Engeland had 15 jaar eerder een vaccin voor het rota-virus dan Nederland. 15 jaar! Waar dat verschil door komt, dat bespreekt Nina van den Dungen met gezondheidseconoom Maarten Postma (RUG) en infectioloog Eric van Gorp (Erasmus MC). Is Nederland voorzichtig of gierig? 'Toch wel gierig', zegt Postma. 'Maar ook voorzichtig, eigenlijk is beide een goede samenvatting'. Nederland wil namelijk uit en te na weten of een vaccin veilig en effectief is. Daarbij varen wij op andere landen die vaccins veel sneller invoeren. Want zo hebben we niet alleen kennis uit de klinische setting, maar ook real life data. Oftewel wij voeren het pas in als andere landen al hebben bewezen wat een vaccin in de werkelijkheid te weeg brengt bij de bevolking. En levert dat ons iets op? 'Erg weinig', stelt Postma wederom. Hij rekent voor dat elke euro die je als land uitgeeft aan een vaccin negen euro oplevert. Ouderen mensen Een laatste argument dan: veel vaccins zijn bedoeld voor ouderen, 65-plussers. Die werken vaak niet meer. Hoeveel levert vaccineren daar dan nog op? En als het over echt oude mensen gaat, 80-plussers, zou je ook kunnen zeggen: je moet toch érgens aan dood gaan? 'Natuurlijk'. Van Gorp is realistisch. 'Het gaat erom hoe ga je dood?' Met een vaccinatie wordt de kans kleiner dat je na een infectie heel lang doorleeft met een verminderde kwaliteit van leven. Donderdag 21 november debatteert de Tweede Kamercommisise voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport over vaccins en breder over medische preventie. Zou zij ook een heldere kosten-baten analyse maken? See omnystudio.com/listener for privacy information.
Maar liefst één op de vijf mensen krijgt ooit dementie. Onder vrouwen zelfs één op drie! In 2040 hebben een half miljoen mensen in Nederland dementie, blijkt vandaag uit de Dementiemonitor van Alzheimer Nederland en Nivel die vandaag verscheen. Het is al doodsoorzaak nummer één in Nederland en dat is nog maar het topje van de ijsberg. Want heel veel mensen overlijden aan indirecte gevolgen van dementie zonder dat de arts die de dood vaststelt de link met dementie herkend. Er wordt al jaren gewerkt aan het beter begrijpen van deze ziekte en het vinden van een geneesmiddel. In Amerika lijken ze al een behandeling te hebben. Namelijk: brainwashing. Met een medicament wordt het afweersysteem in de hersenen aangesproken waardoor de 'slechte eiwitten' uit de hersenen gespoeld kan worden. Er zijn echter twee problemen met deze behandeling: één is dat de symptomen van de patiënt na deze behandeling niet minder worden, en twee dat het een enorm risicovolle behandeling is. Je kan er hersenbloedingen van krijgen en er zelfs aan overlijden. Dat is ook de reden waarom deze behandeling niet in Europa aangeboden wordt. Een andere manier van hersenspoelen is gebruik maken van de natuurlijke spoeling die de hersenen al vier keer per dag doen, via het hersenvocht. Geriater Jurgen Claassen van het Radboud UMC doet hier onderzoek naar. Totdat er een geneesmiddel is, zit er weinig anders op dan proberen de vergeetziekte te voorkomen. Kay Deckers van het Maastricht UMC+ onderzoekt de risicofactoren van dementie. Het is het gebruikelijke riedeltje: gezond eten en meer bewegen. Beide helpen bij het onderhouden van de bloedvaten die essentieel zijn voor gezonde hersenen. Maar er Deckers vond nog meer interessante beschermende factoren tegen dementie. Nieuwsgierig? Luister de hele aflevering en ontdekt wat jij kan doen tegen dementie. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Veel ziektes zijn te genezen als je er maar vroeg genoeg bij bent. Toch doet Nederland relatief weinig aan preventie. Je kan bijvoorbeeld met één buisje bloed negen soorten kanker opsporen. Alleen dit soort innovaties worden niet toegestaan in Nederland. Nog een voorbeeld: de total body scan. Even door de MRI-scanner om te kijken of alles nog in orde is. Ook dat is verboden in Nederland. Waarom niet? Dat vraagt Nina deze week aan Jesper Verhey, zorgondernemer van Onco-inv (die dus die multiple-kankertest heeft gemaakt) en Thomas Oremus, directeur zorg bij zorgverzekering ASR – een verzekeraar die graag meer wil inzetten op preventie. Verhey ergert zich kapot aan het feit dat Nederland ontzettend behoudend is. Alles moet toch achter de komma uitgezocht zijn, voor je als zorgondernemer een kans krijgt. Oremus zou als verzekeraar wel meer aan preventie willen doen, maar er zitten privacy beperkingen. See omnystudio.com/listener for privacy information.
