در ادامه برنامه های تاریخی شفایی در برنامه امشب در مورد یک کتابفروشی در هتل انترکانتیننتال کابل می شنویم و کمی در مورد این هتل که به انتخاب پادشاه سابق محمد ظاهرشاه بنا شد. شاه محمد ریس که سالها در کابل کتابفروش بود، دارای حافظه تاریخی خوبیست که در ان برش ها و رگه های از تاریخ شفایی را میتوان دریافت. اقای ریس در لندن است و چندی پیش در مقر بی بی سی مهمان ما بود. اصف معروف با او صحبت کرده
سه سال پس از سقوط حکومت جمهوری و بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، امیرخان متقی، سرپرست وزارت خارجه حکومت طالبان در یک گفت و گوی ویژه با جمال‌الدین موسوی می‌گوید که حکومت طالبان با وجود اینکه از طرف هیچ کشوری، حتی کشورهای اسلامی به رسمیت شناخته نشده، روابط اقتصادی خوبی با کشورهای منطقه برقرار کرده و به دنبال تنش‌زدائی است: « امیدوار هستیم که همین اطمینانی که با کشورهای منطقه حاصل شد، پروژه‌های بزرگ بزرگ هم شروع شود و بالاخره کشورهای غرب هم تعلقات خود را با ما عادی بکنند». این عضو برجسته حکومت طالبان با قبول اینکه محدودیت‌ها و مشکلاتی برای زنان و بخصوص تحصیلات آنها وجود دارد، باور دارد که با این وجود میتوان با یک سیاست بقول او متوازن و اقتصادمحور نقش افغانستان در منطقه را تغییر داد: «سیاست فعلی ما یک سیاست متوازن هست. ما نمی‌خواهیم که بعد از این افغانستان میدان رقابت‌های منفی کشورهای جهان شود...ما می‌خواهیم که افغانستان بعد از این میدان رقابت‌های مثبت و اقتصادی شود». امیرخان متقی مهمان این برنامه گفت و گوی ویژه است.
سفر ۹ ماهه شاه امان الله خان به اروپا و آسیا چند سال پس از حصول استقلال افغانستان، یک رویداد مهمی در تاریخ معاصر افغانستان بود که شاه اراده کرد تا در این سفر پیشرفت های بشری را از نزدیک ملاحظه کرده و افغانستان را با کاروان تمدن و مدرنیزم همگام کند. این سفر شاه امانن الله مزایا و اضراری دارد که به قول تحلیلگران تاریخ اسباب افول سلطنت او را نیز همین غیبت طولانی فراهم کرد. دو نویسنده و محقق یکی افغان و دیگری از اتباع هند این گزارش‌های این سفر یک پادشاه را گرد آوری کرده که به نام سفر نامه شاه امان الله در کابل و دهلی منتشر شده اند. آصف معروف با نگاهی به این دو کتاب و صحبت با مترجم آن عزیز الله مرموز این برنامه را تهیه کرده است
نیاز انسان به مداوا در زمان درد، از بدو خلقت و در مراحل محتلف بشری وجود داشته و متناسب به تنوع بیماری مداوا نیز متحول شده است. نظام پزشکی معاصر بیشتر متکی به طب مدرن و کاربرد تکنالوژی نوین است ولی در یک کتاب تازه تالیف دکتر چراغ علی چراغ مطرح شده که در شرایط کنونی مرض تشخیص و تداوی می شود ولی مریض یا خود انسان از حیطه مداوا به دور می ماند. در کتاب بیش از صد صفحه ی به نام اساست طب کوانتم شرح مبسوطی در زمینه فزیک نیوتن و فزیک کواتنوم و رابطه ان با طبابت با توصیه هایی که برای درمان جامع یک بیمار درج شده است. دکتر چراغ علی پنجاه سال در عرصه طبابت و اکمال تخصص در شفاخانه های افغانستان کار کرده و در مقام های ریاست شفاخانه های معتبر و ریاست های صحی در افغانستان کار کرده/ او در بستر اکادمیک طبی در دانشگاه کابل و بلخ تجربه تدریس و تحقیق و نشر کتاب و رساله علمی پزشکی دارد و همچنان در پست ریاست انسجام امور اکادمیک وزارت تحصیلات کار کرده است. آصف معروف که کتاب اساسات طب کوانتم را خوانده، با مولف دکتر چراغ علی چراغ مصاحبه ای دارد که می شنویم:
افراط گرایی خشونت آمیز توهین به اهداف و اصول سازمان ملل است. صلح و امنیت، حقوق بشر و توسعه پایدار را تضعیف می کند. هیچ کشور یا منطقه ای از تأثیرات آن مصون نیست. اما تاریخچه خشونت در جوامع انسانی به کجا ریشه دارد و وضعیت عملی خشونت گرایی در جهان ما چگونه است. ملک ستیز حقوقدان و تحلیلگر مسایل جهانی در این زمینه به چند پرسش آصف معروف پاسخ داده که می شنویم.
