Claim OwnershipOns Amsterdam Podcast
Subscribed: 17Played: 194
Subscribe
© All rights reserved
Description
Podcast by Ons Amsterdam
15 Episodes
Reverse
De historicus Maarten Hell is vaak in de pagina’s van Ons Amsterdam te vinden – vorig jaar nog baarde hij opzien door café De Drie Fleschjes aan te wijzen als het oudst gedocumenteerde café van Amsterdam. Ondertussen schreef hij het monumentale boek Verloren wereld in de Amstelbocht. Leven op Vlooienburg, 1600-1815, over een verdwenen wijk: waar nu het Stadhuis en het Muziektheater staan woonden bijna vierhonderd jaar de meest uiteenlopende Amsterdammers. Hell noemt het de eerste multiculturele, multi-etnische, multireligieuze buurt van Nederland.
Het boek vertelt verhalen over een Joodse gokbaas uit Rome, exploitanten van een indoortennisbaan, steenrijke Sefardische kooplieden, Duits-joodse financiers van Casanova en de ‘Duivel van Vlooienberg’, die zijn buren bespioneerde voor de Spaanse overheid.
Theater was de bioscoop van de 17de eeuw, een feest voor de zintuigen en de emoties. Rembrandt was waarschijnlijk aanwezig toen op 3 januari 1638 de Amsterdamse Schouwburg openging, en wat hij zag moet indruk hebben gemaakt en zijn verbeelding hebben geprikkeld. Hij probeerde de kijkers naar zijn schilderijen net zo te raken als de toneelmakers, Bredero, Vondel en Vos. Bonte kostuums, grote gebaren en hevige emoties zijn ook te zien in zijn schilderijen.
De neerlandicus Frans Blom – expert in 17de-eeuws theater - en Leonore van Sloten, conservator in Museum Rembrandthuis, praten met Koen Kleijn over Rembrandt als regisseur.
De tentoonstelling Regie: Rembrandt is nu te zien in Museum Rembrandthuis.
Ons Amsterdam bestaat dit jaar 75 jaar. Het ‘geïllustreerd maandblad, gewijd aan de hoofdstad des lands’, verscheen voor het eerst op 1 januari 1949 als uitgave van de Gemeentelijke Commissie Heemkennis. Het Ons Amsterdam van 1949 wilde de Amsterdammers aanmoedigen de geschiedenis van hun stad weer te omarmen. Voormalig hoofdredacteur Peter-Paul de Baar was 29 jaar hoofdredacteur van Ons Amsterdam (1989-2018). Samen met huidig hoofdredacteur Koen Kleijn blikt hij terug op het verleden, heden en uiteraard ook de toekomst van het tijdschrift.
In 2022 vierde het Vereenigd Amsterdamsch Schaakgenootschap, oftewel het VAS, haar 200 jarig jubileum. VAS is daarmee misschien wel de oudste sportvereniging van Amsterdam. Naar aanleiding van het VAS Jubileumboek en het winternummer van Ons Amsterdam spreken we met fervent schakers Joris van Vuure en Robbert ter Hart over de vereniging. Zo vertellen Joris en Robbert over hoe de schaaksport door de tijd heen veranderde, zowel qua tactieken, maar ook over de lengte van de partijen. Uit de beginjaren zijn namelijk schaakpartijen bekend die wel twee jaar duurden.
Vanaf 1956 werden de etalages van de Bijenkorf ingericht door de jonge ontwerper Benno Premsela. Premsela, die van oorsprong binnenhuisarchitect was, maakte van zijn Bijenkorf etalages een ware belevenis in het naoorlogse Amsterdam. Cultuurhistoricus Sjeng Scheijen schrijft in het winternummer over het leven van Premsela en zijn etalagekunst van internationale allure. We spreken Sjeng over de rol die Premsela vervulde als mentor en promoter van vele jonge kunstenaars en over hoe Premsela, met de inrichting van wel zeshonderd etalages per jaar, de kijk op design deed kantelen.
In 1899 verrees het eerste grafzerkje van dierenbegraafplaats Het Torentje aan de Amstelveenseweg. Onder leiding van dierenliefhebber Gerard van Lom groeide de begraafplaats uit tot een bont geheel. Bij Het Torentje vonden mensen een laatste rustplaats voor hun honden, katten, papegaaien of apen. In ons novembernummer schrijft onderzoeker Tessel Dekker over het reilen en zeilen van de dierenbegraafplaats. In de podcast spreken we Tessel over hoe er door de rest van de stad gereageerd werd op deze "modegril" uit Londen en Parijs en vertelt ze hoe de kijk op dieren veranderde in de loop van de negentiende eeuw. Bovendien heeft de begraafplaats een aantal keer moeten verhuizen, dus wie weet wat er nog in de Amsterdamse bodem te vinden valt...
