Skepsis podcast

Twee gasten in deze podcast: de filosofen Herman de Regt en Hans Dooremalen. Met hen spreken Richard en Pepijn over hun boek Metaforen die ons het bos insturen. In de Pijn van Pepijn de stand van zaken rondom de mogelijke gevaren van mobiel bellen. En tenslotte noemen we enkele skeptische grootheden die veel werk hebben verzet. Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlBoektips:David Hume, A Treatise of Human Nature (1739)Patricia Churchland, Braintrust (2011)En natuurlijk het boek van Hans en Herman: Metaforen die ons het bos in sturen.Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering:De review over onderzoek naar kanker bij proefdieren ivm elektromagnetische velden De bespreking van het Duitse kennisplatform: Kurzbewertung einer systematischen Übersichtsarbeit zu hochfrequenten elektromagnetischen Feldern und Krebs in Tierstudien Een bespreking op Kloptdatwel van een van de onderzoeken die een mogelijk verband aantoonden: Veel vragen rondom studie met ratten en telefoonstraling Kennisplatform EMV: Uitkomst COSMOS onderzoek: intensief mobiel telefoongebruik leidt niet tot groter risico op hersentumorenSkepter artikelen over Harry Houdini en Bess HoudiniDe enige keer dat Randi zijn miljoen bijna kwijt was: Seth Raphael claims Randi's Million Dollar Challenge Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

We beginnen de podcast met een AI gegenereerd liedje over het debunken van pseudowetenschap en praten dan door over de mogelijkheden en risico's van het gebruik van AI chatbots bij factchecken. Met onze gast Anne-Linn Beekhof spreken we over de consultancy en het gebruik van evidence based methoden daarbij. We ronden af met wat ideeën hoe je als skeptische ouder met je kroost omgaat.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlBoektip:David McRaney. How Minds Change. The Surprising Science of Belief, Opinion, and Persuasion. (2022)Links bij deze aflevering:Nieuwscheckers: Superprompt maakt van chatbot Claude effectieve zoek- en factcheckhulpDe superprompt (in de rechterkolom)Het AI lied met tekstAnne-Linn Beekhof bij PercoArjen Lubach over kleurentests Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Onze gast is deze keer filosoof Sebastien Valkenberg. Met hem hebben we over het voorzorgsprincipe: zijn we niet te bang geworden voor allerlei risico's en belemmeren we zo de vooruitgang? Pepijn heeft het daarvoor over de onterechte bangmakerij voor glyfosaat en we sluiten af met een herkenningsteken voor skeptici.NB: deze podcast werd opgenomen vóór de kortdurende ophef over een nieuwe studie die een verband tussen glyfosaat en kanker in proefdieren zou laten zien. Zie daarvoor bv: Kanker bij ratten? Nieuwe glyfosaatstudie rammelt aan alle kanten, EW Magazine.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlBoektip:Rudy Kousbroek, Avondrood der magiërs (1970)Links bij deze aflevering:Kevin Folta, Andrea Love and Nicole Keller: A Skeptical Guide to Glyphosate: Toolkit for Ten Common Claims (skeptical Inquirer, 2024)Ronald Veldhuizen: Is er een verband tussen pesticiden en parkinson? Patiënten én onderzoekers zitten in een wolk aan onzekerheid (de Volkskrant, 2024)Genetic Literacy Project: Church of Scientology key driver of glyphosate class action suits (2021)Website Sebastien ValkenbergSebastien Valkenberg. In het voetspoor van de vooruitgang. Over uitvindingen die de wereld gaan redden. (2024) Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In deze editie van de Skepsis podcast hebben Richard en Pepijn, Dineke Feenstra te gast. Zij is directeur van een GGZ instelling en zet zich in voor het werken met zorg die op overtuigend bewijs is gebaseerd. In 'de pijn van Pepijn' gaat het over de piramide van Maslow en we sluiten af met een uitstapje naar pseudoskeptici die ergens wel iets aantrekkelijks hebben.