De huisartsenzorg staat onder hoge druk. Er zijn steeds minder huisartsenpraktijken, duizenden mensen hebben überhaupt geen huisarts en door het afschalen van de ziekenhuiszorg naar de huisarts is de werkdruk voor huisartsen flink toegenomen. Huisartsen en ondernemers Bernard Leenstra en Maarten Timmers proberen beide op hun eigen manier de huisartsenzorg te verbeteren. Meer zorgen voor elkaar Met een netwerk van burgerhulpverleners hoopt Leenstra het werk van de huisartsen te verlichten. Burgers die zich hiervoor hebben aan gemeld kunnen in de toekomst een berichtje krijgen dat iemand in de buurt hun hulp nodig heeft. Nu is er al zo'n netwerk voor reanimatie, genaamd burgerhulpverlening. Maar als de hulpvragen uitgebreid kunnen worden naar bijvoorbeeld het oprapen van een oudere die gevallen is, of het ophalen van medicatie voor je buren, dan kan dit netwerk ook uitgebreid worden. Leenstra verwacht dat zich miljoenen mensen gaan aanmelden hiervoor. 'Het moet normaal worden dat we voor elkaar zorgen.' Minder administratie door AI Timmers gooit het over een ander boeg. Hij heeft een AI ontwikkeld die meeluistert met huisartsenconsulten. De AI verstaat zelfs het meest onverstaanbare gemompel, schrijft het consult uit, vat het samen in het patiëntendossier, geeft de huisarts automatisch de benodigde richtlijnen en de patiënt de benodigde informatiefolders. De huisarts zelf hoeft niet meer mee te tikken met een consult, maar kan de patiënt aankijken en is met een klik klaar met het consult. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Steeds meer mensen vragen medische hulp bij het krijgen van een kind. Een op de zes stellen ervaart vruchtbaarheidsproblemen. Uit de laatste cijfers uit 2021 blijkt dat 1 op de 30 kinderen ontstaat vanuit een IVF-traject. En dat aantal stijgt elk jaar. Als je eenmaal in een IVF-traject zit, dan is de stap naar een genetische test van het embryo ook kleiner. Maar waar kán je eigenlijk op testen? En hoe kan je het gezondste embryo selecteren? Snelle test Maastricht UMC+ heeft een van de meest geavanceerde klinieken voor embryo-selectie. Zij hebben net een nieuwe techniek ontwikkeld waarmee je erfelijkheidsonderzoek vier keer sneller kunnen uitvoeren. In plaats van een onderzoek dat een tot twee jaar duurt kan hetzelfde genetische onderzoek nu in zes maanden. Dat komt omdat ze niet meer een specifieke test maken per stel, maar starten met een generieke test en alleen naar de afwijkingen kijken. Terugplaatsing Ook in het Radboud UMC wordt de IVF behandeling verfijnd. Daar ontdekten ze dat embryo's op dag vijf terugplaatsen beter kansen per embryo geeft dan terugplaatsen op dag drie. De embryo's die het namelijk niet zouden redden overlijden tussen dag drie en vijf. Het is al in veel klinieken gangbare praktijk om pas bij dag vijf terug te plaatsen, maar nu is er ook echt wetenschappelijk bewijs voor. In deze uitzending hoor je Malou Heijligers, klinisch geneticus van het Maastricht UMC.+ en Simone Cornelisse, fertiliteitsarts bij het Radboud UMC. See omnystudio.com/listener for privacy information.
