Książka dla mężczyzny. Rozmawiają: Łukasz Antas i Michał Pyziak

Na dziś wybraliśmy książkę norweskiego filozofa i podróżnika Erlinga Kagge „Idź krok po kroku”. Autor dzieli się w niej osobistymi refleksjami na temat wartości wędrowania. Po co chodzić pieszo, skoro można dojechać samochodem? Jak inaczej przeżywamy przestrzeń idąc? Jak przeżywamy samych siebie wędrując? Dlaczego warto w życiu wybierać trudniejsze drogi? Na te pytania Kagge daje swoje odpowiedzi, warto się z nimi skonfrontować. Piękna, refleksyjna książka, inspirująca do zwolnienia tempa, do większej uważności na siebie i świat.

Zaprosiliśmy do rozmowy Ryszarda Kulika – psychologa i ekologa, autora książki Wystarczająco dobre życie. I właśnie o tej książce wspólnie porozmawiamy. Na czym polega takie życie i dlaczego jest ono w gruncie rzeczy lepsze od „wspaniałego życia”? Skąd bierze się pogoń za doskonałym sobą, relacjami i przeżyciami i jak wpływa ona na nasze odczuwanie szczęścia i cierpienia? Ryszard dzieli się własnymi refleksjami i odkryciami, a także zaprasza nas do podobnej podróży. Do akceptacji procesu życia i odpuszczenia ciągłych starań o jego poprawę. Brzmi zaskakująco? Posłuchajcie sami.

Tym razem sięgamy po klasykę – „Jądro ciemności” Josepha Conrada. O czym jest ta powieść? Niełatwo krótko odpowiedzieć. O mrokach ludzkiej duszy? O szaleństwie? O dzikości, która ma uwodzącą moc? Autor prowadzi nas szlakiem wielkiej rzeki w głąb afrykańskiego lądu w poszukiwaniu pewnego człowieka. Kim jest tajemniczy Kurz? Co w jego historii jest tak fascynującego, że Coppola wykorzystał ją jako kanwę „Czasu Apokalipsy”? I jakie to wszystko ma znaczenie dla współczesnego mężczyzny? Zapraszamy do wysłuchania rozmowy.

Dzisiejszym gościem jest psychoterapeuta Grzegorz Byczek, który zaproponował książkę „Rytuały więzi małżeńskiej” Kerry i Diane Riley.  Autorzy są auczycielami jogi i tantry, a książka, pod oryginalnym tytułem „Tantric secrets of men”, dotyczy o seksualności. Warto zwrócić uwagę, że w podejściu tantrycznym seksualność jest o wiele szerszym pojęciem niż to, które znamy w zachodniej kulturze. Autorzy prowadzą nas w świat głębokiej relacji pomiędzy mężczyzną i kobietą, relacji opartej na uważności, czułości, otwartości. Dla wielu mężczyzn może być to sporym zaskoczeniem i szansą na odkrycie nieznanych sfer miłosnego związku. Autorzy prezentują konkretne praktyki i ćwiczenia prowadzące do lepszego poznania zarówno własnej, męskiej seksualności, jak wachlarza doznań zbliżenia z kobietą. To wartościowa pozycja dla wszystkich chcących wzmacniać i pogłębiać nie tylko seksualną, ale i emocjonalną więź z partnerką. I do tego ośmielająca nas, mężczyzn, do otwartego rozmawiania o seksie. Nie bójmy się panowie, czytajmy i praktykujmy.

