Waterstof: het hele verhaal

Sinds de Europese Commissie in 2020 een Europese waterstofstrategie presenteerde, volgden de doelen, regels en wettenpaketten die de ambitieuze doelstellingen moesten helpen realiseren, elkaar in rap tempo op. Inmiddels zit de termijn van de huidige Europese Commissie er bijna op. Een mooi moment om terug te blikken op het waterstofbeleid dat sindsdien ontwikkeld is en vooruit te kijken naar de toekomst. Want het debat verschuift, van klimaat naar industriepolitiek en de rol van de Europese Unie daarin.  Ik doe dat met Diederik Samsom, voormalig kabinetschef van Frans Timmermans, toen die nog eerste vice-president van de Europese Commissie en verantwoordelijk voor de European Green Deal was. We blikken terug op het beleid dat in de afgelopen jaren is ontwikkeld en kijken vooruit naar de toekomst van een duurzame Europese industrie in een mondiale markt en de dilemma’s die daarmee gepaard gaan. Zo hoor jij het hele verhaal over het Europees waterstofbeleid. Gast: Diederik Samsom Presentatie en montage: Davine Janssen Muziek: “Sechunzwanzigminuten (CB 070)” by Checkie Brown

De staalindustrie is verantwoordelijk voor zo’n 8% van de wereldwijde CO2 uitstoot. Tegelijkertijd hebben we staal keihard nodig in onze maatschappij en voor  de energietransitie. Waarom komt er juist bij de productie van staal zo ontzettend veel CO2 vrij? Kan dat vermeden worden? En welke rol speelt waterstof daarin?  In deze aflevering spreekt Davine met Manfred van Vlierberghe, CEO van ArcelorMittal België, het bedrijf dat in 2021 al aankondigde fors te gaan investeren in een nieuwe installatie voor de productie van duurzaam staal met waterstof. Hoe staat het nu met die plannen? Welke stappen moeten er nog gezet worden? En hoe verhoudt zich dit tot de internationale politiek?  Ze bespreken de techniek, de kosten, de impact op de directe omgeving, het Europese beleidskader, en nog veel meer. Zo hoor jij het hele verhaal over staal maken met waterstof.   Gast: Manfred van Vlierberghe Presentatie en montage: Davine Janssen Muziek: “Sechunzwanzigminuten (CB 070)” by Checkie Brown

Als het in België of Nederland over waterstof gaat, dan gaat het al snel over onze havens. Maar waarom eigenlijk? Welke mogelijke eindgebruikers van waterstof en afgeleide moleculen zitten er in de havens? Hoe zit het met de verduurzaming van scheepvaart? Welke mogelijkheden zijn er voor lokale productie? Wat is ervoor nodig om internationale import en doorvoer op gang te brengen? En in welke vorm zal die waterstof hier straks dan aankomen? In deze aflevering spreek ik met Charlotte Herman en Maxime Peeters. Charlotte is project manager Energy Transition and Sustainability bij North-Sea Port en Maxime is Program Manager Hydrogen bij Port of Antwerp-Bruges. Twee experts dus van twee belangrijke zeehavens uit onze regio. Samen met hen, ga ik op zoek naar het hele verhaal over waterstof in havens. Gasten: Charlotte Herman en Maxime Peeters Presentatie en montage: Davine Janssen Muziek: “Sechunzwanzigminuten (CB 070)” by Checkie Brown

