Mroczne Wieki

Wesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiSłowianie w czasach przedpaństwowych rządzili się za pomocą wieców, w których udział brali zdolni do noszenia broni mężczyźni-wojownicy. Była to więc demokracja wojenna, tożsama tej z jaką spotkał się tysiąc lat wcześniej Cezar w Germanii. Elity i starszyzna plemienna kierowała takimi wiecami za pomocą autorytetu, elokwencji i charyzmy. Władza obieralnych wodzów była bardzo chwiejna o czym wspominał jeszcze Prokopiusz z Cezarei, wedle którego Słowianie we krwi mieli skłonność do anarchii i zabijania swoich wodzów pod byle pretekstem.Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Źródła:Gall Anonim, Kronika Polska, tłum. Z. Komarnicki, Armoryka, Sandomierz 2018.Konstantyn Porfirogeneta, O zarządzaniu cesarstwem, tłum. A. Paroń, ISKŚiO UWr IAE PAN, Wrocław-Warszawa 2024.Nestor, Powieść minionych lat, tłum. A. Bielowski, Armoryka. Sandomierz 2018.Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna, red. G. Labuda, Sorus, Poznań 1999.Thietmar z Merseburga, Kronika Thietmara, przeł. M. Z. Jedlicki, Universitas, Kraków 2012.Opracowania:Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Wiedza Powszechna, Warszawa 1970.Buczek K., Ziemie polskie przed tysiącem lat, PAN, Kraków 1967.Buko A., Świt państwa polskiego, IAiEPAN, Warszawa 2021.Modzelewski K., Barbarzyńska Europa, Iskry, Warszawa 2004.Modzelewski K., Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiej, Ossolineum, Wrocław 1987.

Wesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiOkoło 1000 roku n.e. państwo, które zapisze się w historii Europy jako Polonia, albo Polska, zamieszkiwało około miliona ludzi. Jest to naturalnie jedynie bardzo przybliżona estymacja, metodologię stojącą za jej narodzinami omówiłem w jednym z poprzednich odcinków opowiadającym o florze i faunie dawnych ziem polskich. Milion poddanych żyło sobie w domenach Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Kim byli ci ludzie? Czym się na co dzień zajmowali? Jakie zwierzęta trzymali w domach? Co jedli?Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Jan Matejko, domena publicznaŹródła:Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna, red. G. Labuda, Sorus, Poznań 1999.Opracowania:Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego, Wiedza Powszechna, Warszawa 1970.Buczek K., Ziemie polskie przed tysiącem lat, PAN, Kraków 1967.Buko A., Świt państwa polskiego, IAiEPAN, Warszawa 2021.Modzelewski K., Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiej, Ossolineum, Wrocław 1987.Rymut K., Nazwiska Polaków, Ossolineum, Wrocław 1991.Rymut K., Nazwy miast Polski, Ossolineum, Wrocław 1987.Artykuły:Kowalski, Mariusz. (2021). Nazwiska Głuchoniemców z okolic Łańcuta. 10.13140/RG.2.2.25740.85122.Lityńska-Zając M., Nalepka D., Średniowieczny świat roślin i pożywienie w świetle źródeł paleobotanicznych, w: Źródła historyczne wydobywane z ziemi, red. S. Suchodolski, Chromcon, Wrocław 2008.Makowiecki D., Użytkowanie mięsa i konsumpcja mięsa w średniowieczu w świetle badań archeozoologicznych. Wybrane zagadnienia, w: Źródła historyczne… op. cit.Piątkowska-Małecka, J. (2024). Zwierzęta w życiu mieszkańców wczesnośredniowiecznego grodu na Zawodziu w Kaliszu w świetle dawnych i aktualnych wyników badań archeozoologicznych. Archeologia Polski, 68. https://doi.org/10.23858/APol68.2023.009

Wesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiAteńskie marzenia o hegemonii odchodziły w przeszłość. Razem z potęgą miasta bogini Ateny w niepamięć odchodziła również potęga Hellady, dotkliwie zdewastowanej przez trzy dekady wyniszczającego konfliktu, który zdaniem niektórych historyków mógł pochłonąć nawet ponad 10% populacji ówczesnej Hellady. Pokój zawarty w 404 roku p.n.e. na gruzach ateńskich Długów Murów miał przynieść Hellenom jedynie przejściowe wytchnienie. Sparta nie będzie bowiem w stanie utrzymać hegemonii zbyt długo a inne miasta-państwa, zwłaszcza Teby i Ateny, także nie będą już w stanie zastąpić jej miejsca. Kolejne cztery dekady niemal nieprzerwanych wojen będą długą uwerturą przed wkroczeniem na scenę Macedonii Filipa i Aleksandra.Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Lizander dogląda burzenia Długich Murów, XIX-wieczna litografia, domena publicznaŹródła:Diodor Sycylijski, O Peryklesie i wojnie peloponeskiej, przeł. A. Skucińska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2022.Ksenofont, Historia grecka, przeł. W. Klinger, Ossolineum, Wrocław 1968.Plutarch, Cztery Żywoty. Lizander,przeł. M. Brożek, Czytelnik, Warszawa 2003.Tukidydes, Wojna peloponeska, przeł. K. Kumaniecki, Czytelnik, Warszawa 1988.Opracowania:Hammond N., Dzieje Grecji, PIW, Warszawa 1977.Kulesza R., Wojna peloponeska, Wydawnictwo Attyka, Warszawa 2006.Lendon J.E., Soldiers and Ghosts, Yale University Press 2006.

Wesprzyj mnie na:⁠https://patronite.pl/mrocznewieki⁠⁠https://buycoffee.to/mrocznewieki⁠⁠https://suppi.pl/mrocznewiekiSparta i Ateny, ci dwaj zmęczeni zapaśnicy, po dekadzie niemal nieustannej wojny w końcu zrobili sobie przerwę. W 421 roku p.n.e. zabrzmiał gong wyznaczający koniec pierwszej rundy pojedynku. Układ zwany Pokojem Nikiasza, od imienia zasłużonego ateńskiego stratega, miał trwać pół wieku. Zawarte w nim ustalenia były wielce obiecujące. Przeciwnicy mieli zwrócić sobie wszystkie miasta zdobyte przemocą, z wyłączeniem tych, które skapitulowały dobrowolnie na mocy układów.Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Źródła:Diodor Sycylijski, O Peryklesie i wojnie peloponeskiej, przeł. A. Skucińska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2022.Tukidydes, Wojna peloponeska, przeł. K. Kumaniecki, Czytelnik, Warszawa 1988.Opracowania:Beaton R., Grecy - historia globalna, PORT, Warszawa 2025.Hammond N., Dzieje Grecji, PIW, Warszawa 1977.Kulesza R., Wojna peloponeska, Wydawnictwo Attyka, Warszawa 2006.Lendon J.E., Soldiers and Ghosts, Yale University Press 2006.

Wesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiWojna peloponeska prędko przerodziła się w konflikt gdzie obie strony niespecjalnie przejmowały się jakimikolwiek konwenansami. Starcie Aten i Sparty przeradzało się w wojnę totalną naznaczoną masowymi deportacjami, zniewalaniem całych populacji, eksterminacją wyjątkowo opornych obrońców a czasem nawet dyplomatów.Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Metropolitan Museum of Art Open Content ProgramŹródła:Diodor Sycylijski, O Peryklesie i wojnie peloponeskiej, przeł. A. Skucińska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2022.Tukidydes, Wojna peloponeska, przeł. K. Kumaniecki, Czytelnik, Warszawa 1988.Opracowania:Beaton R., Grecy - historia globalna, PORT, Warszawa 2025.Hammond N., Dzieje Grecji, PIW, Warszawa 1977.Kulesza R., Wojna peloponeska, Wydawnictwo Attyka, Warszawa 2006.Lendon J.E., Soldiers and Ghosts, Yale University Press 2006.

[REKLAMA] Książkę "Grecy - historia globalna" znajdziesz tutaj: https://wydawnictwoport.pl/ksiazki/grecy/Wesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiW 432 roku p.n.e. lokalna wojna szalała na Półwyspie Chalcydyckim gdzie ateńska ekspedycja ze zmiennym szczęściem zmagała się z wojskami Potidai wspomaganymi przez Macedończyków, Chalkidycyjczyków i ochotników z Koryntu. Konflikt szybko przybierał na sile i rozlewał się na sąsiednie krainy. Zmaganiom pod Potidają przyglądali się już nie tylko jej sąsiedzi, ale także mieszkańcy Peloponezu, Tesalii i Tracji. Oblężenie przyciągało także uwagę perskich satrapów z Azji Mniejszej, ciągle oceniających szanse na osłabienie Aten i ich symmachii stojącej tuż pod drzwiami ich satrapii. Coraz więcej obserwatorów zdawało sobie sprawę, że ta nieznośnie napięta sytuacja musi w końcu przerodzić się w znacznie większą wojnę, która być może obejmie całą Helladę. Ateńska ekspansja budziła coraz większy niepokój i oburzenie w Lacedemonie. Wielkimi krokami zbliżała się wojna jakiej helleński świat jeszcze nie widział. Wojna inna niż wszystkie do tej pory, jak pisał Tukidydes, wojnę która będzie największym z dotychczasowych nieszczęść jakie spotkały do tej pory Helladę. Przy wielkiej wojnie peloponeskiej nawet dawne zmagania z Persami miały być wspominane jako konflikt stosunkowo mało wyniszczający.Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Pomnik Leonidasa w Sparcie, fot. Michał Kuźniar.Źródła:Diodor Sycylijski, O Peryklesie i wojnie peloponeskiej, przeł. A. Skucińska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2022.Tukidydes, Wojna peloponeska, przeł. K. Kumaniecki, Czytelnik, Warszawa 1988.Opracowania:Beaton R., Grecy - historia globalna, PORT, Warszawa 2025.Hammond N., Dzieje Grecji, PIW, Warszawa 1977.Kulesza R., Wojna peloponeska, Wydawnictwo Attyka, Warszawa 2006.

