Studio Brein

Wat is het verschil tussen het brein van een linkshandige en een rechtshandige? Is er überhaupt een verschil? En zijn linkshandigen inderdaad creatiever, of is dat een mythe? Waarom bestaat er eigenlijk verschil in handvoorkeur, en heeft dat met de links-rechtsverdeling van de hersenen te maken? In onze laatste aflevering van dit seizoen geven we het woord aan professor Guy Vingerhoets van de UGent, die in zijn labo regelmatig linkshandigen onder de hersenscanner legt. We praten ook met getuige Eva, over linkshandig zijn en voor arts studeren en hoe dat in die context ook vandaag nog een obstakel is. En we gaan op bezoek bij de Gentse schermgilde om te leren wat het voordeel is van zijn linkshandigheid voor schermer Servaas.    Extra: Het onderzoek naar het gespiegelde brein bij 15% van de linkshandigen vind je hier: Gerrits, R., Verhelst, H., Vingerhoets, G. (2020). Mirrored brain organization: Statistical anomaly or reversal of hemispheric functional segregation bias? Proceedings of the National Academy of Sciences, 117:25, 14057-14065. Lees meer over linkshandige medici: Left-handed medical professionals in a right handed world: An ergonomic challenge Meer over Studio Brein: Breinwijzer.be/studio-brein/See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat gebeurt er in onze hersenen als we een gevoel van eenzaamheid ervaren? Welke fysieke en psychische effecten heeft chronische eenzaamheid op mensen? En hoe kunnen we er iets aan doen, als eenzame zelf of als betrokkene? We praten met professor Marie-Anne Vanderhasselt over de sterke menselijke behoefte aan verbondenheid, over ‘hugs that heal’, over het effect van sociale isolatie op de werking van ons brein en over eenzaamheid als signaal om actie te ondernemen. Getuige Stani vertelt over haar jarenlange eenzaamheid en deelt de strategieën ze ontwikkelde om er mee om te gaan. En we interviewen nacht-nieuwslezer Jo over bewust kiezen voor een eenzaam beroep. Extra bronnen: de podcast ‘Drie dagen’ van Radio 1 het schilderij ‘De Schreeuw’ van Edvard Munch het boek ‘Houd afstand, raak me aan’ van Paul Verhaeghe het boek ‘Loneliness’ van John Cacioppo en zijn collega’s Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/See omnystudio.com/listener for privacy information.

Bestaat onvoorwaardelijke liefde echt? En waarom worden we juist verliefd op die ene persoon: is dat toeval of bepaalt ons brein die 'klik'? Is er een verschil tussen ouderliefde, intieme liefde en vriendschap - en kan je dat verschil zien in neurologisch onderzoek? En tot slot: kan je met 36 simpele vragen zorgen dat iemand van je gaat houden? Over de Liefde met hoofdletter L, over ouderliefde en wat dat met ons doet en over langdurige vriendschappelijke liefde, praten we in deze aflevering van Studio Brein met neurochirurg en wetenschapper Dirk De Ridder en met kroongetuigen Tom De Cock en zijn man Maarten. Extra: Dit is het boek 'En toen kwam jij' van Tom De Cock, over de liefde voor zijn adoptiedochter Hier vind je de 36 vragen om verliefd te worden, die Eva en Jan in onze uitzending uitproberen Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/See omnystudio.com/listener for privacy information.

Genezen mensen sneller in een kamer met zicht op groen? Werkt bosbaden echt, en hoe dan? Worden we creatiever van een wandeling? In deze aflevering hebben we het over het effect van de natuur op onze hersenen. We interviewden onderzoekster Nathalie Michels van UGent over de neurologische, fysiologische en psychologische gevolgen van een natuurlijke omgeving. Onze getuige Dimitri vertelt over leven in de natuur, over terugkeren naar een stadse omgeving en over de natuur binnenbrengen in zijn werk. En wandelcoach Stijn Staes vertelt hoe en waarom de natuur als coachinstrument werkt. Een boeiende aflevering mét concrete tips. Extra: We hebben het over dit boek: 'The Nature Fix' van Florence Williams Meer over Studio Brein op breinwijzer.be/studio-brein/See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze aflevering hebben we het over onze meest menselijke eigenschap: meevoelen met anderen. Hoe werkt dat eigenlijk in het brein, die empathie? Kunnen we het aan onze kinderen leren? Heeft de wereld er meer van nodig? Of ervaren we juist stress door teveel empathie? Hoe doen hulpverleners dat of medewerkers in de palliatieve zorg? We praten met getuige en contextbegeleidster Carine, kregen alle neurologische informatie van professor Rudi D'hooge en gingen op bezoek bij Hilde Ingels, die levensverhalen van stervenden vastlegt. Extra's: Hier kan je meer lezen over Hildes project 'Afscheid dat verbindt' Hier vind je het artikel over het onderzoek van Olga Klimecki en Tania Singer naar empathie en compassie. Hier kan je luisteren naar Eva's podcast gebaseerd op een persoonlijk verhaal: www.vpro.nl/waarom Meer over Studio Brein op breinwijzer.be/studio-brein/See omnystudio.com/listener for privacy information.

