Tygodnik Powszechny: Nauka

Rozmawiamy z naukowcami o empatii w epoce sztucznej inteligencji: dr. hab. Marcinem Moskalewiczem z Instytutu Badawczego IDEAS oraz Maciejem Skorko z Centrum Nauki Kopernik.Tegoroczna edycja Festiwalu Przemiany w Centrum Nauki Kopernik odbywa się pod hasłem „Empatia. Dla naiwnych czy odważnych?”. Będziemy się przyglądać empatii i współczuciu z różnych perspektyw: neuronauki, biologii ewolucyjnej, rozwoju sztucznej inteligencji. Aby kreować świat przyjazny nie tylko dla ludzi i sprostać wyzwaniom nadchodzących dekad, musimy rozwijać w sobie wrażliwość na potrzeby całych ekosystemów.***GDZIE TERAZ ZNAJDĘ INNE CYKLE „TYGODNIKA”?Rozwijamy nasz podkast, dotychczasowe cykle przenosimy do osobnych kanałów. Wyszukaj i zasubskrybuj te podkasty:Podkast Tygodnika Powszechnego – Spotify | Apple Podcasts | RSSTygodnik Powszechny: Nauka – Spotify | Apple Podcasts | RSS  (znajdziesz tam dotychczasowe cykle „Miłego antropocenu!” i „Jeszcze inna przyszłość”)Tygodnik Powszechny: Kultura – Spotify | Apple Podcasts | RSS  (cykle „Ciekawe, co czyta”, „Pod kopułą” i „Własny pokój”)Jagielski Story – Spotify | Apple Podcasts | RSSSzkoła uczuć – Spotify | Apple Podcasts | RSS***Odcinek powstał we współpracy z Centrum Nauki Kopernik. Gości podcastu będzie można spotkać na Festiwalu Przemiany, który odbędzie się w dn. 3-5.10.2025 r.Więcej informacji: www.festiwalprzemiany.plPrzeczytaj również artykuł.

W bibliotece w Rawiczu, w galerii sztuki w Krośnie, na sali szkoleniowej z położnymi – wszędzie tam, gdzie edukacja przestaje być formułką, a staje się relacją, odwagą i wspólnym działaniem. Rozmawiamy z trzema kobietami, które codziennie „przewracają” tradycyjne wyobrażenia o tym, gdzie i jak można się uczyć.To rozmowa o zmianie, która zaczyna się od pytania. Co zrobić, żeby młodzi ludzie naprawdę chcieli wracać do biblioteki? Jak zbudować przestrzeń, w której młodzież ma głos? Dlaczego menopauza to temat nie tylko zdrowotny, ale i edukacyjny? Posłuchajcie opowieści Eweliny Jurasz, Anny Samsel i Adrianny Kaczmarek – inspirujących, szczerych i pełnych pasji liderek edukacyjnych przemian.***GDZIE TERAZ ZNAJDĘ INNE CYKLE „TYGODNIKA”?Rozwijamy nasz podkast, dotychczasowe cykle przenosimy do osobnych kanałów. Wyszukaj i zasubskrybuj te podkasty:Podkast Tygodnika Powszechnego – Spotify | Apple Podcasts | RSSTygodnik Powszechny: Nauka – Spotify | Apple Podcasts | RSS  (znajdziesz tam dotychczasowe cykle „Miłego antropocenu!” i „Jeszcze inna przyszłość”)Tygodnik Powszechny: Kultura – Spotify | Apple Podcasts | RSS  (cykle „Ciekawe, co czyta”, „Pod kopułą” i „Własny pokój”)Jagielski Story – Spotify | Apple Podcasts | RSSSzkoła uczuć – Spotify | Apple Podcasts | RSS***Odcinek powstał we współpracy z Centrum Nauki Kopernik.Przeczytaj również artykuł.

