Bach van de Dag

‘De Gesproken Brief’ Vorig jaar kocht ik een ‘gesproken brief’. Een vader en moeder spreken een brief in voor ‘onze jongen’ in Indonesië. Een geluidsherinnering. De Gesproken Brief Dienst Welfare Geluids Technisch Bureau Jac. Van der Klei, 16 apr. 1948 2’00’’ Leopold Godowsky Java Suite, dl.III. De Tuinen van Buitenzorg Esgther Budiardjo, piano (album: Godowsky Java Suite)

‘Ilona & Johannes’ Ze speelde op haar vijfde samen met Franz Liszt, werd een leerlinge van Clara Schumann en een goede vriendin van Johannes Brahms. Ilona Eibenschütz studeerde Brahms’ opus 118 bij de componist zelf. In 1903 maakte ze een opname.  Johannes Brahms 6 Pianostukken, op.118, nr.3 Ballade Ilona Eibenschütz, piano (opn. 1903) (album: The Piano G & T’s, vol.4)

‘Eerste’ Componist en muziektheoreticus. Portugal, 16e eeuw. Muzikale eenvoud in al haar complexiteit. Eerste zwarte componist die een publicatie kende: Vicente Lusitano. Vicente Lusitano Salve Regina & Heu, me Domine The Marian Consort (album: Vicente Lusitano: Motets)

‘De wetten van een blad’ Muziek die zich langzaam ontvouwt. Kwetsbaar en ongenaakbaar, volgens de wet van een blad. Afsplitsing na afsplitsing. Neoklassiek, ver voordat het woord bestond. Ann Southam Simple Lines of Inquiry, IV & V Eva Egoyan, piano (album: Simple Lines of Inquiry)

’18 Manieren om naar de staart van een jonge olifant te kijken’ Die muziek is vervelend… aldus een nichtje van Poulenc, toen de componist eigen werk speelde. ‘Kun je niet Histoire de Babar spelen?’. Alleen dit beroemde kinderboek bestond niet als muziek. Hoogste tijd voor Poulenc om dit alsnog te componeren.  Francis Poulenc Histoire de Babar, Le Petit Elephant Francois Mouzaya, stem Alexandre Tharaud, piano (album: Poulenc, Complete Chamber Music vol.5)

‘Wolken, toen en buiten de tijd’ In de laatste jaren van zijn leven componeerde Liszt pianomuziek die eigenlijk buiten de tijd valt. Enkele jaren geleden was ik in het Liszt Museum in Weimar. En proefde daar in de stille kamers de tijd van toen, zoals 24 augustus 1881, als Liszt zijn ‘Nuages gris’ componeert. Franz Liszt Nuages Gris Cora Irsen, piano (Bechstein, Liszt Museum Weimar) (album: Franz Liszt und sein Bechstein zu Weimar)

‘Alleen de linkerhand’ Op deze dag, 23 augustus 1914, werd Paul Wittgenstein in zijn rechterarm geschoten. Daarmee kwam er geen einde aan zijn carrière als concertpianist. Met een ijzeren wil trainde hij zijn linkerhand en vroeg allerlei componisten om voor hem te componeren: voor zijn linkerhand.  Franz Schmidt Kwintet in A; III. Scherzo. Molto vivace Folke Nauta, piano Prisma Strijktrio  Lars Wouters van den Oudenweijer, klarinet (album: Left Hand Legacy, vol.1)

‘Brasilia: Bossa Nova’ Eind jaren vijftig waaide een zomerwind een zachtaardige en sensuele muziek over de wereld. Bossa Nova uit Brazilië. Uiterst fraai gemaakt en vormgegeven, even ‘nova’ als de hoofdstad Brasilia. Caetano Veloso Um Dia Gal Costa & Caetano Veloso (album: Domingo) Antonio Carlos Jobim Antigue Antonio Carlos Jobim (album: Wave) Antonio Carlos Jobim Children’s Games Antonio Carlos Jobim (album: Stone Flower)

‘Het nabootsen van bijna niets’ Howard Skempton is als componist de grootmeester van het kleine, het miniatuur. Sommige pianostukken duren nog geen minuut en bestaan uit een heel rijk bijna niets.  Howard Skempton 12 Piano Pieces John Tilbury, piano (album: Well, well Cornelius)

‘Nachtlicht’ In 2011 verscheen het boek ‘Nocturne, a Journey in Search of Moonlight’ van James Attlee. Typisch een boek voor een Wonderkamer: een persoonlijke zoektocht naar de beleving en geschiedenis van ‘maanlicht’. Voor mij is Brian Eno’s Lux een perfecte soundtrack bij dit boek. Brian Eno Lux II (fragment) Brian Eno (album: Eno - Lux)

‘Voorbij’ Eindeloos zoeken en verzamelen bracht het platenlabel Bear Family Records tot de bijna 6 kilo wegende doos met 11 CD’s en een boek. ‘Vorbei – Beyond Recall, Jewish Musical Life in Nazi Berlin’. Tegelijk een monument voor het voorbije en een ware schat aan wat overbleef. Kantor Israel Bakon Lomer sich iberbeten In Ukrainischen Schenkel Kantor Israel Bakon (album: Vorbei… beyond recall)

‘Plezier & Etudes’ Voor mijn Westerse oren zijn ze onnavolgbaar. Blijmakend en uitermate complex: de ritmische patronen uit de Afrikaanse muziektraditie. De componist György Ligeti liet zich inspireren door deze ritmen… Anoniem / trad. Yangisa Aka Pygmes (album: African Rhythms) Gyorgy Ligeti Etudes, boek 3; III. A bout de soufflé Pierre-Laurent Aimard, piano

‘Geen ochtend ter wereld’ Ver van het wereldse lawaai componeert en speelt Monsieur de Sainte-Colombe. Met een strijkstok en een gamba zoekt hij het geheim van de muziek. Tous les matins du monde - de verfilming van het boek van Pascal Quignard - maakte diepe indruk op mij. M. de Sainte-Colombe Prelude Paolo Pandolfo, gamba (album: Sainte-Colombe: Pieces de Viole) M. de Sainte-Colombe Concert LXVI: Tombeau ‘Les Regrets’ Myria Rignol & Mathilde Vialle, gamba (album: Saint-Colombe - Marin Marais a deux violes egales) Marin Marais Pieces de viole boek 2, 1701 - nr.9 ‘Tombeau pour Mr. Sainte Colombe’ Francois Joubert-Caillet, basgamba Ensemble L’Acheron (album: Maris Pieces de Viole, boek 2)

‘Waar je ook gaat…’ David Lang zocht in een aantal teksten uit het Oude Testament naar wat het betekent om mens te zijn. Het klinkende resultaat is een grote en grootse koorcyclus – betekenisvol minimalisme. David Lang The Writings: nr.4, Where You Go (After the Book of Ruth) Cappella Amsterdam o.l.v. Daniel Reuss (album: David Lang The Writings)

‘Stilleven, voor Adriaen Coorte’ Asperges, kruisbessen, schelpen. De 17de-eeuwer Adriaen Coorte schilderde eenvoudige stillevens. Kleine doeken met een grootse diepgang. Als eerbetoon in deze aflevering muziek van Albert de Rippe, componist van stillevens met luit. Albert de Rippe Fantasie II & XXII Paul O’Dette, luit (album: Rippe; Works for lute)