We onderzoeken het effect van muziek en geluid op ons brein. Hoe komt het bijvoorbeeld dat muziek maken en beluisteren zo verbindend werkt tussen mensen? Kunnen mensen met dementie zich wel liedjes herinneren, ook als ze vele andere feiten kwijt zijn, en waarom dan? Maakt vogelgezang ons rustig door de evolutionaire invloed ervan op onze hersenen? En waarom is geluidsecologie van belang? Over deze en andere vragen gingen we praten met Geertrui Coppens van Zie Ze Zingen, neurowetenschapper Ben Van Cranenburgh en auteur Cédric Engels van het boek 'De Kracht van Geluid'. Dit is het geluidsfragment waarover we het in de aflevering hebben: https://www.youtube.com/watch?v=9LWgSNLJwyM Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/  See omnystudio.com/listener for privacy information.

Kunnen patiënten een epilepsie-aanval voelen aankomen? Of kan hun hond dat misschien? Wat gebeurt er in het brein van mensen die een epileptische aanval krijgen? In deze aflevering vertelt Floris over zijn epilepsie, over de onvoorspelbaarheid daarvan en over de uitdaging om goed te leven ondanks, of zelfs dankzij, deze aandoening. We kijken ook naar de impact op de omgeving van epilepsie-patiënten, naar de “trial and error”-aanpak van de behandeling en naar hoe honden een aanval mogelijks kunnen voorspellen. We spraken met: Veerle De Herdt, professor aan de Ugent en kliniekhoofd van de afdeling Neurologie in het Universitair Ziekenhuis Gent, specialisatie epilepsie en stroke Christel Moons, professor en onderzoeker aan de faculteit diergeneeskunde van de  Universiteit Gent En hier kan je meer lezen over: het onderzoeksprogramma Epidogs Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/See omnystudio.com/listener for privacy information.

We luisteren naar de aangrijpende getuigenis van Fredo over zijn verleden als stotteraar, en we combineren dat met meer inzicht in de werking van spreken in onze hersenen. En we kijken naar de invloed van stress op ons vermogen om vlot te praten. Neurochirurg Dirk De Ridder is deze keer onze expert, die ons meeneemt in hoe stotteren werkt in het brein en ook inzicht in de mogelijke behandelingen. Neuromodulatie bijvoorbeeld: hoe de hersenen kunnen beïnvloed worden door het inbrengen van een hersen-implantaat of door magnetische en elektrische stimulatie via de hoofdhuid. Ook in deze aflevering kijken we naar de mogelijkheden en talenten die stotteren kan bieden. De veerkracht die stotteraars ontwikkelen, het aangaan van uitdagingen en ontspannen omgaan met hoe de omgeving naar je kijkt. En hoe de omgeving naar je luistert, dat hier vooral. We spraken met: Fredo De Smet, ex-stotteraar, digitaal humanist en auteur van Artificial Stupidity Dirk De Ridder, neurochirurg en wetenschappelijk onderzoeker, verbonden aan de University of Otago in New Zealand logopediste en stotterexperte Sarah Van Houtte En hier kan je meer lezen over: taalfilosoof Ferdinand de Saussure   Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het syndroom van Gilles de la Tourette: de naam alleen al is een hele mond vol. Hoe is het om op te groeien met zichtbare en hoorbare tics? We volgen Els, die met haar werk en met wie ze is, ondanks én dankzij haar Tourette verschil maakt voor anderen.  En we leren van neuroloog Agnes Wertenbroek over wat er in het brein gebeurt waardoor iemand met GTS die vocale of motorische tics ‘maakt’. Kan je er invloed op uitoefenen? En is het weghalen van de tics altijd van belang - want wat is ‘normaal’?  Hoe zou het zijn om neurodiversiteit en ‘anders zijn’ meer plaats te geven in onze relaties met elkaar? We praten met professor Pieter Adriaens over het uitbouwen van een waardevol leven waarin de nadelen en de voordelen van ‘ziekte’ in balans zijn. We spraken met: Agnes Wertenbroek, neuroloog verbonden aan de polikliniek voor GTS en ticstoornissen in Almelo, en mede-auteur van het Handboek Gilles de la Tourette Pieter Adriaens van het Hoger Instituut voor Wijsbegeerte in Leuven  En hier kan je meer lezen over Oliver Sacks, die het verhaal van “Witty Ticcy Ray” neerschreef in het boek De man die zijn vrouw voor een hoed hield Het idee dat je zin in ziekte kan vinden, in het boek Good Reasons for Bad Feelings van evolutionair psychiater Randolph Nesse Neurodiversiteit als concept en hoe Tourette daar in past Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat gebeurt er in de hersenen van iemand met autismespectrumstoornis? En is er een verklaring voor de moeilijkheden die mensen met ASS ervaren in sociale interacties? Wat toont het recente onderzoek ons over de stress en vermoeidheid die samengaat met autisme? En wat zijn de voordelen van een autistisch brein: waarom zou elk team eigenlijk een autistische medewerker moeten hebben? We spraken met: Elise Cordaro, lifestyleblogster en gediagnosticeerd met autisme, schrijfster van het boek ‘Anders gaat ook’ Kaat Alaerts van de Universiteit Leuven En hier kan je meer lezen over de ‘broken mirror’ verklaring voor autisme de visuele perceptie-verklaring de ‘sociale motivatie’ verklaring de stress-verklaring (of polyvagal theory) Autismebelevings-oefeningen worden georganiseerd door Autisme Centraal En via de zoekopdracht sensory overload en autisme kan je zelf voelen het het is om extreem veel prikkels binnen te krijgen.   Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe anders is het brein van iemand met ADHD? Wat zijn de verschillende beelden en komt het nu vaker voor dan vroeger? Kan de omgeving helpend zijn en wat zijn de talenten van mensen met ADHD? we spraken met: Hetty Cornelis, de ADHD Ervaringsexpert Roeljan Wiersema van de Universiteit Gent en hier kan je meer lezen over de blogpost van Maaike uit de intro de drie beelden van ADHD de invloed van de omgeving Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/See omnystudio.com/listener for privacy information.

