Archaeostoryteller, με τον Θόδωρο Παπακώστα

Η αμερικάνικη ιστορία που, εμείς οι Έλληνες και γενικότερα οι Ευρωπαίοι, σνομπάρουμε πάρα πολύ, έχει μια ιδιομορφία που δεν έχει καμία άλλη ιστορία. Σ΄ αυτό το διαφορετικό και σοκαριστικό επεισόδιο λοιπόν, θ΄ ακούσετε μία από τις χιλιάδες αμερικάνικες ιστορίες που μας έχει δώσει η Άγρια Δύση και που αποδεικνύει περίτρανα πόσο ταυτόχρονα οικουμενικές, πανανθρώπινες αλλά και απίστευτα μοναδικές είναι οι ιστορίες των λαών.   

Η κλασική εποχή, που έπαιρνε πάντα τη μερίδα του λέοντος σε προσοχή και σε αξία, είναι η χρονική περίοδος της αρχαίας ελληνικής ιστορίας, κατά την οποία υπήρξε ραγδαία άνθιση στον χώρο του πολιτισμού. Αυτός ήταν άλλωστε και ο βασικός λόγος θαυμασμού των Ευρωπαίων.  Τι υπήρξε όμως πριν απ΄ αυτήν την περίοδο; Σ΄ αυτό το επεισόδιο θα εστιάσουμε στην πάρα πολύ αδικημένη, παραμελημένη και συγκλονιστική προϊστορία του ελλαδικού χώρου. 

Το παρελθόν έχει όλα τα χρώματα, φωτεινά και σκοτεινά. Για να μπορέσουμε να είμαστε ρεαλιστικοί και αυθεντικοί απέναντι στην πραγματικότητα, θα πρέπει να τα δούμε όλα. Και σ΄ αυτό το επεισόδιο λοιπόν, πάμε αντικειμενικά να πούμε για τον άνθρωπο που στα 33 σχεδόν χρόνια που πάτησε πάνω στη γη, άλλαξε τον ρου της ιστορίας: τον Μέγα Αλέξανδρο. 

Τώρα λοιπόν που έσφιξαν οι ζέστες είναι μια καλή εποχή για να κάνουμε ένα επεισόδιο, λίγο εξωτικό, λίγο αραβικό, φιλοσοφικό, ιστορικό και ταξιδιάρικο. Να μάθουμε για τον Ηρόδοτο των Αράβων και τις ευφάνταστες ιστορίες του, για τα τζίνι, τα κακά πνεύματα της αραβικής μυθολογίας που έβγαιναν από το βυθό της θάλασσας και τη σχέση τους με τον Μέγα Αλέξανδρο, αλλά και για την εικόνα που είχαν οι Άραβες για την αρχαία ελληνική παράδοση, τον πολιτισμό, τις επιστήμες και τη λογοτεχνία μας. 

Οι αρχαίοι Έλληνες πήγαιναν ταξίδια για διάφορους λόγους.  Πρώτα απ όλα θρησκευτικούς για να επισκεφτούν τα ιερά, έπειτα για να γιατρευτούν στα Ασκληπιεία, για να παρακολουθήσουν αθλητικές διοργανώσεις και τους Ολυμπιακούς Αγώνες αλλά και για εμπορικούς λόγους ή για να κάνουν διακοπές και να εξερευνήσουν τα άλλα μέρη. Σ΄ αυτό το επεισόδιο, όμως, δεν θα ταξιδέψουμε απλά με τους αρχαίους Έλληνες. Θα μάθουμε και τους τρόπους με τους οποίους ταξίδευαν αλλά και τις ιδιαιτερότητες των ταξιδιών τους.   

