Archaeostoryteller, με τον Θόδωρο Παπακώστα

Σ΄ αυτό το επεισόδιο θα μιλήσουμε για το μεγαλείο των εκθεμάτων που φιλοξενεί το μουσείο του Πειραιά και για τα συγκλονιστικά χάλκινα αγάλματα του. Ένα από αυτά το ξέρετε σίγουρα, τουλάχιστον όσοι προλάβατε τη δραχμή. Γιατί όταν το κατοστάρικο ήταν στις δόξες του, το βλέπαμε καθημερινά. Ήταν η Αθηνά του Πειραιά, από τα πιο χαρακτηριστικά αγάλματα της θεάς Αθηνάς. Πάμε λοιπόν αυτή τη φορά ν΄ ανακαλύψουμε τα θαύματα της πόλης του Πειραιά 

Αυτό το επεισόδιο είναι το β΄ μέρος των άθλων του Ηρακλή, του ενδοξότερου ήρωα της Ελληνικής μυθολογίας.  Ο έβδομος άθλος, ο Κρητικός Ταύρος, είναι ο πρώτος ο οποίος οδηγεί τον  Ηρακλή εκτός Πελοποννήσου, διότι οι πρώτοι έξι, όπως ήδη έχουμε πει και στο προηγούμενο επεισόδιο, έγιναν εντός Πελοποννήσου.  Και είναι και αυτός από τον οποίο θα ξεκινήσουμε αυτό το επεισόδιο για να φτάσουμε μέχρι τον τελευταίο και πιο  απαιτητικό άθλο που ήταν να φέρει τον Κέρβερο, το σκύλο με τα τρία κεφάλια του Άδη, από τον Κάτω Κόσμο. Κι έτσι να ολοκληρώσουμε τους 12 άθλους του μεγαλύτερου ήρωα του αρχαίου κόσμου και μάλλον και όλου του κόσμου. 

Ο Ηρακλής (Ήρα + κλέος=σθένος) υπήρξε ο ενδοξότερος ήρωας της Ελληνικής μυθολογίας. Η θεά Ήρα όταν πληροφορήθηκε την γέννηση του, τυφλωμένη από ζήλια τοποθέτησε δύο δηλητηριώδη φίδια στην κούνια του τα οποία ο Ηρακλής έπνιξε. Έκτοτε τον καταδίωκε προσπαθώντας να τον εξοντώσει όπως όταν του προκάλεσε παράνοια με συνέπεια αυτός να σκοτώσει την σύζυγό του Μεγάρα και τους έξι γιούς του. Όταν συνήλθε από την παράνοια, συγκλονισμένος από τις πράξεις του, προσευχήθηκε στον θεό Απόλλωνα ζητώντας καθοδήγηση. Η απάντηση του θεού ήταν ότι προκειμένου να εξιλεωθεί έπρεπε να υπηρετήσει τον βασιλέα της Τίρυνθας και Μυκηνών Ευρυσθέα, επί δώδεκα έτη ως τιμωρία για τις πράξεις του. 

Το ξέρετε ότι η μυθολογία μας είναι η πιο πλούσια και η πιο πλήρως καταγεγραμμένη μυθολογία από όλες τις άλλες; Μια μυθολογία πλούσια σε ιστορίες από το επικό, μυθικό και θρυλικό παρελθόν της Αθήνας. Αυτή τη φορά λοιπόν, ο Archaeostoryteller θα μας πάει ένα ταξίδι στη μυθολογία της Αθήνας για να μάθουμε για τον Κόδρο, τον τελευταίο βασιλιά της Αθήνας, τη σπουδαία θυσία του, που χάρις σε αυτήν κατάφερε η Αθήνα μείνει ελεύθερη και πολλά πολλά ακόμα.   

Κι ενώ με αφορμή την πρόσφατη ταινία «Μονομάχος 2»  συνεχίζεται το επικό ταξίδι της εξουσίας, της ίντριγκας και της εκδίκησης, ο Archaeostoryteller βρήκε την ευκαιρία να κάνει ένα επεισόδιο γι΄ αυτούς τους αγώνες που προσέφεραν θέαμα στον ρωμαϊκό κόσμο. Για τους μονομάχους και τις μονομαχίες.  Από που ξεκίνησαν και από που βγαίνει το όνομα τους; Η ήττα των μονομάχων σήμαινε απαραίτητα και την απώλεια της ζωής τους; Αυτά και πολλά ακόμα ενδιαφέροντα θα είναι τα θέματα αυτού του επεισοδίου.   

Σ΄ αυτό το επεισόδιο ο Archaeostoryteller ασχολείται με το Tik Tok. Ή για την ακρίβεια, με όλους εσάς που τον ακολουθείται στον Τικ Τοκ και του κάνετε ερωτήσεις. Κι επειδή οι ερωτήσεις σας είναι πολλές και ενδιαφέρουσες και οι απαντήσεις δε χωράνε, αυτή είναι μια καλή ευκαιρία για να λυθούν απορίες, να απαντηθούν ερωτήματα και όπου χρειάζεται να γίνουν οι σχετικές αναλύσεις. 