Wesprzyj mnie na:⁠https://patronite.pl/mrocznewieki⁠⁠https://buycoffee.to/mrocznewieki⁠⁠https://suppi.pl/mrocznewiekiRepublika Rzymska była organizmem drapieżnym, ekspansywnym i chaotycznym. Jej rozciągniętą na pięć stuleci egzystencję targały liczne konflikty tak wewnętrzne jak zewnętrzne. Wojny z Galami, Etruskami, Macedończykami czy Kartaginą jedynie na krótko jednoczyły we wspólnym celu Rzymian. Zaraz po pokonaniu kolejnego z długiej litanii przeciwników potomkowie Romulusa wracali do własnego piekiełka, gdzie mogli z pełnym zaangażowaniem oddać się bratobójczej walce z przeciwnikami politycznymi.Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Hermann Vogel, domena publiczna

Wesprzyj mnie na:⁠https://patronite.pl/mrocznewieki⁠⁠https://buycoffee.to/mrocznewieki⁠⁠https://suppi.pl/mrocznewiekiJak wyglądały ziemie w dorzeczu Wisły przed tysiącem lat? Czym zajmowali się zamieszkujący je ludzie? Jak wysocy byli, długo żyli i na jakie choroby cierpieli? Jak wyglądało ich najbliższe otoczenie? Jakie zwierzęta spotykali w gęstych puszczach otaczających ich osady i w sumie to czy te puszcze naprawdę były takie mroczne i gęste jak nam się dzisiaj wydaje? Wreszcie dlaczego będąc kobietą w czasach pierwszych Piastów najbardziej opłacało się zostać zakonnicą? Na te i wiele innych pytań postaram się odpowiedzieć w dzisiejszym epizodzie. Porzucimy przy tym dywagacje o wielkiej polityce i ludziach kształtujących losy tysięcy lub całych milionów w zaciszu swoich zamków i pałaców. Zamiast nich przyjrzymy się prostym ludziom kształtującym swoją codzienność w otoczeniu przyrody, jeszcze dzikiej i ciągle nieokiełznanej.Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: ChatGPT 5Źródła:Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna, red. G. Labuda, Sorus, Poznań 1999.Opracowania:Buczek K., Ziemie polskie przed tysiącem lat, PAN, Kraków 1967.Buko A., Świt państwa polskiego, IAiEPAN, Warszawa 2021.Dyakowski B., O dawnych łowach i dawnej zwierzynie, M. Arcta, Warszawa 1925.Modzelewski K., Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiej, Ossolineum, Wrocław 1987.Łowmiański H., Podstawy gospodarcze formowania się państw słowiańskich, PWN, Warszawa 1953.Artykuły:Izdebski A., Czerwiński S., Jankowiak M., Danielewski M., Fiołna S., Gromig R., Guzowski P., Haghipour N., Hajdas I., Kołaczek P., Lamentowicz M., Marcisz K., Niebieszczański J., Sankiewicz P., & Wagner, B. Unbalanced social–ecological acceleration led to state formation failure in early medieval Poland, Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 122 (18) e2409056122, https://doi.org/10.1073/pnas.2409056122 (2025).Kozłowski T., Obraz średniowiecznych populacji ludzkich z terenu Polski w świetle badań antropologii historycznej, w: Źródła historyczne wydobywane z ziemi, red. S. Suchodolski, Chromcon, Wrocław 2008Makowiecki D., Użytkowanie mięsa i konsumpcja mięsa w średniowieczu w świetle badań archeozoologicznych. Wybrane zagadnienia, w: Źródła historyczne… op. cit.Milecka, K. (2013). Wyniki analizy pyłkowej osadów organicznych z doliny Rawki. Acta Geographica Lodziensia, 101.Moździoch S., From a tribe to a State, w: The Past Societies 5. 500 AD - 1000 AD, red. P. Urbańczyk, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2016.Piątkowska-Małecka, J. (2024). Zwierzęta w życiu mieszkańców wczesnośredniowiecznego grodu na Zawodziu w Kaliszu w świetle dawnych i aktualnych wyników badań archeozoologicznych. Archeologia Polski, 68. https://doi.org/10.23858/APol68.2023.009

