PODRÓŻE FILOZOFICZNE

Jak mówi prof. Janusz Sytnik Czetwertyński, panuje przekonanie, że filozofia Kanta rozpoczyna się od wydania „Krytyki czystego rozumu” w 1781 roku, ale w tym odcinku „Podróży filozoficznych” opowie o pomysłach z okresu przedkrytycznego królewieckiego myśliciela.

Jeden z największych filozofów w dziejach. Był człowiekiem tak skrupulatnym, że według jego codziennych spacerów można sobie było regulować zegarki. Do tego pamiętliwy i złośliwy. Immanuel Kant jest bohaterem kolejnego odcinka „Podróży filozoficznych”. To pierwszy z trzech odcinków poświęcony temu myślicielowi.

Postać nieco zapomniana, aczkolwiek niezwykle zasłużona dla historii myśli filozoficznej. Bez jej udziału nie mogłaby się rozwinąć współczesna filozofia, przynajmniej nie w tej postaci, w jakiej ją znamy. Jest nią niemiecki myśliciel, Christian Wolff, bohater kolejnego odcinka „Podróży filozoficznych”.

Życiorys twórcy współczesnej pedagogii, jak mówi prof. Janusz Sytnik-Czetwertyński, był zadziwiający. Był to kłótnik  awanturnik, intrygant, wiarołomca, prawdopodobnie morderca, na pewno oszust , złodziej, ogarnięty żądzą zemsty, który nie odczuwał żadnych więzi z ludźmi, nawet własnymi dziećmi. Taki prywatnie był Jean Jacques Rousseau. A jakim był myślicielem? O tym w kolejnym odcinku „Podróży filozoficznych”.

Był człowiekiem podłym. Był kłótliwy, skłonny do bitki i intryg, do tego skrajnie nieufny, fałszywy, podstępny i zawzięty. Tak o jednym z twórców współczesnej myśli pedagogicznej mówi prof. Janusz Sytnik-Czetwertyński. Wiele pikantnych szczegółów z życiorysu Jean’a-Jacques’a Rousseau w kolejnym odcinku „Podróży filozoficznych”.Życiorys twórcy współczesnej pedagogii, jak mówi prof. Janusz Sytnik-Czetwertyński, był zadziwiający. Był to kłótnik  awanturnik, intrygant, wiarołomca, prawdopodobnie morderca, na pewno oszust , złodziej, ogarnięty żądzą zemsty, który nie odczuwał żadnych więzi z ludźmi, nawet własnymi dziećmi. Taki prywatnie był Jean Jacques Rousseau. A jakim był myślicielem? O tym w kolejnym odcinku „Podróży filozoficznych”.

Ma wielkie zasługi dla popularyzacji filozofii, ale filozofem był słabym – tak o Wolterze mówi prof. Janusz Sytnik-Czetwertyński. Dlaczego? Odpowiedź w kolejnym odcinku „Podróży filozoficznych”.

Nasze poznanie świata zewnętrznego opiera się na pierwotnych wrażeniach oraz pochodnych ideach – głosił brytyjski filozof, David Hume. Co się kryje za tą myślą? O tym w kolejnym odcinku „Podróży filozoficznych”.

Co łączy film „Matrix” z filozofią George’a Berkeley’a. Odpowiedź w kolejnym odcinku „Podróży filozoficznych”.

Mówił: „siła naszych przekonań nie dowodzi ich słuszności”, albo „dziecko nie powinno być nigdy karane przez tych, których nie kocha”. Autorem tych stwierdzeń był John Locke – XVII-wieczny filozof, lekarz, polityk i ekonomista. Prof. Janusz Sytnik-Czetwertyński zabiera nas na wyprawę do krainy empirystów angielskich.

Isaac Newton ponownie jest bohaterem „Podroży filozoficznych”. Tym razem prof. Janusz Sytnik-Czetwertyński koncentruje się na tym, co jeden z największych geniuszy wszechczasów pisał o Bogu.

