چیستا

در قسمت هجدهم پادکست «چیستا»، به موضوع نگرانی ناشی از شیوع ویروس آنفلوانزای پرندگان در بین گاوداری‌ها در آمریکای شمالی و نگرانی‌ها از بروز همه‌گیری ویروسی بعدی پرداخته شده است. آیا ما به اندازه کافی از دوران همه‌گیری کووید-۱۹ درس گرفته‌ایم و آیا برای همه‌گیری بعدی آماده‌تر هستیم؟ «چیستا» که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد در ایران، وام گرفته است، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از داستان‌های جهان علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. همراه هر قسمت «چیستا» می‌توانید در زیر فهرستی برای مطالعه بیشتر را نیز مشاهده کنید.

در قسمت هفدهم پادکست «چیستا»، به موضوع گرمایش زمین و تغییرات اقلیم پرداخته شده است. گرمایش زمین چیست؟ چرا اتفاق می‌افتد؟ چرا مهم است؟ چرا بحث درباره آن پیچیده است و چرا با وجود اجماع دانشمندان بر سر آن، مخالفت‌های جدی در مسیر مقابله با آن به چشم می‌خورد. در این قسمت بخشی از سخنرانی برایان کاکس، فیزیک‌دان بریتانیای با صدای ترجمه پخش می‌شود. «چیستا»، که نام خود را از ایزدبانوی باستانی خرد در ایران، وام گرفته است، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، داستانی از داستان‌های جهان علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. همراه هر قسمت «چیستا» می‌توانید فهرستی برای مطالعه بیشتر را نیز در قسمت «بیشتر بخوانید» مشاهده کنید.

اگر به ادبیات یا سینمای علمی-تخیلی علاقه داشته باشید حتماً با نام «مسئله سه جسم» آشنا هستید. داستانی پیچیده و پرطرفدار نوشته Liu Cixin که در اصل نام کتاب اول از سه‌گانه‌ای به نام «یادآوری گذشته زمین» است. این کتاب در سال ۲۰۱۵ برنده جایزه معروف و معتبر ادبیات علمی-‌تخیلی «هوگو» شد و نویسنده آن، اولین نویسنده آسیایی است که این جایزه را به دست آورده. تاکنون دو سریال تلویزیونی از این داستان ساخته‌شده است. سریال نخست ساخته چین است که وفادارتر به اصل کتاب مانده و سریال دوم که به‌تازگی منتشرشده است، ساخته نتفلیکس و به تهیه‌کنندگی گروه سازنده سریال« بازی تاج‌ و تخت» است. در قلب این داستان اما همان‌طور که از اسم آن برمی‌آید مسئله‌ای از فیزیک کلاسیک به نام «مسئله سه جسم» قرار دارد. در این قسمت چیستا، درباره این مسئله و چیستی آن صحبت شده است. همچنین به امکان شکل‌گیری حیات در منظومه‌ای که این کتاب آن را توصیف کرده، پرداخته‌شده است. این قسمت دربردارنده اسپویلر یا لو دادن داستان (بیش از چیزی که در خلاصه چند خطی کتاب منتشر شده) نیست. چیستا پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، روزنامه‌نگار علم، به روایت داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده می‌پردازد. اگر از شنیدن این پادکست لذت می‌برید آن را با دوستانتان به اشتراک بگذارید و از طریق مسیرهای ارتباطی رادیو فردا نظرات و پیشنهادهای خود را به ما منتقل کنید. برای مطالعه بیشتر و دسترسی به منابع این قسمت،‌ «بیشتر بخوانید» در زیر را کلیک کنید.