Czego uczniowie naprawdę potrzebują, żeby zainteresować się nauką? Czasem wystarczy spojrzeć w niebo – i zrozumieć, że pytania o kosmos to tak naprawdę pytania o życie, technologię, klimat i przyszłość. Tematyka kosmiczna, choć może brzmieć jak domena specjalistów z NASA, w polskich szkołach staje się dziś jednym z najskuteczniejszych narzędzi do nauczania przedmiotów ścisłych. W tle są doświadczenia, eksperymenty, projektowanie, ale też współpraca i samodzielne myślenie. Jak to działa w praktyce – i kto za tym stoi?W najnowszym odcinku podkastu „Tygodnika Powszechnego” rozmawiamy z nauczycielami związanymi z programem ESERO-Polska – inicjatywy, która od dekady zmienia polską edukację przy wsparciu Centrum Nauki Kopernik i Europejskiej Agencji Kosmicznej. Z okazji 10-lecia programu nasi goście opowiadają o tym, jak wygląda działalność w ogólnopolskiej sieci ambasadorów Kosmicznych, czym jest Zestaw Kosmiczny i dlaczego uczniowie z Zielonej Góry, Sosnowca czy Białegostoku z takim zaangażowaniem budują minisatelity i projektują życie poza Ziemią.***GDZIE TERAZ ZNAJDĘ INNE CYKLE „TYGODNIKA”?Rozwijamy nasz podkast, dotychczasowe cykle przenosimy do osobnych kanałów. Wyszukaj i zasubskrybuj te podkasty:Podkast Tygodnika Powszechnego – Spotify | Apple Podcasts | RSSTygodnik Powszechny: Nauka –Spotify | Apple Podcasts | RSS  (znajdziesz tam dotychczasowe cykle „Miłego antropocenu!” i „Jeszcze inna przyszłość”)Tygodnik Powszechny: Kultura –Spotify | Apple Podcasts | RSS  (cykle „Ciekawe, co czyta”, „Pod kopułą” i „Własny pokój”)Jagielski Story – Spotify | Apple Podcasts | RSSSzkoła uczuć – Spotify | Apple Podcasts | RSS***Odcinek powstał we współpracy z Centrum Nauki Kopernik, koordynatorem programu edukacji kosmicznej ESERO-PolskaPrzeczytaj również artykuł.

W najnowszym odcinku „Miłego antropocenu!” rozmawiamy o jednej z najbardziej futurystycznych dziedzin współczesnej nauki – biokomputingu. Naszą gościnią jest dr Ewelina Kurtys, neurobiolożka i inżynierka związana ze szwajcarską firmą Final Spark, która pracuje nad komputerami zbudowanymi z... żywych neuronów. Czym różni się przetwarzanie informacji przez prawdziwy neuron od obliczeń cyfrowych? Czy w przyszłości nasze komputery będzie trzeba podlewać zamiast ładować? I czy to, co dziś wygląda jak science fiction, może w ciągu dekady zrewolucjonizować sztuczną inteligencję?To rozmowa o granicach między człowiekiem a maszyną, biologiczną materią a sztuczną inteligencją, wydajności energetycznej i filozoficznych pytaniach o świadomość. Dowiecie się, dlaczego dzisiejsze biokomputery potrafią zapamiętać jeden bit informacji – ale być może już za kilka lat staną się sercem nowych systemów obliczeniowych, milion razy bardziej efektywnych niż dzisiejsze modele językowe. Jeśli interesuje Was przyszłość AI, neurobiologia i przełomy technologiczne, ten odcinek jest obowiązkowy.***GDZIE TERAZ ZNAJDĘ INNE CYKLE „TYGODNIKA”?Rozwijamy nasz podkast, dotychczasowe cykle przenosimy do osobnych kanałów. Wyszukaj i zasubskrybuj te podkasty:Podkast Tygodnika Powszechnego – Spotify | Apple Podcasts | RSSTygodnik Powszechny: Nauka –Spotify | Apple Podcasts | RSS (znajdziesz tam dotychczasowe cykle „Miłego antropocenu!” i „Jeszcze inna przyszłość”)Tygodnik Powszechny: Kultura –Spotify | Apple Podcasts | RSS (cykle „Ciekawe, co czyta”, „Pod kopułą” i „Własny pokój”)Jagielski Story – Spotify | Apple Podcasts | RSSSzkoła uczuć – Spotify | Apple Podcasts | RSS***🌍 „Miłego antropocenu!” to cykl w Podkaście Tygodnika Powszechnego, w którym opowiadamy, jak nauka i technika zmieniły nasz świat i jak mogą pomóc go uratować.Gospodarzem cyklu jest Wojciech Brzeziński: dziennikarz naukowy stale współpracujący z „Tygodnikiem Powszechnym”, specjalizujący się w tematyce nowych technologii i cyberbezpieczeństwa, laureat nagrody Grand Press Digital and Technology 2023 za cykl „WybierAI – algorytmy demokracji”.🌍 Odwiedź serwis specjalny WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENw serwisie TygodnikPowszechny.pl:Przyglądamy się w nim największym wyzwaniom epoki człowieka oraz drodze, która zaprowadziła nas od afrykańskich sawann do globalnej wioski. Omawiamy badania naukowe i dyskusje nad interakcjami między człowiekiem i innymi elementami przyrody – zarówno tymi współczesnymi, jak i przeszłymi. CZYTAJ WIĘCEJ >>>Fot. Antonio Guillen Fern / East NewsProjekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.Muzyka: Michał Woźniak

