Discover
Ιστορικές Διαδρομές Astra 92.8
79 Episodes
Reverse
Συνομιλούμε με τον σκηνοθέτη και παραγωγό του ντοκιμαντέρ «Η ιστορία του Χαλκού στην Κύπρο», Σταύρο Παπαγεωργίου. Μεταξύ άλλων αναφερόμαστε στο πότε ξεκινά η εποχή του χαλκού στην Κύπρο, γιατί τα πετρώματα της Κύπρου περιέχουν μεγάλες ποσότητες χαλκού. Μαθαίνουμε ότι η Κύπρος συγκαταλέγεται μέσα στις 5 μεγαλύτερες περιοχές χαλκού στον κόσμο, ότι στην αρχαιότητα η Κύπρος είχε το μονοπώλιο στην πώληση χαλκού, ότι η Κύπρος ήταν ένα απέραντο δάσος το οποίο καταστράφηκε στο βωμό της επεξεργασίας του μεταλλεύματος.
Στο δεύτερο μέρος της συνομιλίας με τον ερευνητή και μελετητή, Αλέξανδρο Μιχαήλ Χατζηλύρα, μιλούμε για το ποιο είναι το κριτήριο για να θεωρείται μια ομάδα ως θρησκευτική στην Κύπρο, γιατί οι κύπριοι αντιτάχθηκαν στην έλευση Αρμενίων προσφύγων για εγκατάσταση στην Κύπρο στο τέλος της δεκαετίας του 1920, για τον πολιτισμό των Αρμενίων της Κύπρου, τα σχολεία τους, τις περιοχές που κατοικούσαν κι άλλες ενδιαφέρουσες πτυχές.
Συνομιλούμε με τον ερευνητή και μελετητή, Αλέξανδρο Μιχαήλ Χατζηλύρα για την άγνωστη σε πολλούς ιστορία των Αρμενίων της Κύπρου.Μιλούμε μεταξύ άλλων για την Αρμενία μέσα στους αιώνες, την καταγωγή των Αρμενίων, τη θρησκεία τους, το πολιτισμό τους.Για τους Αρμένιους της διασποράς και της Κύπρου και τις διαφορές τους, τα γλωσσικά ιδιώματα και πότε εμφανίστηκαν για πρώτη φορά οι Αρμένιοι στην Κύπρο.
Για πρώτη φορά «βγαίνουν στον αέρα» πληροφορίες για το ποιοι, πώς και γιατί δολοφόνησαν τους Ντερβίς Αλί Καβάζογλου και Κώστα Μισιαούλη στις 11 Απριλίου 1965.Ο Ηλίας Δημητρίου, επικεφαλής του Γραφείου Επαναπροσέγγισης του ΑΚΕΛ μιλά για το ντοκιμαντέρ που ετοίμασε το ΑΚΕΛ με αυθεντικές και άλλες μαρτυρίες γύρω από τους δύο ηρωομάρτυρες της ελληνοτουρκικής φιλίας στην Κύπρο. - Ποιοι ήταν οι Καβάζογλου και Μισιαούλης.- Το αιματοβαμμένο 1958 και οι δολοφονίες ε/κυπρίων και τ/κυπρίων αριστερών.- Ο πόλεμος της ΤΜΤ εναντίον των αριστερών τ/κύπριων.- Ο Καβάζογλου και η θέση του για τη γραμμή του ΑΚΕΛ υπέρ της ένωσης.- Οι απειλές της ΤΜΤ εναντίον γνωστών του Καβάζογλου και ο εξαναγκασμός τους να δολοφονήσουν τους δύο.- Τί απέγιναν οι δολοφόνοι.
Νέα στοιχεία από τη ζωή του ανθρώπου Γρηγόρη Αυξεντίου καταθέτει στο 2ο μέρος της εκπομπής ο βετεράνος δημοσιογράφος, Σπύρος Κέττηρος.Αναφέρεται και σε άγνωστες πτυχές, όπως το επεισόδιο που ο Αυγουστής Ευσταθίου παρολίγο να εκτελέσει κατά λάθος το Νίκο Κόσιη αντί του Ανδρέα Κεραυνού.Ξεκαθαρίζει επίσης το θέμα κατά πόσον ο Αυξεντίου ορίστηκε όντως από τον Γρίβα ως υπαρχηγός της ΕΟΚΑ και τονίζει πως κάποιοι αγωνιστές φθονούσαν τον Αυξεντίου ακόμα και μετά το θάνατό του. Επίσης αναφέρεται στο ρόλο του Λεύκιου Πατσαλίδη στην προδοσία.Αποκαλύπτει ακόμη ότι οι Άγγλοι γνώριζαν πολλά για τον τρόπο συμπεριφοράς του ήρωα.
