Discover
Beginnen met erfgoed

Beginnen met erfgoed
Author: Lodewijk Deleu
Subscribed: 11Played: 198Subscribe
Share
© Lodewijk Deleu - ikwashier.live
Description
‘Beginnen met erfgoed’ is een reeks korte radio-documentaires van Lodewijk Deleu waarin ervaringsdeskundigen uitleggen hoe je de handen uit de mouwen steekt voor tradities, erfgoed en kunst. Want tradities, erfgoed en kunst moeten we niet alleen documenteren en bewaren, we moeten ze ook in leven houden. Daarom vertellen mensen met ervaring wat je nodig hebt om te starten, wat het kost, wat de valkuilen zijn en waarom het ook jouw passie kan worden.
De antwoorden op de vraag ‘hoe begin je er aan?’ zijn persoonsgebonden en nooit volledig en definitief. Daarom komen per uitzending diverse deskundigen aan het woord, die elk vanuit hun eigen ervaring tips en trucs delen. Aan de luisteraar om met de voor hem passende puzzelstukken aan de slag te gaan. Veel succes!
Met ikwashier.live documenteert, archiveert en ontsluit Lodewijk Deleu tradities, erfgoed en kunst. Dit met bijzondere aandacht voor immaterieel erfgoed en vooral die gewoontes en gebruiken die dreigen te verdwijnen.
De antwoorden op de vraag ‘hoe begin je er aan?’ zijn persoonsgebonden en nooit volledig en definitief. Daarom komen per uitzending diverse deskundigen aan het woord, die elk vanuit hun eigen ervaring tips en trucs delen. Aan de luisteraar om met de voor hem passende puzzelstukken aan de slag te gaan. Veel succes!
Met ikwashier.live documenteert, archiveert en ontsluit Lodewijk Deleu tradities, erfgoed en kunst. Dit met bijzondere aandacht voor immaterieel erfgoed en vooral die gewoontes en gebruiken die dreigen te verdwijnen.
517 Episodes
Reverse
Trekpaarden worden geprezen voor hun werk in het bos: ze zijn wendbaardere en zorgen voor minder schade aan bomen en bodem. Boswachter Ludo Willems wijst op een extra troef: het geluid. Als boswachter van de Abdij der Trappisten in Westmalle weet hij dat een kloostergemeenschap stilte waardeert. Dus liever hinnikende paarden dan brullende machines. Het bosbeheer stelt hem voor nog andere uitdagingen. Zo telt het domein heel wat dreven met bomen van wel 100 jaar oud. Het is een kunst deze langzaam te verjongen. - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed. - Trekpaarden zijn #immaterieelerfgoed
Af en toe zie je nog es hoe paarden bomen uit de bossen slepen. Cornelius Verhaeren - beter bekend als Kees Verhaeren - kijkt er kritisch naar. Maar ook begripvol. Want door af en toe te slepen, kan je eigenlijk onmogelijk de perfecte boomsleper worden. Paard en boever raken pas na maanden ervaring op elkaar ingespeeld. Dus alles draait om het aantal kilometers op de tellen. Maar ook om het slim lezen van een bos, de conditie van het paard of een correct bit. Kees sleepte tientallen jaren professioneel hout uit bossen en vertelt… - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed. Trekpaarden zijn #immaterieelerfgoed
Mannekensvere was in de vorige eeuw een bruisend dorp met zes cafés en veel wilde verhalen. En dat met nog geen 500 inwoners. De huizen zijn vandaag nog steeds bewoond, maar het dorpsleven van weleer is verdwenen. De kerk staat er doelloos bij. Overdag zwermen de bewoners uit, naar het werk, naar winkels in de stad. ’s Avonds zijn de straten leeg. De rolluiken neer, de tv aan. Hubert Coene vertelt over zijn geboortedorp midden vorige eeuw… (Mannekensvere is nu een deelgemeente van Middelkerke.) - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.
Dorpen heb je in alle vormen en maten. Toch hebben ze iets gemeen: ze zijn de laatste decennia alle in een stroomversnelling van verandering terechtgekomen. Het quasi autonome dorp is verdwenen, samen met de notabelen, de lokale handel, de dorpsfanfare en zoveel meer. Karl Catteeuw werkt voor de provincie West-Vlaanderen mee aan een dorpenbeleid: hoe hou je dorpen - in tijden van verandering - leefbaar? - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.
De naam laat iets anders vermoeden, maar (de) Elzestraat is geen straat maar een dorp, een deelgemeente van Sint-Katelijne-Waver. Karl Catteeuw - die nu in het Brugse woont - groeide op in Elzestraat en blikt terug op het dorp van zijn jeugd. Een dorp dat regelmatig vervelde. Zo is het dorp van zijn grootvader niet meer het dorp van vandaag. - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.