De zorg van de toekomst zal steeds meer bestaan uit kunstmatige intelligentie, waarbij computers onze gezondheid in de gaten houden en kunnen voorspellen wanneer we ziek worden. Maar daarbij rijst ook de vraag: hoe veilig is het om steeds meer over te laten aan AI? Weten artsen én patiënten wel precies waarmee ze werken en of het systeem goed getraind is? Dit bespreken we met Eva Deckers, hoofd van het AI-centrum van het Catharina ziekenhuis in Eindhoven en professor Carl Moons, directeur AI in de zorg, van het UMC Utrecht. Deze uitzending is opgenomen vanaf de 'AI in de zorg'-tentoonstelling in het Philips museum. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Hebben we in de toekomst nog wel streekziekenhuizen? Want nu het Zuyderland ziekenhuis hun dependance in Heerlen deels sluit komt die vraag steeds vaker omhoog. Politiek Den Haag bemoeit zich er stevig mee. PVV, PvdA en SP willen het ziekenhuis openhouden terwijl PVV-minister Agema het besluit overlaat aan het ziekenhuis, en dié wil de zorg in Heerlen juist wil afschalen. In deze uitzending van BNR Beter de bestuursvoorzitter van Zuyderland, David Jongen. En de bestuursvoorzitter van het Gelre ziekenhuis, Pier Eringa, die twee jaar geleden voor dezelfde keuze stond. Beide bestuurders van topklinische ziekenhuizen. Geboortezorg Want hoe verhit de politieke opinies ook zijn, feit is dat de zorgvraag verschuift. In Zutphen werden nog maar twee baby's per dag geboren. Dus besloot Eringa het geboortehuis in Zutphen te sluiten. ‘Voor een geboortehuis moet ik 24/7 een team aan artsen en verpleegkundigen klaar hebben staan. Dat kan niet uit.’ Kwaliteit Helemaal niet als je kampt met personeelstekorten – zoals overal in de zorg maar in deze streekregio's al helemaal. Beide ziekenhuizen hebben te maken met een combinatie van te weinig complexe zorg, en te weinig artsen en dus ook te weinig routine voor deze complexe zorg om aan de kwaliteitseisen te voldoen. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Met de nieuwste draadloze sensoren kunnen we patiënten beter in de gaten houden. Het vraagt een compleet nieuwe werkwijze voor het verpleegkundigen, maar het is beter, goedkoper en tijdbesparend. Patiënten op de verpleegafdeling worden normaalgesproken drie keer per dag gecontroleerd op hun bloeddruk, temperatuur, hartfrequentie, saturatie. Eén keer per dienst van de verpleegkundige. Het risico is dat de patiënt in de tussentijd ongemerkt achteruitgaan of een wegzakker krijgt. Koeien-sensor Dat overkwam een familielid van tech-ondernemer Gerard Griffioen, en de man overleed op de verpleegafdeling van het ziekenhuis. Dat moet toch anders kunnen, dacht Griffioen. Toevallig had hij een sensor ontworpen voor koeien-houders die rustig 100 koeien tegelijkertijd meet. De boer kan zo in een oogopslag zien welke koe minder herkauwd en dus niet zo lekker gaat. Griffioen ontwikkelde zijn koeiensensor door tot het geschikt was voor mensen en inmiddels gebruiken meerdere ziekenhuizen deze oorsensor om de patiënten op verpleegafdelingen continu te monitoren. Medisch regiecentrum In het UMC Utrecht hebben ze ook een medisch regiecentrum, waar ze patiënten continu monitoren. Het zijn nu nog maar twee afdelingen, maar het breidt binnenkort