Ο βετεράνος δημοσιογράφος, Σπύρος Κέττηρος, συγχωριανός και συγγενής του Γρηγόρη Αυξεντίου μιλά για την προσωπική έρευνα που ο ίδιος έκανε αναφορικά με τον Γρηγόρη Αυξεντίου.Αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές της ζωής του, όπως ότι ο στόχος του Γρηγόρη δεν ήταν να γίνει στρατιωτικός αλλά… φιλόλογος και εξηγεί πώς κατέληξε στη σχολή Εφέδρων Αξιωματικών.Τονίζει ότι ο Αυξεντίου ήταν άνθρωπος της προσφορά και ξεκαθαρίζει – με βάση τα όσα έχει υπόψη του – δεν ισχύουν τα όσα αναφέρθηκαν κατά καιρούς για συμμετοχή του Αυξεντίου στον Εθνικό Στρατό κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου στην Ελλάδα.Αναφέρεται και στην ομιχλώδη περίπτωση του Χατζημιτσή ο οποίος κατηγορείτο ως προδότης αλλά ο Αυξεντίου δεν τον εκτέλεσε, κάτι που του στοίχησε αφού ο Γρίβας τον έθεσε για πολλή καιρό υπό δυσμένεια ενώ ο ίδιος έλεγε ότι θα εκτελούσε τον Αυξεντίου για την παρακοή του.Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι απόψεις του Σπ. Κέττηρου για τον Γρίβα και όχι μόνο…
Συνομιλούμε με την Χριστίνα Χριστόφια και τη Μέλανη Στέλιου για το έργο «Μητέρα», του διακεκριμένου Λιβανο-Καναδού δραματουργού, σκηνοθέτη και ηθοποιού Ουαζντί Μουαουάντ.Πρόκειται για ένα έντονα προσωπικό και βιωματικό έργο της προσφυγιάς μιας λιβανέζικης οικογένειας που μεταφέρει το δράμα της προσφυγιάς.Μέσα από το έργο, ο κάθε πρόσφυγας, ανεξάρτητα εθνικότητας, βλέπει μπροστά στα μάτια του τη δική του προσφυγιά, τους φόβους, τις ανησυχίες, τις αγωνίες και την ελπίδα της επιστροφής που τελικά πεθαίνει μαζί με τον πρόσφυγα.
Συνέχεια από την προηγούμενη εκπομπή με τον ερευνητή Αντώνη Κασάπη.Ενδιαφέροντα στοιχεία για τον πληθυσμό των Μαρωνιτών, ο οποίος μέχρι την οθωμανική κατάκτηση αριθμούσε μερικές χιλιάδες που κατοικούσαν σε 60 μαρωνίτικα χωριά. Μαρωνίτες υπήρχαν και σε μικτά χωριά.Ο Α. Κασάπης απαντά στο ερώτημα γιατί μειώθηκε αυτός ο αριθμός και περιορίστηκε τελικά στα τέσσερα γνωστά μαρωνίτικα χωριά.Αναφέρει ακόμα πως χωριά όπως η Κυθρέα και μερικά άλλα στη γύρω περιοχή, η Κλεπίνη, η Συρκανιά και άλλα χωριά ήταν μαρωνίτικα και πως πολλοί καθολικοί και μαρωνίτες εξισλαμίστηκαν. Επέστρεψαν αργότερα στον χριστιανισμό αλλά ως ορθόδοξοι.
Η Μαρωνιτική κοινότητα είναι μία από τις τρεις θρησκευτικές ομάδες της Κύπρου. Είναι μια κοινότητα με πλούσια ιστορία η οποία ωστόσο είναι στην ουσία άγνωστη στον υπόλοιπο πληθυσμό της χώρας.Ο ερευνητής Αντώνης Κασάπης, μαρωνίτης ο ίδιος, μας δίνει χρήσιμες πληροφορίες για την κοινότητα του.Από πού κατάγονται οι Μαρωνίτες και πώς βρέθηκαν στην Κύπρο.Ποια είναι η γλώσσα τους, ποια είναι η θρησκεία τους.Κάνουν οι Μαρωνίτες στρατιωτική θητεία;Αυτά κι άλλα ενδιαφέροντα αναλύει στο πρώτο μέρος της συνέντευξης του.