Deze eerste aflevering gaat over trauma en herinneringen. Wat doet een trauma exact in je hersenen? Waar laat het zijn sporen na? Hoe komt het dat we daar niet rationeel over kunnen nadenken? En vooral: valt er iets aan te doen en kunnen we er sterker uitkomen? We spraken met: Ludwig Cornil van Integrativa (www.integrativa.be) Olivier Van Limbergen in het Traumacentrum Léonce Roels Erno Hermans van de Radboud universiteit in Nijmegen en hier kan je meer lezen over: post-traumatische groei EMDR Meer over Studio Brein: breinwijzer.be/studio-brein/See omnystudio.com/listener for privacy information.

Geld maakt niet gelukkig, zo wil het gezegde. Maar is het wel zo simpel? En hoeveel geld heb je dan nodig om gelukkig te zijn? In de laatste aflevering duiken we in alle clichés en volkswijsheden rond geluk. Van de likes op Facebook over de runner’s high tijdens het joggen. En dus ook: de rol van onze bankrekening. Studio Brein is een podcast van Breinwijzer VZW in samenwerking met Uitgesproken en Nieuwsblad. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Zou je je geheugen laten wissen als het je ongelukkiger maakt? Of stellen we ons het verleden net positiever voor dan het was? In deze razend interessante podcast van Studio Brein gaan we op onderzoek. En spreekt Jens Dendoncker over wat hij zich nog herinnert van zijn depressie: “De echte donkerte ben ik vergeten. Daar ben ik blij om.” See omnystudio.com/listener for privacy information.