Jeden z najbardziej tajemniczych i najbardziej genialnych umysłów wszech czasów. Obok Einsteina jest najbardziej znanym naukowcem w dziejach. Gdy miał 11 lat zaprezentował pierwsze ze swoich odkryć – zegar poruszany kroplami wody, wydobywającymi się przez otwór w dnie zbiornika. Mowa o Isaac’u Newtonie, który jest bohaterem kolejnego odcinka „Podróży filozoficznych”.

- Polemika Leibniza z Newtonem należy do najsłynniejszych arcydzieł dyskursu naukowego wszechczasów. Uczeni nie przebierali w środkach. Historię tę cechują intrygi, pomówienia, niedomówienia, fałsze i zwykłe złośliwości – mówi prof. Janusz Sytnik-Czetwertyński. Ten temat zdominuje kolejną odsłonę „Podróży filozoficznych”.

Monady nie mają okien – to najsłynniejsze stwierdzenie autorstwa tego myśliciela. Co Gottfried Wilhelm Leibniz, bo o nim mowa, miał na myśli? Miedzy innymi o tym w kolejnym wykładzie prof. Janusza Sytnika-Czetwertyńskiego.

Jego filozofia należy do jednej z najbardziej doniosłych, a zarazem najbardziej kontrowersyjnych. Był twórcą koncepcji, według której Bóg i natura to jedno i to samo. Bóg jest światem, a świat jest Bogiem. Mówił: „lęk nie może istnieć bez nadziei, ani nadzieja bez lęku”, albo „ten kto się śmieje ostatni nie ma jednego zęba na przedzie”. Baruch Spinoza jest bohaterem kolejnego odcinka „Podróży filozoficznych”.

Jest jednym z faktycznych założycieli socjologii, choć samo pojęcie narodziło się wiele dekad później. Co więcej, o tym myślicieli można powiedzieć, że jest prekursorem scricte nowoczesnej socjologii. Bohaterem kolejnego odcinka „Podróży filozoficznych” jest angielski myśliciel, Thomas Hobbes.

Próbował rozwiązać problem relacji między duszą a ciałem, zastanawiał się, jak myśl – rzecz niematerialna, nieuchwytna wciela się w czyn, ale też jak to jest, że w ogóle rodzi się jakaś myśl. Mówił: gdy ciało przemawia, trzeba, żeby rozum zamilkł, albo człowiek często słucha tego, co do niego mówią, nie myśląc o tym. Autorem tych stwierdzeń był Nicolas Malebranche (1638-1715). O nim będzie w tym odcinku „Podróży filozoficznych”.

Jako jeden z niewielu próbował wskazać, że człowiek składa się nie tylko z duszy i ciała. Uważał, że jest coś jeszcze, co wymyka się definicjom obu tych elementów. Mówił, że serce ma swoje prawdy, których rozum nie zna. Bohaterem kolejne odsłony „Podróży filozoficznych” jest Pascal.

W jaki sposób świat widział Kartezjusz? O tym w drugim odcinku spotkania z tym filozofem w „Podróżach filozoficznych”.

Filozofia Kartezjusza kończy okres średniowiecznej stagnacji. Mędrzec ten przejmuje od Augustyna sentencję „Cogito ergo sum”. Jednym z najistotniejszych problemów filozofii kartezjańskiej jest tzw. problem psychofizyczny. Sprowadza się do pytania, w jaki sposób dusza komunikuje się z ciałem. Kartezjusz jest bohaterem kolejnego odcinka „Podróży filozoficznych”.

Wszechświat jest księgą napisaną w języku matematyki, albo matematyka jest alfabetem, za pomocą którego Bóg opisywał świat – te zdania wypowiedział Galileusz. Ten myśliciel i naukowiec jest bohaterem kolejnej odsłony „Podróży filozoficznych”.