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlBoektip:Sara Kroos, Rood is ja (2022).Links bij deze aflevering:De piramidependelprijs van SkepsisOorspronkelijk artikel van Maslow uit 1943: A Theory of Human MotivationBoek van Maslow met die biografieën van 'geslaagde mensen': Motivation And Personality (1970)Quartz: “Maslow’s pyramid” is based on an elitist misreading of the psychologist’s workDialectische gedragstherapie Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Hoe beoordeel je of een website wel echt wetenschappelijk betrouwbaar is? En wat zijn er allemaal voor mythes over de liefde? Daarover spreken we met onze gast sociaalpsycholoog Tila Pronk. We sluiten af met de inspirational quotes waar we ons het meest aan ergeren.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlLinks bij deze aflevering:https://www.klimaatfeiten.nl/ - dus een voorbeeld van een website met onbetrouwbare informatiehttps://klimaatveranda.nl/ - wel een website met uitstekende informatie over klimaatverandering!De klimaathelpdesk van de Universiteit UtrechtSkepsis podcast #21 waarin we het hadden over de NobelziekteDe website van Tila PronkBoek: Liefde verandert En dat is goed nieuws, ook voor jouEchte quotes van Pippi LangkousBoektip:Eli Finkel: The All-or-nothing Marriage (2019) Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Een gesprek met hoogleraar Medische Psychologie Rudolf Ponds, voorzitter van het Nederlands Instituut van Psychologen, over hoe hun beroepscode zich verhoudt tot psychologen die zich aan kwakzalverij bezondigen, tuchtrecht, en accreditatie van wetenschappelijk gezien soms dubieuze therapieën.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlLinks bij deze aflevering:NIP Beroepscode voor psychologenSkepsis Podcast #2 over oa de polyvagaal-theorieSkepter: Geen Nobelprijs voor uitbijter - over 'Past Reality Integration', de kwaktherapie bedacht door Ingeborg BoschSkepter: Een discutabele opstelling - over familieopstellingen Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In deze podcast spreken we met caberatier Hans Sibbel, beter bekend als Lebbis. Over zijn persoonlijke ervaringen met mensen die er rare ideeën op na houden en hoe je met humor het kritische denken kunt bevorderen. Vooraf spreken host Richard Engelfriet en Skepsis bestuurslid Pepijn van Erp over hypnose als medische interventie. Tenslotte hebben we het over rare ideeën waar we ooit in geloofd hebben.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlBoektip:Richard Feynman: Surely Youre Joking, Mr Feynman! (1985)Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering:Skepsis-congres: Aanmelden Skepsiscongres 2025VtdK: Verkeerde aanpak bij hypnotherapiestudieVtdK: Mag een hypnotherapeut zijn behandelingen showen op Youtube?Pepijn van Erp: As for the possibility of open-heart surgery under hypnosis, we did what Mattias Desmet failed to do: call the expertKloptdatwel: Minister van Jusititie fan van paragnosten?Skepsis: Kangen waterHans Sibbel over de Happinez Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Onderzoeksjournalist Bas Haan is bij ons te gast om te spreken over de falende zorg voor ernstig verwarde personen. Systeemfalen, noemt hij het. Heel kort ook over waarom Haan geen reden ziet om nog uitgebreid op de Deventer Moordzaak in te gaan. Daarvoor bespreken we wat het nou eigenlijk inhoudt als iemand zich 'psycholoog NIP' noemt. Het is toch wat raar als je ziet dat iemand met dit 'keurmerk' tegelijkertijd ook dubieuze therapieën gebruikt. Tenslotte komt de vraag aan de orde of elk medium dat er enigszins toe doet niet ook een wetenschapsredactie zou moeten hebben.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlBoektip:Marietje Schaake, De tech coup (2024)Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering:NIP Beroepscode voor psychologenEerdere Skepsis podcast over polyvagaal theoriePodcast special over Deventer MoordzaakBoek van Bas Haan: Dodelijke zorg Het drama achter de verwaarloosde psychiatrisch patiënt (2024)Interview met Leonid Schneider in Skepter: ‘Wetenschapsjournalistiek is nog erger dan sportjournalistiek’De Skepsis werkgroepen Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In deze podcast spreekt presentator Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over 'pijlbreken'. Te gast is Quita Muis, die een proefschrift over polarisatie schreef. Daarmee staat het veel minder zorgelijk dan wel gedacht wordt. Tenslotte delen we onze favoriete skeptische quotes.