Historia się kończy. Świat wyszedł już z epoki powstających i upadających cywilizacji, z epoki wojen. Granice państwowe powoli się zestalają, a gdy tylko zastygną i wszystkie państwa będą liberalnymi demokracjami, nastąpi koniec historii. Można też uważać inaczej: człowiek przecież nigdy się nie zmieni! Zawsze będą wojny, imperatorzy i upadające cywilizacje, nasza własna smętna cywilizacja Zachodu właśnie upada, a za sto, dwieście, pięćset lat świat znów będzie inny. Chyba że czeka nas jeszcze inna przyszłość?W swoim cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika”, patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, bez paniki i bez naiwności, na podstawie liczb, nauki i zdrowego rozsądku.🌍ODWIEDŹ SERWIS SPECJALNY:WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENPrzyglądamy się największym wyzwaniom epoki człowieka oraz drodze, która zaprowadziła nas od afrykańskich sawann do globalnej wioski. Omawiamy badania naukowe i dyskusje nad interakcjami między człowiekiem a innymi elementami przyrody – zarówno tymi współczesnymi, jak i przeszłymi. CZYTAJ WIĘCEJ >>>Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.Muzyka: Michał WoźniakMontaż: Oliwia ŚwiątekNa zdjęciu: Łukasz Lamża // Fot. Grażyna Makara

Elektroniczny leśnik może jeszcze w tym roku zacząć patrolować polskie lasy. Naukowcy z dwóch poznańskich uczelni pracują nad robotem, którego zadaniem będzie monitorowanie stanu leśnej przyrody. A lasy, jak się okazuje, są dla robota środowiskiem bardziej ekstremalnym niż inne planety. O tym, co taki robot musi umieć i co na niego dybie między drzewami, Wojciech Brzeziński rozmawia z dr inż. Anną Wierzbicką z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. ***GDZIE TERAZ ZNAJDĘ INNE CYKLE „TYGODNIKA”?Rozwijamy nasz podkast, dotychczasowe cykle przenosimy do osobnych kanałów. Wyszukaj i zasubskrybuj te podkasty:Podkast Tygodnika Powszechnego – Spotify | Apple Podcasts | RSSTygodnik Powszechny: Nauka –Spotify | Apple Podcasts | RSS  (znajdziesz tam dotychczasowe cykle „Miłego antropocenu!” i „Jeszcze inna przyszłość”)Tygodnik Powszechny: Kultura –Spotify | Apple Podcasts | RSS  (cykle „Ciekawe, co czyta”, „Pod kopułą” i „Własny pokój”)Jagielski Story – Spotify | Apple Podcasts | RSSSzkoła uczuć – Spotify | Apple Podcasts | RSS***🌍 „Miłego antropocenu!” to cykl w Podkaście Tygodnika Powszechnego, w którym opowiadamy, jak nauka i technika zmieniły nasz świat i jak mogą pomóc go uratować.Gospodarzem cyklu jest Wojciech Brzeziński: dziennikarz naukowy stale współpracujący z „Tygodnikiem Powszechnym”, specjalizujący się w tematyce nowych technologii i cyberbezpieczeństwa, laureat nagrody Grand Press Digital and Technology 2023 za cykl „WybierAI – algorytmy demokracji”.🌍 Odwiedź serwis specjalny WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENw serwisie TygodnikPowszechny.pl:Przyglądamy się w nim największym wyzwaniom epoki człowieka oraz drodze, która zaprowadziła nas od afrykańskich sawann do globalnej wioski. Omawiamy badania naukowe i dyskusje nad interakcjami między człowiekiem i innymi elementami przyrody – zarówno tymi współczesnymi, jak i przeszłymi. CZYTAJ WIĘCEJ >>>Fot. Antonio Guillen Fern / East NewsProjekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.Muzyka: Michał Woźniak