uit. Deze manier van monitoren is wennen voor de verpleegkundigen, die ineens veel meer informatie hebben van hun patiënten. Maar het is wel veiliger en efficiënter, dan de drie puntsmetingen per etmaal. Martine Breteler doet al jaren onderzoek naar deze draadloze sensoren, die tegenwoordig als paddenstoelen uit de grond schieten. Zij ze vertelt in deze uitzending dat een medisch certificaat alleen nog niet voldoende garantstelling is dat de metingen van de betreffende sensor ook de gewenste medische accuratie hebben. Het is dus opletten geblazen, als je met sensoren aan het werk gaat. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Longkanker is de nummer 2 doodsoorzaak in Nederland. Jaarlijks sterven er ruim 10.000 mensen aan longkanker. Het LUMC werkt aan een baanbrekende therapie om met je eigen witte bloedcellen de longkanker te lijf te gaan. TIL-therapie Kanker heeft de unieke eigenschap om het eigen afweersysteem te foppen. De kankercellen doen zich voor als lichaamseigen cellen, waardoor het immuunsysteem de cellen niet aanvalt. Maar enkele witte bloedcellen laten zich niet foppen. Die dringen wel door tot het tumor - maar meestal zijn ze met te weinig om de kanker volledig op te ruimen. In het LUMC nemen ze deze sterke, slimme witte bloedcellen uit het lichaam. Vervolgens geven ze de bloedcellen flink wat te eten, en zo kweken ze in vijf weken genoeg witte sterke bloedcellen om de tumoren aan te pakken. Deze nieuwe aanpak voor longkanker heet TIL-therapie. Op dit moment krijgen zes patiënten de therapie aangeboden, omdat ze nog moeten kijken of het echt veilig is. Longarts Laurie Steinbuch legt uit hoe het precies zit. Longkankerscreening In het Eramus MC berekenen gezondheidswetenschappers of een screening op longkanker effectief, efficiënt en betaalbaar kan. Onderzoeker Carlijn van der Aalst berekende wie in dit bevolkingsonderzoek meegenomen moet worden. Want iedereen screenen, dat is niet haalbaar. Screenen op longkanker betekent namelijk een CT-scan doen van de longen. Er zijn onvoldoende radiologen om dat voor iedereen te doen elke twee jaar. Slimmer is het om zware (ex)rokers te includeren in de studie. Op dit moment onderzoekt de gezondheidsraad of we in Nederland een bevolkingsonderzoek naar longkanker willen. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Kunstmatige intelligentie kan het leeuwendeel van de zorgadministratie doen, waardoor zorgpersoneel de handen vrij heeft voor hun patiënten. Ontslagbrieven schrijven, patiëntenvragen beantwoorden, no shows voorspellen en dossiers samenvatten. AI kan 80% van de administratie overnemen, of zelfs 90 proces. Daar zijn teamleider implementatie van AI in het UMC Utrecht Ilse Kant en CMIO van het UMC Groningen Tom van der Laan het nog niet precies over eens, maar dát AI de 'pyjamatijd' van artsen, de administratie en voorbereidingen die zijn nu 's avonds laat nog aan het doen zijn, kan overnemen, dát weten zij zeker. Wel belangrijk: instrueer de AI goed. Want geef je te weinig informatie, dan bedenkt deze software lukraak afspraken en klachten. En als je niet zegt dat de mails 'beleefd en vriendelijk' moeten zijn, dan komt het ding met hele aparte suggesties...See omnystudio.com/listener for privacy information.