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlBoektip:Robert Arp, 1001 ideen die ons denken veranderd hebben!Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering:Pijlbreken - Fragment van Penn & Teller: Bullshit! Self-helpless (2003)Coe, M.R., Fire-walking and related behaviors. Psychol Rec (1957)proefschrift Quita Muis: "Who are those People?": Causes and consequences of polarization in the schooled society (2024)Interview Volkskrant: Hoger opgeleiden lijken in hun opvattingen meer op elkaar dan mensen die lager zijn opgeleidMuziekje onder het blogcitaat: Greensleeves door Mantovani y Su Gran Orquesta (1937) Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In deze podcast spreekt presentator Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over de AA, de Anonieme Alchoholisten. Een luisteraar vroeg zich af of dit niet stiekem een religieuze club is. En met gast Enith Vlooswijk, wetenschapsjournalist en striptekenaar, hebben we het over prebunken, een hippe manier die gepromoot wordt voor de bestrijding van desinformatie. Maar werkt het wel zo goed als voorgesteld wordt? Tenslotte helpen we de skepticus aan goede openingszinnen voor een gesprek met een potentiële date.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlBoektip:Ruben Mersch, Waarom iedereen altijd gelijk heeft (2016)Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering:AAde AA NederlandKelly, J.F., Abry, A., Ferri, M., Humphreys, K. (2020), Alcoholics Anonymous and 12-Step Facilitation Treatments for Alcohol Use Disorder: A Distillation of a 2020 Cochrane Review for Clinicians and Policy Makers, Alcohol and Alcoholism.The Skeptic: Exposing the myth of Alcoholics Anonymous – cult not cure (2011)Trimbos: Expertisecentrum AlcoholPrebunkende Volkskrant: Factchecken werkt amper in de strijd tegen misinformatie. Wat werkt dan wel?Altay, S., Berriche, M., & Acerbi, A. (2023). Misinformation on Misinformation: Conceptual and Methodological Challenges. Social Media + Society, 9(1).Ecker, U., Van der Linden, S., Oreskes, N., Lewandowsky, S. ea (2024). Misinformation poses a bigger threat to democracy than you might think. Nature.Webpagina van Enith Vlooswijk Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

De jeugd gaat ten onder aan de smartphone en social media, dat is kort door de bocht de boodschap van sociaal-psycholoog Jonathan Haidt. Richard Engelfriet bespreekt dat onderwerp met Pepijn van Erp. En te gast is dit keer journalist Hidde Boersma, die uitlegt waarom hij zich eigenlijk geen journalist meer noemt, omdat zijn activiteiten op het onderwerp landbouw en voedsel inmiddels eerder als activisme en kunst te omschrijven zijn. Tenslotte geven we nog een aantal luistertips, andere podcasts en lekkere muziek.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlBoektip:Charles C. Mann: De Tovenaar en de Profeet (origineel The Wizard and the Prophet, 2018)Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering:Trimbos instituut: Waarom Haidts boek ‘Generatie Angststoornis’ niet het hele verhaal verteltThe Conversation: Governments are pushing teen social media bans – but behind the scenes is a messy fight over scienceDe Ongelooflijke Podcast: #191 - 'De geestelijk schade van de smartphone en social media is gigantisch' (met Esther van Fenema en Stefan Paas)Website van Hidde Boersma - zijn podcast Eten is WetenPodcast: Things Fell ApartPodcast: If Books Could Kill - aflevering over het boek van HaidtMuziek: The Mountain Goats Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Richard Engelfriet en Pepijn van Erp zijn dit keer te gast bij kennisinstituut Chivo. Pepijn bespreekt het Mandela-effect en met Chi Lueng Chiu, directeur van Chivo, hebben we het over motivatie, vitaliteit en hoe hij die onderwerpen op wetenschappelijk verantwoorde wijze aanpakt.