در مجله زن در بی بی سی بحثی در مورد عروسی های دستجمعی داریم و اینکه چرا زنان در مراسم عروسی خودشان در افغانستان غایب اند؟ همچنان در مورد اضرار محصولات آرایش تقلبی با یک مشاور زیابیی مصاحبه ای داریم. گرداننده این مجله محجوبه نوروزی است.
سال دوهزار و بیست و سه سال پر از جنجال های سیاسی و افات طبیعی برای بسیاری از کشورها و مردمان جهان بود و انگونه که دوکتور مسلم جمال ریس انستیتیوت تحقیقات علوم نجومی افغانستان می گوید چشم انداز سال ۲۰۲۴ سال از نظر محاسبات نجومی سال بهتر و ملایمتری خواهد بود و بسیاری از خشونت ها فروکش کرده و تنشهای سیاسی هموار خواهد شد اما اینکه تغییرات اقلیمی با جهان چه می کند باید منتظر بود در این زمینه آصف معروف با دکتر محمد جمال مسلم مصاحبه ی دارد و ابتدا پرسیده سال ۲۰۲۴ در ارقام نجومی چگونه تصور می شود؟
افغانستان چند منبع اب خیز و آب ریز دارد؟ منابع آبریز فرامرزی افغانستان در موفعیتی قرار دارد و ایا بحث ها و جدل های که اکنون در رسانه ها در مورد حقابه با همسایگان مطرح است، آیا می تواند به جندل و درگیری های واقعی مبدل شود؟ آب آیا منبع تنازع بعدی در جهان است یا می تواند مرجع همکاری میان کشورها شود؟ در این زمینه آصف معروف با دکترنجیب الله سدید متخصص منابع آب اکنون مقیم شهر کارلسروحه آلمان صحبت کرده و ابتدا از او پرسیده در مورد حوزه های آبی افغانستان توضیح بدهد:
مبارزه با فساد حالا یک چالش جهانی همه کشور شمول است و بسیاری از نسل ها در کشورهای مختلف شاهد تهدید از بابت ترویج فساد اند که موجب تضعیف حکومت داری سالم و انفاذ قانون می شود، مانع توسعه اقتصادی شده و انگونه که امسال سازمان ملل متحد در روز جهانی مبارزه با فساد در نهم دسمبر مطرح کرد یک پیوند بین مبارزه با فساد و صلح و امنیت و توسعه وجود دارد. در افغانستان نظر به یک تحلیل این فسادهای کلان بود که که پایه های یک نظام دموکراتیک و منتخب را فر وریخت. نهادهای قانون ساز به ادارات قانون شکن مبدل شدند و معافیت جرایم فساد را ترویج کرد و هنوز عدم شفافیت و استبداد می تواند موجب ادامه فساد می شود. اصف معروف با احمد مسعود عامر از کارشناسان حکومت داری و نهادسازی که در گذشته معاون اداره توسعه سازما ملل متحد یا یو ان دی پی در افغانستان بود، در این زمینه مصاحبه کرده و ابتدا پرسیده چگونه فساد یک چالش جهانی است
مخالفان طالبان چگونه صف آرایی دارند؟ تلاش های شان چقدر مثمر ثمر خواهد بود؟ by BBC Dari
هرچند سالهاست در جهان معاصر آیین برده داری خاتمه یافته / ولی براساس آخرین برآوردهای سازمان بین المللی کار (ILO) کار اجباری و ازدواج اجباری در پنج سال گذشته افزایش چشمگیری و براساس برخی امار ابتدایی ۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان زیر شرایط برده داری مدرن قرار دارند. برده داری حتی در شیوه های کلاسیک آن در برخی جوامع بنا به رسوم قومی، مذهبی یا فرهنگی باقیست و نظام سودمحور اقتصادی این شرایط را اشکال نوین بخشیده است. آصف معروف با طارق سعیدی جامعه شناس و عضو جنبش حرکت برای تغییر مقیم فرانسه در این زمینه صحبت کرده و ابتدا پرسیده چگونه از نظر تاریخی بنده داری در میان انسان ها شکل گرفت