Σ΄ αυτό το επεισόδιο σαλπάρουμε για Κρήτη. Γιατί η μυθολογία και η Κρήτη έχουν μια ιδιαίτερη σχέση αφού σύμφωνα με τον μύθο είναι ο τόπος που γεννήθηκε ο Δίας. Βέβαια, πριν το Δία υπήρχαν άλλοι θεοί, οι Τιτάνες κι ένας απ’ αυτούς ήταν ο Κρόνος, ο οποίος είχε πάρει ένα χρησμό που έλεγε ότι θα χάσει την εξουσία από τα παιδιά του. Επομένως, όποτε γεννούσε παιδί από την Ρέα, τη γυναίκα του, το τρώγε σαν μπουρίτο.  Μέχρι τη στιγμή που έκρυψαν τη Ρέα, γέννησε το Δία και κάπως έτσι άρχισαν όλα…   

Γεννήθηκε με το όνομα Γάιος Οκτάβιος Θουρινός. Υιοθετήθηκε από τον Ιούλιο Καίσαρα και πήρε το όνομα του. Ωστόσο, για να μην τον μπερδεύουν με τον θείο του, τον είπαν Οκταβιανό. Συνέχισε, όμως, να αλλάζει ονόματα και κατέληξε να τον αποκαλούν Αύγουστο. Μετά το θάνατο του Ιούλιου Καίσαρα, ο Αύγουστος διεκδίκησε την εξουσία της Ρώμης με τον Μάρκο Αντόνιο και κατόρθωσε να γίνει ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας.   

Οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες έλαβαν χώρα στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Πρόκειται για ένα αρχαίο στάδιο του οποίου η ιστορία πάει πίσω στο 330 προ Χριστού. Τότε, δεν είχε οβάλ σχήμα αλλά παραλληλόγραμμο και η ιδέα για την υλοποίησή του άνηκε στον Λυκούργο. Με την πάροδο των χρόνων έχασε τη λάμψη του αλλά χάρη στον Γεώργιο Αβέρωφ και την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων έγινε το Καλλιμάρμαρο που γνωρίζουμε σήμερα. 

Για τον Θεόδωρο Παπακώστα, η αρχαιολογία ήταν πάντα ένας τρόπος απόδρασης και συμφιλίωσης με τη συνείδησή του. «Ξεχνιέται το μυαλό μου όταν ανακαλύπτω τι έχουν ζήσει χιλιάδες άνθρωποι σε αυτόν τον πλανήτη σε άλλες εποχές, με άλλες αντιλήψεις. Συνειδητοποιώ πόσο άσκοπος και βλακώδης είναι κάθε ρατσισμός και σεξισμός. Δεν μπορώ να τους νικήσω μόνος μου. Αλλά τουλάχιστον μπορώ να μην τους βιώνω». Το νέο επεισόδιο του Archaeostoryteller αποτελεί κατάθεση ψυχής. 

Σήμερα ο Archaeostoryteller θα μας πάει σε κάτι νησιώτικο, γιατί είναι καλοκαιράκι και μας αρέσει και θέλουμε λίγο το θαλασσινό μας αεράκι.  Θα μας πάει στους Φούρνους Ικαρίας, που έχουν ένα πάρα πολύ ενδιαφέρον εύρημα. Ή καλύτερα μια ομάδα ευρημάτων, σημαντική και σπάνια, που χάρασαν οι φαντάροι στη σκοπιά. Επιγραφές επίσης αλλά… και πιο προσωπικές που έχουν και το ζουμί.   

Ιούλιος μπήκε παιδιά, και ο Archaeostoryteller σκέφτηκε να κάνει ένα επεισόδιο… για τον Ιούλιο Καίσαρα! Στα 16 ή 17 ο Ιούλιος Καίσαρας έχασε τον μπαμπάκα του και λεγόταν ότι η καταγωγή του ήταν από τον Αινεία και την Αφροδίτη. Ο Ιούλιος έμπλεξε από νωρίς με την πολιτική. Και δημιούργησε βέβαια εχθρούς. Για να αποφύγει τις διαμάχες και τον κίνδυνο όσο ήταν νεαρός ακόμα, έφυγε προς τα ανατολικά, και εκεί πέρα μπλέχτηκε λίγο και στην αυλή του βασιλιά Νικομήδη. Για να μάθετε τι έγινε εκεί, όπως και το πώς εξελίχθηκε η πολιτική του πορεία, μέχρι το άδοξο τέλος του, ακούστε όλο το επεισόδιο!