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlBoektip:Walter Willet: Eat, Drink, and Be Healthy: The Harvard Medical School Guide to Healthy Eating (2005)Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering:Mandela Effect de webpagina van Fiona Broome Skeptical Inquirer: The Useful Mandela Effect (Mick West, 2024) Verywell Mind: The Mandela Effect: How Masses of People Can Have the Same False Memory Chivo, kennisinstituut vitaliteit LinkedIn pagina van Chi Lueng Chiu. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In deze special behandelen Eric-Jan Wagenmakers, Pepijn van Erp en Richard Engelfriet vragen die luisteraars van deze podcast hebben ingestuurd.0:00:00 Introductie met onderzoektips voor de luisteraar0:07:50 ADHD bij volwassenen0:16:44 De vermeende voordelen van wildpluk0:24:40 De overgangsindustrie0:32:35 Familie- en organisatieopstellingen0:43:00 Oversterfte0:55:31 Reiki1:02:41 Klimaatscepsis1:10:38 Klimaatvriendelijk etenLinks bij de onderwerpen op de website: https://skepsis.nl/skepsis-podcast-22-special-luisteraarsvragen/ Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In deze podcast spreekt presentator Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over de Nobelziekte, een aandoening waaraan sommige Nobelprijswinnaars lijden. En te gast is hoogleraar Casper Albers (RUG). Met hem spreken we over Wikipedia waar hij heel actief in is geweest en over Open Science. Tenslotte hebben we het over onze skeptische helden.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlBoektip:Ben Goldacre, Bad Science (2008)Leesvoer bij deze aflevering:Nobel disease (Wikipedia)Nobels op drift, Skepter 33.3 (2020)FLOGEN SIPS conferences, where Nobelists meet fringe scientists and frauds (Blog van Pepijn)WikiUil vernoemd naar Casper Albers (Wikimedia)prof. dr. C.J. (Casper) Albers (Caspers pagina op de RUG, daar vind je dus al zijn artikelen gratis en voor niets!)Massimo Pigliucci: ‘Serieus antwoord kost nu eenmaal tijd’, Skepter 29.3 (2016)Richard GillJames Randi Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

De Randomised Controlled Trial (RCT) geldt als de onderzoeksmethode die de grootste zekerheid geeft over de vraag of een interventie werkt of niet. Maar de methode kent ook zijn beperkingen. Is ons dubbelblinde vertrouwen in de RCT wel gerechtvaardigd? En belemmert een uitgesproken voorkeur voor de RCT bij instellingen die over financiering van onderzoek gaan niet onderzoeksvoorstellen die (noodgedwongen) van andere methoden uitgaan?Over dit soort kwesties spreken Richard Engelfriet en Pepijn van Erp achtereenvolgens met hoogleraar wetenschapsonderzoek Trudy Dehue, arbeidseconoom Ronald Dekker en hoogleraar methodologie en Skepsis voorzitter Eric-Jan Wagenmakers.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nl Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In deze podcast spreekt presentator Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over Therapeutic Touch, een vorm van kwakzalverij die vooral door verpleegkundigen wordt toegepast. En met gast Mirjam Vossen bespreken we de vele mythes die er rondgaan met betrekking tot ontwikkelingssamenwerking. Tenslotte denken we na over hoe je kinderen het beste skeptisch denken bijbrengt.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlBoektip:Hein de Haas. Hoe migratie echt werkt. (2023)Verder leesvoer bij deze aflevering:Over Therapeutic TouchHet onderzoek van Emily Rosa in JAMA: A Close Look at Therapeutic Touch (1998)Rob Nanninga, Heilzame intenties. Onderzoek naar onzichtbare geneeskracht, Skepter 16.2 (2003)Rob Nanninga, Therapeutic Touch voor verpleegkundigen, Kwakzalverij: 125 jaar medische folklore (2005)Rob Nanninga, Therapeutic Touch. Evidence based of paranormaal?, Skepter 25.1 (2012)Over ontwikkelingssamenwerkingVoorbij de borrelpraat‘Onbedoelde effecten ontwikkelingshulp vaak overdreven’, Skepter 37.1 (2024)Website van Mirjam Vossen Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Klimaatblogger Hans Custers (van klimaatveranda.nl) is te gast en vertelt ons over zijn ervaringen met discussies met pseudosceptici. Richard Engelfriet had huiswerk voor Pepijn van Erp: duik eens in de pestprogramma's: zoek uit wat daar nu van bekend is en hoe je als ouder of school wijs kunt worden uit het aanbod. Tenslotte fantaseren we nog over een televisieprogamma voor skeptici.