Subskrybuj archiwalne odcinki:https://creators.spotify.com/pod/show/michal-kuzniar/subscribeOstatnie miesiące życia Hadriana były stosunkowo ponurym epilogiem dla barwnego i aktywnego egzystencji jaką wcześniej prowadził następca Trajana. Wyniszczająca choroba serca razem z miażdżycą tętnic wieńcowych stopniowo niszczyła 61-letniego mężczyznę, który niegdyś wspinał się na Etnę, walczył w Dacji a na końskim grzbiecie przepłynął Dunaj. Umierający w cierpieniu cesarz był już jednak wyłącznie cieniem dawnego człowieka, który przez ponad dwie dekady wyznaczał kurs po którym płynął okręt Imperium Romanum. Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Metropolitan Museum of Art Open Content ProgramWesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiŹródła:Aureliusz Marek, Rozmyślania, tłum. Marian Reiter, Hachette, Warszawa 2009.Dion Kasjusz, Roman History. Epitome of Book 70, Vol. VIII of the Loeb Classical Library edition, 1925.Historycy Cesarstwa Rzymskiego, Żywoty cesarzy od Hadriana do Numeriana, tłum. H. Szelest, Czytelnik 1966.Wiktor Sekstus Aureliusz, Księga o Cezarach, w: Brewiaria Dziejów Rzymskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.Opracowania:Cary M., Scullard H.H., Dzieje Rzymu. Tom 2, PIW, Warszawa 1992.Krawczuk A., Poczet cesarzowych Rzymu, Iskry, Warszawa 2006.Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich, Iskry, Warszawa 1986.McHugh J., The Reign of Emperor Antoninus Pius, AD 138-161, Pen & Sword Books 2022.McLaughlin R., The Roman Empire and the Indian Ocean, Pen & Sword Books 2021.

Sierpniowe noce w Antiochii przynosiły pewną ulgę od upałów mieszkańcom metropolii zdewastowanej niedawno przez potężne trzęsienie ziemi. Upragniony przez wszystkich chłód przenikał ich duszne sypialnie dając odrobinę wytchnienia podczas snu. Pewnej nocy, 117 roku, z tego daru korzystał także 41-letni Publiusz Eliusz Hadrian, namiestnik Syrii i legat starego cesarza Trajana, który właśnie co opuścił wschodnie prowincje udając się do Rzymu celem odbycia zasłużonego triumfu. Zdrowie 63-letniego Trajana ostatnimi czasy wyraźnie nie dopisywało, a jego otoczenie zdawało sobie sprawę, że koniec władcy jest już bliski. Nikt zapewne jednak nie spodziewał się jak bardzo bliski.Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: akimov konstantin / Shutterstock.comSubskrybuj archiwalne odcinki:https://creators.spotify.com/pod/show/michal-kuzniar/subscribeWesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiŹródła:Dion Kasjusz, Roman History. Epitome of Book 69, Vol. VIII of the Loeb Classical Library edition, 1925.Historycy Cesarstwa Rzymskiego, Żywoty cesarzy od Hadriana do Numeriana, tłum. H. Szelest, Czytelnik 1966.Opracowania:Birley A.R., Hadrian - cesarz niestrudzony, PIW, Warszawa 2002.Cary M., Scullard H.H., Dzieje Rzymu. Tom 2, PIW, Warszawa 1992.Krawczuk A., Poczet cesarzowych Rzymu, Iskry, Warszawa 2006.Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich, Iskry, Warszawa 1986.McHugh John, The Reign of Emperor Antoninus Pius, AD 138-161, Pen & Sword Books 2022.Beletrystyka:Yourcenar M., Pamiętniki Hadriana, PIW, Warszawa 1988.