Na dziś wybraliśmy „Łuk Triumfalny” Ericha Marii Remarque’a. To klasyka literatury dwudziestego wieku, jedna z tych książek, które w niezwykle żywy sposób opisują los jednostki na tle zawirowań historii. Do tego główny bohater pod wieloma względami może być dla nas mężczyzn przykładem mierzenia się z losem. Ravic, niemiecki lekarz, który w latach trzydziestych uciekł przed hitlerowskimi prześladowaniami do Paryża, jest nielegalnym uchodźcą, bez prawa wykonywania zawodu. Funkcjonuje na fikcyjnych papierach, jakby na marginesie francuskiego świata, a jednak stara się żyć jak najpełniej. To fascynująca postać człowieka pozbawionego złudzeń co do natury świata i ludzkości, a jednak nie będącego frustratem. Człowieka, który potrafi zachować chłodny dystans do życia, a mimo to nie staje się bezdusznym manekinem. I między innymi o tym jest ta książka, o poddaniu się miłości, o zmierzeniu z emocjonalnym cierpieniem, o godzeniu się z nieuchronnością zdarzeń. A egzystencjalne rozmowy Ravica z jego przyjacielem Morozowem są niezwykłym przykładem męskiej przyjaźni. Lektura obowiązkowa.

W tym odcinku omawiamy książkę Zen w sztuce łucznictwa napisaną przez niemieckiego filozofa Eugena Herrigela. Jest to opis jego osobistego doświadczenia uczenia się tradycyjnej japońskiej sztuki u boku mistrza. Herrigel przyjechał do Tokio, aby prowadzić tam wykłady, a równocześnie pragnął poznać, czym jest Zen. Podjął się żmudnej praktyki, by doświadczyć Zen bezpośrednio, a nie tylko poznawać go teoretycznie. Proces, który opisuje w tej krótkiej książce, pokazuje kontrast pomiędzy nastawionym na szybki efekt podejściem człowieka Zachodu, a mistrzem prowadzącym ucznia naturalnym rytmem, bez pośpiechu, tak, by ciało i  umysł niejako zlały się w pełne przeżywanie chwili, by właściwe oddanie strzału wydarzało się samo. Herrigel w swojej praktyce zmaga się z myślami, frustracją, złością na mistrza, by w końcu poddać temu doświadczeniu z pokorą. Dopiero poddanie się, poddanie własnego ego, przynosi mu lekkość. Może właśnie dla współczesnego mężczyzny dążącego do osiągnięć i zewnętrznego uznania ta pokora jest czymś rzadkim? Może potrzebujemy jej więcej w swoim życiu? Piękna opowieść, ciekawe do jakich refleksji was doprowadzi?

Dzisiaj rozmawiamy o książce Richarda Rohra Spadać w górę. Autor jest franiciszkaninem pracującym od ponad czterdziestu lat z mężczyznami, prowadzącym między innymi procesy męskiej inicjacji. Ta książka jest zarazem wymagająca i wspaniała, Rohr pokazuje w niej konieczność upadku i kryzysu życiowego w procesie prawdziwego dojrzewania i rozwoju duchowego. Opisuje życie podzielone na dwie części, pierwszą poświęconą zbudowaniu własnej tożsamości, znalezieniu swojego miejsca w świecie, stworzeniu rodziny, społeczności, pozycji zawodowej itp., oraz drugą, umożliwiającą szukanie głębszego sensu życia, zjednoczenia ze światem, bycia tym, do czego jesteśmy powołani. A pomiędzy nimi jest upadek, cierpienie związane z utratą części dotychczasowej tożsamości. Lektura wnosi zrozumienie w nasze życiowe zakręty, kryzysy, momenty zagubienia. Pomaga spojrzeć na nie z innej perspektywy i daje mocną nadzieję, że to wszystko ma jednak sens. Warto potraktować tę książkę, jako okazję o refleksji i nieśpiesznej kontemplacji – nie jest to lektura na jeden weekend. Naszym zdaniem warto jej poświęcić odpowiedni czas i uwagę. Inspiracja gwarantowana.

