Szturm sztuk

20 lat temu krytyka sztuki z definicji musiała być zaczepna i raczej zjadliwa. Albo odwrotnie – pełna zachwytów z najwyższej półki. A jaki jest dzisiejszy język krytyki i popularyzacji sztuki w internecie? Jakim głosem można opowiadać o twórczości współczesnych artystów w social mediach? O chowaniu ocen do kieszeni, o uginaniu się pod jarzmem algorytmu i o rewizji starych praktyk opowiada już okrzepła w sukcesach, ale jeszcze debiutantka krytyki w social mediach Joanna Bury.Podcastu „Szturm sztuk” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Muzea i wielkie instytucje sztuki to nie tylko przestrzenie wystaw, lecz także działań społecznych. Najlepiej takich, które powstają oddolnie, wykorzystując spontaniczność i naturalne talenty grupy widzów. Jak dokładnie przebiega otwieranie się muzealnego parasola nad ruchami społecznymi? I po co wielkim instytucjom wsparcie zawiązujących się towarzystw przyjaciół. O konstruowaniu sumy potencjałów opowiadają Delfina Jałowik, dyrektorka Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki w Krakowie, oraz Ewa Jodłowska.Podcastu „Szturm sztuk” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Czy sukces artysty da się zbudować jak wieżę z klocków? Oczywiście, że nie, ale każdej artystycznej karierze można pomóc i w ramach tej pomocy zauważyć pewne algorytmy, twierdzi Wiktoria Michałkiewicz z agencji Rezo. Opieka nad ścieżką kariery artysty to trudne zadanie, bo debiut nie zdarza się raz. Za każdym razem, gdy fotograf lub malarz wchodzi na nowy rynek, odrabia lekcję niemal od początku.Podcastu „Szturm sztuk” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Panele dekoracyjne, szklane schody w butiku, suknie, kapelusze, tkaniny, a przy tym, oczywiście – płótna i rzeźby. Sara Lipska tworzyła w latach 20. XX wieku to, co piękne i funkcjonalne, przekraczając granice mediów. W czasie wolnym od designerskich projektów wykuwał się jej autorski styl. O tym, dlaczego jeszcze do niedawna jej twórczość była w Polsce w zasadzie nieznana, i dlaczego mógł się wydarzyć jej „ponowny debiut”, opowiada doktorka Ewa Ziembińska, badaczka, historyczka sztuki, kuratorka. Do 26 października 2025 roku w warszawskiej Królikarni trwa wystawa „Kierunek Paryż. Polskie artystki z pracowni Bourdelle’a”, o której również wspominamy w rozmowie.Podcastu „Szturm sztuk” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Jak w twórczy sposób można czerpać z najbardziej uświęconych w polskiej sztuce tradycji? Jak pracować z historyczną ramą? Tego zadania podjął się Łukasz Stokłosa, przygotowując brawurową wystawę „Elegie”. Śmiały ruch, ale przecież historycznie Wawel, gdzie tę ekspozycję można zobaczyć, był rezydencją, miejscem żyjącym, a więc wprowadzanie do niego żywego pulsu sztuki współczesnej może być odczytane jako dalszy krok wpisujący się w zamkową tradycję. O wystawie „Elegie” opowiadają Agnieszka Jankowska-Marzec, kuratorka wystawy, i Andrzej Betlej, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu. Wystawa „Elegie” Łukasza Stokłosy w Zamku Królewskim na Wawelu jest czynna do 29 czerwca 2025 roku.Podcastu „Szturm sztuk” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Galeria jako mediator i port teleportujący do mało znanej kulturowej rzeczywistości? Dlaczego nie, to w końcu jeszcze niepodbite terytorium w świecie polskiej sztuki. Petro Vladimirov z warszawskiej galerii TBA opowiada o tym, jak Wschód i dialog z lokalną społecznością posłużyły mu do zbudowania galeryjnego konceptu. A to wszystko nie tracąc z oczu biznesowych celów i komercyjnego rozwoju.Podcastu „Szturm sztuk” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Co zrobić, żeby stateczna instytucja sztuki przybrała kurs odzwierciedlający zmiany postępujące we współczesnym świecie? Czy pod jednym dachem da się pokazać zbiory sztuki egipskiej i abakany? Dyrektorka Muzeum Narodowego w Warszawie Agnieszka Lajus opowiada o metamorfozach, jakie przechodzi ta instytucja.Podcastu „Szturm sztuk” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Sztuka potrafi wywalczyć lepszy, mądrzejszy i bardziej sprawiedliwy świat. A przynajmniej nie ustaje w dążeniu do takiego stanu rzeczy. O aktywizmie (i artywizmie) oraz o tym, co artysta-aktywista może pokazać w muzeum, a co w miejskiej przestrzeni – opowiada Bartłomiej Kiełbowicz.W rozmowie komentujemy artykuł opublikowany w „New York Timesie”: https://www.nytimes.com/2020/10/15/t-magazine/most-influential-protest-art.htmlPodcastu „Szturm sztuk” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Przez lata niemal wszystkie polskie kolekcje sztuki były zbiorami tego, co powstało lokalnie. Teraz polscy galerzyści otwierają się na głosy z zagranicy, a kolekcjonerzy otwierają oczy, głowy i serca na to, co piszczy w sztuce innych krajów. Jak myśleć o tej zmianie i jak nie pogubić się w gąszczu mód, pułapek i ograniczeń opowiada Piotr Bazylko, współwłaściciel galerii Import Export.Podcastu „Szturm sztuk” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Zabytek to obiekt materialny, który powstał w przeszłości, ma wyjątkową wartość i znaczenie dla określonej wspólnoty. Czyli – przynajmniej teoretycznie – powinien trwać i trwać w niezmienionej formie. Tymczasem lista zabytków potrafi być tak dynamiczna, jak lista przebojów. Dlaczego? I czy przyszłość może obyć się bez zabytków? O materialnym dziedzictwie i jego potencjale opowiada Łukasz Gazur, zastępca redaktora naczelnego „Spotkań z Zabytkami”.Podcastu „Szturm sztuk” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Kiedy fotografie miasta przestają być dokumentacją miejsc, a stają się materią sztuki? Dlaczego migawki placów, budynków, ulic chwytają za serca widzów i kolekcjonerów? O tym, jaka jest siła fotograficznego czy wręcz pocztówkowego kadru, i co wynika z manipulowania nim, Annie Theiss w nowym odcinku podcastu „Szturm sztuk” opowiada kuratorka wystaw i krytyczka sztuki Marta Czyż. Pretekstem do rozmowy są wystawy „PRZY OKAZJI. Nieznane fotografie Romualda Broniarka” w Domu Spotkań z Historią oraz „Europa II” Yuriya Bileya (Instytut Polski w Wiedniu).Podcastu „Szturm sztuk” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Wtargnąć w przestrzeń i kompletnie ją zawłaszczyć, odmienić, zrewitalizować – to wszystko może sztuka. Wystarczy tylko zestaw świetnych prac i kuratorski koncept. O tym, kiedy zapomniane adresy zmieniają się w tętniące życiem przestrzenie wystawiennicze, o warszawskiej willi Gawrońskich, o dobrych praktykach i znakach zapytania – opowiada Joanna Witek-Lipka. Wystawy w ramach Warsaw Gallery Weekend 2024 oglądać można do końca listopada 2024 roku.Podcastu „Szturm sztuk” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Centrum Warszawy to miejsce, w którym zbiegają się historia, potencjały i strefy wpływów. I to właśnie tu 25 października 2024 roku otwiera się nowa, imponująca siedziba Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Takiego święta sztuki i działania w tej skali jeszcze w Polsce nie było. O wydarzeniu i jego kontekstach opowiada Natalia Sielewicz, główna kuratorka MSN.Podcastu „Szturm sztuk” możesz posłuchać na platformach Spotify, Apple Podcasts oraz YouTube. 