Decydujące zwycięstwo nad Tochtamyszem przyniosło Timurowi wielkie łupy i sławę, która wstrząsnęła ziemiami Stepu Pontyjskiego. Po opanowaniu dużej części dawnych ułusuów Czagataja i Hulagu w ręce emira z Samarkandy wpadła Złota Orda, ułus Dżocziego, który co prawda nie wszedł oficjalnie w skład imperium Timurydów ale uznawał zwierzchność kalekiego emira. Ludzie Timura spokojnie wracali na południe pokonując przełęcze kaukaskie objuczeni łupami z Saraju, Tany i Astrachania, za sobą zostawili zdruzgotaną Złotą Ordę, która pogrążała się w wojnach domowych. Subskrybuj archiwalne odcinki:https://creators.spotify.com/pod/show/michal-kuzniar/subscribeWesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiMroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Stanisław Chlebowski "Bajazyd na dworze Tamerlana"Opracowania:Beckwith C., Imperia Jedwabnego Szlaku, PIW, 2020.Małowist M., Tamerlan i jego czasy, PIW, Warszawa 1991.Marozzi J., Tamerlan. Miecz Islamu, Zdobywca Świata, Amber, Warszawa 2006.Saunders J. J., The History of the Mongol Conquests, University of Pennsylvania Press 2001.

[REKLAMA] Odbierz rabat w wysokości 100 zł na zakup swojej sztabki złota w sklepie Goldsaver tutaj: http://goldsaver.pl/kod/mrocznewiekiW mrokach nocy z 19 na 20 czerwca 1941 roku, grupa radzieckich antropologów w pocie czoła pracowała w kryptach średniowiecznego, muzułmańskiego mauzoleum Gur-i Mir w Samarkandzie, wówczas leżącej na terenie jednej z republik radzieckich. W grobowcu emira badacze pracujący pod patronatem samego Stalina odsłaniali po kolei sarkofagi należące do dynastii Timurydów, panujących sześć stuleci wcześniej w Azji Centralnej. Zwieńczeniem prac naukowców miało być otwarcie marmurowego grobowca w którym spocząć miały doczesne szczątki samego Timura, wielkiego emira, w Europie znanego pod zniekształconym przezwiskiem - Tamerlan.Subskrybuj archiwalne odcinki:https://creators.spotify.com/pod/show/michal-kuzniar/subscribeWesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiMroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: ChatGPTOpracowania:Beckwith C., Imperia Jedwabnego Szlaku, PIW, 2020.Małowist M., Tamerlan i jego czasy, PIW, Warszawa 1991.Marozzi J., Tamerlan. Miecz Islamu, Zdobywca Świata, Amber, Warszawa 2006.Saunders J. J., The History of the Mongol Conquests, University of Pennsylvania Press 2001.

Z kodem "mrocznewieki" kup książkę:https://mtbiznes.pl/przeswity/wydawnictwo-przeswity/historia/narodziny-i-upadek-mocarstwSubskrybuj archiwalne odcinki:https://creators.spotify.com/pod/show/michal-kuzniar/subscribeKlęska poniesiona przez Wielką Armię na wschodnich bezkresach miała się okazać początkiem końca imperium, które nie miało sobie w Europie równych od starożytności. W porównaniu do Imperium Romanum będącego punktem odniesienia dla wszystkich późniejszych tego typu przedsięwzięć Pierwsze Cesarstwo Francuzów okazało się tworem bardzo efemerycznym, zdolnym przetrwać jedynie dekadę. Na płaszczyźnie politycznej dziełu Napoleona bliżej było do krótkotrwałych i dość efemerycznych konstrukcji wznoszonych w innych epokach przez Attylę, Tamerlana czy Hitlera, imperiów które w najlepszym wypadku rozpadały się zaraz po zgonie ich twórców.Wesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiMroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Opracowania:Chandler D., The Campaigns of Napoleon, Scribner 1973.Chandler D., Dictionary of the Napoleonic Wars, Wordsworth Editions 1999.Kennedy P., Narodziny i upadek mocarstw. 500 lat burzliwej historii największych potęg świata, Prześwity 2025.Roberts A., Napoleon Wielki, Magnum, Warszawa 2015.Zahorski A., Napoleon, PIW, Warszawa 1982.