Ο λαογράφος Γιώργος Σοφοκλέους μιλά στην εκπομπή για τα ήθη και τα έθιμα του κυπριακού Πάσχα.Απαντά και σχολιάζει:Όλοι οι ορθόδοξοι χριστιανοί έχουν τα ίδια ήθη και έθιμα;Από πού προέρχονται τα πλείστα έθιμα που υπάρχουν μέχρι τις μέρες μας; - Είναι χριστιανικά ή προέρχονται από την περίοδο του πολυθεϊσμού;Οι λαμπρατζιές και το κάψιμο του Ιούδα.
Συνέντευξη με τον δημοσιογράφο, ερευνητή Κώστα Βενιζέλο με αφορμή την κυκλοφορία του νέου βιβλίου του «1974 Μυστικά και αλήθειες».Ο Κ. Βενιζέλος αναφέρεται σε σειρά γεγονότων που επεσυνέβησαν το μαύρο καλοκαίρι του 1974.Η άγνωστη περίπτωση του σχεδιασμού αντιπραξικοπήματος από το Τάσο Μάρκου και άλλους αλλά και τους σχεδιασμούς δημιουργίας αντάρτικου από διάφορες ομάδες.Ξεκαθαρίζει πως όλη η πληροφόρηση που υπάρχει και όλα τα στοιχεία, παλιά και νέα, δεν αλλάζουν τη γενική εικόνα της εμπλοκής στα γεγονότα του 1974 της Ελλάδας, τη Τουρκίας και των ΗΠΑ.Ανάμεσα σ’ άλλα αποκαλύπτει επίσης ότι το ΑΚΕΛ ενήργησε προς την Σοβιετική Ένωση για τερματισμό της προμήθειας εξοπλισμού προς τους Τ/κύπριους για τη δημιουργία του αεροδρομίου της Τύμπου.
Τι είπε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Κένεντι στον Μακάριο για τους κομμουνιστές της Κύπρου, όταν συναντήθηκαν στην Ουάσιγκτον;Στο ερώτημα αυτό δίνει απάντηση η βετεράνος δημοσιογράφος Παναγιώτης Παπαδημήτρης, ο οποίοςείδε τα σχετικά έγγραφα της Αμερικανικής κυβέρνησης.Δημοσιογράφος με μεγάλη εμπειρία αλλά και μάρτυρας των μεγάλων γεγονότων από το τα τέλη της δεκαετίας του 1950, ο Π. Παπαδημήτρης απαντά σε πολλά ερωτήματα, μεταξύ των οποίων κατά πόσο υπήρχε λογοκρισία του τύπου επί διακυβέρνησης Μακαρίου, ποιες πιέσεις δέχονταν οι δημοσιογράφοι και πώς κατάφερναν να περνούν τα μηνύματα τους μέσω του τύπου;Αναφέρεται επίσης στο λειτούργημα του δημοσιογράφου σε παλαιότερες εποχές και στο σήμερα.
Πρόκειται για τις προσωπικές του εμπειρίες και τον τρόποπου βίωσε.Υπήρχαν και συγγενικές σχέσεις με Τουρκοκύπριους;Ο κοινός ο πόνος από όσα συνέβησαν στην Κύπρο.Πώς έζησε το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή, ηπροσφυγιά, οι σπουδές στο εξωτερικό, η επιστροφή στην Κύπρο και η εμπλοκή τουστα κοινά.Μέσα από τις εμπειρίες στέλνει τα δικά του μηνύματα γιατην αναγκαιότητα λύσης του κυπριακού και την ειρηνική συμβίωση των δύο κοινοτήτων της Κύπρου.
Η συλλογή υπογραφών για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα που έμεινε γνωστό ως «ενωτικό δημοψήφισμα» και που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 1950 αποτελεί ακόμα θέμα συζήτησης για τους ιστορικούς και όχι μόνο. Στην εκπομπή αφιέρωμα στο δημοψήφισμα, οι ιστορικοί Αλέξης Αλέκου, Ρολάνδος Κατσιαούνης και ο ερευνητής Βασίλης Πρωτοπαπάς αναλύουν τις συνθήκες μέσα στις οποίες διεξήχθη το δημοψήφισμα εκείνο και επισημαίνουν πτυχές που περνούν απαρατήρητες από το γνωστό ιστορικό αφήγημα.
Γιατί κηρύχθηκε από τους Βρετανούς παράνομο το ΑΚΕΛ τον Δεκέμβριο του 1955 τη στιγμή που το κόμμα ήταν εναντίον της ένοπλης δράσης και την ένοπλη δράση τηνεκτελούσε η ΕΟΚΑ;Γιατί το ΑΚΕΛ εκδήλωσε άρνηση στην εκδήλωση ένοπλης δράσης στην Κύπρο από οποιονδήποτε;Ο ιστορικός Νίκος Κουζουπής, ανάμεσα σ’ άλλα, απαντά σε αυτά τα ερωτήματα κι όχι μόνο.Αναφέρεται σε μια σειρά γεγονότων που οδήγησαν στο 1955, ποιες ήταν οι θέσεις του Μακαρίου και γιατί έκανε στροφή προς την ανεξαρτησία.