روز هشتم آوریل پیتر هیگز، یکی از مطرح‌‌کنندگان ساز و کار هیگز در سن ۹۴ سالگی دیده از جهان فرو بست. او و فرانسوا انگلرت و روبرت برات (به طور مستقل از هم) در دهه ۱۹۶۰ میلادی موفق شده بودند وجود ساز‌و‌کاری در فیزیک ذرات را پیشنهاد کنند که بعدتر به میدان هیگز معروف شد و براساس آن روش و ساز‌و‌کار جرم‌دار شدن ذرات بنیادی در قالب مدل استاندارد ذرات را تبیین کردند. به دام انداختن بوزون هیگز، که عامل این القای جرم است مسیری طولانی و چند دهه‌ای را پیش روی دانشمندان گذاشت و در نهایت در سال ۲۰۱۲ دانشمندان توانستند این ذره را در شتاب‌دهنده بزرگ هادرونی در سِرن، به دام بیندازند. سال ۲۰۱۳ جایزه نوبل فیزیک به پیتر هیگز و فرانسوا انگلرت تعلق گرفت (روبرت برات پیش از آن دیده از جهان فرو بسته بود.) در این قسمت «چیستا» درباره اهمیت ساز و کار هیگز، روند طولانی علم و همین‌طور هزینه‌های مربوط به آزمایش‌های بزرگ علم و مشارکت جهانی صحبت شده است. «چیستا» پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی، به روایت داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده‌نگری می پردازد.

در چهاردهمین قسمت پادکست «چیستا» به داستان زباله‌های فضایی و خطرات آن پرداخته شده است. از آغاز عصر فضا، انسان آلایندگی فضای ماورای جو را آغاز کرده است و روز به روز این روند افزایش می‌یابد. وضعیت امروز ما چیست و این آلودگی چه خطراتی برای ما دارد و چشم‌انداز آینده در این مورد چیست؟ #چیستا پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که به میزبانی پوریا ناظمی، هر دوشنبه داستانی از داستان‌های دنیای علم، فناوری و آینده‌نگری را روایت می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را از طریق پادگیر مورد علاقه خود مشترک شوید و نظرات خود را با ما در این‌ باره در میان بگذارید. منابع این قسمت پادکست در قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر موجود است:

به چیستا خوش آمدید. در این قسمت چیستا، که نام خود را از ایزدبانوی بانوی باستانی خرد ایران باستان گرفته است درباره پایان ایام صحبت می‌کنیم. نه پایان انسان و نه پایان زمین بلکه پایان عالم که پایان فضا و زمان است. با اشتراک چیستا در پادگیرهای مورد علاقه‌تان می‌توانید از چیستا حمایت کنید و نظرات خود را با ما از طریق رسانه‌های‌ اجتماعی رادیو فردا در میان بگذارید. اگر از شنیدن چیستا لذت می‌برید، آن را به دوستانتان هم توصیه کنید. برای مشاهده منابع این قسمت، «بیشتر بخوانید» در زیر را کلیک کنید:

در این قسمت از چیستا درباره مفهوم دوقلوی دیجیتال و کاربردش در علوم پزشکی و سلامت صحبت شده است. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی موکل بر خرد و دانش ایران باستان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده‌نگری را با روایت پوریا ناظمی برای شما تعریف می‌کند. شما می‌توانید با اشتراک این پادکست در پادگیر‌های مختلف و انتقال نظرات خود، از «چیستا» حمایت کنید. نظرخود را برای ما به آدرس: fardapodcasts@rferl.org بفرستید یا از طریق @contactfardamusic در تلگرام به ما پیام دهید.

روز ۲۰ فروردین (۸ آوریل) ساکنان آمریکای شمالی (مکزیک، ایالات متحده و کانادا) شاهد وقوع خورشید‌گرفتگی کاملی هستند که در اوج خود چهار دقیقه و ۲۸ ثانیه آسمان را تاریک می‌کند. در این قسمت پادکست «چیستا»، درباره چگونگی شکل‌گیری خورشید‌گرفتگی‌ها، نمونه‌های تاریخی آن و پدیده‌هایی که می‌توانیم در هنگام کسوف مشاهده کنیم، صحبت شده است. اگر از شنیدن چیستا رضایت دارید می‌توانید با اشتراک آن در پادگیرها و همین طور معرفی آن به دوستانتان از چیستا حمایت کنید. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی باستانی موکل بر خردمندی ایران وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه، داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده‌نگری را با روایت پوریا ناظمی برای شما تعریف می‌کند. تذکر مهم: اگر قصد رصد این کسوف را دارید به یاد داشته باشید غیر از زمانی که گرفت کامل می‌شود، در همه مراحل باید از فیلترهای ویژه رصد خورشید استفاده کنید، تماشای خورشید با چشم غیر‌مسلح یا عینک‌های آفتابی می‌تواند آسیب جدی به چشمانتان وارد کند. نگاه کردن به خورشید از پشت تلسکوپ یا دوربین دوچشمی بدون استفاده از فیلترهای ویژه خورشیدی می‌تواند باعث نابینایی شود. برای مطالعه بیشتر به قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر مراجعه کنید:

این قسمت چیستا به نوروز اختصاص دارد و در آن ضمن اشاره به ماهیت نجومی لحظه تحویل سال، به تاریخ تقویم خورشیدی که امروز به‌عنوان تقویم رسمی در ایران استفاده می‌شود پرداخته‌ شده است. چیستا پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که هر دوشنبه به میزبانی پوریا ناظمی به داستان‌هایی در دنیای علم، فناوری و آینده‌نگری می‌پردازد. شما می‌توانید نظرات و پیشنهادهای خود درباره این پادکست را از طریق تماس با رادیو فردا با ما در میان بگذارید و با اشتراک آن در پادگیرهای مورد علاقه خود، از ما حمایت کنید. برای مطالعه بیشتر درباره این موضوع به قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر مراجعه کنید:

در این قسمت از پادکست چیستا به داستان هوش مصنوعی پرداخته‌ایم. هوش مصنوعی که امروز در اختیار داریم دقیقا به چه معنی است؟ آیا این هوش مصنوعی الزاماً به هوش عمومی مصنوعی منجر خواهد شد؟ آیا ما در آینده‌ای که هوش مصنوعی خواهد ساخت هیچ نقشی نخواهیم داشت؟ خطرات واقعی و خطرات غیر‌واقعی هوش مصنوعی کدام‌ها هستند؟ چیستا پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که به میزبانی پوریا ناظمی هر دوشنبه داستانی از دنیای علم، فناوری و آینده را روایت می‌کند. شما می‌توانید این پادکست را در پادگیر مورد علاقه خود مشترک شوید و نظرات و پیشنهادات خود را درباره آن با ما در میان بگذارید. برای اطلاعات بیشتر به قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر مراجعه کنید:

در این قسمت از پادکست «چیستا» به سراغ دنیای شگفت‌انگیز «دون» رفته‌ایم؛ اثری کم نظیر و اثرگذار در تاریخ ادبیات علمی-‌تخیلی که دامنه اثرات آن فراتر از دنیای ادبیات بر جهان علم هم بطور واقعی و ملموس دیده می‌شود. حالا که قسمت دوم فیلم سینمایی «دون» به کارگردانی دنی ویلنوو در سینماهای جهان به روی پرده رفته است در این قسمت سعی کرده‌ایم مقدمه مختصری از «دنیای تپه شنی‌های سیاره آراکیس» بیان کنیم. محتوای این قسمت تنها خراشی بر سطح دنیای عظیم «دون» است. غوطه خوردن در این دنیا زمانی طولانی می‌طلبد. منابع زیر شاید برای کسانی که علاقه‌مند یا کنجکاو این جهان هستند، کارآمد باشد. در نهایت اینکه اگرچه فیلم «دون» با تحسین بالایی مواجه شده است اما به طور طبیعی نمی‌تواند روایت کامل کتاب را بیان کند و مطالعه کتاب برای علاقه‌مندان شاید فضای جذاب‌تری ایجاد کند. #چیستا، پادکستی محصول رادیو فردا به میزبانی پوریا ناظمی است که می‌توانید آن را در پادگیرهای مختلف مشترک شوید. اگر از شنیدن این پادکست رضایت دارید با معرفی آن به دوستان خود می‌توانید، از تولیدش حمایت کنید. منابع در قسمت «بیشتر بخوانید» موجود است.