Subskrybuj archiwalne odcinki:https://creators.spotify.com/pod/show/michal-kuzniar/subscribeWesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiSam Trajan tymczasem został zapamiętany jako Optimus Princeps, i nie bez powodu. Tak jak August i Wespazjan przed nim, z wielką dojrzałością i subtelnością realizując swoje cele. Zachowywał przy tym fasadowy szacunek dla tradycji republikańskich, chociaż zdaniem Tacyta to za czasów Trajana pryncypat zmienił się w dominację. Za łagodnością i powierzchownym powiewem wolności szła rozbudowa podwalin pod silną, cesarską biurokrację opartą już nie na senatorach ale ekwitach i ludziach w pełni zależnych od cesarza. Trajan umiejętnie skonsolidował panowanie godnie imitując proces rozpoczęty przez Augusta, doprowadzając pryncypat do jego zenitu.Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Alessandro Pigna "Przemowa cesarza Trajana"Źródła:Kasjusz Dion, Roman History. Book 68th, Vol. VIII of the Loeb Classical Library edition, 1925.Pliniusz Młodszy, Pliny the Younger Complete Letters. Book X, tłum. P. G. Walsh, Oxford University Press 2009.Opracowania:Bennett J., Trajan. Optimus Princeps - Życie i czasy, Napoleon V, Oświęcim 2017.Grainger J. D., Nerwa i problem sukcesji w Rzymie w latach 96-99, Napoleon V, Oświęcim 2017.Krawczuk A., Poczet cesarzowych Rzymu, Iskry, Warszawa 2006.Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich, Iskry, Warszawa 1986.

Subskrybuj archiwalne odcinki:https://creators.spotify.com/pod/show/michal-kuzniar/subscribeWesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiU schyłku IX stulecia świat Estów przypominał realia panujące u ich słowiańskich sąsiadów zza miedzy. Był to świat rozdrobnienia politycznego i rywalizacji niewielkich grup etnicznych, którym mogli przewodzić watażkowie stojący na czele lokalnych dynastii. Ten chaotyczny i ciągle bardzo enigmatyczny dla nas świat zmierzał jednak ku nieuchronnemu końcowi. W dalekiej Wielkopolsce, będącej do tej pory krainą o drugorzędnym znaczeniu, w dorzeczu Warty i jej dopływów - Obry i Prosny, rozwijała się bowiem energiczna, rodzima dynastia, która w ciągu zaledwie paru dekad miała gwałtownie wstrząsnąć krajem Wisły. Na horyzoncie majaczył już cień pierwszych Piastów. Dzięki nim kolejne stulecie stanie się wiekiem żelaza, płonących grodów, masowych przesiedleń i wymuszonej siłą konsolidacji tej barwnej, chaotycznej mozaiki jaką musiał być kraj Wisły w okresie przedpaństwowym.Okładka: Midjourney AIMroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Teksty źródłowe:Labuda G., Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna. Antologia tekstów źródłowych, Wydawnictwo PTPN i Wydawnictwo Sorus, Poznań 1999. Opracowania:Buko A., Archeologia Polski Wczesnośredniowiecznej. Odkrycia - hipotezy - interpretacje, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2005.Buko A., Świt państwa polskiego, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2021.Kaczanowski P., Kozłowski J. K., Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), Wydawnictwo Fogra, Kraków 1998.Labuda G., Stieber Z., (red.), Słownik starożytności słowiańskich, Ossolineum, Wydawnictwo PAN, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk 1961-1996.Urbańczyk P., Zanim Polska została Polską, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2015.Artykuły:M. Latałowa, Przyrodnicze ślady przemian osadniczych między Odrą a Wisłą w I tysiącleciu po Chr., w: Barbarzyńskie tsunami. Okres Wędrówek Ludów w dorzeczu Odry i Wisły, red. A. Bursche, K. Kowalski, B. Rogalski, Warszawa - Szczecin 2017.B. Sz. Szmoniewski, Early-Slavic Culture, w: The Past Societies 5. 500 AD - 1000 AD, red. P. Urbańczyk, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2016.A. Bitner-Wróblewska, A. Rzeszotarska-Nowakiewicz, Baltic communities present between 500 and 700 AD in today’s Poland, w: Tamże.S. Moździoch, From a tribe to a State, w: Tamże.T. Nowakiewicz, Baltic communities present in today’s Polish territory between 700 and 1000 AD, w: Tamże.