Ze szkoły – o krok do kosmosu. Uczestnicy konkursu CanSat muszą podjąć się nie lada wyzwania. Polegając przede wszystkim  na własnych siłach, entuzjazmie i umiejętnościach, muszą własnoręcznie zaprojektować i zbudować prototyp satelity, wielkości puszki po napoju.Co daje uczniom takie wyzwanie i czego uczy kosmiczny konkurs – o tym w naszym dzisiejszym podkaście, realizowanym we współpracy z Centrum Nauki Kopernik, koordynatorem programu edukacji kosmicznej ESERO-Polska.***GDZIE TERAZ ZNAJDĘ INNE CYKLE „TYGODNIKA”?Rozwijamy nasz podkast, dotychczasowe cykle przenosimy do osobnych kanałów. Wyszukaj i zasubskrybuj te podkasty:Podkast Tygodnika Powszechnego – Spotify | Apple Podcasts | RSSTygodnik Powszechny: Nauka –Spotify | Apple Podcasts | RSS  (znajdziesz tam dotychczasowe cykle "Miłego antropocenu!" i "Jeszcze inna przyszłość")Tygodnik Powszechny: Kultura –Spotify | Apple Podcasts | RSS  (cykle "Ciekawe, co czyta", "Pod kopułą" i "Własny pokój")Jagielski Story – Spotify | Apple Podcasts | RSSSzkoła uczuć – Spotify | Apple Podcasts | RSS***Odcinek powstał we współpracy z Centrum Nauki Kopernik, koordynatorem programu edukacji kosmicznej ESERO-PolskaPrzeczytaj również artykuł. 

Wiele mówi się dzisiaj o tym, że urządzenia technologiczne zastąpią kiedyś człowieka: że sztuczna inteligencja będzie kiedyś lepiej i szybciej od nas wykonywać wszystkie wyobrażalne zajęcia ludzkie. Jest pewien człowiek, który mówi: świetnie! Dzisiaj chciałbym opowiedzieć, jak na przyszłość naszego gatunku, i całego kosmosu, patrzy Ray Kurzweil, jeden z najsłynniejszych futurologów świata. W swoim cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika”, patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, bez paniki i bez naiwności, na podstawie liczb, nauki i zdrowego rozsądku.🌍ODWIEDŹ SERWIS SPECJALNY:WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENPrzyglądamy się największym wyzwaniom epoki człowieka oraz drodze, która zaprowadziła nas od afrykańskich sawann do globalnej wioski. Omawiamy badania naukowe i dyskusje nad interakcjami między człowiekiem a innymi elementami przyrody – zarówno tymi współczesnymi, jak i przeszłymi. CZYTAJ WIĘCEJ >>>Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.Muzyka: Michał WoźniakMontaż: Oliwia ŚwiątekNa zdjęciu: Łukasz Lamża // Fot. Grażyna Makara

Są niezwykle jasne, niezwykle szybkie i niezwykle tajemnicze. Tak zwane szybkie błyski radiowe od kilkunastu lat fascynują astronomów, bo jedne z najbardziej energetycznych zjawisk we wszechświecie wciąż pozostają bez wytłumaczenia. Hipotez jest wiele – od dziwacznych gwiazd-magnesów po obce cywilizacje. Gościem „Tygodnika” jest astronom Marcin Gawroński.***GDZIE TERAZ ZNAJDĘ INNE CYKLE „TYGODNIKA”?Rozwijamy nasz podkast, dotychczasowe cykle przenosimy do osobnych kanałów. Wyszukaj i zasubskrybuj te podkasty:Podkast Tygodnika Powszechnego – Spotify | Apple Podcasts | RSSTygodnik Powszechny: Nauka –Spotify | Apple Podcasts | RSS  (znajdziesz tam dotychczasowe cykle "Miłego antropocenu!" i "Jeszcze inna przyszłość")Tygodnik Powszechny: Kultura –Spotify | Apple Podcasts | RSS  (cykle "Ciekawe, co czyta", "Pod kopułą" i "Własny pokój")Jagielski Story – Spotify | Apple Podcasts | RSSSzkoła uczuć – Spotify | Apple Podcasts | RSS***🌍 „Miłego antropocenu!” to nowy cykl w Podkaście Tygodnika Powszechnego, w którym opowiadamy, jak nauka i technika zmieniły nasz świat i jak mogą pomóc go uratować.Gospodarzem cyklu jest Wojciech Brzeziński: dziennikarz naukowy stale współpracujący z „Tygodnikiem Powszechnym”, specjalizujący się w tematyce nowych technologii i cyberbezpieczeństwa, laureat, wraz z Agatą Kaźmierską, nagrody Grand Press Digital and Technology 2023 za cykl WybierAI - algorytmy demokracji.🌍 Odwiedź serwis specjalny WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENw serwisie TygodnikPowszechny.pl:Przyglądamy się w nim największym wyzwaniom epoki człowieka oraz drodze, która zaprowadziła nas od afrykańskich sawann do globalnej wioski. Omawiamy badania naukowe i dyskusje nad interakcjami między człowiekiem i innymi elementami przyrody – zarówno tymi współczesnymi, jak i przeszłymi. CZYTAJ WIĘCEJ >>>Fot. Antonio Guillen Fern / East NewsProjekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.Muzyka: Michał Woźniak