Σ αυτό το επεισόδιο θα πάμε στις απαρχές των θεών, στην αρχαία Ελλάδα. Τότε που οι δώδεκα θεοί υπήρχαν μεν, αλλά δεν ήταν κυρίαρχοι. Τότε που ο κόσμος των θεών χωρίστηκε σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα: από τη μια ο Κρόνος και τα αδέρφια του οι Τιτάνες και από την άλλη ο Δίας και τα αδέρφια του, τα παιδιά του Κρόνου. Τότε που είχαμε τη μια από τις δυο μεγαλύτερος συγκρούσεις των θεών: την Τιτανομαχία.   

Κάθε ελληνικό νησί είναι ένας μικρόκοσμος, ένα σύμπαν από μόνο του. Πολιτιστικά, κοινωνικά, ιστορικά, λαογραφικά. Έτσι και η Χίος βρίθει ιστοριών, πολιτισμού, κουλτούρας, μνημείων. Σ΄ αυτό το επεισόδιο, λοιπόν, σωστά καταλάβατε, θα ταξιδέψουμε μέχρι τη Χίο αλλά θα ταξιδέψουμε και μέσα στο χρόνο, γιατί έτσι θα τη γνωρίσουμε σε όλο της το μεγαλείο. 

Η ανθρωπότητα και οι ιστορίες της δεν θα σταματήσουν ποτέ να μας εκπλήσσουν και να μας συγκινούν! Σε μια τέτοια ιστορία θα αναφερθώ σ΄ αυτό το επεισόδιο.  Στην ιστορία μιας Σπαρτιάτισσας που κατέληξε να κάνει ένα ολόκληρο ταξίδι και να βρεθεί σ΄ ένα χωριουδάκι, στους πρόποδες της ερήμου.  Ξένη μέσα σε διάφορους λαούς, με διαφορετικές γλώσσες και κουλτούρες.   

Τι είναι ο μακεδονικός τάφος και ποιος είναι ο μεγαλύτερος; Τι ξέρετε για την Αμφίπολη και τη Βεργίνα; Ακούγοντας τη λέξη μακεδονικός τάφος, φαντάζεστε έναν τάφο στη Μακεδονία; Καμία σχέση. Και γενικά δεν έχει καμία σχέση με τη Μακεδονία. Μακεδονικός τάφος είναι κάτι πάρα πολύ συγκεκριμένο και στην αρχαιολογία λέμε τους αριστοκρατικούς και βασιλικούς μεγάλους τάφους που έχτιζαν οι Μακεδόνες από τα ύστερα κλασικά χρόνια και μέχρι το τέλος του Μακεδονικού βασιλείου. Τα υπόλοιπα θα τ΄ ακούσετε σ΄ αυτό το επεισόδιο…   

Οι πυραμίδες της Γκίζας είναι από τα παλαιότερα σωζόμενα κτίσματα και είναι οι πιο διάσημες πυραμίδες του κόσμου. Η κατασκευή τους ανάγεται στο 2580 π. Χ. και βρίσκονται στη Νεκρόπολη της Γκίζας. Αυτά λίγο πολύ τα έχετε ακούσει. Αυτό που πιθανόν δεν ξέρετε είναι ότι φτιάχτηκαν από τρεις ανθρώπους που ανήκαν στην ίδια οικογένεια. Δηλαδή μία και μόνο οικογένεια έφτιαξε ένα από τα σημαντικότερα τοπόσημα στην ανθρώπινη ιστορία και σ΄ αυτό θα αναφερθούμε στο συγκεκριμένο επεισόδιο.   

Τι εννοούμε όταν λέμε Αρχαία Ελλάδα; Υπάρχουν ακριβή και ξεκάθαρα όρια για τον συγκεκριμένο όρο; Η αρχαιολογία περιλαμβάνει μέσα και την αρχαιότητα; Και η αρχαιότητα είναι μόνο η Αρχαία Ελλάδα; Σ΄ αυτό το επεισόδιο είναι ευκαιρία να ξεκαθαρίσουμε τρεις έννοιες, που συναντιούνται μεταξύ τους, αλλά είναι διαφορετικές. Αρχαία Ελλάδα, Αρχαιότητα, Αρχαιολογία. 

Τι συμβαίνει με το νησί των Αντικυθήρων; Τι αρχαιότητες και τι ιστορία έχει; Και πώς μπορούν αυτές οι αρχαιότητες να ξετυλίξουν μπροστά μας συγκλονιστικές ιστορίες του αρχαίου κόσμου και κοσμοϊστορικά γεγονότα; Ένα επεισόδιο για το πως μικρά, ελάχιστα ευρήματα μπορούν να συνδεθούν με μεγάλα γεγονότα που εντυπωσιάζουν ακόμα την παγκόσμια ιστορία. Γιατί η αρχαία, η κλασική και η ελληνιστική περίοδος ήταν περίοδος κοσμοϊστορικών αλλαγών για όλο τον κόσμο 