Subskrybuj archiwalne odcinki:https://creators.spotify.com/pod/show/michal-kuzniar/subscribeWesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiPewnej nocy do celi w której spał niedawno zniewolony przez Rzymian Spartakus wpełznął wąż. Gad zbliżył się do posłania trackiego gladiatora i wkrótce znalazł się tuż obok głowy drzemiącego mężczyzny. Zwabiony ciepłem ludzkiego ciała, ciekawski wąż zaczął pełznąć po ciele Spartakusa, oplatając jego skronie. W tym momencie gada dostrzegła małżonka mężczyzny, tak jak i on sam wywodząca się z dalekiej Tracji, krainy leżącej na pograniczu dzisiejszej Turcji, Bułgarii i Grecji. Relacjonujący to zdarzenie Plutarch przypisywał tej nieznanej z imienia kobiecie umiejętności profetyczne i oddawanie się ekstatycznym rytuałom ku czci Dionizosa, boga winorośli, płodności i dzikiej natury. Żona Spartakusa, pochodząca z tego samego co on plemienia, dzieliła niewolę razem ze swoim mężem, czekając na kupca w Rzymie. Teraz jednak, siedząc obok śpiącego męża w obskurnej celi gdzieś nad Tybrem dostrzegła złowieszczy znak zesłany jej przez boga. Oto bowiem wąż ów, który tak niespodziewanie znalazł się na ciele jej małżonka zwiastował mu wielką lecz niefortunną przyszłość.Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Źródła: (fragmenty) Plutarch, Appian, Salustiusz, Liwiusz, Orozjusz, Wellejusz Paterkulus, Florus, Atenejusz, Warren, Diodor Sycylijski, Frontyn, Cyceron, Swetoniusz, Spartacus and the Slave Wars. A Brief History with Documents, tłum. Brent D. Shaw, University of Pennsylvania, Boston - Nowy Jork 2001.Opracowania:Cary M., Scullard H., Dzieje Rzymu, Tom 1, PIW, Warszawa 1992.Fields N., Powstanie Spartakusa 73-71 p.n.e., AmerCom SA, Poznań 2009.

Subskrybuj archiwalne odcinki:https://creators.spotify.com/pod/show/michal-kuzniar/subscribeWesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiW 439 roku wraz z upadkiem Kartaginy, zdobytej przez Wandalów Genzeryka formalnie przestały istnieć rzymskie prowincje afrykańskie, rozciągająca się od dzisiejszego Maroka do Libii. Rzymianie panowali nad częścią tych ziem od zdobycia rodzinnego miasta Hannibala w 146 roku p.n.e., resztę zajęli kolejni cesarze, zaś ostatecznego podboju dokończył Gajusz Kaligula swoją aneksją Mauretanii dwa stulecia później. Podboje Wandalów zdawały się być jedynie epizodem, elity rządzące w Rzymie i Konstantynopolu były pewne, że prędzej czy później zdołają odzyskać cenną Afrykę.Mroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Mozaika z Bazyliki św. Witalisa w RawennieŹródła:Prokopiusz z Cezarei, Historia sekretna, tłum. Andrzej Konarek, PIW, Warszawa 1969.Opracowania:Browning R., Justynian i Teodora, PIW, Warszawa 1977.Gabrielle M., Perry D. M., Wieki światłe. Nowa historia średniowiecznej Europy, Prześwity 2025.Haldon J., Wojny Bizancjum, Rebis, Poznań 2019.Herrin J., Bizancjum - Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, Rebis, Poznań 2020.Krawczuk A., Poczet cesarzy bizantyjskich, Iskry, Warszawa 2006.Ostrogorski G., Dzieje Bizancjum, PWN, Warszawa 2015.Sarris P., Justinian - Emperor, Soldier, Saint, Basic Books 2023.Shepard J. (red.), Bizancjum ok. 500-1024, Dialog, Warszawa 2012.Artykuły:Wójcik, M. (2016). Plaga Justyniana. Cesarstwo wobec epidemii. 11, 377–401. https://doi.org/10.21697/ZP.2011.11.1.20

Zamów książkę "Wieki światłe - Nowa historia średniowiecznej Europy" na https://mtbiznes.pl/przeswity/produkt/wieki-swiatle korzystając z kodu rabatowego 40% - mrocznewieki.Około roku 470, w okolicy wsi Tauresium lokalizowanej przez jednych na ziemiach dzisiejszej południowej Serbii, w okolicy miasta Nisz, a przez innych w nieco innym miejscu w Macedonii Północnej, trzech młodych mężczyzn pożegnało się z rodzinami. Czekała ich długa podróż do odległego o ponad sześćset kilometrów Konstantynopola, Nowego Rzymu. Pomimo że młodzieńcy owi byli zwykłymi wieśniakami pasącymi na co dzień świnie, kronikarze zanotowali ich imiona. Zemarchus, Dityvistus i Justyn porzucali swoje dotychczasowe życie na peryferiach cywilizowanego świata udając się nad Bosfor aby poprawić swój byt.Subskrybuj archiwalne odcinki:https://creators.spotify.com/pod/show/michal-kuzniar/subscribeWesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiMroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: "Prezentacja Pandektów cesarzowi Justynianowi", Hermann Joseph Wilhelm Knackfuss, 1891.Źródła:Prokopiusz z Cezarei, Historia sekretna, tłum. Andrzej Konarek, PIW, Warszawa 1969.Opracowania:Browning R., Justynian i Teodora, PIW, Warszawa 1977.Gabrielle M., Perry D. M., Wieki światłe. Nowa historia średniowiecznej Europy, Prześwity 2025.Herrin J., Bizancjum - Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, Rebis, Poznań 2020.Krawczuk A., Poczet cesarzy bizantyjskich, Iskry, Warszawa 2006.Ostrogorski G., Dzieje Bizancjum, PWN, Warszawa 2015.Sarris P., Justinian - Emperor, Soldier, Saint, Basic Books 2023.Shepard J. (red.), Bizancjum ok. 500-1024, Dialog, Warszawa 2012.