W globalnych badaniach inteligencji zauważono, że już od II wojny światowej systematycznie rośnie IQ całych populacji, i to na całym świecie. Typowy wynik to wzrost o ok. 10-15 punktów od lat 50. do końca XX wieku. W latach 90. w wielu krajach efekt ten, zwany efektem Flynna, zaczął się wypłaszczać, a dzisiaj wydaje się, że nawet się cofa. Tylko dlaczego? Może być to coś zupełnie niewinnego, jak ogólny stan zdrowia, dieta, aktywność fizyczna. Może to jakieś wielkoskalowe zjawisko genetyczne? A może głupiejemy za sprawą urządzeń mobilnych i tego, jak z nich korzystamy? W swoim cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika”, patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, bez paniki i bez naiwności, na podstawie liczb, nauki i zdrowego rozsądku.🌍ODWIEDŹ SERWIS SPECJALNY:WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENPrzyglądamy się największym wyzwaniom epoki człowieka oraz drodze, która zaprowadziła nas od afrykańskich sawann do globalnej wioski. Omawiamy badania naukowe i dyskusje nad interakcjami między człowiekiem a innymi elementami przyrody – zarówno tymi współczesnymi, jak i przeszłymi. CZYTAJ WIĘCEJ >>>Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.Muzyka: Michał WoźniakMontaż: Oliwia ŚwiątekNa zdjęciu: Łukasz Lamża // Fot. Grażyna Makara

Stworzony przez polskich inżynierów wielki model językowy PLLuM ma już wkrótce sprawić, że sprawy urzędowe będzie załatwiać się prościej i sprawniej. Inteligentny asystent urzędnika i aplikacja dla obywateli mogą dramatycznie zmienić to, jak prowadzone będą administracyjne procedury. Czy wielkie modele językowe to szansa na sprawne państwo i dlaczego właściwie mamy budować własne, skoro Amerykanie dają swoje za darmo – o tym Wojciech Brzeziński rozmawia z dr. Janem Koconiem, kierownikiem naukowym programu PLLuM. 🌍 „Miłego antropocenu!” to nowy cykl w Podkaście Tygodnika Powszechnego, w którym opowiadamy, jak nauka i technika zmieniły nasz świat i jak mogą pomóc go uratować.Gospodarzem cyklu jest Wojciech Brzeziński: dziennikarz naukowy stale współpracujący z „Tygodnikiem Powszechnym”, specjalizujący się w tematyce nowych technologii i cyberbezpieczeństwa, laureat, wraz z Agatą Kaźmierską, nagrody Grand Press Digital and Technology 2023 za cykl WybierAI - algorytmy demokracji.🌍 Odwiedź serwis specjalny WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENw serwisie TygodnikPowszechny.pl:Przyglądamy się w nim największym wyzwaniom epoki człowieka oraz drodze, która zaprowadziła nas od afrykańskich sawann do globalnej wioski. Omawiamy badania naukowe i dyskusje nad interakcjami między człowiekiem i innymi elementami przyrody – zarówno tymi współczesnymi, jak i przeszłymi. CZYTAJ WIĘCEJ >>>Fot. Antonio Guillen Fern / East NewsProjekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.Muzyka: Michał Woźniak