Niet meer naar een ziekenhuis, maar thuis uitvinden of je iets mankeert. De nieuwste testen detecteren hartfalen en nierschade. Een wattenstaafje in je neus en je weet of je besmet bent. Met corona hebben we allemaal kennis gemaakt van thuisdiagnose. Er zijn nog veel meer thuistesten die de zorg kunnen ontlasten. Hartaanval Denk bijvoorbeeld aan mensen die denken dat ze een hartaanval hebben gehad. Dagelijks melden zich in Nederland ruim 2500 mensen met klachten van pijn op de borst bij huisarts, huisartsenpost of 112. Om het zekere voor het onzekere te nemen, worden deze mensen met gillende sirenes naar de spoedeisende hulp gebracht. In 85 procent van de gevallen is dat, soms traumatiserende ritje, overbodig. Het Limburgse ziekenhuis VieCuri ontwikkelde een test die huisartsen en ambulancepersoneel kan gebruiken om een hartinfarct te detecteren met een simpel vingerprikje. Cardioloog Joan Meeder vertelt hoe de test in zijn werk gaat. Nierschade Een op de tien Nederlanders heeft chronische nierschade. Daar merk je meestal niks van, maar het kan wel resulteren in hart- en vaatziektes of zelfs dialyse of een niertransplantatie. Met een urinetest en een app kan iedereen nu thuis testen op nierschade. Ron Gansevoort, hoogleraar Nierziekten van het UMC Groningen, wil graag dat deze test voor iedereen in Nederland beschikbaar wordt. Drogist Hoewel beide artsen trots zijn op de innovatieve thuistesten, zijn ze beide tegen het vrij verkrijgbaar stellen van deze testen bijvoorbeeld bij de drogist. Meeder: 'De test sluit een hartaanval uit, maar er kan nog steeds iets anders, ernstigs aan de hand zijn.' Daarom wil hij liever dat het instrument beschikbaar wordt voor huisartsen en ambulance personeel, en niet zomaar overal te koop komt. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Wist jij dat er vapes bestaan met spelletjes erop. Neem een trekje na een game over en je kan weer verder spelen. "Dit is de manier waarop de tabaksindustrie kinderen verslaafd krijgt aan vapes en verslaafd aan nicotine", vertelt Esther Croes, tabaksexpert bij het Trimbos-instituut. Zij ziet zorgelijke ontwikkelingen in het onderzoek dat het Trimbos-instituut doet naar vapen en rokende jongeren. Een op de vijf jongeren heeft afgelopen jaar gevaped. Zelfs kinderen van 10, 11 en 12 jaar oud vapen wel eens: 8% van de kinderen in groep 7 en 8 hebben afgelopen jaar gevaped. En twee derde van de vapers rookt ook. "Op die manier gaan we de rookvrije generatie niet halen." Vapen is lang niet zo onschuldig als we denken. De vraag is: hoe krijg je je tiener van die e-sigaretten af? Kinderlongarts Noor Rikkers (LUMC) en stoppen-met-roken-coach Sylvia Heddema, schreven samen het boek "Stoppen met vapen” dat vorige week verscheen. De belangrijkste tip voor ouders: wordt niet boos. Stel daarentegen wat en hoe vragen: wat weet jij van vapen? Hoe kom je eraan? Luister de hele aflevering om meer te leren over vapen, de gezondheidsschade van vapen, de producten die er op dit moment in de markt is en hoe je jouw kind kan helpen om te stoppen met deze e-sigaretten. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Personeel op de operatiekamers wil geen 80-urige werkweken meer. Maar ja.. het personeelstekort is nijpend. Hoe we dat gaan oplossen en welke rol moet technologie daarin spelen? Marlies Schijven, hoogleraar chirurgie bij het Amsterdam UMC heeft net 6,4 miljoen euro Europese subsidie gekregen om onderzoek te gaan doen naar stress van het operatieteam. 'Ik heb zelf een tijd een T-shirt aan gehad dat mat hoe gestest ik was. Ik dacht dat ik heel rustig was, maar mijn hartslag was 120', vertelt Schijven. Het was een eyeopener voor Schrijven en nu gaat ze onderzoek doen wat stressvolle situaties zijn voor zorgverleners in en rondom de OK en hoe deze stressoren verminderd kunnen worden. Een van de stressoren kan zijn dat een patiënt achteruit gaat tijdens een operatie. Maar een onzeker rooster en een operatie die uitoopt kan ook stress veroorzaken. John van den Dobbelsteen, hoogleraar Medical Process Engineering, TU Delft, ontwikkelde al digitale operatieassistent en nu werkt hij aan een digitale operatiemanager. Een apparaat dat kan zien of en hoeveel een operatie gaat uitlopen. Hoe? Met een camera op de operatiekamer en een AI die conclusies trekt op basis van die camerabeelden. See omnystudio.com/listener for privacy information.