Subskrybuj archiwalne odcinki:https://creators.spotify.com/pod/show/michal-kuzniar/subscribeJesienią 2024 roku hiszpański genetyk Jose Antonio Lorente ogłosił światu, że Krzysztof Kolumb, admirał, nawigator i wielki odkrywca, któremu słusznie przypisuje się otwarcie Ameryki na europejską kolonizację, wcale nie był Genueńczykiem jak do tej pory uważano. Zamiast tego miał być Żydem sefardyjskim, to jest takim pochodzącym z Półwyspu Iberyjskiego. Hiszpan powołał się oczywiście na efekty wieloletnich badań szczątków przypisywanych m.in. samemu Kolumbowi, jednemu z jego synów a także bratu.Wesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiMroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Ridolfo del Ghirlandaio, 1520Źródła:Colon Hernando, Dzieje żywota i znamienitych spraw admirała Krzysztofa Kolumba, tłum. Alija Dukanović, Wyd. MON 1965.Glas, George, The History of the Conquest of the Canary Islands, Forgotten Books, London 2018.Las Casas, Bartolomé de, Krótka relacja o wyniszczeniu Indian, tłum. Krystyna Niklewiczówna, W Drodze, Poznań 1988.Opracowania:Bergreen, Laurance, Columbus. The Four Voyages, Viking 2011.Cervantes, Fernando, Konkwistadorzy, Napoleon V, Oświęcim 2023.Pohl, John. M. D., Armie Kastylii i Aragonii 1370-1516, Napoleon V, Oświęcim 2016.Swiet, Jakow, Kolumb, PIW, Warszawa 1979.Artykuły:Albardaner, Francesc. (2010). Columbus corsair and Vicente Yañez Pinzón pirate in the Mediterranean before 1492. https://www.researchgate.net/publication/283643057_Columbus_corsair_and_Vicente_Yanez_Pinzon_pirate_in_the_Mediterranean_before_1492Domínguez, N. (2024, October 17). International experts slam alleged Columbus DNA findings: ‘Commenting on this is like commenting on aliens.’ Ediciones EL PAÍS S.L. https://english.elpais.com/science-tech/2024-10-17/international-experts-slam-alleged-columbus-dna-findings-commenting-on-this-is-like-commenting-on-aliens.html

Subskrybuj archiwalne odcinki:https://creators.spotify.com/pod/show/michal-kuzniar/subscribe“Ta armia wiele wycierpiała, ale to co z niej zostało jest dobre, a moja gwardia pozostała nienaruszona” - miał podsumować sytuację Wielkiej Armii Napoleon tuż przed zwycięska bitwą pod Borodino, która 7 września 1812 roku otworzyła mu drogę do Moskwy, dawnej stolicy Rosji. Cesarz Francuzów wierzył, że zdobycie tego miasta rzuci Rosjan na kolana, albo przynajmniej skłoni ich do negocjacji pokojowych. Niemal cała jego armia myślała podobnie. Tysiące rosyjskich maruderów przewalających się przez drogi między Borodino a Moskwą było tego samego zdania. W efekcie Francuzi wkraczali do miasta często mijając po drodze wycofujących się Rosjan a żadna ze stron nie kwapiła się do otwierania ognia. Po co mieliby to robić, w końcu wojna była już skończona, czyż nie?Wesprzyj mnie na:https://patronite.pl/mrocznewiekihttps://buycoffee.to/mrocznewiekihttps://suppi.pl/mrocznewiekiMroczne Wieki to podcast historyczny prowadzony przez Michała Kuźniara w całości oparty na publikacjach (naukowych i popularnonaukowych), tekstach źródłowych oraz własnych wnioskach.Okładka: Adolph Norten, "Odwrót Napoleona z Rosji"Opracowania:Roberts A., Napoleon Wielki, Magnum, Warszawa 2015Zahorski A., Napoleon, PIW, Warszawa 1982Zamoyski A., 1812. Wojna z Rosją, Znak, Kraków 2007