W ostatnim odcinku 2023 roku, który nagrywamy tuż przed Świętami Bożego Narodzenia, rozmawiamy o książce Jak być leniwym Toma Hodgkinsona. Mamy nadzieję, że będzie to dobra lektura na okres świąteczno-noworoczny. Książka prowokacyjna, zachęcająca, by się zatrzymać i zastanowić, jak wygląda nasze życie: za czym tak pędzimy, co naprawdę dostajemy w zamian, a co tracimy. Autor w lekki i erudycyjny sposób prowadzi rozważania nad zaletami lenistwa, próżnowania, cieszenia się drobnymi radościami życia, odpuszczenia udziału w wielkim wyścigu. Hodgkinson przywołuje wypowiedzi wielu filozofów, poetów i myślicieli głoszących pochwałę próżnowania, które, w gruncie rzeczy, oznacza kontemplacyjne i radosne życie. Życie, któremu nadajemy własny, indywidualny charakter. Czytając ją, aż ma się ochotę wygodnie wyciągnąć na kanapie i pozwolić światu zająć się swoimi sprawami. I tego wam życzymy!

Z Adamem Kusio, trenerem NVC, rozmawiamy o Księdze Hioba – historii człowieka, który miał wszystko, z wyroku Boga utracił wszystko, by znów za sprawą Boga zyskać jeszcze więcej. Opowieść o cierpieniu, próbie zrozumienia boskich zamierzeń, wytrwałości i zaufaniu do Opatrzności. Wspólnie zastanawiamy się, jak ta trudna księga może być inspiracją dla współczesnego człowieka, co nam podpowiada w obliczu życiowych trudności. Przyglądamy się jej paradoksom i wyzwaniom dla odbiorcy. Ta lektura jest jak łamigłówka, której nie da się rozwiązać logicznym myśleniem. Może w ogóle nie o to tu chodzi? Posłuchajcie.

Tematem dzisiejszej rozmowy jest książka Droga rzadziej przemierzana autorstwa amerykańskiego psychologa M. Scotta Pecka.  Wydana po raz pierwszy w 1978 roku pozycja towarzyszy już kilku pokoleniom czytelników chcących lepiej zrozumieć na czym polega proces rozwoju osobistego i duchowego. Zgodnie z tym, co sugeruje sam tytuł, autor pokazuje nam ścieżką, która nie jest łatwa, ale za to prowadzi do życia dającego poczucie sensu i spełnienia. Stawia nas przed ważnymi pytaniami: Czym jest miłość? Dlaczego ważna jest odpowiedzialność? Na czym polega duchowość? Opisując historie życiowe klientów, z którymi pracował jako terapeuta, Peck obrazowo przemawia do wyobraźni czytelnika – tę książkę po prostu świetnie się czyta. I wraca do niej wielokrotnie, za każdym razem znajdując nowe inspiracje.

Książka, którą omawiamy w tym odcinku, chyba żadnego czytelnika nie pozostawi obojętnym. Gdybyś miał przed sobą rok życia Stephena Levine’a opisuje eksperyment, jaki autor przeprowadził na samym sobie – przeżył rok tak, jak gdyby miał być tym ostatnim. Levine był nauczycielem duchowym pracującym z osobami śmiertelnie chorymi i umierającymi, pomagał im świadomie przygotować się do odejścia i towarzyszył w tym procesie. Te doświadczenia zbudowały w nim głęboką wiarę w życie i docenienie go w całej palecie doznań. Eksperyment, który opisuje w książce jest, o dziwo, procesem pozytywnym – wzmacnia świadomość siebie, świadomość każdej chwili, uważność na swoje emocje, na relacje z ludźmi. Konfrontuje z największym lękiem i pozwala go rozpuścić. Autor proponuje szereg konkretnych praktyk, również medytacyjnych, pozwalających pełniej doznawać życie dzięki pełnej świadomości jego skończoności. A czy rzeczywiście skończoności? Przeczytajcie sami.