Ieper profileert zich sinds de jaren ’50 als dé kattenstad bij uitstek. Je zou kunnen zeggen: een mooi staaltje citymarketing. Dat klopt, maar achter de claim schuilt ook een eeuwenoude traditie. Zoals in veel Europese steden werden ook in Ieper katten van het belfort gegooid om het kwade te bezweren of een goede jaarmarkt af te dwingen. Deze traditie is in Ieper nooit verdwenen. Dat er dus om de drie jaar door Ieper een grote Kattenstoet trekt, is dus niet onlogisch. Zeker niet als je weet dat de stoet wordt afgesloten met een echte kattenworp… vandaag met pluchen katten. Hannelore Franck - Wetenschappelijk medewerker Yper Museum - schetst de geschiedenis. - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.
De ons vertrouwde jaarmarkt met kramen, dierenprijskampen en kermis verdwijnt langzaam. Je mag het gerust een verlies of verarming noemen. Vraag blijft, hoe een jaarmarkt er oorspronkelijk uitzag. Historica Hannelore Franck - Wetenschappelijk medewerker Yper Museum - neemt ons mee naar de middeleeuwen, waar de jaarmarkt voor het eerst wordt beschreven. Blijkt dat een jaarmarkt verschillende weken duurde en een plek was waar handelaars uit heel Europa met elkaar handeldreven. De jaarmarkten in de Champagne-streek stonden centraal, maar de handelaars zakten ook af naar Vlaanderen voor de jaarmarkten van Brugge, Ieper, Rijsel, Torhout en Menen. - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.
Als je de loopbaan van Jos De Meyer leest, dan lijkt dat een bochtig parcours. Maar dat klopt niet. Geboren op een boerderij werd hij na zijn studies nationaal voorzitter van KLJ, directeur van de land- en tuinbouwschool, en daarna senator, Vlaams parlementslid en schepen, telkens gespecialiseerd in landbouw en onderwijs. Je begrijpt het al: in zijn loopbaan tekenen zich twee lijnen af: onderwijs en landbouw. In deze uitzending heeft Jos het vooral over zijn tijd als directeur van de nu 100-jarige land- en tuinbouwschool van Sint-Niklaas, bekend als de Broederschool Biotechnische en Sport. - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.
De Broederschool Biotechnische en Sport van Sint-Niklaas bestaat 100 jaar. Deze onderwijsinstelling - vandaag - kan je onmogelijk vergelijken met de school van vorige eeuw. Toen waren de praktijkmogelijkheden zeer beperkt. Concreet: 1 tractor, 1 ploeg en enkele lapjes grond. Rik Van De Putte gaf er in de winter les rond de kachel gewapend met bord en krijt. Later maakte hij de overstap mee naar de nieuwe school, buiten de stad. De praktijkmogelijkheden kwamen op niveau, en het aantal leerlingen groeide explosief. Rik vertelt alsof het gister was… - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.
Kamiel Ost is bijna 97 jaar en komt uit een gezin met elf kinderen. Hij vertelt over het leven op Sint-Anna, over de boerderij en het ploegen met zijn paard. Hij vertelt over een leven in armoede en toch content zijn. Content zijn omdat er gewoon geen ander keuze was: je moest hard werken en doordoen. Dorpsgenoot An Geerinck gaat met Kamiel in gesprek. - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.
Door het jagen met een wapen etaleert de mens zijn technische kennis en suprematie. Voor sommigen klinkt dit positief, anderen zien het als oneerlijk dominant gedrag. Dat is volgens Aloïs Boeckxstaens geheel anders in de valkerij. Het jagen met een getrainde roofvogel in een natuurlijke omgeving op een natuurlijk prooi... maakt je nederig. - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed. - De valkerij is #immaterieelerfgoed
In Hamme Sint-Anna rijpt een brandy. Dirk De Smedt heeft er een wijngaard en wil naast het maken van mousserende wijnen ook likeuren stoken. Zijn twee Belgische trekpaarden geven alvast de namen aan de gin: Siska en Jack. En op termijn wil Dirk ook zijn werktuigen tentoonstellen om de traditie van het Belgisch trekpaard in stand te houden. - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed. - Het Belgisch trekpaard of Brabants trekpaard is #immaterieelerfgoed
Als je ervaring hebt met dieren - of het nu een kat of een hond is - dan is de stap naar een Belgisch trekpaard niet zo groot. Te zeggen: qua volume haal je natuurlijk een groot dier in huis maar - volgens fokker Jan De Boe - is het Belgisch trekpaard zeer meegaand. Dus als je de kunst en het geduld hebt om met dieren om te gaan, dan is een trekpaard ook iets voor jou. Het eerst advies van Jan luidt eenvoudig: geen schrik hebben om te beginnen. - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed. - Het Belgisch trekpaard of Brabants trekpaard is #immaterieelerfgoed
Bossen zijn de laatste plaatsen waar je nog zeldzame planten en dieren vindt. Zoals de naam het zelf zegt - boswachter - is het aan de boswachter over deze zeldzame natuur te waken. En waar mogelijk deze te versterken. En dat in evenwicht met de economische functie van een bos: want bossen leveren ons hout voor stoelen, trappen en dakgebinten. Boswachter Koen Maertens vertelt hoe een boswachter altijd met het verleden leeft - wat ooit is aangeplant - en meteen ook een voet in de toekomt zet: waar hij met het bos naar toe wil qua opbrengt, biodiversiteit en recreatie. Een reis in de tijd en een spannend verhaal. - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed. - Trekpaarden zijn #immaterieelerfgoed
Danny Van Reusel uit Vosselaar wordt 86 jaar en is meervoudig Belgisch kampioen vinkenzetten. Hij speelt 60 jaar met de vinken maar vandaag wou het niet lukken. Zijn vink zong 275 liedjes op een uur, wat niet goed is, maar logisch op het einde van het seizoen wanneer de vogels ruiven. Dat weinig jongeren zich geroepen voelen om te vinkenieren, vindt Danny jammer. Maar als geen ander weet hij dat vinkenieren een inspanning vraagt: een dagelijkse zorg en aandacht voor je vogels. - Het vinkenzetten en vinken tentoonstellen is #immaterieelerfgoed . - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.