Wszystkie dane wskazują na to, że w ostatnich dwóch latach udział treści generowanych przez boty w mediach społecznościowych wzrósł do ok. 25-50%. Jeśli ten trend się utrzyma – a są powody, by tak sądzić – czeka nas ciekawa przyszłość. Ludzie mogą stać się nieświadomą albo świadomą mniejszością w internecie, aktywność może zejść do internetowych „podziemi”, ale może też dojść do „przestrzelenia” i kolapsu. Najciekawszy jest scenariusz, w którym agenty AI otrzymują nie tylko moc tworzenia treści i ich komentowania, ale również wydawania naszych pieniędzy... W swoim cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika”, patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, bez paniki i bez naiwności, na podstawie liczb, nauki i zdrowego rozsądku.🌍ODWIEDŹ SERWIS SPECJALNY:WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENPrzyglądamy się największym wyzwaniom epoki człowieka oraz drodze, która zaprowadziła nas od afrykańskich sawann do globalnej wioski. Omawiamy badania naukowe i dyskusje nad interakcjami między człowiekiem i innymi elementami przyrody – zarówno tymi współczesnymi, jak i przeszłymi. CZYTAJ WIĘCEJ >>>Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.Montaż i muzyka: Michał WoźniakNa zdjęciu: Łukasz Lamża // Fot. Grażyna Makara

Gośćmi tego odcinka są dr Katarzyna Lindner-Cendrowska z Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN oraz dr Marek Konefał z Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu.dr Katarzyna Lindner-Cendrowska i dr Marek Konefał są autorami pracy opublikowanej właśnie w magazynie Scientific Reports, która odpowiada na pytania o ryzyka związane z uprawianiem sportu w dobie galopującego globalnego ocieplenia.🌍 „Miłego antropocenu!” to nowy cykl w Podkaście Tygodnika Powszechnego, w którym opowiadamy, jak nauka i technika zmieniły nasz świat i jak mogą pomóc go uratować.Gospodarzem cyklu jest Wojciech Brzeziński: dziennikarz naukowy stale współpracujący z „Tygodnikiem Powszechnym”, specjalizujący się w tematyce nowych technologii i cyberbezpieczeństwa, laureat, wraz z Agatą Kaźmierską, nagrody Grand Press Digital and Technology 2023 za cykl WybierAI - algorytmy demokracji.🌍 Odwiedź serwis specjalny WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENw serwisie TygodnikPowszechny.pl:Przyglądamy się w nim największym wyzwaniom epoki człowieka oraz drodze, która zaprowadziła nas od afrykańskich sawann do globalnej wioski. Omawiamy badania naukowe i dyskusje nad interakcjami między człowiekiem i innymi elementami przyrody – zarówno tymi współczesnymi, jak i przeszłymi. CZYTAJ WIĘCEJ >>>Fot. Antonio Guillen Fern / East NewsProjekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.Muzyka: Michał Woźniak

Zwykle mówi się o dwóch głównych epokach w dziejach internetu: Web 1.0 i Web 2.0. W pierwszej treść tworzyli właściciele stron, a w tej drugiej – która trwa rzekomo do dziś – użytkownicy. Web 2.0 to więc era „user-generated content”, a jej flagowymi projektami są Facebook, YouTube czy Reddit. Co jednak, gdy za rosnącą część treści odpowiadają już nie ludzie, ale boty? W ostatnich miesiącach słyszymy coraz więcej o jawnym zaludnianiu mediów społecznościowych przez agentów AI. Czy czeka nas przejście do internetu generowanego głównie przez algorytmy?W swoim cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika”, patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, bez paniki i bez naiwności, na podstawie liczb, nauki i zdrowego rozsądku.🌍ODWIEDŹ SERWIS SPECJALNY:WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENPrzyglądamy się największym wyzwaniom epoki człowieka oraz drodze, która zaprowadziła nas od afrykańskich sawann do globalnej wioski. Omawiamy badania naukowe i dyskusje nad interakcjami między człowiekiem i innymi elementami przyrody – zarówno tymi współczesnymi, jak i przeszłymi. CZYTAJ WIĘCEJ >>>Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.Montaż i muzyka: Michał WoźniakNa zdjęciu: Łukasz Lamża // Fot. Grażyna Makara

