van ons een verhaal mee om de ander mee te verrassen. Vandaag een gedicht, If, van schrijver Rudyard Kipling. Een gedicht met een zeer stoïcijnse toon, als wordt het niet benoemd of zo omschreven. Kipling is een strenge, maar vooral beheerste schrijver. Totdat Joost iets meer over deze schrijver onthult...
De filosoof en leraar Chrysippos, die zich naar verluidt zou hebben doodgelachen, is waarschijnlijk verantwoordelijk voor het feit dat wij het Stoïcisme nu nog kennen. Zijn open houding stond in schril contrast met die van Cleanthes, en maakte dat ook mensen buiten de school over de leer van de Stoa hoorden.Wie was deze man? Waar was hij van overtuigd? En hoe verhoudt zijn filosofie zich tot die van zijn leraren? Je hoort het in deze aflevering!
De wereld staat op alle mogelijke manieren in de fik, en vanuit die ernst is juist het Stoïcisme de wereld in geroepen: hoe is tegenslag - naast onvermijdelijk - ook nuttig? Hoe scherp je je geest aan crises, hoe ga je ermee om, hoe reflecteer je erop, en hoe zorg je dat je nergens in doorslaat?O.a. Seneca, Zeno, Alan Watts (en wij) hadden er ideeën over en delen die met je! Let wel: we geven verderop in de aflevering de disclaimer (weer) dat wij ook niet alle wijsheid in pacht hebben, maar slechts een ideeën en manieren.Veel luisterplezier!
Zorgt filosofie voor de klas voor een zelfreflectieve en verder ontwikkelde generatie? En hoe pas je deze 'leren denken-strategie' toe in een onderwijssysteem dat is ingesteld op 'leren weten'?Jesse en Joost bespreken dit aan de hand van een interview met Mark Tuitert in Juf & Meester. Aan bod komt onder meer de achtergrond van Joost in omgangskunde en de lessen van Jesse.
Word je geboren met een genetische moraliteit? Waarom hebben mensen een hekel aan de übermensch? Wat kun je leren van je oordeel over een ander? En wat hebben Viktor Frankl, Friedrich Nieszche en Marcus Aurelius met elkaar te maken? Je hoort het allemaal in DPOS aflevering 18, seizoen 2!
Joost heeft gelezen over Aristo: één van de eerste volgelingen van Zeno (de oprichter van het Stoïcisme). Aristo hield ervan om te wroeten, dwars te liggen, te steken. Zei Zeno A, dan zei Aristo B, en ook met Cleanthes had hij geregeld aan de stok.Maar wat ligt hier eigenlijk onder? Houdt zo'n Aristo ons eigenlijk niet gewoon scherp? En: zou je liever een handboek hebben waar voor élke situatie staat uitgelegd hoe je moet handelen, of heb je liever een kapstok van 10 regels, en zoek je de rest zelf wel uit? Joost & Jesse gingen erover in gesprek.
In deze aflevering proberen we een soort beslisboom uit te leggen: hoe 'wat is en wat niet is' zich opsplitst in 'wat je kunt controleren en wat je niet kunt controleren'. En dat splitst zich dan weer in wat 'van jou is' en wat niet.We gaan terug naar één van de kernen van het Stoïcisme.We grijpen terug op de oude groten en de actualiteit.
Na een wervelende eerste aflevering over het werk van Etty Hillesum, waarin we nog maar net de oppervlakte hebben kunnen behandelen van haar diepgang, besloten we een tweede aflevering op te nemen. Hoe zien we Jung, Nietzsche, Seneca, Frankl en de poëzie terug in haar werk? Welke parallellen weten we te trekken? Je hoort het in deze tweede aflevering van onze (voor ons) nieuwe heldin.
Etty Hillesum hield van 1941 tot en met 1943 een dagboek bij waarin zij, op filosofische, poëtische en stoïcijnse wijze het leven als jodin in Amsterdam beschrijft. En niet onbelangrijk: haar verhouding met S. (maar daarover in de aflevering meer.Er valt zo ontzettend veel over Etty, haar leven en haar verhalen te vertellen, dat we hebben besloten (ten minste) twee afleveringen op te nemen.