Το ζήτημα της συνεργασίας Ελλήνων με τους Γερμανούς – ναζί – κατακτητές της Ελλάδας ήταν για χρόνια πολλά ένα θέμα ταμπού στην Ελλάδα.
Κατά καιρούς γράφτηκαν κάποια βιβλία όμως ξεχωρίζει το βιβλίο του ιστορικού Μενέλαου Χαραλαμπίδη που εκδόθηκε πρόσφατα με τον τίτλο «Οι δωσίλογοι».
Ένα βιβλίο βασισμένο σε αρχεία που φέρνει νέα δεδομένα στο προσκήνιο, όπως το ότι η συνεργασία Ελλήνων με την ένταξή τους στα Τάγματα Ασφάλειας είναι μόνο μία πτυχή του θέματος.
Στη συνομιλία μας ο Μ. Χαραλαμπίδης αναφέρεται στις πολιτικές που ακολούθησαν οι τρεις ελληνικές κατοχικές κυβερνήσεις, στις οικονομικές συναλλαγές με τους κατακτητές, στη δράση της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής, των Ταγμάτων Ασφαλείας, των Ελλήνων πρακτόρων των Es-Es και άλλων, που συγκρότησαν το ένοπλο σκέλος της συνεργασίας, και η δικαστική τους αντιμετώπιση μετά το τέλος της κατοχής.
Η Εκπαιδευτική Λειτουργός Άννα Κουππάνου έγραψε το βιβλίο «Όταν μας άφησε η θάλασσα», ένα βιβλίο μυθοπλασία που βασίζεται στα πραγματικά γεγονότα της μεταφοράς ασυνόδευτων ανήλικων προσφυγοπούλων από την Κύπρο στην Ελλάδα το 1974.
Η Εκπαιδευτικός Ξένια Στυλιανού ασχολείται, ανάμεσα σ’ άλλα για τη διαχείριση της απώλειας και της θλίψης που προκάλεσε στα παιδιά της Κύπρου η τραγωδία του 1974.
Η εκπομπή προσπάθησε να αγγίξει αυτή τη θλίψη και απώλεια και τον τρόπο διαχείρισης τους.
Μια ενδιαφέρουσα συνομιλία για την αυθόρμητη εξέγερση των Κυπρίων τον Οκτώβριο του 1931 εναντίον των Βρετανών που έμεινε γνωστή ως «Οκτωβριανά.
Συνομιλητής μας ο Λέκτορας νεότερης ιστορίας στο πανεπιστήμιο Νεάπολη Κυριάκος Ιακωβίδης.
Όλοι στην Κύπρο γνωρίζουμε ότι πριν από το πραξικόπημα και την τουρκική εισβολή, σχεδόν όλοι οι Τουρκοκύπριοι μιλούσαν και ελληνικά.
Εκείνο που λίγοι γνωρίζουμε είναι αρκετοί Τουρκοκύπριοι, ιδιαίτερα μεγάλης ηλικίας, τα μιλάνε μέχρι σήμερα, ενώ υπάρχουν και αρκετοί νεότεροι σε ηλικία που μιλάνε και ελληνικά.
Τι ελληνικά είναι όμως; Υπάρχουν διαφορές από μέρος σε μέρος καταγωγής των Τουρκοκυπρίων; Ποιες είναι οι διαφορές τους; Πώς νιώθουν αυτοί που τα μιλάνε;
Όλα αυτά και πολλά άλλα ενδιαφέροντα αναλύει και εξηγεί η γλωσσολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ελένη Ιωαννίδου.
Στα μέσα Σεπτεμβρίου του 1974, ένα μήνα μετά την δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής, ξεκίνησε η μεταφορά στην Ελλάδα ομάδων ε/κυπρίων προσφυγόπουλων τα οποία φιλοξενήθηκαν σε ιδρύματα, εκκλησιαστικά κι άλλα, αλλά και οικογένειες. Ο συνολικός αριθμός των παιδιών έφτασε τις 2000.
Για το θέμα αυτό μίλησε στην εκπομπή ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ασυνόδευτων Παιδιών που φιλοξενήθηκαν στην Ελλάδα το 1974-1979, Ανδρέας Θεοδοσίου.




