Beagle aan boord

Aan boord 29-05-2010: Het is nu dan toch echt zover. De VPRO neemt afscheid van de clipper en de clipper laat de VPRO ontredderd achter op de kade van Kaapstad. Acht maanden samen over de wereldzeeën zijn voorbij. Dat is niet niks, maar te lang kunnen we er ook niet bij stil staan, er moet namelijk nog behoorlijk worden ingepakt. Zo heeft Redmond O'Hanlon, die in september al aankwam met zijn complete Darwinbibliotheek, nu alle paperassen die hij in de afgelopen acht maanden heeft opgedaan ergens laten. Ook Sarah Darwin studeert op hoe haar koffers het meest efficient in te pakken. Ondertussen worden aan dek de laatste voorbereidingen getroffen voor een nonstop-zeetocht van zeveneneenhalve week over de Atlantische Oceaan, richting Valencia.

Aan boord 28-05-2010: Is er leven na de Beagle? Natuurlijk, we moeten wel. Maar het zal even wennen zijn. Een groot deel van de bemanning van de clipper Stad Amsterdam is in Kaapstad van boord gegaan, sommigen om niet meer terug te keren op zee. Wat gaan ze in hemelsnaam doen na zo'n ongelofelijke wereldreis? Matroos-in-opleiding Dabis de Swart, kwartiermeester Paul Janssen, hoofd huishouding Marlies Swart, lichtmatroos Erik van Veen, volmatroos Maarten Lap en cameraman, regisseur en geestelijk vader van het hele project Hans Fels geven antwoord op die vraag.

Aan boord 21-05-2010: Zijn er overeenkomsten tussen André Rieu en zijn Johann Strauss Orchestra en de clipper Stad Amsterdam? Volgens André Rieu wel. Stomtoevallig staat het hotel van de wereldster in Kaapstad aan de kade waar de clipper is aangemeerd. Al snel ontstaat er een warme vriendschap tussen hem en Redmond O'Hanlon.

Aan boord 14-05-2010: Hoewel er nog even gewerkt moest worden in en om Kaapstad, zeilde de clipper Stad Amsterdam voor het laatst met de Beagle-crew aan boord een haven binnen. Een moment om alvast aan terugkijken te beginnen. Anne-Will Fisser sprak met presentatoren Dirk Draulans en Redmond O'Hanlon.

Aan boord 11-05-2010: Het zal je maar gebeuren: een prijs winnen die inhoudt dat je naar Zuid-Afrika mag vliegen en een dag mee mag varen op de Stad Amsterdam. Het overkwam Sanne Bouwman en Jacintha Tramper uit Capelle a/d IJssel. Ze wonnen een prijsvraag die door Expedite Beagle was uitgeschreven: maak een video-, audio- of beelddocument, schrijf een essay of maak een website, met daarin jouw ideeën over 'the future of species'. Zij kwamen op het idee om een bordspel te maken en Charles Darwin te interviewen.

Aan boord 09-05-2010: Een reportage van Tjitske Mussche en Jair Stein over de antwoorden van de bemanning op een reeks morele dilemma's. Deze dilemma's zijn gebaseerd op de Moral Sense Test van Marc Hauser.

Aan boord 09-05-2010: Jair Stein interviewde Marc Hauser voor Deel 32: Een aap met moraal. Beluister het complete interview hier.

Aan boord 06-05-2010: Wie denkt dat een vlieger alleen maar voor de lol op het strand gebruikt kan worden, heeft het mis. Aan de TU Delft wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om door middel van vliegers energie te besparen en op te wekken. Rolf van der Vlugt, onderzoeksmedewerker van ASSET (Aerospace for Sustainable Engineering and Technology) aan de TU Delft legt uit waar een vlieger allemaal goed voor kan zijn. Kapitein Andi Manser geeft zijn visie op het idee om vliegers in de scheepvaart in te zetten.

Aan boord 04-05-2010: De Clipper Stad Amsterdam is een groot varend flatgebouw met meer dan 50 bewoners. Die produceren natuurlijk het nodige afval. Maar omdat er geen vuilnismannen langskomen op de oceanen, moet er zorgvuldig met het afval worden omgegaan. In de pantry, garbage store en kombuis verzamelt zich de viezigheid aan boord. Anne-Will Fisser sprak met Marlies Swart (hoofd huishoudelijke dienst), Dabis de Swart (garbage manager van dienst) en Willem Plet, die 'Henkie' van voedsel voorziet.

Aan boord 28-04-2010: De laatste 'leg' die de Clipper af moet leggen, die tussen Mauritius en Zuid-Afrika, is misschien wel de ruigste van de hele tocht. De Agulhas-stroom is daar de hoofdverantwoordelijke voor. Met storm moet er zelfs ernstig met 'freakwaves' rekening gehouden worden. Gelukkig is de bemanning zich terdege van het risico bewust. Anne-Will Fisser sprak met hoofd werktuigbouwkundige Erik Pinkster, Herman Ridderinkhof (adjunct-directeur van het NIOZ) en kapitein Andi Manser.

Aan boord 24-04-2010: Een hoogst onwelkome gast is in Port Louis, Mauritius aan boord van de clipper Stad Amsterdam gestapt. Maar gelukkig zijn daar procedures en actieplannen voor, of tegen. Volmatroos Govert Hermsen en eerste officier Terry van Kampen kwamen adequaat in actie en zetten de ongenode gast over boord.

Aan boord 21-04-2010: Slechts drie dagen voor het aanmeren in Kaapstad, Zuid-Afrika, het eindstation van de lange reis, krijgt de Beagle-crew een teleurstelling te verwerken. De CTD, het meetapparaat van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Zee Onderzoek (NIOZ), dat sinds Argentinië achter de klipper Stad Amsterdam hangt, is hoogstwaarschijnlijk achter een visnet blijven hangen en voorgoed verloren. Kwartiermeester Paul Janssen deed de ontdekking.