Ήρθε η ώρα να εξηγήσουμε απλά και ωραία τι παίζει με τα Ελγίνεια Μάρμαρα σε εισαγωγικά, ή πιο σωστά Γλυπτά του Παρθενώνα.  Ως Ελγίνεια Μάρμαρα είναι γνωστή η συλλογή γλυπτών που προέρχονται από την Ακρόπολη των Αθηνών τα οποία κλάπηκαν από τον Τόμας Μπρους και μεταφέρθηκαν στην Βρετανία το 1806.  Άρα το “Ελγίνεια” προσδιορίζει τη λεηλασία του μνημείου του Παρθενώνα. Όμως γιατί λέμε “μάρμαρα” ενώ πρόκειται για γλυπτά;  Και απέκτησε στ΄ αλήθεια ο Έλγιν την άδεια να τα αφαιρέσει από τον Παρθενώνα όπως ισχυρίζεται; Και γιατί  ο Παρθενώνας επηρεάζει και εμπνέει μέχρι σήμερα τις τέχνες και τον πολιτισμό;  Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήματα που θα απαντηθούν σ΄ αυτό το επεισόδιο.   

Σ΄ αυτό το επεισόδιο τον πρώτο λόγο έχει η μυθολογία και πιο συγκεκριμένα ο μεγάλος αγώνας μεταξύ του βασιλιά της Κρήτης, Μίνωα και του διάσημου εφευρέτη, του Κύρου Γρανάζη της αρχαίας Ελλάδας, Δαίδαλου. Η απόδραση με τον γιό του Ίκαρο και πολλές ακόμα επικές καταστάσεις, καταδιώξεις, δολοπλοκίες, παγίδες, θρύλοι και φήμες. 

Πως ξεκίνησε η αρχαία ελληνική γραμματεία; Τι είναι αυτό που λέμε αρχαία κείμενα και ποια είναι αυτά;  Ποιο είναι το ταξίδι που έκαναν αυτά τα κείμενα μέσα στους αιώνες και πως κατάφεραν να σωθούν; Τι ρόλο έπαιξε το θέατρο και η φιλοσοφία σ΄ αυτό; Ένα απολαυστικό επεισόδιο-ταξίδι για μικρούς και μεγάλους, γονείς και παιδιά για τον πολύτιμο θησαυρό που λέγεται αρχαία κείμενα και μας φέρνει σε επαφή με το παρελθόν μας.   

Σ΄ αυτό το επεισόδιο σας καλωσορίζουμε στον κόσμο του μέλλοντος! Ο Archaeostoryreller συνομιλεί με τον futurist, Δημήτρη Δημητριάδη. Πως η νέα τεχνολογία από τη σκοπιά του αρχαιολόγου μπορεί ν΄ αποβεί σωτήρια; Τι κάνει ο Πλάτωνας στο metaverse; Μπορούμε να κάνουμε διάλογο με τον Αριστοτέλη; Όλα αυτά και πολλά ακόμα θ΄ απαντηθούν σ΄ αυτή τη συζήτηση που συνδυάζει το παρελθόν και το μέλλον. 

Η ιστορία και η αρχαιολογία ως επιστήμες εξελίσσονται, βελτιώνονται, συμπληρώνονται και διορθώνονται και το σίγουρο είναι ότι και οι δύο χρειάζονται σεβασμό, διακριτικότητα και προσοχή. Πάμε λοιπόν σ΄ αυτό το επεισόδιο να βάλουμε μερικά πράγματα στη θέση τους, που είναι σημαντικά, για να τακτοποιήσουμε και να κατανοήσουμε όλες αυτές τις πληροφορίες και τα στοιχεία που κατά καιρούς έρχονται στο φως της δημοσιότητας. 

Η αμερικάνικη ιστορία που, εμείς οι Έλληνες και γενικότερα οι Ευρωπαίοι, σνομπάρουμε πάρα πολύ, έχει μια ιδιομορφία που δεν έχει καμία άλλη ιστορία. Σ΄ αυτό το διαφορετικό και σοκαριστικό επεισόδιο λοιπόν, θ΄ ακούσετε μία από τις χιλιάδες αμερικάνικες ιστορίες που μας έχει δώσει η Άγρια Δύση και που αποδεικνύει περίτρανα πόσο ταυτόχρονα οικουμενικές, πανανθρώπινες αλλά και απίστευτα μοναδικές είναι οι ιστορίες των λαών.   

Η κλασική εποχή, που έπαιρνε πάντα τη μερίδα του λέοντος σε προσοχή και σε αξία, είναι η χρονική περίοδος της αρχαίας ελληνικής ιστορίας, κατά την οποία υπήρξε ραγδαία άνθιση στον χώρο του πολιτισμού. Αυτός ήταν άλλωστε και ο βασικός λόγος θαυμασμού των Ευρωπαίων.  Τι υπήρξε όμως πριν απ΄ αυτήν την περίοδο; Σ΄ αυτό το επεισόδιο θα εστιάσουμε στην πάρα πολύ αδικημένη, παραμελημένη και συγκλονιστική προϊστορία του ελλαδικού χώρου.