Nasz gość opowiada o tym, co to oznacza, że już wkrótce będziemy żyć w otoczeniu maszyn, które przynajmniej udają, że myślą – a może więcej niż tylko udają? Czy jesteśmy w stanie z nimi spokojnie współpracować i nawzajem się rozwijać?Prof. Michał Kosiński jest psychologiem społecznym i data scientist z Uniwersytetu Stanforda. Od lat zajmuje się tym, jak ludzie i technologie wzajemnie na siebie wpływają, oraz badaniem ludzi poprzez pozostawiane przez nich cyfrowe ślady. Jeden z czołowych specjalistów w dziedzinie psychometrii. W 2013 r. opublikował badania pokazujące dokładność algorytmów, zdolnych do trafnego oszacowania portretu psychologicznego człowieka, włącznie z jego intymnymi cechami, na podstawie już kilkudziesięciu jego polubień na Facebooku. Przestrzegał przed zagrożeniem, jakie tego rodzaju algorytmy stwarzają dla prywatności. Niedługo później okazało się, jak z wykorzystaniem możliwości tych algorytmów manipulowano np. wyborami w USA czy kampanią brexitu.🌍 „Miłego antropocenu!” to nowy cykl w Podkaście Tygodnika Powszechnego, w którym opowiadamy, jak nauka i technika zmieniły nasz świat i jak mogą pomóc go uratować.Gospodarzem cyklu jest Wojciech Brzeziński: dziennikarz naukowy stale współpracujący z „Tygodnikiem Powszechnym”, specjalizujący się w tematyce nowych technologii i cyberbezpieczeństwa, laureat, wraz z Agatą Kaźmierską, nagrody Grand Press Digital and Technology 2023 za cykl WybierAI - algorytmy demokracji.🌍 Odwiedź serwis specjalny WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENw serwisie TygodnikPowszechny.pl:Przyglądamy się w nim największym wyzwaniom epoki człowieka oraz drodze, która zaprowadziła nas od afrykańskich sawann do globalnej wioski. Omawiamy badania naukowe i dyskusje nad interakcjami między człowiekiem i innymi elementami przyrody – zarówno tymi współczesnymi, jak i przeszłymi. CZYTAJ WIĘCEJ >>>Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.Ilustracja: Science Photo Library / Science Photo Library RF / East NewsMuzyka: Michał Woźniak

Pewnie słyszeliście o światowych rankingach szczęścia? Co ciekawe, dwa najpopularniejsze z nich, "World Happiness Report" i "Gallup Global Emotions" wydają się mówić coś zupełnie przeciwnego. Ba, w pewnym całkiem poważnym badaniu naukowym wykazano, że Brytyjczycy byli szczęśliwsi podczas II wojny światowej niż w całym okresie powojennym, aż do roku 2000... Czym więc jest "szczęście" i czy da się je zmierzyć?W swoim cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika”, patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, bez paniki i bez naiwności, na podstawie liczb, nauki i zdrowego rozsądku.🌍ODWIEDŹ SERWIS SPECJALNY:WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENPrzyglądamy się największym wyzwaniom epoki człowieka oraz drodze, która zaprowadziła nas od afrykańskich sawann do globalnej wioski. Omawiamy badania naukowe i dyskusje nad interakcjami między człowiekiem i innymi elementami przyrody – zarówno tymi współczesnymi, jak i przeszłymi. CZYTAJ WIĘCEJ >>>Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.Montaż i muzyka: Michał WoźniakNa zdjęciu: Łukasz Lamża // Fot. Grażyna Makara

A dzisiaj optymistycznie. XXI to będzie wspaniały okres dla naszego poznania świata: coraz więcej osób ma chęć, czas, pieniądze i dostęp do wiedzy, pozwalające im na realne budowanie nauki. Mikroskopy, teleskopy, laboratoria chemiczne - wszystko to leży dziś u naszych stóp. Mamy też kapitalny dostęp do wiedzy i nowe narzędzie - wielkie modele językowe (LLM) - do jej syntetyzowania. Z drugiej strony, same owe systemy sztucznej inteligencji mogą stać się czarnym koniem nauki XXI-wiecznej, wynajdując powiązania między odległymi dziedzinami nauki i rozwijając ją w niespodziewanych kierunkach. Na koniec tylko maleńka łyżka dziegciu: czy jest jeszcze w ogóle szansa na naprawdę wielkie odkrycie?W swoim cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika”, patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, bez paniki i bez naiwności, na podstawie liczb, nauki i zdrowego rozsądku.🌍ODWIEDŹ SERWIS SPECJALNY:WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENPrzyglądamy się największym wyzwaniom epoki człowieka oraz drodze, która zaprowadziła nas od afrykańskich sawann do globalnej wioski. Omawiamy badania naukowe i dyskusje nad interakcjami między człowiekiem i innymi elementami przyrody – zarówno tymi współczesnymi, jak i przeszłymi. CZYTAJ WIĘCEJ >>>Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.Montaż i muzyka: Michał WoźniakNa zdjęciu: Łukasz Lamża // Fot. Grażyna Makara