Zapraszamy do posłuchania kobiecej perspektywy na kwestię męskiego rozwoju. Do dzisiejszej rozmowy zaprosiliśmy terapeutkę systemową Darię Dahl, która zaproponowała książkę Mężczyzna w budowie Murreya Steina. To pozycja cenionego terapeuty jungowskiego przedstawiająca etapy rozwoju mężczyzny, różne wymiary męskiej przyjaźni oraz sposoby, w jakie ojciec kształtuje syna. Krótka, lecz bardzo esencjonalna książka, jej lektura pomaga spojrzeć z szerokiej perspektywy na ścieżkę życia i lepiej zrozumieć momenty kształtujące mężczyznę. Daria dzieli się swoimi doświadczeniami dotyczącymi tego, jak kobiety postrzegają proces męskiego rozwoju, jak mogą mężczyznom świadomie pomagać, a czego lepiej nie robić. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy oraz sięgnięcia po książkę.

Dziś sięgamy po książkę włoskiego pisarza Paolo Cognetti’ego pod tytułem Osiem gór. To opowieść o zrodzonej w dzieciństwie i trwającej przez wiele lat przyjaźni, o relacji syna z ojcem, oraz o samym życiu: konsekwencjach podjętych decyzji, tęsknocie za spełnieniem, podążaniu za marzeniami. Autor buduje niezwykle wyraźny świat, w którym góry, przestrzeń, słońce i wiatr są wręcz odczuwalne dla odbiorcy. Majestat odwiecznej natury stanowi ważny kontekst opisanej historii. Czytelnik może odnaleźć w niej cząstkę siebie, a po przeczytaniu pozostać z kilkoma ważnymi pytaniami: o swoje relacje, o swoje życiowe wybory i ich konsekwencje, o to, co jest naprawdę dla niego ważne.      

Dzisiaj rozmawiamy o książce „No more Mr. Nice Guy” amerykańskiego psychologa Roberta A. Glovera. Polskie tłumaczenie nosi tytuł „(nie) miły facet”. To pozycja, o której wielu mężczyzn mówi „to jest książka o mnie”. Autor opisał w niej syndrom „miłego faceta”, czyli człowieka, który żyje w głębokim przekonaniu, że nie zostanie przyjęty przez ludzi taki, jaki jest, musi więc wciąż dostosowywać się do ich (wyobrażonych) oczekiwań, zakładać maski i grać role. Wbrew pozorom wcale nie jest on taki miły jak mu się wydaje – manipuluje, daje po to, by dostać coś w zamian, jest nieszczery. Tworzy więc pozorne relacje, brakuje mu życiowej energii, radości i odwagi. Glover, bazując na wieloletniej praktyce terapeutycznej, opisuje ścieżkę wyjścia z tego syndromu i odzyskiwania autentyczności, sprawczości i pełni życia. Tę książkę czyta się z wypiekami na twarzy, stawia ona przed czytelnikiem wyzwanie do wyjścia z roli ofiary i wzięcia odpowiedzialności za swoje życie. Czytajcie i działajcie!

W tym odcinku rozmawiamy o książce na wakacje, jest nią „Trzech panów w łódce – nie licząc psa” Jerome K. Jerome’a. To pełna humoru i lekkości opowieść o wyprawie Tamizą, w którą wybrało się trzech przyjaciół: Jerome, Jerzy i Harris. Autor z angielskim humorem pokazuje jak dużo radości może dostarczać męska przyjaźń. Bohaterowie potrafią robić sobie niewybredne czasem dowcipy, pokpiwać z siebie i kłócić, ale wszystko to dzieje się w atmosferze bezpośredniości i serdeczności. Takie relacje cenimy najbardziej. Sprawcie sobie chwile przyjemności i odprężenia w ten letni czas i sięgnijcie po tę książkę. Zapewne nie raz wybuchniecie śmiechem.