Wizyta w muzeum lub galerii sztuki to spotkanie z dziełem sztuki – to zupełnie jasne. Współczesne muzealne rendez-vous ze sztuką nie są jednak prywatne i intymne, bo każdy proces oglądania obrazu, instalacji, rzeźby zapośrednicza przecież to, co zaplanował architekt, a więc sposób prezentacji, światło i inne przestrzenne fajerwerki. Na ile oglądamy dziś dzieła sztuki, a na ile dajemy wciągnąć się w wielką architektoniczną opowieść, którymi mamią nas instytucje sztuki? Kiedy wystawa muzealna działa jak koncert gwiazdy, a kiedy oddaje głos wielkim mistrzom? O tajnikach budowania przestrzeni wystaw opowiada architekt Bartosz Haduch.

O współczesnych formułach wystawiennictwa, obmyślaniu receptur na lodowe kanapki i pokazów na WGW opowiadają Marcelina Gorczyńska i Kamila Falęcka z galerii Turnus na warszawskiej WoliJak wywrócić porządek zastanego świata sztuki, jednocześnie mocno trzymając się realiów artystycznego obiegu? Twórczyniom galerii Turnus, Marcelinie Gorczyńskiej i Kamili Falęckiej ta nieprosta sztuka udała się wybitnie. Turnus to z jednej strony miejsce spotkań, platforma do działania, kawiarnia, z drugiej – ambitny program wystawienniczy. Wszystko prowadzone w poetyce towarzyskości i sentymentów do starych formuł wspólnego spędzania czasu. Ich miękka rewolucja w świecie galeryjnym odbywa się w dialogu z tym, co znane i uświęcone w praktyce sztuki. W odcinku wykorzystaliśmy głosy klasyków „starego świata sztuki”:Hansa Urlicha Obrista: https://www.artspace.com/magazine/interviews_features/expert_eye/supercurator-hans-ulrich-obrist-on-what-makes-painting-an-urgent-medium-today-54218Richarda Serry: https://www.frieze.com/article/harald-szeemann-1933-2005Simona de Pury: https://news.artnet.com/art-world-archives/simon-de-pury-auction-future-1859196Jenny Gibbs: https://www.sothebysinstitute.com/news-and-events/news/key-skills-for-curators-today

Katarzyna Nowak, dyrektorka Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w roku jubileuszowym opowiada o tym, kiedy kolekcja działa jak muzealny trzon, a kiedy zmienia się w otwarty skarbiec, z którego czerpać może każdy.300 kimon, dary donatorów, spektakularna historyczna kolekcja z początku XX wieku i wiele, wiele więcej – jak pokazywać takie zbiory pod jednym dachem? Krakowskie Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha właśnie szykuje się do obchodów trzydziestolecia swojej działalności. Jak buduje się program japońskocentrycznej instytucji, rozszerzając pole kuratorskich poszukiwań o współczesne sztuki wizualne i jak dialoguje się z Krakowem, tętniącym ośrodkiem sztuki, szukając i budując w nim „japońskość”?

Na kilka miesięcy przed otwarciem nowej siedziby warszawskiego MSN świat sztuki i mieszkańcy miasta wstrzymują oddech. Jak naprawdę zadziała nowy budynek muzeum postawiony w samym centrum stolicy? Czy wpisze się w codzienne miejskie ścieżki, czy może będzie zawadzał? Kurator i badacz architektury Tomasz Fudala opowiada o miejscu, planach i strukturze nowego budynku, a także o tym, że pod tym adresem działała turecka kawiarnia, a Kazimierz Malewicz po sąsiedzku pokazywał „Czarny kwadrat”.

Od sztucznej inteligencji domagamy się efektywności, szybkości i trafności proponowanych rozwiązań. A co dzieje się z nią, kiedy zapada kurtyna zmierzchu? Jak AI śni, co robi, kiedy nie zadajemy jej pytań? I przede wszystkim: kim jest? Studio Noviki, czyli Katarzyna Nestorowicz i Marcin Nowicki, w ramach tegorocznej edycji „BMW Art Club. Przyszłość to sztuka” stworzyli fascynującą opowieść o naturze sztucznej inteligencji. Technologię przekornie połączyli ze światem natury, w projekt wplatając niezwykłe działania w przestrzeni miejskiego ogrodu. „Sen maszyny” oglądać można od 27 czerwca do 31 sierpnia 2024 roku w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.

Projektant książki to ktoś, kogo nie wymienia się nawet na bibliotecznej fiszce. A jednak autorzy okładek, wydawnictw, plakatów i druków potrafią zawładnąć zbiorową wyobraźnią. Dekady później ich dorobek elektryzuje koneserów piękna z całego świata. Renesans polskiego projektowania jest możliwy również dzięki badaniu, popularyzacji i ochronie historycznych dokonań projektantów, m.in. Henryka Tomaszewskiego. O projektowaniu graficznym książek rozmawiamy z Agnieszką Szewczyk, historyczką sztuki, kuratorką, autorką i edytorką publikacji. 

Historia sztuki to nie tylko dopisywanie kolejnych dzieł do kanonu, to także proces zapominania i wymazywania całych dorobków. Doktor Marika Kuźmicz z Fundacji Arton opowiada o pracy z archiwami sztuki. Kiedy badanie materiałów z przeszłości przypomina seans spirytystyczny?Dr Marika Kuźmicz jest historyczką sztuki, kuratorką i badaczką, dziekaną Wydziału Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Wykłada również w Collegium Civitas w Warszawie. Przez wiele lat prowadziła badania nad polską sztuką lat 70., szczególnie zajmując się performansem, fotografią i sztuką wideo. W 2010 roku założyła w Warszawie organizację non-profit Fundację Arton. Arton zajmuje się opracowywaniem archiwów artystek. Jest także założycielką Fundacji im. Edwarda Hartwiga, której prezeską była do 2024 roku. Od listopada 2022 r. pracuje w Muzeum Susch jako główna kuratorka badań dla Instytutu Susch założonego przez Grażynę Kulczyk. Prowadzi badania skupione na artystkach z Europy Środkowo-Wschodniej.