NIVOZ Podcast

In deze aflevering van de NIVOZ-podcast hoor je een audio-essay van onze wetenschappelijk directeur, Aziza Mayo. Met dit essay over pedagogische ruimte en menselijke geletterdheid werd afgelopen week een expertsessie culturele sensitiviteit ingeleid. De sessie was onderdeel van het project Pulse-Art, mede georganiseerd door Waag Futurelab.Literatuurreferenties: Adichie, C.N. (2009). Chimamanda Ngozi Adichie: The danger of a single story | TED TalkAgirdag, O.(2020). Onderwijs in een gekleurde samenleving. Uitgeverij EPO.Allen, K., Kern, M.L., Rozek, C.S., McInerney, D.M., & Slavich, G.M., (2021). Belonging: a review of conceptual issues, an integrative framework, and directions for future research, Australian Journal of Psychology, 73(1), p.87-102. Amghar, K. (2025). Maar dat begrijp jij toch niet. De correspondent. Biesta, G.J.J.,(2022). World-centred education. A view for the present. Routledge. Biesta,G.J.J.,(2025). De mythen van gelijke kansen. Van gelijkheid van prestatie naar gelijkheid van existentie. In: R. van Putten en T van de Zee (Red.). Onderwijs voorbij de meritocratie. Tegendraadse beschouwingen over prestaties in het onderwijs. Nijmegen: Radboud University press.Gay, G. (2010). Culturally Responsive Teaching: Theory, Research, and Practice. Teachers’ College Press. Hentig, H. von (1996). Bildung. Ein Essay. München, Wien: Hanser.Hosseini, N., Leijgraaf, M., Gaikhorst, L., & Volman, M. (2021). Kansengelijkheid in het Onderwijs: een Social Justice Perspectief voor de Lerarenopleiding. Tijdschrift voor Lerarenopleiders 42(4), 15-25.Letschert-Grabbe, B. (2008). Dennis de schrik van de school. Van Gorcum. Leygraaf, M. (2022). "Ik snap oprecht niet hoe dit Systeem kan bestaan." Bevorderen van Kansengelijkheid door het doorbreken van de Master Narrative. Amsterdam / Alkmaar: Hogeschool IPABO.Manen, M. van (1992). The Tact of Teaching. The Meaning of Pedagogical Thoughtfulness. Left Coast Press Inc.Meirieu, P. (2019). Pedagogiek. De plicht om weerstand te bieden. Uitgeverij Phronese.Oluo, I. (2020). So you want to talk about race? Basic books. Paalman-Dijkenga, I. (2020). De stem van de lerende zichbaar maken. Lectorale rede Ingrid Paalman. Hogeschool VIAA. Simons,M., & Masschelein, J.(2015). De leerling centraal in het onderwijs? Grenzen van personalisering. Acco, Uitgeverij. Voogd, L. de, Cijvat, I., Mayo, A., van Olst, P., & van Til, H. (2024). Bouwen aan een gezamenlijke wereld: Adversity als pedagogische uitdaging voor de lerarenopleiding. Tijdschrift Voor Lerarenopleiders, 45(3), 51-66. https://doi.org/10.63379/0btewp65Voogd, L. de, (2025). Bouwen aan breedvormend onderwijs. NIVOZWaldinger, R., & Schulz, M., (2023). The good life and how to live it. Lessons from the world’s longest study on happiness. London: Rider.Wekker, G. (2020). Witte onschuld. Paradoxen van kolonialisme en ras, herziene editie. Amsterdam University Press. Winter, M. de (2023). Medemenselijk opvoeden. Samenlevingspedagogiek voor een hoopvolle en daadkrachtige generatie. SWP.

In this episode, we explore the work of American educator Sam Crowell. As a professor emeritus at California State University and founding faculty member of the MA in Education program focused on contemplative inquiry, Crowell has long been a voice for transformative, holistic education. His work is grounded in a deep trust in the potential of both teacher and learner, emphasizing imagination, intuition, and ethical awareness as essential elements of teaching and learning.Sam Crowell has been a leading voice for transformative, holistic education. He has been closely involved with Earth Charter International for over 15 years—serving as faculty member and senior advisor—where he has integrated the Charter’s principles into education for sustainable development, guiding educators to bring its values of interconnection, universal responsibility, and ecological integrity into lived classroom practiceSam Crowell invites us to see education as a soulful and meaningful practice — one rooted in wonder, connection, and the unpredictable nature of learning. What does it mean to be truly present as a teacher? How can we shape education as a process of becoming — of human formation? And what does this ask of us in an age of standardization and accelerating technologies?