W dzisiejszym odcinku rozmawiamy o książce, która będzie dla czytelnika zarówno przygodą, jak wyzwaniem. Jest nią Walden Henry’ego Davida Thoreau. Wyzwaniem dla czytelnika są zarówno forma i język – napisana została przecież ponad 150 lat temu, jak treść – autor miesza nam w głowach, wytrąca z utartych schematów myślenia o życiu. Thoreau spędził dwa lata w lesie, w zbudowanej przez siebie drewnianej chacie nad stawem Walden, uprawiając na własne potrzeby małe pole. Prowadził samowystarczalne gospodarstwo, wykonywał własnoręcznie konieczne prace oraz oddawał się wędrówkom i filozoficznym rozważaniom. Autor stawia czytelnikowi odważne pytania o to, czego naprawdę potrzebujemy w życiu, za czym tak nieustannie gonimy i co przez to tracimy. Szuka sposobu na uniknięcie kieratu pracy pozbawionej głębszego sensu. Pokazuje nieprzemijające piękno natury i dzieli się swoim nad nią zachwytem. Doskonała lektura na letni, nieśpieszny czas. Warto smakować ją naprawdę powoli.

Gościem szóstego odcinka jest psychoterapeuta Marcin Poćwiadrowski, który zaproponował rozmowę o książce Żelazny Jan Roberta Bly’a. To klasyczna już dla męskiego rozwoju pozycja napisana przez amerykańskiego poetę i twórcę ruchu męskiego, bazująca na starej i znanej w wielu kulturach baśni pod takim właśnie tytułem. Baśni będącej metaforycznym opisem procesu rozwoju mężczyzny. Autor rozwija przed czytelnikiem poszczególne etapy tej historii, prowadzi przez symbole i archetypiczne odniesienia, a przy okazji nawiązuje do realnego życia i kontekstu amerykańskiego społeczeństwa lat 80-tych XX wieku. Książka Bly’a to zaproszenie do podróży w głąb siebie, odkrywania wewnętrznych światów. Czytelnika, który da jej szansę, bo nie jest to łatwa lektura, i pozwoli sobie zanurzyć w niej bez pośpiechu, czeka prawdziwa uczta.

W piątym odcinku rozmawiamy o książce Siddhartha autorstwa Hermanna Hesse’go. To pełna czaru przypowieść o życiu, dojrzewaniu i drodze do pełni istnienia. Trochę baśniowa, trochę mityczna. Hesse opowiadając o losach młodzieńca imieniem Siddhartha zaprasza czytelnika do podróży w głąb siebie. Warto kroczyć nią nieśpiesznie, delektując się obrazami, barwami i zapachami opisanymi przez autora. Warto dać sobie czas, by lektura zarezonowała z sercem.

W czwartym odcinku wspólnie z psychoterapeutą Romanem Praszyńskim rozmawiamy o książce Nie chcę o tym mówić autorstwa Terrence’a Reala. Autor jest amerykańskim psychologiem, mającym olbrzymie doświadczenie w pracy terapeutycznej z mężczyznami. W tej książce omawia mechanizmy męskiej depresji – tej jawnej i tej ukrytej. Bazując na osobistym doświadczeniu oraz praktyce zawodowej pokazuje, w jaki sposób chłopcy, w reakcji na traumatyczne przeżycia, odcinają się od swoich emocji, i jak w rezultacie stają się nieświadomymi uczuć mężczyznami. Opisuje, przywołując przypadki swoich pacjentów, jak dotarcie to tych wypartych emocji pozwala wyzwolić się z ich władzy i zacząć świadome życie. Poruszająca i otwierająca oczy lektura. Mężczyznom pomoże lepiej zrozumieć siebie, a kobietom ukaże inną perspektywę męskiego wewnętrznego świata.

W trzecim odcinku rozmawiamy o książce Droga pełniejszego mężczyzny autorstwa Davida Deidy. Pozycja ta od lat cieszy się popularnością zarówno wśród mężczyzn szukających rozwoju duchowego, jak i kobiet, pragnących lepiej zrozumieć męską perspektywę. Budzi silne emocje – od zachwytu do odrzucenia. W naszej rozmowie przyglądamy się temu, co w spojrzeniu Deidy nas inspiruje oraz co budzi naszą rezerwę. Z pewnym zaskoczeniem odnajdujemy nowe, ważne dla każdego z nas wątki.