Het laatste decennium is de wijnbouw in onze kontrijen volwassen geworden. Er is niet alleen veel kennis opgebouwd over wijnbouw en vinificatie, maar op het veld staan nu passende druivenrassen, de sector heeft zich georganiseerd en verschillende onderwijscentra bieden opleidingen aan. Maar het belangrijkste is natuurlijk dat de pioniers van weleer vandaag goede wijnen in de markt zetten en heel wat Bourgondiërs onder ons dromen nu van een wijngaard in de achtertuin. Lodewijk Waes, voorzitter van de Belgische Wijnbouwers, waarschuwt de dromers: wijnbouwen is het hele jaar rond hard werken. - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.
Als we door een bos wandelen, dan zien we bomen. Als een boswachter door een bos wandelt, kijkt hij in de toekomst. Met een beheersplan van 20 jaar in de hand, weet hij precies hoe het bos moet evolueren, waar hij de natuur zijn gang laat gaan, en waar hij moet ingrijpen. Een boswachter als Bart Roose moet dus alert zijn, de handen uit de mouwen steken, en ook werkkrachten inhuren met zware machines om het bos te beheren. Voor gevoelige, kwetsbare gebieden schakelt Bart trekpaarden in. - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.
Stoeten waren vroeger gemeengoed. Elke gelegenheid werd aangegrepen om in stoet door het dorp te trekken. Bijvoorbeeld bij de inhuldiging van een nieuwe pastoor of na het inhalen van de oogst. Een stoet was een vast onderdeel van een volksfeest. Ook het stratenfeest van de Zonnebekestraat in Beselare kon niet zonder stoet. Het werd een heksenstoet. Vandaag staat de stoet nog steeds centraal op het programma van een feestelijke driedaagse. Dat de eerste stoet mogelijk was in 1959 en ook nog vandaag mogelijk is, vindt Hans Van Bockstael heel normaal. Met een rijk verenigingsleven is het makkelijk iets samen te realiseren. Meer nog: de heksenstoet is vandaag de pot lijm van de gemeente. - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed. - De heksenstoet is #immaterieelerfgoed
Hij begon zes geiten met de hand te melken en dat werd een kaasbedrijf met 120 geiten. Dat zijn de zakelijke cijfers van Mark Van Den Berghe. Het achterliggende verhaal is er echter een vol emotie en passie: van het bereid zijn te leven voor je dieren, van het bereid zijn al je vrije tijd op te geven om gezonde producten te maken: rauwmelkse kazen. De basis is simpel: je moet het graag doen. Mark is net op pensioen, maar zou er zo terug aan beginnen. Zijn lessen: hij zou niet meer alles zelf uitzoeken en hij zou een zuivelbedrijf beginnen met verschillende gezinnen om zo de druk op zijn tijd en gezin te verminderen. - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed. - De cultuur rond het kleinvee, geiten en schapen is #immaterieelerfgoed
Als we over de vinkensport praten, dan durft het aan de toog wel es gaan over de kweek, de voeding, de correctheid van de zang, de rui en de buur in de reke. Toch draait het daar niet om in vinkensport. Lucien Behaeghe houdt een warm pleidooi om het in ere houden van de echte kern van de vinkensport: de vriendschap. - Het vinkenzetten en vinken tentoonstellen is #immaterieelerfgoed . - ikwashier.live bewaart tradities en erfgoed, vooral immaterieel of ‘levend’ erfgoed.