در قسمت هفتم چیستا، درباره تراشه‌های مغزی و ارتباط مستقیم بین مغز و ماشین صحبت می‌کنیم. داستانی که با اعلام خبر موفقیت شرکت نورولینک در نخستین کارآزمایی بالینی این تراشه، بازتاب وسیعی یافته است. در این قسمت ضمن اشاره به تاریخ این فناوری به چالش‌ها، امیدها و نگرانی‌های مربوط به آن اشاره شده است. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی موکل بر خرد و دانش ایران باستان وام گرفته، پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است که به میزبانی پوریا ناظمی، هر دوشنبه سعی می‌کند روایت‌گر داستانی از داستان‌های دنیا علم، فناوری و آینده باشد. شما می‌توانید ما را در پادگیرهای مختلف دنبال کرده و از طریق رسانه‌های مختلف با ما در تماس باشید. اگر از شنیدن این پادکست راضی هستید، می‌توانید با معرفی آن به دوستان و اشتراک آن در پادگیر مورد علاقه خود از ما حمایت کنید. منابع بیشتر و مرتبط با این قسمت در زیر با باز کردن قسمت «بیشتر بخوانید» در دسترس شماست.

در این قسمت از پادکست چیستا، به ادعای ابردزدی و دست‌کاری اقلیم ایران توسط کشورهای متخاصم و ادعای نقش ابزاری به نام هارپ در این مساله می‌پردازیم. پادکست چیستا، که نام خود را از ایزدبانوی موکل بر خرد و دانایی ایران باستان وام گرفته است، هر هفته سعی می‌کند داستانی از داستان‌های دنیای علم، فناوری و آینده را برای شما و به میزبانی پوریا ناظمی، روایت کند. اگر از این پادکست راضی هستید می توانید با اشتراک آن در پادگیرها و توصیه آن به دوستان و همین طور انعکاس نظرات خود، از ما حمایت کنید. برای مطالعه بیشتر درباره این موضوع به قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر مراجعه کنید:

آیا ایران آن طور که مقام‌های سیاسی ادعا می‌کنند در حوزه علم، کشوری پیشرفته در منطقه و جهان به‌شمار می‌رود و آیا معیارهایی مانند تعداد مقاله‌های علمی منتشر شده به تنهایی نشان‌دهنده وضعیت فضای دانشگاهی ایران است؟ در قسمت پنجم چیستا، به وضعیت علم در ایران پرداختیم و درباره ادعاهای مطرح شده در این باره صحبت کرده‌ایم. «چیستا» پادکستی از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا به میزبانی پوریا ناظمی است که هر دوشنبه به مرور دنیای علم، فناوری و آینده می‌پردازد. اگر از شنیدن چیستا راضی هستید، می‌توانید در پلتفرم‌های مختلف آن را مشترک شده و به دوستان خود نیز شنیدن آن را توصیه کنید. برای خواندن منابع بیشتر در این مورد، به قسمت «بیشتر بخوانید» در زیر مراجعه کنید.

تلسکوپ فضایی جیمز، با آیینه‌ای با قطر نزدیک به شش متر در اعماق فضا، جایی در حدود یک و نیم میلیون کیلومتری زمین قرار گرفته و چشمان خیره‌اش را به ژرفای عالم دوخته است. چشمان جیمز وب که جهان را در منطقه فروسرخ نزدیک طیف الکترو مغناطیس به نظاره نشسته است، چهره‌ای نو و تازه از جهان را آشکار کرده است. تصاویری که اخیراَ این رصدخانه فضایی از ساختار کهکشان‌های مارپیچی منتشر کرده، نشان می‌دهد که چطور این ابزار تصویر تازه عالم را پیش روی ما قرار داده است. در این قست از «چیستا»، داستان این تلسکوپ فضایی و اهمیت رصدخانه‌های فضایی و رصدهای اخیر جیمز وب و آینده رصدخانه‌های بزرگ فضایی را تعریف می‌کنیم. چیستا، پادکستی درباره علم، فناوری و آینده، از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا است. اگر از شنیدن آن راضی هستید، با اشتراک در پادگیرهای مختلف و معرفی و توصیه‌اش به دیگران از آن حمایت کنید و نظرات خود را با ما در میان بگذارید. تهیه و اجرا:‌ پوریا ناظمی