In deze aflevering is filosoof Hans Schnitzler te gast. Hans Schnitzler is filosoof, schrijver en columnist. In zijn werk staat de invloed van de digitalisering op de alledaagse leefwereld centraal. Schnitzler staat bekend om zijn scherpe, filosofische blik op de invloed van technologie. In zijn essays en boeken onderzoekt hij hoe digitalisering onze menselijkheid vormt, vervormt en soms zelfs bedreigt. Thema’s als ethiek, onderwijs en burgerschap lopen als een rode draad door zijn werk.Op 4 juni is Hans Schnitzler spreker tijdens de NIVOZ-onderwijsavond in het Rotterdamse Dokhuis. In deze podcast verkennen we zijn gedachtegoed, met speciale aandacht voor het pedagogisch appel dat hij richt aan onderwijsprofessionals in tijden van technologische versnelling. Hoe blijven we mens te midden van algoritmes, schermen en data? En welke rol kan het onderwijs hierin spelen?Meer info over de onderwijsavond op 4 juni:https://nivoz.nl/nl/hans-schnitzler-op-nivoz-onderwijsavond-in-dokhuis-vorming-in-vloeibare-en-digitale-tijden

“We kunnen allemaal mede-menselijk zijn.” Aan het woord is Tanja Jadnanansing, stadsdeelvoorzitter van Amsterdam Zuidoost. In haar werkkamer hangt een grote foto van Anton de Kom. Door het raam kijkt ze uit op zijn standbeeld. Het is geen toeval. In de podcast Meesterwerk van Jan-Jaap Hubeek vertelt ze hoe het boek Wij slaven van Suriname haar raakt en inspireert in haar werk – en hoe het boek ook vandaag een spiegel is voor onderwijs, opvoeding en samenleving. De eerste ontmoeting Op haar zeventiende leest Tanja voor het eerst over Anton de Kom. Ze groeit op in Paramaribo, Suriname, in een huis vol boeken. Haar vader, oud-notaris en liefhebber van literatuur, geeft haar de opdracht om Wij slaven van Suriname te lezen. Ze is dan vooral geïnteresseerd in de grote Latijns-Amerikaanse verhalen van Gabriel García Márquez. Toch luistert ze naar haar vader – en het boek maakt diepe indruk. “Wat mij raakte, was zijn oprechte verlangen om het beter te maken voor mensen. Hij ging voorbij kleur, klasse en afkomst. Hij vroeg steeds: wat bindt ons?” Die vraag – wat bindt ons – blijft in haar werken en denken doorspelen. Ze voelt zich verwant met de houding van Anton de Kom: scherp op onrecht, maar altijd gericht op verbinding. Die houding is voelbaar in alles wat ze vertelt. “Je hoeft niet kumbaya de hele dag elkaar te omhelzen,” zegt ze. “Maar als je een hoger doel hebt, kun je elkaar wel vinden.” De spiegel van Anton de Kom Het standbeeld van Anton de Kom, buiten haar raam, is een herkenningspunt in de wijk. Maar de meningen over het beeld zijn verdeeld. Sommigen zien liever de gestileerde versie van de schrijver – in pak, met hoed – dan de vrijgemaakte slaaf die het beeld verbeeldt. Voor Tanja is juist die veelheid aan interpretaties krachtig. Want, zegt ze: “Anton de Kom is een spiegel. Voor iedereen. En hoe jij kijkt, bepaalt wat je ziet.” In het boek waardeert ze de veelheid aan perspectieven en de subtiele manier waarop Anton de Kom de lezer aan het denken zet. “Hij schrijft vlijmscherp, maar pas later besef je wat hij heeft gezegd,” vertelt ze. “Dat vind ik knap. Ik wil ook zo zijn: je gedrag kunnen bevragen, maar je als mens heel laten.” Pedagogiek van liefde én wet Die gedachte brengt Tanja naar de kinderen van haar stadsdeel. In haar werk ontwikkelde ze een leiderschapsprogramma voor leerlingen van groep 8, gebaseerd op ‘love and law’: liefdevolle aandacht én duidelijke kaders. In dat programma speelt een spiegel een centrale rol. Letterlijk. “Ik neem een spiegel met een glimlach mee de klas in en vraag de kinderen om zichzelf een compliment te geven. En dan beginnen ze te huilen. Omdat ze niets moois over zichzelf kunnen zeggen.” Dat raakt haar. Het laat zien hoe diep het gebrek aan erkenning kan zitten. En hoe belangrijk het is om kinderen te leren zichzelf te zien – met liefde. Niet als uitzondering, maar als norm. In de Zuidoost Academie, een pedagogische broedplaats waar ouders, leerkrachten en pedagogen samenwerken, wordt actief gewerkt aan die erkenning. “Hoe zorgen we ervoor dat elk kind een liefdevolle goede morgen krijgt?” Dat is de vraag die daar leeft. Verbonden verhalen Tijdens de opname schuift ook Pixie aan, een middelbare scholier die met Tanja meeloopt als stagiaire. Ze kent Anton de Kom niet uit haar schoolboeken, maar van haar vader. Haar ervaring raakt aan een groter punt: hoe zichtbaar is deze geschiedenis in ons onderwijs? “Dit is ook ónze geschiedenis. Niet alleen die van mij, maar van iedereen in de klas.” zegt Pixie. Tanja knikt. Ze wil dat het boek niet alleen gelezen wordt, maar beleefd. In het onderwijs, op straat, aan de keukentafel. “Geschiedenis wordt pas relevant als we het betrekken op het hier en nu. Anders wordt het een vak, terwijl het een levenswijze moet zijn.” Daarom is ze blij met initiatieven zoals die van de...