Wat hebben rederij CMB.TECH, motorbouwer ABC en energie-oplossing bedrijf E. van Wingen gemeen? Alle drie geloven ze dat de eeuwenoude verbrandingsmotor als technologie absoluut niet tot het verleden behoort. Want het is niet de verbrandingsmotor die voor uitstoot zorgt, maar de brandstof die je erin steekt, zeggen zij. En laat waterstof nou net een brandstof zijn die gemaakt kan worden uit duurzame bronnen.  CMB.TECH en ABC richtten ruim vier jaar geleden al een joint venture op onder de naam BeHydro die zich volledig richt op het ontwikkelen van waterstofmotoren voor zwaardere toepassingen. E. van Wingen richt zich met name op kleinere warmtekrachtkoppelingen en lokale energie-oplossingen. Na de opname van deze aflevering hebben ook E. Van Wingen en ABC hun krachten gebundeld, in de vorm van een overname van E. van Wingen door ABC.   Welke mogelijkheden bieden deze nieuwe varianten van een oude technologie? Waarin verschilt de toepassing van een verbrandingsmotor op waterstof van die van een brandstofcel? Wat is het verschil in werking en toepassing van een mono en een dual fuel motor? En welke ontwikkelingen gaan er in de toekomst nog op ons afkomen?  In deze aflevering spreekt onze collega Davine met experts van alle drie deze bedrijven en gaat ze op zoek naar het hele verhaal over waterstofverbrandingsmotoren.   Koen Christianen is R&D Manager bij de Anglo-Belgian Corporation (ABC), gevesti gevestigd in Gent, heeft meer dan 100 jaar ervaring in het ontwikkelen en produceren van middelsnellopende motoren en generatorsets voor maritieme toepassingen.   Roy Campe is Chief technology officer bij CMB.TECH dat als clean tech bedrijf onderdeel is van De Compagnie Maritime Belge (CMB), een van de oudste en grootste Antwerpse rederijen met afdelingen in Singapore, Hong Kong en Tokyo gespecialiseerd in het vervoer van droge bulkgoederen via containerschepen.   Jean-Pierre van Wingen, CEO van E. Van Wingen,  een familiebedrijf dat al meer dan 50 jaar producent is van motorgedreven energie-oplossingen voor onder andere noodstroom en energie-efficiëntie toepassingen en de laatste 20 jaar ook hard inze top duurzame innovaties. Gasten: Koen Christianen (ABC), Roy Campe (CMB) & Jean-Pierre van Wingen (E. van Wingen) Presentatie en montage: Davine Janssen Muziek: “Sechunzwanzigminuten (CB 070)” by Checkie Brown

Sinds de oorlog in Oekraïne is uitgebroken is geopolitiek aan de orde van de dag. De energieprijzen gaan door het dak en de transitie naar duurzame alternatieven lijkt belangrijker dan ooit. Tegelijkertijd kijken onze overheden ook naar de mogelijkheden voor meer gaswinning binnen Europa. Wat betekent dit alles voor de uitrol van een waterstof economie? En wat is de impact op de verhouding tussen blauwe en groene waterstof? Was er bovendien niet al veel langer een verschuiving bezig op het geopolitieke wereldtoneel waarin waterstof een hoofdrol speelt? Het ziet er immers naar uit dat het in de toekomst een internationaal verhandeld product zal worden, en dat heeft implicaties voor de wereldwijde verdeling van rijkdom en macht. Wat betekent de energietransitie en de opkomst van waterstof voor de wereldwijde machtsverhoudingen? Gaan we kartels krijgen rond groene waterstof? En worden technologieën als elektrolysers straks gebouwd in Europa, Azië of Afrika? In deze aflevering spreek ik met Thijs van de Graaf, universitair hoofddocent internationale politiek aan de Universiteit Gent, en hoofdauteur van het rapport “Geopolitics of the Energy Transformation: The Hydrogen Factor” dat het internationaal hernieuwbaar energie agentschap IRENA in januari van dit jaar al publiceerde. Samen met hem ga ik op zoek naar het hele verhaal over de geopolitiek van waterstof. Gasten: Professor Thijs van de Graaf Presentatie en montage: Davine Janssen Muziek: “Sechunzwanzigminuten (CB 070)” by Checkie Brown