De groep ouderen die veel zorg nodig heeft groeit gigantisch. En het aantal verpleeghuisplekken groeit niet mee. Nu al wachten er 22-duizend mensen op een kamer en die wachtlijst wordt nog véél langer de komende tijd. Investeerders spelen daar handig op in: commerciële zorghuizen schieten als paddenstoelen uit de grond, maar hoe zit het daar met de kwaliteit van zorg? Waar kun je als hulpbehoevende oudere nou goed terecht de komende jaren? Te gast zijn: Hilde Verbeek, hoogleraar aan de Universiteit Maastricht, gespecialiseerd in de Zorgomgeving voor Kwetsbare Ouderen. Loek Winter, zorgondernemer en bestuurder van de ouderenzorg-franchiseketen de Herbergier. Om te beginnen met de vraag: is een gevulde spaarpot een garantie voor betere zorg? Verbeek en Winter denken van niet. De zorg is zo geprotocolleerd dan commerciële of 'particuliere' ouderenzorgorganisaties niet andere of betere zorg leveren dan de reguliere ouderenzorgorganisaties. Wel is de sfeer in een particuliere ouderenzorg anders. Bij de Herbergier krijgen zorgverleners meer ruimte om hun werk zelf in te vullen. De focus ligt op samen leven, en niet op medicaliseren. Dit is een herhaling van de uitzending van 15 april vanwege de zomerperiode bij BNR. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Het is een schrikbeeld én een uitkomst voor het personeelstekort: AI die de zorg overneemt. Maar hoever zijn we nou eigenlijk? Volgens Kicky van Leeuwen, die gepromoveerd is op de toepassingen van AI in de zorg, wordt het een stuk minder veel gebruikt dan het lijkt. Eigenlijk wordt AI nu alleen nog gebruikt voor het analyseren van beelden (MRi-scans en CT-scans). Radioloog Merel Huisman vindt dat zij nog steeds beter is dan de AI die zij gezien heeft in haar vakgebied. Een radioloog kan namelijk álle typen beelden analyseren, terwijl een En toch gaat AI veel meer werk van artsen overnemen in de nabije toekomst, zegt Geert Litjens, hoogleraar Al voor de analyse van medische beelden in de pathologie en radiologie, verbonden aan het Radboud UMC. 'AI gaat artsen niet vervangen. Maar het gaat werk doen van artsen die wij graag hadden willen hebben', legt hij uit. We móeten binnenkort AI wel deels het werk van artsen laten doen, omdat er zometeen simpelweg niet genoeg radiologen zijn om al het werk te doen. Een eerste toepassing die dichtbij is, is het analyseren van screeningsbeelden. Screening op borstkanker of prostaatkanker bijvoorbeeld. Die beelden lijken veel op elkaar, waardoor een AI hier makkelijk op te trainen is (en het is voor artsen saai, repetatief werk). De grote vraag is dan: hoeveel foutmarge accepteren we van een algoritme zoals AI? See omnystudio.com/listener for privacy information.
Ongeveer 1,2 miljoen mensen in Nederland slikken antidepressiva. En één op vier Nederlanders krijgt tenminste één keer in z'n leven in depressie. Er zijn tientallen soorten therapie, maar garantie op succes is er zeker niet. De laatste tijd wordt er ook in de medische wereld steeds meer geëxperimenteerd met psychedelica zoals ketamine, die je wellicht meer als partydrug kent, en de resultaten lijken veelbelovend. Psychiater Robert Schoevers, hoogleraar bij het UMC Groningen, doet dat onderzoek. En Pim Cuijpers, emeritus-hoogleraar klinische psychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, staat bekend als één van de meest vooraanstaande onderzoekers naar effectieve behandelingen in de ggz. Hij vindt dat we moeten stoppen met het ontwikkelen van nog meer nieuwe behandelingen. We zouden veel meer moeten kijken naar welke bestaande behandelingen bij welke patiënten het beste werken. Want dát weten we nu niet. We proberen maar wat. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Robots in de zorg, op papier lijkt dat een geweldige oplossing voor het personeelstekort. Want er kan al van alles: Van robotarmen die opereren, tot rijdende gevallen die medicijnen rondbrengen en mensen vermaken. In hoeverre maken we al optimaal gebruik van de mogelijkheden en wat komt er in de toekomst aan? Ik bespreek het met Maroeska Rovers, hoogleraar medische technologie en innovatie aan het Radboud UMC en wetenschappelijk directeur van TechMed centre van de Universiteit van Twente. Ze is gespecialiseerd in besluitvorming over robots in de zorg. In deze aflevering twee reportages. De eerste is de operatierobot Da Vinci uit het UMC Utrecht en de chirurg die daar veel mee werkt: Jelle Ruurda. En de andere is robot Tonny, de robot die gebruikt wordt in de geestelijke gezondheidszorg. Onder andere in ggz-Oost Brabant. En de psychiatrisch verpleegkundige Ton de Kleijn. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Nederland heeft het grootste medicijntekort van heel Europa. Hoe kan dat? En vooral: hoe lossen we het op? Bijna iedereen die medicijnen slikt krijgt wel eens te horen dat net HUN medicijn niet beschikbaar is. Zo hadden we recent te weinig astma-pufjes voor kinderen, te weinig essentiële antibiotica en te weinig medicatie tegen schizofrenie. In 2022 was er nog zo'n 1500 keer een medicijntekort, maar het jaar erop al bijna 2300 keer! Apotheken zijn gemiddeld één fulltime werknemers kwijt aan het zoeken naar oplossingen hiervoor. Na aanleiding van deze schrijnende tekorten, debatteerde de Tweede Kamer dit voorjaar meerdere keren over het onderwerp. De kamer droeg allerlei oplossingen aan, maar de demissionair minister van Volksgezondheid – Pia Dijkstra – gaf aan dat ze er eigenlijk niet zoveel aan kan doen. Is dat wel zo? En denkt de nieuwe minister, Fleur Agema van de PVV, hier ook zo over? We Bespreken het met René Claassen, de man die voor de PVV in de Tweede Kamer zit en Agema's portfeuille overneemt. En Aris Prins, voorzitter van de apothekersvereniging KNMp. En je kan het preferentie beleid aanpassen, maar je kan ook zelf pillen gaan maken. In het UMC Leiden ontwikkelen ze een pillen printer. Hiermee kunnen de apothekers van het ziekenhuis gemakkelijk pillen maken met iedere gewenste dosering. Bijvoorbeeld een lage dosering voor zieke kinderen. Te gast in het tweede deel van deze aflevering: Derk Jan ten Harkel, kindercardioloog verbonden aan het LUMC Kirsten Schimmel, Apotheker van het LUMC en trekker van dit project. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Met de ondergang van huisartsenketen Co-Med zitten tienduizenden patiënten zonder vaste huisarts. Het was de laatste tijd veel in het nieuws, omdat Co-Med na wanbeleid failliet verklaard werd. En dat terwijl er al 500.000 mensen in Nederland zonder huisarts. Tenminste, dat is de schatting van de Landelijke Huisartsen vereniging. Er zijn vreemd genoeg meer huisartsen zijn dan OOIT, volgens het Pensioenfonds voor Huisartsen, de SPH, maar ze willen simpelweg geen praktijk meer voeren. Tijd voor nieuwe oplossingen! Vóór de problemen met Co-Med aan het licht kwamen, maakten wij al een uitzending over nieuwe vormen van ondernemen in de huisartsen zorg. Luister naar onze uitzending van 6 maart jongst leden. Waarin in sprak met Tom Kliphuis, directeur van de ONLINE huisartsenpraktijk Arene – de praktijk die nu dus 9 van de 12 patiënten van Co-Med overneemt En Bob Verhagen, huisartsconsultant en oprichter van de huisartsenketen Buurtdokters, dat juist de randzaken van huisartsenpraktijken wil overnemen. Zo houdt de arts meer tijd over voor patiënten. Buurtdokters Verhagen richtte een huisartsenketen op, genaamd Buurtdokters. Een franchise waarbij de huisarts mede-eigennaar is van een praktijk en Buurtdokters vooral de zakelijke kant van de praktijk organiseert. ‘Wij geloven is