Οι θαλασσινές ιστορίες έχουν την τιμητική τους στο νέο επεισόδιο του podcast Archaeostoryteller. Δεν είναι ακριβώς μυθολογία. Πρόκειται για αρχαία παραμύθια με τη λογική των φημών και της φαντασίας που δημιουργεί το ανθρώπινο μυαλό. Στο επίκεντρο του Archaeostoryteller είναι η ιστορία του θρυλικού ταξιδευτή Κωλαίου από τη Σάμο και η ιστορία της ίδρυσης της πόλης της Μασσαλίας από Έλληνες Φωκαείς.

Σε μια μυθική και ταυτόχρονα μαγική τοποθεσία μας μεταφέρει ο Archaeostoryteller αυτή την εβδομάδα. Πάμε να γνωρίσουμε τους Υπερβόρειους, οι οποίοι κατοικούσαν στο τέλος τέλος του κόσμου, σαν να λέμε over the wall στο Game of Thrones. Η χώρα τους ήταν σαν τον παράδεισο επί γης, μια άλλη γη της επαγγελίας. Οι ίδιοι ήταν πολύ ζεν, vegan και δεν πείραζαν ούτε μυρμηγκάκι. Και όχι. Δεν υπήρξαν πραγματικά. Ίσως γι’ αυτό περιγράφονται ως τόσο ιδανικοί.

Σας έχουμε πει για τους Μάγιας, σας έχουμε πει για τους Ίνκας, δεν έχουμε πει καθόλου για τους Αζτέκους. Ε, ήρθε η ώρα! Ήρθε η ώρα να μάθουμε για τον μαγικό αυτό πολιτισμό, για την ξεχωριστή αυτή αυτοκρατορία. Οι Αζτέκοι αυτοαποκαλούνταν Μέσικα ή Μεσίκα, για αυτό και η χώρα σήμερα λέγεται Μεξικό. Το μάθατε κι αυτό. Για όλα τα υπόλοιπα, τα έθιμά τους, τις παραδόσεις τους, την προέλευσή τους και άλλα πολλά κι ενδιαφέροντα, ακούστε το νέο επεισόδιο του Archaeostoryteller!

Αλήθεια, ποια είναι η εικόνα που έχουμε για τους αρχαίους Μακεδόνες; Μήπως μια μεγάλη μερίδα ανθρώπων θεωρεί ότι ήταν απολίτιστοι και λίγο έως πολύ brutal? Κι όμως… Οι αρχαίοι Μακεδόνες, όπως και όλοι οι άλλοι αρχαίοι Έλληνες, είχαν τις δικές τους λαϊκές γιορτές, τελετές, χορούς, τραγούδια και άλλα πολιτιστικά δρώμενα. Πολύ σπουδαίοι ποιητές επίσης, δραστηριοποιήθηκαν στην αρχαία Μακεδονία, όπως ο Πίνδαρος, ο Βακχυλίδης και ο μεγάλος και τρανός, Ευριπίδης. Είστε έτοιμοι; Πάμε Μακεδονία.