در حالیکه با اخراج اجباری مهاجرین افغان از پاکستان روابط مقامات دو کشور روز به روز به تیره گی می گراید، شهروندان دو کشور در رسانه های اجتماعی و نیز در بحث های رسانه ای همدیگر را متهم به ناسپاسی می کنند. اما اینکه هدف از ناسپاسی چه بوده است، محمد حنیف تحلیلگر پاکستانی در مقاله ی در ویب سایت اردو در بی بی سی نگاهی کرده به این مشاجره
انستیوت تحقیقاتی واشنگتن هشدار داده که پس از درگیری حماس با ارتش اسرائیل و ادامه حملات اسرائیل بر غزه شایعات مذهبی که توسط افراطگرایان هر دو طرف در فضای عمومی و رسانه ها منتشر می شود، بین افراد عادی تنش مذهبی ایجاد خواهد کرد. از سوی دیگر همه چشم دوخته اند به اینکه کی کنار فلسطینی ها می ایستد و کی از اسرائیل حمایت می کند. درین میان اما جوامع پیشرفته، با آزمون بزرگی مواجه شده اند اینکه با اوج گرفتن تنش ها/ آیا از امتحان همزیستی مذهبی و آزادی بیان موفق به در خواهند شد یا خیر؟ صدف غیاثی با نگاهی به این موضوع در لندن تا کنون چگونه بوده است؟
وزیر امور خارجه دولت طالبان در افغانستان اخراج پناهجویان افغان را تلاشی برای اعمال فشار بر دولت آنها از سوی پاکستان خواند. امیر خان متقی در گفتگو با بی بی سی تاکید کرد که علیرغم گفت وگو با مقامات عالی پاکستان، خروج مهاجران افغان را متوقف نکرد. وی هشدار داد که چنین اقداماتی به نفع پاکستان نیست. مولوی امیرخان متقی به بی بی سی گفت که رهبران سیاسی و مذهبی پاکستان و مردم آن کشور مخالف این تصمیم هستند. آقای متقی می گوید که با تمام امکانات به شهروندان عودت کننده کمک خواهند کرد و شرایط کار و زندگی را در کوتاه مدت و بلند مدت برای آنها فراهم خواهند کرد. محب مدثر با او مصاحبه کرده و ابتدا در همین زمینه از او پرسیده است
زلزله خیزی برخی از مناطق افغانستان یک موضوع علمی است که در مطالعات زمین شناسی مورد بحث است ولی چگونه خطرات و تلفات زلزله را کاهش داد. انجنیر صدیق قیام که در همین رشته در افغانستان، پولند و دانشگاه اکسفورد بریتانیا تحصیلات عالی اش را تکمیل کرده پیوسته اطلاع رسانی می کند و در انجمن های مختلف مباحث راه می اندازد. در این هفته با در مورد زلزله اخیر در افغانستان و چگونگی درس گیری از ان برای اینده صحبت کردم و ابتدا از زلزله هرات پرسیدیم که این منطقه دارای سابقه زلزله خیزی بود؟
در سالهای اخیر مجالس ادبی شعری بریتانیا با غزل فارسی و ترجمه این غزل ها به زبان انگلیسی رنگین شده است. سهراب سیرت یکی از شاعران افغانستان است که در کنار سایر نویسندگان شعر از زبان های مختلف در این مجالس شعر می خواند. ولی ترجمه غزل چقدر آسان خواهدبود؟ حالا که هوش مصنوعی نیز قادر است شعر بسراید آیا سرایش شعر کلاسیک غزل هم ممکن است؟ در مصاحبه اختصاصی این هفته که معطوف همین مساله است سهراب سیرت به پرسشهای اصف معروف پاسخ داده است.