een huisarts in de buurt, een huisarts die je persoonlijk kent’, aldus Verhagen. Er zijn nu 17 Buurtdokters. Dat aantal moet de komende jaren groeien naar minimaal 30 om Buurtdokters rendabel te maken. Digitale huisarts Een volkomen andere aanpak is die van de digitale huisarts Arene. Zij hebben veertig dokters die op zzp-basis voor Arene werken. Op afstand. Ze horen en zien patiënten via de telefoon, de mail of via beeldbellen. Want 85 procent van de hulpvragen die bij een huisarts komen kunnen prima telefonisch of digitaal afgehandeld worden, ontdekte Arene. Voor de overige 15 procent kunnen patiënten van Arene als passant langs bij een lokale huisartsen. ‘Arene neemt misschien wel de kersen van de taart, is een klacht. Maar de lokale huisartsen mogen onze patiënten morgen overnemen. Het punt is: dat kunnen ze niet. We hebben een groot huisartsentekort en Arene is een oplossing daarvoor’, vertelt Tom Kliphuis, bestuurder van Arene. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Elke dag vult de gezondheidszorg 80 vuilniswagens met afval. Dat is 4% van ál het afval van Nederland! De sector die ons beter moet maken zorgt tegelijkertijd voor enorme milieuschade, en dat maakt mensen weer ziek. Hoe dat komt en wat de oplossingen zijn, bespreken we in BNR Beter. Te gast zijn: Evelyn Brakema, huisarts in opleiding en voorzitter van de Groene Zorg Alliantie, een netwerk van zorgprofessionals dat zich inzet voor verduurzaming van de zorg. Talitha Hoppe, operatie-assistent en Green Team coördinator bij het OLVG in Amsterdam. Medicijnen Brakema verzet zich tegen de vervuiling van medicijnen. Het maken van medicijnen is al enorm vervuilend. Tijdens de coronacrisis werd de roep om medicijnen in Europa te produceren steeds groter. Een klein probleem: medicijnen in Europa maken is veel duurder, omdat Europa strengere milieuregels handhaaft. Het afval van medicijnfabrieken kan in Europa niet zomaar in de rivier gedumpt worden. In China en India zijn die milieuregels soepeler – en is de productie dus goedkoper. Daarnaast worden er heel veel medicijnen weggegooid, ziet Brakema. "Ik kom als huisarts dagelijks bij mensen thuis. Daar vind je in de kastjes soms dozen aan verzegelde en ongebruikte medicijnen. De patiënt is bijvoorbeeld op eigen initiatief gestopt met medicijngebruik en durft het niet aan de arts aan te geven. Ook als iemand overlijdt moeten alle medicijnvoorraden die zij thuis hebben weggegooid worden, zelfs als ze nog houdbaar zijn". Dat Europese veiligheidsvoorschriften zijn streng, en dat zou anders moeten volgens Brakema. Operatie-afval Een andere grote vervuiler is de wegwerpcultuur van de zorg. ‘Toen ik begon als operatiemedewerker was nog heel veel materiaal herbruikbaar', vertelt Hoppe. ‘Langzamerhand is ontzettend veel materiaal wegwerp geworden.’ Daarmee doelt ze op instrumenten die tijdens operaties gebruikt worden, en ook plastic om mensen af te dekken en kleding om het personeel te beschermen. Hoppe zoekt naar mogelijkheden om die wegwerpmaterialen te vervangen met herbruikbare materialen. Zoals de operatiekleding. En de warmhoud dekens voor de patiënten. Energiehuishouding Een andere enorme vervuiler van de zorg is het energieverbruik. Met luchtventilatiesystemen van operatiekamers die ook draaien als er geen operatie is, energie slurpende MRI-scanners en andere technologie is een gemiddeld ziekenhuis een grootverbruiker. Het Radboudumc heeft daarom de kelder van het nieuwe hoofgebouw vol gezet met warmtepompen, en heeft daarnaast windmolens ingekocht. Zo hoopt het ziekenhuis in 2030 energieneutraal te zijn. See omnystudio.com/listener for privacy information.
Vincent Haver
Dit is de verkeerde podcast
ID14240614
Het zou over scoliose gaan maar gaat over vastgoed... Gaat er wat mis?