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlSkepsiscongres 2024Boektip:Paula Steenwinkel: Drogredenen. Herkennen en weerlegen. (2021)Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering:Hans Custers: De theorie van warmte. Een geschiedenis van de wetenschap achter klimaatverandering (2022)Blog waar Hans Custers op schrijft: KlimaatverandaKlimaatveranda: Sijpelende twijfel – Beïnvloedt de twijfelcampagne de klimaatwetenschap?Kloptdatwel: Klimaatsceptici scoren puntje tegen Lewandowsky: Recursive Fury ingetrokken (2014)Nederlands Jeugdinstituut: Antipestprogramma’sNRC: Sommige kinderen zijn na antipestprogramma slechter af Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In deze podcast spreekt presentator Richard Engelfriet met Pepijn van Erp over generaties. Wat moeten we denken van al die onderzoekjes die verschillen laten zien tussen boomers en millenials. En te gast is Maarten Keulemans, wetenschapsredacteur bij de Volkskrant. Hij legt ons uit waarom hij van hard core debunken is opgeschoven naar het onderzoeken waarom veel mensen wetenschap minder zijn gaan vertrouwen. Tenslotte denken we na over welke cursus Stichting Skepsis zou moeten aanbieden.Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlBoektip:Mike Hulme: Climate Change isn't Everything (2023)Verder lees- en kijkvoer bij deze aflevering:Kritiek op generatiedenken via WikipediaWashington Post: Generation labels mean nothing. It’s time to retire them.Pew Research Center: How Pew Research Center will report on generations moving forwardUniversiteit van Nederland: Generaties: bestaan ze eigenlijk wel? - met Bram Peper, die bij ons in podcast #4 te gast was.Interview met Anthony Magnabosco (Street Epistemology International)De stukken van Maarten Keulemans in de Volkskrant, en zijn account op X. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Deze keer te gast in onze podcast is auteur Coen de Bruijn. Met hem hebben we het over Key Performance Indicators, KPI's. Pepijn van Erp vertelt over een relatief nieuwe tak van kwakzalverij: het inhaleren van waterstof of drinken van water waarin het gas opgelost is. Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlBoektipJohnjoe McFadden. Leven is eenvoudig. Ockhams scheermes en een nieuwe geschiedenis van de wetenschap en het heelal. (2021)WaterstofgasVtdK: Inademen van waterstofgas is gebakken lucht (2023)Boeken van Coen de Bruijn:Key Performance Illusies. Ontdek de 'dark side' van performance management. (2019)Van tofu krijg je geheugenverlies. Gekonkel en gestuntel met statistiek in media, politiek en reclame. (2011) Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Deze keer is Ionica Smeets te gast. Ze is hoogleraar wetenschapscommunicatie aan de Universiteit Leiden en we spreken met haar over haar vakgebied en in het bijzonder over misleidende grafieken. Pepijn van Erp dook in het onderzoek naar de invloed van gewelddadige videogames op het gedrag van jongeren en tenslotte denken we na over een politieke partij die zijn standpunten helemaal op wetenschap zou baseren.Natuurlijk weer onder de bezielende leiding van Richard Engelfriet!Reacties, suggesties en tips zijn welkom op podcast@skepsis.nlBoekentips:John Green, The Anthropocene Reviewed. Essays on a Human-Centered Planet, (2023)Carl Bergstrom and Jevin West, Calling Bullshit: The Art of Skepticism in a Data-Driven World (2021)Videogames en geweldChristopher J. Ferguson, Video Game Violence and Pseudoscience: Bad Science, Fear, and Politics, Skeptical Inquirer (2014)Simone Kühn et al, Does playing violent video games cause aggression? A longitudinal intervention study, Nature Mol Psych (2019)APA Resolution on Violent Video Games (2015) - pdfGesprek met Ionica SmeetsEigen websiteExistential Comics, Socratic Hostage NegotiationsNationaal Expertisecentrum Wetenschap & Samenleving Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.