در این قسمت پادکست «چیستا» به موضوع یاوه‌های شبه‌علمی می‌پردازیم که به خصوص در حوزه سلامت عمومی عنوان می‌شود و گاهی می‌تواند باعث آسیب‌های جدی شود. موضوعاتی مانند اثر جزر و مدی ماه بر سلامت، انرژی‌ها مثبت و منفی و بهانه‌های کوانتومی درباره سلامت. اگر به این موضوع علاقه دارید می‌توانید به منابع زیر (بشتر بخوانید) هم سری بزنید. تهیه و اجرا: پوریا ناظمی، اگر از شنیدن چیستا راضی هستید آن را به دوستان خود نیز توصیه کنید، ما را در پادگیرهای مختلف دنبال کنید و نظرات و پیشنهادهای خود را از طریق روش‌های تماس در تلگرام و ایمیل به ما منتقل کنید. ایمیل: fardapodcasts@rferl.org

در قسمت دوم پادکست چیستا از مجموعه پادکست‌های رادیو فردا، داستان تلاش دوباره انسان برای سفر سرنشین‌دار به ماه و دلایل اهمیت آن را تعریف کرده‌ایم. اگر به این موضوع بیشتر علاقه‌مندید شاید مطالعه منابعی که در قسمت بیشتر بخوانید (پایین) وجود دارد، برای شما جذاب باشد. نظرات خود درباره پادکست« چیستا» را با ما درمیان بگذارید و اگر مایل هستید داستانی را درباره موضوع خاص، در این پادکست برای شما روایت کنیم از طریق ایمیل: fardapodcasts@rferl.org یا از طریق @contactfardamusic برای ما بفرستید. اگر از شنیدن این پادکست راضی هستید، در پادگیر مورد علاقه‌تان مشترک ما شوید و شنیدن آن را به دوستان خود هم توصیه کنید. تهیه و اجرا:‌ پوریا ناظمی

چیستا در قسمت اول خود به دنیای شگفت‌انگیز ساکنان درون دستگاه گوارش انسان و پژوهش‌های تازه برای برخی از بیماری‌ها با استفاده از ویرایش ژنتیکی بر روی این ساکنان پرداخته است. چیستا که نام خود را از ایزدبانوی موکل بر آگاهی و دانش و خردمندی در ایران باستان وام گرفته است، هر هفته سعی می‌کند داستانی از دنیای علم و فناوری و آینده‌نگری را برای شما روایت کند. شما می‌توانید پیشنهادهای خود و سوژه‌هایی که دوست دارید در این پادکست مورد بررسی قرار گیرند را برای ما به آدرس: fardapodcasts@rferl.org بفرستید و اگر از شنیدنش لذت می‌برید آن را با دوستانتان هم به اشتراک بگذارید. تهیه کننده و اجرا:‌ پوریا ناظمی، در زیر قسمت خاکستری با کلیک کردن بیشتر بخوانید، مطالب بیشتری در مورد موضوع این قسمت خواهید یافت:

چیستا پادکستی هفتگی به میزبانی پوریا ناظمی است که قصد دارد هر هفته داستانی از جهان شگفت انگیز علم، فناوری و آینده نگری را برای مخاطبانش روایت کند. نام این پادکست برگرفته از ایزدبانوی خرد و دانایی در اساطیر ایران باستان است. هر دوشنبه می توانید در کنار شنیدن این پادکست، صفحه همراه آن که دربردارنده فهرستی از منابع مطالعه بیشتر و لینک به منابع است را ببینید. دوشنبه ها با چیستا به جهانی فراتر از رویدادهای روزمره سفر کنید و اگر از شنیدن آن لذت می برید آن را به دوستان خود هم توصیه کنید.