In de vorige aflevering vertelde Anthony Wang ons alles over het European Hydrogen Backbone-initiatief, een consortium dat bestaat uit meer dan 20 Europese gasnetwerkbeheerders die samenwerken om een pan-Europese infrastructuur voor waterstof te ontwikkelen. In dit tweede deel over waterstof transport door pijpleidingen zoomen we in op onze eigen regio. Hoe ver staan de ontwikkelingen in Nederland en België, waar gaan de eerste pijpleidingen komen en wat zijn de landelijke verschillen? Ik sprak met de programmamanagers van de Belgische en Nederlandse publieke gasnetwerkbeheerders: Steven van Caekenberghe van Fluxys en Eddie Lycklama à Nijeholt van de Gasunie. Daarnaast zocht ik contact met de private partij Air Liquide, die al jaren een waterstofleidingennetwerk in beheer heeft, waarvan een groot deel in onze regio ligt. Daar sprak ik met Diederick Luijten, vice-president hydrogen energy voor Noord-West Europa. Gasten: Steven van Caekenberghe, Eddie Lycklama A Nijeholt & Diederick Luijten Presentatie en montage: Davine Janssen Muziek: “Sechunzwanzigminuten (CB 070)” by Checkie Brown

Waterstof kan in veel gevallen een duurzaam alternatief zijn voor bijvoorbeeld fossiel aardgas, maar, kan het ook op dezelfde manier getransporteerd worden? Wellicht zelfs door dezelfde pijpleidingen die we nu gebruiken om aardgas te vervoeren? Of ligt dat toch net iets gecompliceerder? In dit eerste deel over waterstoftransport door pijpleidingen spreek ik met Anthony Wang, senior consultant bij Guidehouse gespecialiseerd in waterstof en energiesysteem integratie. Momenteel is hij projectmanager van het Guidehouse-team dat het European Hydrogen Backbone-initiatief ondersteunt, een consortium dat bestaat uit meer dan 20 Europese gasnetwerkbeheerders die samenwerken om een pan-Europese infrastructuur voor waterstoftransport te ontwikkelen. Gast: Anthony Wang Presentatie en montage: Davine Janssen Muziek: “Sechunzwanzigminuten (CB 070)” by Checkie Brown

Tanken in vijf minuten en dan meer dan 500 km rijden, met als uitlaat alleen water. Dat is de belofte van rijden op waterstof, maar hoe werkt dat, is het wel veilig en waar kun je tanken? In deze aflevering spreek ik met Stefan Neis en Maarten van Houdenhove. Stefan is collega project manager bij WaterstofNet en is on andere jarenlang beheerder geweest van het waterstof tankstation in Helmond. Maarten is Public relations and press manager bij DATS24 het dochterbedrijf van de Colruyt Group dat zwaar inzet op het realiseren van infrastructuur voor duurzame mobiliteit. Samen met hen ga ik op zoek naar het hele verhaal over rijden op waterstof. Gasten: Stefan Neis & Maarten van Houdenhove Presentatie en montage: Davine Janssen Muziek: “Sechunzwanzigminuten (CB 070)” by Checkie Brown

In de vorige aflevering legde Adwin Martens uit dat waterstof, net als elektriciteit, geen energiebron maar een energiedrager is die op verschillende manieren gemaakt en gebruikt kan worden. Maar, elk proces dat nodig is om waterstof te maken, op te slaan, te transporteren of te gebruiken kost energie, en geld. Hoe efficiënt is het gebruik van waterstof dan eigenlijk en wat kost het nou echt? In deze aflevering legt professor Ad van wijk uit wat de rol van waterstof in ons toekomstig energiesysteem en introduceert hij een nieuw begrip: systeemkosten. Ad van Wijk is naast professor future energy systems aan de TU Delft ook gastprofessor energie en water aan het KWR water research instituut en special advisor voor de Europese industrieorganisatie Hydrogen Europe. Gast: professor Ad van Wijk Presentatie en montage: Davine Janssen Muziek: “Sechunzwanzigminuten (CB 070)” by Checkie Brown

Waterstof lijkt bezig aan een gigantische opmars. Maar wat is waterstof nou eigenlijk? En waarom hebben we het er zo veel over? Hoe wordt het gemaakt? Waar wordt het voor gebruikt? En wat betekent dat voor duurzaamheid en onze alledaagse energievoorziening? In deze aflevering spreek ik met Adwin Martens, directeur van WaterstofNet en samen met hem ga ik op zoek naar de antwoorden op die vragen - de hele antwoorden. Gast: Adwin Martens Presentatie en montage: Davine Janssen Muziek: “Sechunzwanzigminuten (CB 070)” by Checkie Brown