Gelukkig zijn: is dat een kwestie van geluk hebben? In de tweede aflevering van Studio Brein: Geluk vraagt zelfverklaard piekeraar Shalini Van den Langenbergh zich af waarom sommige mensen voor het geluk geboren lijken te zijn. Kan je brein het je moeilijk(er) maken om gelukkig te zijn? Hoeveel vat heb je op de gelukshormonen in je hoofd, of de genen in je lijf? En hoe maak je iets ongrijpbaars als geluk überhaupt meetbaar? Je hoort het van professoren in de Positieve Psychologie Griet Van Vaerenbergh en Leo Bormans, neurowetenschappers Dirk Nuytten en Dirk De Ridder, psychiater Dirk De Wachter en mede-piekeraar en komiek Jens Dendoncker. Over Breinwijzer vzw Breinwijzer vzw vindt het belangrijk dat wetenschappelijk onderzoek op een toegankelijke manier uitgelegd wordt, en verbindt hersenwetenschappers met het ruime publiek. Met evenementen, gespreksavonden, een Breinfestival, een lessenpakket en dus ook een podcast — Studio Brein. Wil je kijken of onze activiteiten iets voor jou zijn? Meer info op breinwijzer.beSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Geluk. Het lijkt een mysterieus fenomeen dat verscholen zit in de kronkels van ons brein. Wat is het? Hoe vinden we het? En hoeveel vat hebben we op ons geluksniveau? In dit nieuwe seizoen van Studio Brein duikt zelfverklaard piekeraar Shalini Van den Langenbergh in de wirwar van onze hersenen, in een poging het geheim van geluk te ontrafelen. Met inzichten van (positieve) psychologen Leo Bormans en Griet Van Vaerenbergh, wijze woorden van psychiater Dirk De Wachter en persoonlijke ervaringen van mede-piekeraar en komiek Jens Dendoncker. Over Breinwijzer vzw Breinwijzer vzw vindt het belangrijk dat wetenschappelijk onderzoek op een toegankelijke manier uitgelegd wordt, en verbindt hersenwetenschappers met het ruime publiek. Met evenementen, gespreksavonden, een Breinfestival, een lessenpakket en dus ook deze podcast — Studio Brein. Wil je kijken of onze activiteiten iets voor jou zijn? Meer info op breinwijzer.beSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Artificiële intelligentie spreekt tot de verbeelding. Maar kan het ons ook iets leren over onze eigen intelligentie? Waarin zijn slimme machines beter dan mensen — en waarin (nog) niet? Shalini Van den Langenbergh zoekt het uit samen met techniekfilosoof Lode Lauwaert en neurowetenschapper Tom Verguts. Verder hoor je ook de creatieve inspanningen van Dataroots in deze aflevering. Engineers Arthur, Dorian, Sander en Zoë maakten een nummer met behulp van artificiële intelligentie. Kan Ed Sheeran binnenkort inpakken? Je hoort het in deze aflevering van Studio Brein.   Over Breinwijzer vzw Breinwijzer vzw vindt het belangrijk dat wetenschappelijk onderzoek op een toegankelijke manier uitgelegd wordt, en verbindt hersenwetenschappers met het ruime publiek. Met evenementen, gespreksavonden, een Breinfestival, een lessenpakket en dus ook een podcast — Studio Brein. Wil je kijken of onze activiteiten iets voor jou zijn? Meer info op breinwijzer.beSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Een superbrein: is dat een zegen, of een vloek? Wat is hoogbegaafdheid? Waaraan herken je dat? En wat doet het met je? Je hoort het in deze aflevering van Studio Brein: Intelligentie van experte Kathleen Venderickx en ervaringsdeskundige Thomas De Bie. Neurowetenschapper Tom Verguts vertelt hoe ons brein de mist in kan gaan. Over Breinwijzer vzw Breinwijzer vzw vindt het belangrijk dat wetenschappelijk onderzoek op een toegankelijke manier uitgelegd wordt, en verbindt hersenwetenschappers met het ruime publiek. Met evenementen, gespreksavonden, een Breinfestival, een lessenpakket en dus ook een podcast — Studio Brein. Wil je kijken of onze activiteiten iets voor jou zijn? Meer info op breinwijzer.beSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Ben jij benieuwd naar je IQ? In deze aflevering van Studio Brein: Intelligentie neemt Shalini Van den Langenbergh IQ-tests onder de loep. Hoe meten we intelligentie? Waarom is dat nuttig? En wat vertellen de resultaten? Shalini gaat erover in gesprek met hoogleraar schoolpsychologie Karine Verschueren en neurowetenschapper Boris Konrad.   Over Breinwijzer vzw Breinwijzer vzw vindt het belangrijk dat wetenschappelijk onderzoek op een toegankelijke manier uitgelegd wordt, en verbindt hersenwetenschappers met het ruime publiek. Met evenementen, gespreksavonden, een Breinfestival, een lessenpakket en dus ook een podcast — Studio Brein. Wil je kijken of onze activiteiten iets voor jou zijn? Meer info op breinwijzer.beSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Waar zit intelligentie in je brein? En is het een kwestie van geluk, hard werk of een goede omgeving? In de tweede aflevering van Studio Brein: Intelligentie verbaast Shalini Van den Langenbergh van podcastagentschap UITGESPROKEN zich verder over het belangrijkste product van ons brein — onze intelligentie. Kunnen we die boosten en doen groeien — en hoe? Je hoort het van neurowetenschappers Boris Konrad en Tom Verguts, hoogleraar schoolpsychologie Karine Verschueren en klinisch geneticus Hilde Van Esch.   Over Breinwijzer vzw Breinwijzer vzw vindt het belangrijk dat wetenschappelijk onderzoek op een toegankelijke manier uitgelegd wordt, en verbindt hersenwetenschappers met het ruime publiek. Met evenementen, gespreksavonden, een Breinfestival, een lessenpakket en dus ook een podcast — Studio Brein. Wil je kijken of onze activiteiten iets voor jou zijn? Meer info op breinwijzer.beSee omnystudio.com/listener for privacy information.