Als je een blok marmer bent, dan doet het pijn om van jezelf een mooi beeld te maken. Maar hoe kom je erachter dat je een blok marmer bent? En wat was je dan daarvoor? En hoe moet dat beeld er dan eigenlijk uitzien?We ontdekken een analogie, en filosoferen verder op de vorige aflevering en de daarin behandelde quote: man can not remake himself without suffering, for he is both the marble and the sculptor - Alexis Carrel.
Een quote van een omstreden man, een beeld van een een kunstenares, en een filosofische manier van zeggen: wie mooi wil zijn moet pijn lijden.Welke les leren we uit 'Man can not remake himself without suffering for he is both the marble and the sculptor'? Hoe passen we die toe? Joost en Jesse bespreken het verschil tussen actieve en passieve ontwikkeling, vertellen een hindoeïstische anekdote, en komen achter een lelijke waarheid.
Belangrijke context voor deze podcast! Zeno, een schipbreukeling van 262 voor Christus, wordt gezien als de grondlegger van het Stoïcisme. Wie was hij? Hoe kwam hij tot zijn inzichten? Wie hebben er in zijn voetsporen getreden, en in wiens voetsporen trad hijzelf?In aflevering 11 van seizoen 2 bespreken we het allemaal!
Jesse beoefent sinds kort Brazilian Jiu Jitsu, en er zijn hem wat overeenkomsten opgevallen met het Stoïcisme. Maar ook: wat kun je uit deze sport halen om toe te passen in deze filosofie? En andersom: hoe pas je Stoïcisme toe in bjj? Joost ondervraagt Jesse, en de antwoorden schetsen een beeld. Wat denk jij na het luisteren van S02E10?
Cleanthes: hij zou tien boeken hebben geschreven als leerling van Zeno, maar geen enkele hiervan is bewaard gebleven. Toch is er nog behoorlijk wat over hem bekend, en daarover vertellen we je alles.Anekdotes, lessen, en zelfs poëzie! En hoe je van waterdragen twintig jaar jonger kan lijken.
Rechtvaardigheid: één van de vier stoïcijnse deugden.Welke tools gebruiken wij zelf om ons in een woelige tijd als deze rechtvaardig en integer te blijven handelen? En hoe strookt dat eigenlijk met de bedoeling van het stoïcisme? Komt dat een beetje met elkaar overeen?Joost en Jesse pakken het in elk geval allebei heel anders aan.
In deze aflevering (poging 2 daartoe) frissen we even ieders geheugen op over de inhoud van Stoïcisme; de vorm en inhoud van onze podcast - en wat het verschil nu eigenlijk is tussen een praktische filosofie en een zelfhulpboek. Maar die twee mogen misschien best een beetje overlappen.Nieuwe luisteraar? Dan kun je prima bij deze aflevering beginnen.Veteraan? Idem dito.Tot de volgende keer!
In deze aflevering behandelen we de analogie van Cato de Jongere, die, volgens denieuwestoa.nl, ongeveer het volgende zei:De boogschutter kan er alles aan doen om de actie tot het beste van zijn kunnen uit te voeren, maar vanaf het moment dat de pijl los komt van de boog kan de boogschutter niet bepalen of de pijl zijn doel raakt. Dit ligt buiten zijn controle. Het doelwit kan bewegen en de wind kan de koers van de pijl veranderen.Jesse vertelt hoe hij dit recent heeft kunnen toepassen in zijn leven, en Joost vertelt hoe Stoïcisme voor hem heeft bijgedragen in het om kunnen gaan met tegenslag.
In deze aflevering wordt 'apatheia' besproken; blijkbaar iets anders dan apathie. Het verschil is dat bij apathie vaak van emotieloos wordt gesproken, terwijl met apatheia wordt bedoeld 'onberoerd door emoties'. Of eigenlijk: onberoerd door 'passions'. Emoties, driften, lusten en gevoelens. In een vergelijking met therapie proberen we uit te leggen hoe - wat ons betreft - emoties wel aanwezig mogen zijn, maar niet aan het roer van ons handelen mogen staan.