Aan boord 20-04-2010: Makaken wonen sinds vierhonderd jaar op Mauritius, waar ze door Nederlandse zeelieden zijn geïntroduceerd. Dat heeft het eiland in de Indische Oceaan geweten: vele planten- en dierensoorten hebben de komst van de makaak niet overleefd. Anne-Will Fisser ging met makaak-expert Dario Maestripieri op zoek naar makaken in het Black River National Park in het zuidwesten van het eiland. De zoektocht leek vruchteloos, maar het geduld werd uiteindelijk beloond.

Aan boord 16-04-2010: Niet alle dienaren van de Kerk verafschuwen Charles Darwin en zijn evolutieleer. Pastoor Marie Joseph Gerard de Fleuriot de la Grunière woont op Le Thabor, het landgoed in Mauritius waar Charles Darwin begin mei 1836 twee nachten logeerde. Hij heeft niets dan bewondering voor Darwin, omdat die heel nauwkeurig observeerde en analyseerde. Hoe God de aarde en alle soorten heeft geschapen, dat dan weer wel.

Aan boord 13-04-2010: Jay Prakash Mokoonlall verbouwt wortels, tomaten, aardappelen en chouchou - een wat smakeloze vrucht, die wel wat weg heeft van een bleke avocado - op zijn land in het westen van Mauritius. Zijn akkers zijn omringd door bossen en die worden bewoond door de makaak. Geregeld komen er apen zijn akker op om van zijn groenten te eten. Een ravage is niet zelden het gevolg. Meneer Prakash is een voorbeeld van hoe mens en dier met elkaar moeten zien samen te leven op een beperkte ruimte. Anne-Will Fisser ging met hem mee naar zijn land en vroeg hem hoe hij nou omgaat met die verduivelde makaken.

Aan boord 12-04-2010: De Beagle-ploeg was op Mauritius weer eens de weg kwijt en belandde niets vermoedend in een winkel waar door een paar mensen de meest prachtige modelschepen in elkaar werden geknutseld. De Ark van Noach, de Santa Maria van Columbus, The Victory van Horatio Nelson en de eerste klipper, de Cutty Sark, stonden allemaal op schaal in het fabriekje van Linda Gregoire. Regisseur Hans Fels, researcher Fleur Amesz en radioverslaggever Anne-Will Fisser keken hun ogen uit.

Aan boord 01-04-2010: De familie Mallard woont in de Barrel Well Aboriginal Community, op een onherbergzaam en droog stuk land, even buiten de kustplaats Kalbarri in West-Australië. Ze hebben het gebied tientallen jaren geleden gekraakt, omdat ze niet wilden wachten op de dag dat de overheid hun land zou toekennen. Er is niet veel in het kamp van de Mallards, maar ze zijn tevreden. Carlene Joyce Dingo, één van de bewoners van het kamp, woonde als kind in de community, verhuisde naar de stad, maar kwam een aantal jaren geleden terug met haar zes kinderen. Het leven in de stad had geen betekenis. Hier, tussen de dorre struiken en slangen, heeft het dat wel. Ze legt verslaggever Anne-Will Fisser uit wat the Aboriginal Way of Life inhoudt.

Aan boord 01-04-2010: Het ruige, maar wonderschone landschap van West-Australië doet in niets aan Nederland denken, maar toch zijn er sporen uit het vaderland terug te vinden. En wel onder de Nhanda, een Aboriginal-volk dat al duizenden jaren in het gebied aan de kust tussen de steden Kalbarri in het noorden en Geraldton in het zuiden woont. De familie Mallard stamt af van de Nhanda, maar om aanspraak te kunnen maken op de grond waar hun voorouders moeten ze bewijzen dat ze ook deels Nederlands zijn. Anne-Will Fisser bekeek de familiefoto's van de Mallards, met daarop enkele niet mis te verstane aanwijzingen van Hollandse afstamming.

Aan boord 26-03-2010: Nederlanders vinden kangoeroes grappige beesten: wat groot uitgevallen, gemankeerde konijnen. In Australië zijn ze op sommige plekken een regelrechte plaag. Dus wordt er op ze gejaagd, waarna een groot aantal in de pan belandt. Maar is dat nou lekker, kangoeroevlees? Anne-Will Fisser vroeg het Lisa, Colleen en Mick Drage, alledrie born and bred tussen de kangoeroes.

Aan boord 23-03-2010: Eigenlijk was de Beagle-ploeg bij John Alexander op bezoek om te praten over schepen van de Vereenigde Oostindische Compagnie die in de zeventiende eeuw voor de kust van West-Australië schipbreuk hadden geleden. Maar al snel bleek zijn levensverhaal minstens zo interessant te zijn. John is een kind uit de 'Gestolen Generatie'. Toen hij nog maar drie weken oud was, werd hij door een overheidsinstantie weggehaald bij zijn moeder, een Aboriginal. Hij kwam in een kindertehuis terecht. Vierenhalf jaar en 16 pleeggezinnen later namen de Alexanders hem op. John heeft een blank uiterlijk en heeft daardoor nooit kunnen vermoeden dat hij van inheemse origine is. Tot hij daar op zijn 49e bij toeval achterkwam. Zijn dochter wilde de medische geschiedenis van haar familie nagaan en vroeg daarom het dossier van haar vader op. Dat was pas sinds kort openbaar. Binnen enkele weken kwam John erachter dat zijn moeder nog leefde en dat hij een jongere broer en zus had. Alle puzzelstukjes vielen voor hem op dat moment in elkaar.