Een audioregistratie van de onderwijsavond met Kees Klomp op het Utrechts Stedelijk Gymnasium.

In deze aflevering van de NIVOZ-podcast duiken we in het uitdagende spanningsveld tussen onderwijs en technologie met Barend Last, schrijver, spreker en onderwijsmaker.Mentioned in this episode:Nivoz.nl/podcastDeze podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

Inge Molenaar is directeur van het Nationaal Onderwijslab AI (NOLAI) en leidt het wetenschappelijk programma. Ze onderzoekt de pedagogische, maatschappelijke en sociale consequenties van intelligente digitale onderwijsinnovaties.Mentioned in this episode:Nivoz.nl/podcastDeze podcast is een productie van Stichting NIVOZ. Meer verhalen en series over onderwijs en pedagogiek vind je op nivoz.nl/podcast.

Jan Jaap Hubeek en Eva Vesseur bevragen Marleen, oprichter, directeur en bestuurder van Waag Futurelab, over de invloed van de BigTech op ons onderwijs.

In deze aflevering is Remco Pijpers te gast. Remco is Strategisch adviseur digitale geletterdheid en ethiek bij Kennisnet.

Een serie portretten van onderwijsmensen erin slagen de leerling in de ogen te kijken, te zien, en (ook) in de ogen van de leerling het goede te doen. In deze aflevering: Rini, docent Aardrijkskunde op het St. Oelbert Gymnasium in Oosterhout.

Een serie portretten van onderwijsmensen erin slagen de leerling in de ogen te kijken, te zien, en (ook) in de ogen van de leerling het goede te doen. In deze aflevering: Mike, pedagogisch conciërge op de Thorbecke Talentschool in Nieuwerkerk.

Een serie portretten van onderwijsmensen erin slagen de leerling in de ogen te kijken, te zien, en (ook) in de ogen van de leerling het goede te doen. In deze aflevering: Wim, leerkracht groep 5 op basisschool de KeizersKroon in Pijnacker.

Hoe leren jongeren nou op sociale media? Welke vormen van leren ontdekken ze daar met elkaar? En wat kunnen we daarvan opsteken voor het onderwijs? Over deze vragen boog Zowi Vermeire zich tijdens haar promotieonderzoek aan de Universiteit van Utrecht.

Peter en Daniel hebben workshops ontworpen om kinderen van 8 tot en met 16 jaar kennis te laten maken met de fascinerende wereld van kunstmatige intelligentie.

Een serie portretten van onderwijsmensen erin slagen de leerling in de ogen te kijken, te zien, en (ook) in de ogen van de leerling het goede te doen. In deze aflevering: Kareem, cultureel ondernemer en docent Sociaal Werk bij Curio, Breda.

‘Het echte leven op en na een democratische school’. Het is de ondertitel van het boek ‘Je moet het wel durven’. In deze NIVOZ-podcast luisteren we naar drie schoolleiders die aan de wieg staan van het democratisch onderwijs in Nederland.

Een serie portretten van onderwijsmensen erin slagen de leerling in de ogen te kijken, te zien, en (ook) in de ogen van de leerling het goede te doen. In deze aflevering: Jaimy, locatiedirecteur van Kindercampus De Piloot.

Een serie vertragende gesprekken over welke verantwoordelijkheid de snelle ontwikkelingen van generatieve AI aan de leraar én het onderwijs vraagt. In deze aflevering is theoretisch pedagoog en onderwijskundige Pieter Boshuizen te gast.

Een serie portretten van onderwijsmensen erin slagen de leerling in de ogen te kijken, te zien, en (ook) in de ogen van de leerling het goede te doen. In deze aflevering: Mohamed, opleidingsmanager van het Zadkine Startcollege in Capelle aan de IJssel.

Een serie vertragende gesprekken over welke verantwoordelijkheid de snelle ontwikkelingen van generatieve AI aan de leraar én het onderwijs vraagt. In deze aflevering is Rob Martens te gast.