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι όνειρα έβλεπαν οι αρχαίοι και γενικότερα, τι έπαιζε με την ερμηνεία των ονείρων στην αρχαιότητα; Υπήρχαν και ονειροκρίτες, μας σώθηκε όμως μόνο ένας, και μ’ αυτόν θ’ ασχοληθούμε σ’ αυτό το επεισόδιο. Ο Αρτεμίδωρος λοιπόν ήταν ο συγγραφέας αυτού του ονειροκρίτη και ο Θόδωρος Παπακώστας επιλέγει διάφορα όνειρα και μας εξηγεί πώς αυτά (τραγελαφικά) ερμηνεύονταν. Αν λοιπόν έχετε δει στον ύπνο σας κάποιο φίδι, κανένα κροκόδειλο ή μία πολύ ωραία γυναίκα, ακούστε τι μπορεί να σημαίνουν.

Ένα επεισόδιο που θα μπορούσε να είναι το πρώτο. Με αφορμή το νέο βιβλίο δραστηριοτήτων του Archaeostoryteller, ο Θόδωρος Παπακώστας σας παρουσιάζει εύκολα, γρήγορα και πάρα πολύ απλά, όλο το χρονολόγιο της αρχαίας Ελλάδας. Από τη βαθιά προϊστορία μέχρι το τέλος του αρχαίου κόσμου. Αν θέλετε να βάλετε τα πάντα σε τάξη στο μυαλό σας, αυτό είναι το επεισόδιο σας και αυτό είναι το βιβλίο σας! Η αρχαιότητα είναι παιχνιδάκι! Παιχνιδάκι είναι και η προπαραγγελία: https://keybooks.gr/product/i-arxaiotita-einai-paixnidaki/?utm_source=PushNotification&utm_medium=push&utm_campaign=push_browse&ref_tim=1716202981&ref_dt=YWJmZDU0MGUtMWE1MC1kMjU4LWNiYjAtNGYwOTM0NzkyMTMw

Μέσα στις χιλιάδες μάχες που συγκλόνισαν την αρχαία Ελλάδα, κάποιες ξεχωρίζουν. Όπως η μάχη της Χαιρώνειας, η οποία οδήγησε στο τέλος της Κλασικής Εποχής. Με αφορμή την πρόσφατη εξαιρετική περιοδική έκθεση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, ο Θόδωρος Παπακώστας συζητά με τον διευθυντή του Μουσείου Δρ. Παναγιώτη Ιωσήφ για τη μάχη που άλλαξε τον ρου της ιστορίας. Όλο το παρασκήνιο, οι αντιμαχόμενες πλευρές, οι ήρωες της μάχης, «ζωντανεύουν» και αφήνουν το δικό τους αποτύπωμα.

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ πώς έβρισκαν δουλειά οι αρχαίοι; Φυσικά κι έχετε αναρωτηθεί και ο Θόδωρος Παπακώστας αναλαμβάνει να σας δώσει όλες τις απαντήσεις! Τα δημοφιλέστερα επαγγέλματα στην αρχαιότητα ήταν τα εξής: οι γιατροί, οι αρχιτέκτονες και οι μάντεις. Και με αυτά θα ασχοληθούμε σε αυτό το επεισόδιο. Ποια ήταν η διαδικασία εύρεσης εργασίας; Τι χρειαζόταν για να πιάσει κανείς δουλειά; Υπάρχουν ομοιότητες με τη σημερινή εποχή; Αυτά και άλλα πολλά θα ακούσετε στο νέο επεισόδιο του Archaeostoryteller! 

Ένα θεματικό επεισόδιο που αφορά στην περίφημη Ιερά Σινδόνη του Τορίνου (ή Τορίνο, διαλέξτε και πάρτε) ετοίμασε ο Θόδωρος Παπακώστας. Πότε ανακαλύφθηκε; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της; Ποια ήταν η πορεία της μέχρι να καταλήξει στο Τορίνο; Και το σημαντικότερο όλων: είναι αυθεντική; Πολλά τα ερωτήματα που θα απαντηθούν σ’ αυτό το επεισόδιο, μια ανάσα από την Κυριακή του Πάσχα. Εσείς θα σουβλίσετε ή θα ψήσετε; Ακόμα ένα κρίσιμο ερώτημα που περιμένει απάντηση.