Lesbische liefde en vrouwen in mannenkleding: in 17de-eeuws Amsterdam kwam het zeker voor, maar het werd niet altijd getolereerd. In 1641 schreef de schepen en arts Nicolaes Tulp over Hendrikje van der Schuur, die rondliep in mannenkleding en wilde trouwen met Trijntje Barends. Het liep niet goed af voor de twee. In deze aflevering gaan we in gesprek hierover met Tom van der Molen, conservator van het Amsterdam Museum. Hoe kunnen historici verhalen over LGBTQ+ boven water krijgen? En wat zegt het geval van Hendrikje en Trijntje over de tolerantie van Amsterdam?
Begin jaren tachtig was de Zeedijk een no go area. De straat werd bevolkt door dealers en verslaafden, veel panden waren dichtgetimmerd. De ommekeer begon bij de vastberaden bewoners, die het stadhuis bezetten om de gemeente in beweging te krijgen. Er was veel voor nodig om de Zeedijk te herstellen. Daarover praten we met Willem Oosterbeek, die als journalist en bewoner de ontwikkelingen in de buurt al geruime tijd op de voet volgt.
De oudste kroeg van Amsterdam is 404 jaar oud. Het is niet In 't Aepjen, en ook niet Karpershoek. Herberghistoricus Maarten Hell kent de horecageschiedenis als geen ander en zocht het voor eens en voor altijd uit. De uitslag is terug te lezen in het zomernummer van Ons Amsterdam. In deze podcast spreken we met hem over zijn onderzoek naar de vroege drankhuisgeschiedenis van Amsterdam en over de verschillende kroegen die claimen de oudste te zijn.
Drie Javaanse mannen op blote voeten op de Handelskade in Amsterdam. Op de achtergrond zien we nog enkele Javaanse mensen lopen, onder wie een vrouw met hoofddoek. Het zijn een paar van de duizenden Javaanse contractarbeiders die Amsterdam passeerden op weg naar Suriname tussen 1890 en 1914. Mark Ponte van het Stadsarchief Amsterdam schrijft in ons juninummer over deze twee minifoto’s. We spreken met hem over de beëindiging van de slavernij, de komst van contractarbeiders uit onder meer Indonesië en hoe we deze geschiedenissen kunnen documenteren.
Amsterdam-Noord werd in juli 1943 tot drie keer toe gebombardeerd door de geallieerden. Doel was om de Fokkerfabriek aan de Papaverweg te raken, waar vliegtuigen werden geassembleerd voor de Luftwaffe. Maar de bommenwerpers raakten vooral de omliggende volksbuurten, met 189 dode Noorderlingen tot gevolg. In ons meinummer schrijft David Barnouw over de ravage die de bombardementen aanrichtte. In onze podcast spreken we hem over Amsterdam-Noord tijdens de bezetting, de impact van het bombardement en de latere herinnering eraan.
Wel of geen fietspassage? Daarover werd in aanloop naar de heropening van het gerestaureerde Rijkmuseum in 2013 fel getwist. Opeenvolgende museumdirecteuren zagen de passage het liefst omgetoverd tot monumentale ingang. Buurtbewoners en verkeersdeelnemers streden juist om het behoud van de onderdoorgang. De discussie over het gebruik van deze ruimte is nog ouder dan het gebouw zelf. Auto's werden dan wel verboden in 1931, maar voor fietsers zou de passage toegankelijk blijven. Fred Feddes vertelt over de strijd, waarover hij schreef in ons aprilnummer.
Achter de gemoedelijke schilderijen van het chirurgijnsgilde ging een wereld van corruptie en onderlinge strijd schuil. De overlieden trakteerden zichzelf bijvoorbeeld op rijtuigen ten koste van het weduwenfonds. Abraham Titsingh, net als zijn vader chirurgijn, probeerde in de 18de eeuw het tij te keren. Beunhazen, aderlaters en barbiers gooide hij uit het gilde. Maar in zijn tomeloze ijver kreeg Titsingh het al snel met zijn gildebroeders aan de stok. Hoofdredacteur Koen Kleijn vertelt erover naar aanleiding van zijn artikel in ons maartnummer.
[c] De nieuwe overlieden van het chirurgijnscollege in 1732 / Jan Maurits Quinkhard, Amsterdam Museum
In de tweede podcast hoort u Willem van der Laan, herenboer van de boerderij Rijnhof aan de Sloterweg. Ook gemeenteraadslid, in Sloten: hij vertelt hoe de Gemeenteraad daar werd verraden door hun eigen wethouder, Willem de Buisonjé
1In de eerste podcast spreekt Harmen Betlehem, cafébaas, timmerman, gemeenteraadslid en brandweerman in de gemeente Watergraafsmeer: hij organiseerde een protest tegen de annexatie, een begrafenisstoet.
Comments
Download from Google Play
Download from App Store
United States