W okresie świątecznym wszyscy mamy intensywniejszy niż zwykle kontakt z rodzinami, a wiadomo, jak to w rodzinach: relacje bywają różne, zwłaszcza w rodzeństwach. I właśnie o rodzeństwach, tyle że zwierzęcych, rozmawiamy z dr Joanną Bagniewską.Dr Joanna Bagniewska jest zoolożką z uniwersytetu Brunela w Londynie i Uniswersytetu Oksfordzkiego, publikowała także w „Tygodniku Powszechnym”.🌍 „Miłego antropocenu!” to nowy cykl w Podkaście Tygodnika Powszechnego, w którym opowiadamy, jak nauka i technika zmieniły nasz świat i jak mogą pomóc go uratować.Gospodarzem cyklu jest Wojciech Brzeziński: dziennikarz naukowy stale współpracujący z „Tygodnikiem Powszechnym”, specjalizujący się w tematyce nowych technologii i cyberbezpieczeństwa, laureat, wraz z Agatą Kaźmierską, nagrody Grand Press Digital and Technology 2023 za cykl WybierAI - algorytmy demokracji.🌍 Odwiedź serwis specjalny WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENw serwisie TygodnikPowszechny.pl:Przyglądamy się w nim największym wyzwaniom epoki człowieka oraz drodze, która zaprowadziła nas od afrykańskich sawann do globalnej wioski. Omawiamy badania naukowe i dyskusje nad interakcjami między człowiekiem i innymi elementami przyrody – zarówno tymi współczesnymi, jak i przeszłymi. CZYTAJ WIĘCEJ >>>Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.Ilustracja: Shirley Kroos / Solent News & Photo Agency / Solent News / East NewsMuzyka: Michał Woźniak

Nie da się drugi raz odkryć, że to Słońce jest pośrodku Układu Słonecznego, że istnieją atomy, że życie ewoluuje, że Wszechświat miał początek. Wszystkie najważniejsze odkrycia naukowe zostały więc już dokonane, a nam zostało tylko nudne szlifowanie szczegółów. Zresztą badania pokazują, że artykuły naukowe są z każdą dekadą coraz mniej nowatorskie. Krótko mówiąc, XXI wiek to początek końca nauki. No, chyba że czeka nas jeszcze inna przyszłość...W swoim nowym cyklu Łukasz Lamża, dziennikarz naukowy „Tygodnika”, patrzy w przyszłość doby antropocenu trzeźwo, bez paniki i bez naiwności, na podstawie liczb, nauki i zdrowego rozsądku.

Najnowsze technologie na zupełnie nieoczekiwane sposoby mogą pomóc diagnozować nasze własne choroby.Gościnią tego odcinka jest dr Daria Hemmerling z Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Laureatka m.in. Nagrody Naukowej Polityki.i jedna z 24 kobiet, które należy obserwować w 2024 roku według magazynu Forbes Women. 🌍 „Miłego antropocenu!” to nowy cykl w Podkaście Tygodnika Powszechnego, w którym opowiadamy, jak nauka i technika zmieniły nasz świat i jak mogą pomóc go uratować.Gospodarzem cyklu jest Wojciech Brzeziński: dziennikarz naukowy stale współpracujący z „Tygodnikiem Powszechnym”, specjalizujący się w tematyce nowych technologii i cyberbezpieczeństwa, laureat, wraz z Agatą Kaźmierską, nagrody Grand Press Digital and Technology 2023 za cykl WybierAI - algorytmy demokracji.🌍 Odwiedź serwis specjalny WIELKIE WYZWANIA: ANTROPOCENw serwisie TygodnikPowszechny.pl:Przyglądamy się w nim największym wyzwaniom epoki człowieka oraz drodze, która zaprowadziła nas od afrykańskich sawann do globalnej wioski. Omawiamy badania naukowe i dyskusje nad interakcjami między człowiekiem i innymi elementami przyrody – zarówno tymi współczesnymi, jak i przeszłymi. CZYTAJ WIĘCEJ >>>Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki II”.Ilustracja: Andrew Baker / Ikon Images / East NewsMuzyka: Michał Woźniak