AybPod

«Այբփոդ» փոդքաստի այս թողարկման հյուրերն են Աբովյանի թիվ 10 միջնակարգ դպրոցի ծնող Ռուզան Ղազարյանը, որի երկու երեխաներն են դպրոց գնում, և «Այբ» դպրոցի ծնող Լիլիթ Մկրտչյանը, որի չորս երեխաներն են դպրոցահասակ: Լիլիթ Մկրտչյանի ընտանիքում կրթությունն առաջնահերթություն է: Նա գտնում է, որ եթե ուզում ենք ապագայի վառ տեսլական ունենալ, պետք է ամուր հիմքերի վրա դնել կրթությունը որպես համակարգ: Ներգրավվածություն չի նշանակում, թե ինչ գնահատական ստացավ երեխան, ինչ թվանշան ունի օրագրում, որն, ըստ նրա, մեզ տանում է կործանման: Առանցքային ուշադրություն պիտի դարձնել բովանդակության վրա, միասին քննարկել որևէ բան, կարծիք հայտնել, քննադատական մտածողության տեսանկյունից նայել և այլն: Երբեմն մեկ երեխայի դասը դառնում է ամբողջ ընտանիքի քննարկման թեման, որին միանում են հայրիկն ու մյուս երեք երեխաները, և կրթությունը դառնում է հաճելի պրոցես բոլորի համար: Ռուզան Ղազարյանի համար էլ թվանշանը երբևէ կարևոր չի եղել: Դպրոցում ծնողի ներգրավվածությունը չի չափվում ֆինանսական ներդրմամբ, այլ դպրոցի առօրյայի մեջ ներգրավմամբ: Կարևորը երեխայի՝ դպրոց հաճույքով հաճախելն է, ոգևորելը անգամ ծնողներին, որ նրանք էլ մի նոր բան սովորեն: Չէ՞ որ մեր երեխաներն ապրում են այլ ժամանակներում, նրանք ունեն բազմաթիվ հնարավորություններ, և ծնողները միշտ պիտի սովորեն նրանց հետ զուգընթաց:

«Այբփոդ» փոդքաստի այս թողարկման ընթացքում անդրադարձել ենք ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության՝ «ԵՄ-ն հանուն կրթական բարեփոխումների» ծրագրի շրջանակում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի աջակցությամբ, «Այբ» կրթական հիմնադրամի հետ համատեղ մեկնարկած «Կրթության կառավարում և առաջնորդություն» վերապատրաստման նոր ծրագրին՝ հանրակրթական ուսումնական հաստատությունների տնօրենների հավակնորդների համար։ Մրցույթի փուլերը հաղթահարած մասնակիցներին ողջունելով՝ ԿԳՄՍ փոխնախարար Արաքսիա Սվաջյանն ասաց, որ ընտրության փուլը բարդ է եղել, հարցազրույցների ընթացքում տարբեր բացահայտումներ են արել, ծանոթացել նորարար ու հեռանկարային ռազմավարություն առաջարկող տնօրենների թեկնածուների հետ: Փոխնախարարն ասաց, որ մեկ ուղղությամբ աշխատանք չէ, որ ակնկալում են տնօրենից, որովհետև վարչարարական և առաջնորդական հմտություններն ու կարողությունները անբաժան մասն են տնօրենի գործունեության: Բայց մյուս կողմից սա այն աշխատանքն է, որ առանց կրթության բովանդակությանն առնչվելու չես կարող իրականացնել, անգամ եթե դու լավ վարչարար ես: «Այբ» կրթական հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ, այս ծրագրի փորձագետ Արամ Փախչանյանին հարցերը շատ են: Նա էլ նշեց, որ յոթ ամիս շարունակ ինտենսիվ աշխատելու են, հասցնելու են անդրադառնալ տնօրենների հավակնորդներին հուզող բոլոր հարցերին: Փախչանյանը հորդորեց իրար վերաբերվել ոչ թե որպես մրցակիցներ, այլ թիմ, սովորել իրարից, բարձրաձայնել խնդիրներն ու մարտահրավերները: «ՅՈՒՆԻՍԵՖ Հայաստանի» կրթական ծրագրերի ղեկավար Ալվարդ Պողոսյանը մասնակիցներին քաջալերեց խիզախել, հնարավոր ամեն բան վերցնել ծրագրից, որպեսզի կարողանան կառուցել այնպիսի դպրոցական միջավայր, որում ներգրավված յուրաքանչյուր կողմ շահագրգիռ կլինի համագործակցել ու աշխատել: Տնօրենների թեկնածուների համար դեռ ամեն բան նոր է. անգամ կատակում են, որ եթե իսկապես հաջողվի ծրագրի սահմանված նպատակներին հասնել, հրաշքի պես մի բան կլինի, քանի որ վերապատրաստման ծրագիրն իսկապես հեռանկարային է, իսկ Արամ Փախչանյանը վստահեցրեց, որ վերապատրաստելու են միջազգային կրթական չափորոշիչներին համապատասխան, մրցունակ դպրոցի տնօրենների:

«Այբփոդ» փոդքաստի այս թողարկման հյուրը հնագետ Հայկ Գյուլամիրյանն է: Խոսել ենք հնագիտության զարգացման, դպրոցական կրթության մեջ նման առարկա ներառելու, հնագիտության հանդեպ երեխաների հետաքրքրությունը խթանելու մասին: Հայկն ասում է, որ հնագիտությունն այն ոլորտն է, որը ցանկացած երեխայի մեջ կարող է առաջացնել հետաքրքրություն, քանի որ որևէ բան հայտնաբերելը ուրախություն է պատճառում շատերին, բայց պետք է հաշվի առնել, որ սա խաղ ու պար չէ: Հնագետ լինելու համար ոչ միայն համբերություն ու բարձրագույն կրթություն են պետք, այլև իսկապես ոլորտի հանդեպ նվիրվածություն: Հայկը նշում է, որ դպրոցականներին կարող են տանել պեղումների և անցյալն ու երկիրը դարձնել ավելի քան շոշափելի նրանց համար:

«Այբփոդ» փոդքաստի այս թողարկման ընթացքում քննարկել ենք հոգեբանի դերը հանրակրթական դպրոցում: Չարենցավանի թիվ 4 հիմնական դպրոցի հոգեբան Իննա Խաչիյանը 1996 թվականից է աշխատում ուսումնական հաստատություններում, սակայն հանրակրթական դպրոցում հոգեբանի հաստիքը ներդրվել է շատ ավելի ուշ: Դպրոցի հոգեբանի գործառույթները խիստ տարբերվում են այլ հոգեբանների աշխատանքից: Եթե մասնագետը աշխատասենյակում նստած սպասի, թե երբ են աշակերտներն իր մոտ գալու, որ պատմեն հույզերի, ձեռքբերումների ու անհաջողությունների մասին, բաց կթողնի ամենակարևորը: Դպրոցի հոգեբանը շրջում է անդադար, կազմակերպում տարբեր հանդիպումներ, ակտիվ համագործակցում ուսուցչական և ծնողական համայնքի հետ: Ուսուցիչները չափազանց ծանրաբեռնված աշխատանքային ժամեր ունեն, հետևաբար հոգեբանի ներկայությունը դպրոցում կամուրջ է դառնում, որ խնդիրներն ավելի արդյունավետ լուծում ստանան: Պատահում է, որ ուսուցիչը վրդովվում է աշակերտի պահվածքից և հոգեբանի դիտարկումների շնորհիվ է, որ մեկ այլ տեսանկյունից է մոտենում հարցին ու պարզում, որ այն ավելի հեշտ լուծելի էր, քան ինքը պատկերացնում էր: Խաչիյանը վստահ է, որ չկան վատ աշակերտներ. ամեն մարդու մեջ կարելի է հենակետ բացահայտել ու ոգեշնչել նրան: Հոգեբանի գործառույթների, մինչև այժմ գրանցված հաջողությունների, անելանելի իրավիճակների և այլ հարցերի մասին է այս թողարկումը:

«Այբփոդ» փոդքաստի այս թողարկման հյուրն է ԼԽՈՒԵ կրթահամալիրի տնօրեն Արմինե Բաբայանը: Զրույցի ընթացքում քննարկել ենք ներառականության գաղափարը կրթության մեջ՝ շեշտը դնելով հենց դպրոցական կրթության վրա, խոսել ենք հատուկ դպրոց և ներառականություն տանդեմի մասին, անդրադարձել հասարակության վերաբերմունքին և այլն: Արմինեն պատմել է ԱՄՆ-ում ունեցած իր փորձի մասին, որը մեծ ազդեցություն է թողել կրթության կազմակերպման իր ճանապարհի վրա: Համեմատություններ անելով տարբեր երկրների փորձի հետ՝ վերլուծել ենք Հայաստանում տիրող իրավիճակը ներառական կրթության մասով և նշել, թե ինչ քայլեր կարելի է ձեռնարկել այս ոլորտում հաջողելու համար:

«Այբփոդ» փոդքաստի «Զիլ զրույց» շարքում Ակունք գյուղի միջնակարգ դպրոցի 10-րդ դասարանցիներ Սեդան, Մարիամը և «Այբ» դպրոցի 11-րդ դասարանցի Նարեն քննարկում են, թե ինչպես են ամառային արձակուրդների ընթացքում կազմակերպում իրենց կրթությունը: Աղջիկներից ամեն մեկը տարբեր հետաքրքրություններ ունի՝ ժամանակն ընտանիքի հետ անցկացնելուց, գրքեր ընթերցելուց մինչև իսպաներեն սովորել ու կավի հետ աշխատել: Ասում են, որ ամեն բան հավասարակշռության մեջ է. եթե ճիշտ պլանավորել օրը, ժամանակ կգտնվի և՛ կրթվելու, և՛ զվարճանալու ու հանգստանալու համար: Նարեն, օրինակ, այս ամառ նշաձող է սահմանել հասնել իսպաներենի նոր մակարդակի ու նախապես ծանոթանալ եկող ուսումնական տարվա գրականության ցանկին: Մարիամն էլ ասեղնագործել է սովորել ու ասում է, որ գրքեր կարդալ այդքան էլ չի սիրում ամռան ընթացքում, փոխարենը ընկերների ու ընտանիքի հետ է ժամանակ անցկացնում: Սեդան անձնական աճին նպաստող գրքերով է տարվել ու կավագործությամբ: Աշակերտներն անդրադառնում են նաև նորագույն տեխնոլոգիաներին, քննարկում արհեստական բանականության դերն իրենց կրթության մեջ և տալիս խորհուրդներ՝ ինչ անել, որ ամառն անցնի զիլ:

«Այբփոդ» փոդքաստի այս թողարկման հյուրը կրթության փորձագետ, «Այբ» դպրոցի հայոց լեզվի և գրականության առարկայական խմբի ղեկավար Անահիտ Հովհաննիսյանն է: Նախորդ թողարկման ընթացքում մենք քննարկել ենք նախագծահեն ուսումնառությունը տարրական դասարաններում թեման, իսկ այժմ ավելի ընդգրկուն ենք անդրադառնում հարցին: Կրթության փորձագետն ասում է, որ մեզանում թյուրըմբռնում կա, թե նախագիծ անելն ու նախագծահեն ուսումնառությունը նույնն են, իրականում երկու տարբեր երևույթներին մանրակրկիտ անդրադարձ անելով՝ Անահիտ Հովհաննիսյանը առարկայական օրինակներով է ցույց տալիս հիմնական տարբերությունները: Պատմելով «աղանդեր», «խավարտ» և «շվեդական սեղան» բնորոշումները ստացած նախագծերի մասին` նշում է, որ եթե սրանք փոքրիկ հանձնարարություններ են, որոնք ևս աշակերտին տալիս են հմտություններ, գիտելիք, ապա նախագծահեն ուսումնառության առանցքային պահանջն է վերջնարդյունք սահմանելը: Սա է պատճառը, որ ուսուցիչները կարիք ունեն այսպես ասած տեխնիկական վերազինման, վերապատրաստումների, որպեսզի պատկերացնեն, թե ինչպես է այս մեթոդն աշխատում: Բազմաթիվ են կարողությունները, որոնք զարգանում են նախագծահեն ուսումնառություն իրականացնելիս, այդ թվում՝ ստեղծարարություն, թիմային աշխատանք, պատասխանատվություն, հաղորդակցություն և այլն:

«Այբփոդ» փոդքաստի այս թողարկման հյուրերն են «Այբ» դպրոցի տարրական դասարանի դասվարներ Մարինե Ստեփանյանը և Հայարփի Սաղաթելյանը: Դպրոցում տարրական դասարաններից սկսած իրականացվում է երկու տեսակի նախագծային ուսումնառություն՝ միջառարկայական և մենառարկայական: Ուսուցչուհիները պատմում են իրենց իրականացրած նախագծերի մասին և նշում, որ այս ուսումնառությունը կրթությունը դարձնում է հաճելի, դինամիկ գործընթաց: Ամենակարևորը, որ թիմային աշխատանքի միջոցով որոշակի ճանապարհ անցնելով՝ երեխաները ձեռք են բերում գիտելիքներ ու զարգացնում հմտություններ, որոնք կիրառելի են կյանքում: Մարինե Ստեփանյանը բերում է դպրոցում իրականացված «Ջրի նախագիծ» օրինակը և փաստում, որ յոթ տարեկան երեխաներն այնքան էին տարվել աշխատանքով և այնքան նոր բաներ էին սովորել, որ ավարտից հետո հետևողական էին բոլորի հանդեպ, որ ջուրը չվատնեն: Հայարփի Ստեփանյանն էլ մեկ այլ օրինակ է մտաբերում, երբ մայրենի լեզու, կերպարվեստ ու ինֆորմատիկա առարկաների համատեղ նախագիծ են արել ու մի քանի առակներ վերածել տեսաաուդիո պատմության: Երկար ժամանակ օգտագործելով նախագծային ուսումնառությունը դպրոցում՝ ասում են, որ բացասական որևէ դիտարկում չունեն: Այս մեթոդը ուսուցչից լրացուցիչ ջանք է պահանջում, բայց այն ավելի քան արդարացված է, որովհետև տալիս է երկարաժամկետ ու արմատական գիտելիք:

«Այբփոդ» փոդքաստի այս թողարկման ընթացքում կարիերայի ուղղորդման փորձագետ Հայկուհի Գևորգյանի և «Այբ» դպրոցի կրթական խորհրդատու Ռուզաննա Մայիլյանի հետ քննարկել ենք մասնագիտության ընտրության նշանակությունը, անդրադարձել ֆորմալ և ոչ ֆորմալ կրթությանը, խոսել կարիերայի աճի մասին: Ամեն մեկս պատմել ենք, թե ինչպես ենք մենք մասնագիտություն ընտրել և փորձել հասկանալ, թե արդյո՞ք խորհրդային տարիներից ցայսօր, երբ ազատ տնտեսական հարաբերություններ են, որոշումների կայացման մեծ հնարավորություններ կան, ինչ է փոխվել: Ծնողները երբեմն փորձում են իրենց չիրականացված երազանքները տեսնել երեխայի մեջ, երբեմն էլ անհրաժեշտ հմտությունների պակաս ունեն երեխային ուղղորդելու հարցում: Ծնողը պետք է մենտորի դեր կատարի, աջակցի երեխային, հավատա նրան, այլապես արհեստի ոլորտում հրաշալի ունակություններ ունեցող երեխան ծնողի երազանքի հետևից գնում է բարձրագույն ուսումնական հաստատություն, հուսահատվում, հիասթափվում և արդյունքում կա՛մ հետ գալիս իր նախընտրած մասնագիտությանը, կա՛մ հարմարվում:

«Այբփոդ» փոդքաստի այս թողարկման ընթացքում Հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի սկզբնական կրթության ֆակուլտետի երկու ուսանողուհիներ՝ Արուս Այվազյանը և Կարինե Ավալյանը, պատմում են, թե ինչպես են որոշել դառնալ ուսուցչուհի: Երկուսն էլ ասում են, որ շրջապատում զարմացած հայացքներն ու խորհուրդներն անպակաս են. մի շահավետ մասնագիտություն ընտրեիր, գնայիր բժիշկ դառնայիր և այլն: Սակայն նրանք իրենց որոշումների տերն են, և ուսուցիչ դառնալու նրանց համոզմունքն անբեկանելի է: Կարինեն պատմում է, որ իր դասվարը մի սովորություն ուներ. ամեն պայմանական սխալի կամ անկարգության համար աշակերտին կանգնեցնում էր գրատախտակի մոտ և հյուրասիրում գաթա՝ ապտակ: Ուսանողուհիները պատժի կիրառմանը դեմ են ու ասում են՝ եթե գաթա, ապա միայն իսկական ու համեղ:

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Դանիայում սպանվել են ամենաքիչ թվով հրեաները, որովհետև երբ կառավարությունը հրահանգեց երկրում ապրող բոլոր հրեաներին իրենց հագուստների վրա դեղին աստղ կարել՝ այդպիսով ճանաչելի դառնալով, Դանիայի ողջ բնակչությունը հաջորդ օրը դեղին աստղերով էր քայլում: Սա յուրատեսակ օրինակ է, թե ինչպես կարող է մարդկանց որոշումը դառնալ կա՛մ չարագործության, կա՛մ փրկության միջոց: Սուրեն Մանուկյանն ասում է, որ հաճախ թե՛ դպրոցում, թե՛ տանը մարդիկ խուսափում են խոսել Հայոց ցեղասպանությունից՝ համարելով, որ այն կարող է տրավմատիկ լինել երեխայի համար: Միշտ կարելի է գտնել բառեր, ձևեր, որոնց միջոցով կարելի է հասանելի դարձնել ցեղասպանության մասին պատմությունը երեխաներին: Սա հնարավորություն կտա նրանց ոչ միայն գիտակցելու, որ իրենք փրկված սերունդ են, հասկանալու ոճիրը և չարիքը, այլ նաև որոշում կայացնելու պահին հիշելու նաև այն մարդկանց, որոնք իրենց կյանքը վտանգելով՝ փրկել են մյուսներին: Այսօր էլ ամբողջ աշխարհում տեղի են ունենում ցեղասպանություններ, բայց դրանք երբեք չպետք է համարվեն բնական մի բան: Հետաքրքրական է, որ ինչպես ցեղասպանություն իրականացնողների, այնպես էլ փրկողների մեջ կրթության հետ կապված հստակ պատկեր չկա: Սակայն կրթությունը, հարցի նկատմամբ ունեցած քննադատական մտածողությունը, անցյալի սխալները քննարկելն ու դաս քաղելը կարող են օգնել ձևավորելու գիտակից քաղաքացիներ, որոնք կորոշեն, որ ինչ էլ լինի, մարդը մարդուն չի կարող սպանել:

«Այբփոդ» փոդքաստի 61-րդ թողարկման ընթացքում մշակութաբան Համլետ Մելքումյանի հետ անդրադառնում ենք մշակութային իրավունքներին, որոնք մարդու իրավունքի կարևորագույն և հիմնարար բաղադրիչներից են: Մշակութային իրավունք հասկացությունը բավական լայն է և ընդգրկում է պարզից մինչև բարդագույն տերմիններ։ Մարդն իրավունք ունի ինչպես թատրոն, փառատոն գնալու, ստեղծագործելու, այնպես էլ պահպանելու իր մշակութային ժառանգությունը, տեր կանգնելու վերջինիս և ոտնահարման դեպքում դիմելու համապատասխան կառույցների: Կարծրատիպ է, թե մշակույթը միայն վեհության մասին է, և հարցին, թե արդյո՞ք, օրինակ, ռաբիս երաժշտությունը ևս մշակույթի մի մաս է, հյուրն արձագանքում է, որ այո': Հենց դա է մշակութային իրավունք ունենալու գլխավոր խնդիրը. բոլորն իրավունք ունեն ստեղծագործելու: Այլ բան է, որ հասարակությունը, իր արժեքների վրա հիմնելով, ընտրում է, թե որն է իրեն հոգեհարազատ, բայց ստեղծագործելու իրավունք պետք է ունենան բոլորը: Մշակութային իրավունքների իրազեկման լավագույն ձևերից մեկը կրթության մեջ դրա ներառումն է։ Երեխաների պաշտպանության օրը, դիցուք նկարելուց և փուչիկներից զատ, առաջին հերթին հենց դպրոցահասակին իր մշակութային իրավունքի մասին տեղեկացնելու առիթ է։ Անդրադարձել ենք Երևանի հայտնի թաղամասերից մեկի` Կոնդի օտարման, Արցախի մշակութային ժառանգության պահպանման, արցախցիների մշակութային իրավունքների ոտնահարման խնդիրներին և այլն:

«Այբփոդ» փոդքաստի այս թողարկման ընթացքում Վաղարշապատի թ. 5 ավագ դպրոցի մաթեմատիկայի ուսուցչուհի Գայանե Բարխուդարյանի և 10-րդ դասարանի աշակերտուհի Մարինե Հարությունյանի հետ քննարկել ենք կրթության նոր չափորոշիչների բաղադրիչներից մեկը՝ ձևավորող գնահատումը: Այս մեթոդն օգնում է գնահատել աշակերտի կարողությունները, բնութագիր տալ աշխատանքին և ուղղորդել նրան՝ հասկանալու թերությունները, շտկելու բարելավման կարիք ունեցող մասերը: Մարինեն պատմում է, որ սեպտեմբերից ուսուցչուհու օգնությամբ աշխատում են ձեռագրի վրա և արդեն լավ արդյունքներ են գրանցել: Նկատել է նաև, որ դասընկերների շրջանում այս մեթոդն օգնել է առավել արդյունավետ աշխատել՝ շեշտը դնելով սեփական կարողությունների և հմտությունների վրա: Գայանե Բարխուդարյանն ասում է, որ ցանկացած երեխայի առանձնահատկություն հաշվի են առնում ձևավորող գնահատում կատարելիս, միշտ շեշտը դնում են դրական կողմերի վրա և միայն հետո անդրադառնում շտկումներին: Ձևավորող գնահատումը կարող է լինել թե՛ բանավոր, թե՛ գրավոր. այն ուսումնական գործընթացի անբաժան մաս է և օգնում է երեխաներին դառնալ ինքնավստահ, փոխօգնություն սովորել և համագործակցել: Գայանե Բարխուդարյանը մասնակցում է «Այբ» կրթական հիմնադրամի կողմից «ԱԲ սերունդ» (Generation AI by FAST) ծրագրի շրջանակում իրականացվող վերապատրաստումներին:

«Այբփոդ» փոդքաստի այս թողարկումը մենք որոշեցինք նվիրել ազգագրական պարերի մասնագետ, հասարակական գործիչ Գագիկ Գինոսյանին: Նրան միշտ կարելի էր տեսնել շարժման մեջ՝ անդադար նորը փնտրելիս, գաղափարի ու բովանդակության մեջ ընկղմվելիս: Նրա ողջ կյանքը նվիրում եղավ այս երկրին, ու ինչպես նրա դուստր Ծովինարն է ասում, հայրը ավելի շատ եղավ այս երկրինը, քան իրենցը` դրա հետ մեկտեղ միշտ ժամանակ գտնելով իր բոլոր երեխաների համար: Գինոսյանի մասին զրույցների շարք պետք է անել, որպեսզի հնարավոր դառնա նրա կարճ, բայց խիստ լեցուն կյանքը ներկայացնել՝ բոլոր մանրամասներով, հսկայական աշխատանքով, որ նա անվերջ անում էր: Այս թողարկումը պարզապես նվեր է այն մարդկանց, որոնք ուզում են մի քիչ ջերմանալ, գնահատել կամ վերարժևորել ազգայինը և գուցե բացահայտել մի այլ Գինոսյանի, նրան, որ պատրաստ է Փարիզի փողոցում կանգնել անծանոթ տիկնոջ հետաքրքրասիրության պատճառով և պատմել, թե ով է հայը:

«Այբփոդ» փոդքաստի այս թողարկման ընթացքում «Այբ» դպրոցի ակադեմիական տնօրեն, կրթության փորձագետ Մերի Հովսեփյանը պատմում է, որ իր դպրոցական տարիներին երկու ուսուցիչներ է ունեցել, որոնք դասը կազմակերպել են առաջնորդվելով քննադական մտածողության սկզբունքներով: Տարիներ շարունակ աշխատելով ավելի քան 2000 ուսուցիչների հետ՝ նկատել է, որ թե՛ ավագ, թե՛ երիտասարդ սերնդի մանկավարժները պատրաստակամ են աշակերտին լսելի դարձնել, թույլ տալ քննարկել, կարծիքը հիմնավորել, և քննադատական մտածողության գործիքակազմը պարզապես օժանդակ միջոց է նրանց համար` առավել զարգացնելու հմտությունները: Մերին առաջարկում է մի քանի մեթոդներ, թե ինչպես կարելի է զարգացնել քննադատական մտածողությունը և նշում, որ մտածող մարդ ձևավորելու հարցում այս մեթոդաբանությունը չափազանց կարևոր է: Այն կիրառելի է բոլոր ոլորտներում և օգնում է ունենալ հանդուրժող, վերլուծող, հիմնավոր կարծիք ունեցող քաղաքացիներ: Իսկ եթե դուք չգիտեք ձկան կմախքի խաղ-վերլուծության մասին, առաջարկում ենք լսել թողարկումը և գծել ձեր ձկան կմախքը:

«Այբփոդ» փոդքաստի այս զրույցում «Այբ» դպրոցի համայնքի գծով տնօրեն Աննա Հակոբյանի հետ խոսել ենք դպրոցական կրթության ու երեխայի ակադեմիական գիտելիքներ ստանալու մեջ, ինչպես նաև ծնողական համայնքում ծնողների նշանակության և առհասարակ երեխայի կյանքում որակյալ մասնակցություն ունենալու մասին: Դպրոց-ծնող համագործակցությունն ավելին է, քան զուտ կրթական կառույցի ֆիզիկական միջավայրում հարաբերվելը: Որակյալ մասնակցությունն էլ բնավ չի նշանակում ծնողի՝ միայն սեփական երեխայի կրթական գործընթացին հետևելը, այլ ծնողական համայնքում ներգրավվածությունը, դպրոցական առօրյային մասնակից լինելը, երեխայի հետ տանն անցկացրած ժամանակը, ֆիլմեր դիտելը, զրուցելը և այլն: Խոսել ենք նաև հայրիկների դերից ու մասնակցությունից, ինչպես նաև նորարարական տեխնոլոգիաներից, որոնք նպաստում են, որ զբաղված ծնողները լինեն տեղեկացված և հետ չմնան կրթական պրոցեսից:

«Այբփոդ» փոդքաստի շրջանակում այս անգամ զրուցում ենք ուսուցիչների վերապատրաստման, դրա կարևորության , ինքնակրթության, 21-րդ դարի ժամանակակից ուսուցչի կերպարի ու դերի մասին: «Այբ» կրթական հիմնադրամը կրթական դաշտում առկա վերապատրաստումներին զուգահեռ FAST հիմնադրամի համար իրականացնում է մեկ տարվա շարունակական վերապատրասման ծրագիր «Արհեստական բանականության սերունդ» ծրագրի շրջանակում։ Վերապատրաստված ուսուցիչներից երկուսը՝ Հրազդանի Աբովյանի անվան թիվ 1 ավագ դպրոցի ուսուցիչ Ալեքսան Առաքելյանը և Երևանի Գյուլբենկյանի անվան թիվ 190 դպրոցի ուսուցչուհի Կարինե Աղաջանյանը, քննարկում են, թե ինչու են առհասարակ մասնակցում վերապատրաստումների, ինչ է փոխվել իրենց մեթոդաբանության մեջ դասընթացներին մասնակցելուց հետո, և արդյո՞ք ամեն նորարարական գործիք է, որ հեշտությամբ կիրառելի է դառնում և ադապտացվում: Երկու ուսուցիչներն էլ մաթեմատիկա են դասավանդում, սակայն նշում են, որ ինքնակրթությունն այս համատեքստում կարևոր է ոչ միայն բուն առարկային լավ տիրապետելու, այլ նաև բազմակողմանի զարգացած լինելու, աշակերտի հետ համահունչ քայլելու տեսանկյունից: Զրույցն առավել քան առարկայական է, քանի որ ուսուցիչները բերում են թե՛ լուրջ, թե՛ զավեշտալի օրինակներ, թե ինչպես են երեխաներին ներգրավում դասապրոցեսում, ինչպես են նրանց դաստիարակում որպես պետականաշինության առանցքի կարևոր մաս և ամենակարևորը՝ ինչպես են ոգևորում հավատալու իրենց ուժերին:

«Այբփոդ»-ի այս թողարկման հյուրերն են հոգեբան Սոլանժ Թամամյանը և ուսուցչուհի Անահիտ Չոմարյանը, որոնց հետ քննարկել ենք Արցախից` Լեռնային Ղարաբաղից, տեղահանված երեխաների կրթության կազմակերպման խնդիրը։ Երկու հյուրերն էլ դպրոցում գործող մասնագետներ են, որոնք ամենօրյա աշխատանքում բախվում են երեխաների`նոր միջավայրին հարմարվելու, հոգեբանական խնդիրները հաղթահարելու մարտահրավերներին։ Սոլանժ Թամամյանը նշում է, որ կարևորը երեխաների բնականոն կրթության կազմակերպումն է, որը հաճախ փոխարինվում է մեկանգամյա կոնֆետների ու փուչիկների, գրկախառնությունների ալիքով։ Անահիտ Չոմարյանն էլ պատմում է իր փորձի մասին, նշում, թե ինչ մեթոդներ է կիրառում երեխաների ինտեգրումը հեշտ ու անվնաս կազմակերպելու համար։