Kuzey Amerika'nın hem ekolojisinde hem de kültüründe önemli yeri olan iki ağacı konuşuyoruz🌿İlki, yerli halkların kutsal saydığı Amerikan karaçamı; diğeri adını bir Cherokee şefinden alan, ağaç dünyasının titanı, Sekoya🌿
Konuğumuz Volkan Yalazay, Anadolu'ya yayılmış güzelim Sakız ağacını anlatırken; Florya'da, Kadıköy'de arzı endam eden İstanbul'un anıtsal Atlas sakızlarından da (Pistachia atlantica) dem vuruyor🌿
Döneminin en iyi ressam ve gravürcülerinden Bavyeralı Barbara Regina Dietzsch (1706–1783)'i konuşuyoruz🌿Hiper gerçekçi detaylarla çizdiği eşsiz çizimleri, bilimsel doğruluğu ötesinde doğaüstü ve uhrevi görüntüye sahipler🌿
Eski İstanbullu Ağaçlar: İstanbul'un Anıtsal Ağaçları kitabının yazarı Volkan Yalazay ile Kayın (Fagus sp.) ağacıyla ilgili doğru bildiğimiz yanlışları; kültürde nasıl bir iz bıraktığını, Beş Kardeş kayınının hikayesini konuşuyoruz🌿
Harriet ve Helena Scott kardeşler Avustralya güve ve kelebeklerinin yaşam döngüsünü çizen ilk kişiler arasındaydı🌿Yeni Güney Galler'in botanik hazinesi dahil göz alıcı resimleri bugün bilim insanlarına ışık tutmaya devam ediyor🌿
Bugün kökleri tarih öncesi çağlara uzanan ve gezegenimizin evrimine tanıklık eden bitkilerden bahsediyoruz ve bunların hepsi de Proteaceae ailesinden: Protea, Banksia ve Macademia🌿
Değerli mikolog Jilber Barutçiyan ile sohbetteyiz🌿Kendisiyle mikoloji bilimi ve mantar toplayıcılığının kökleri, Türkiye'nin mantar çeşitliliği ve olağanüstü bir çalışmanın ürünü, kitaplarından dem vuruyoruz.🌿
Ateş kırmızısı-turuncu çiçekleri olan Gulmohar (Delonix regia) ağacını konuşuyoruz🌿Madagaskar'da 'keşfedildikten' sonra tüm kıtaya yayılan yolculuğu Hindistan'a uzandığında buranın hem kültürünü hem de manzaralarını değiştirdi🌿
Japon botanikçi, zoolog, entomolog ve samuray olan Iwasaki Tsunemasa'yı (1786-1842) ve başyapıtı Honzo zufu'yu konuşuyoruz🌿Yaklaşık 2 bin bitkinin yaşam döngüsünü de belgeleme özeniyle Edo döneminin en değerli eserlerden biri🌿
Antik çağlardan beri parfümlerin, tütsülerin, kutsal yağların elde edildiği, Mür (Commiphora myrrha) ve Günlük (Boswellia sacra) ağaçlarının hikayesi... Anka kuşunun yuva yaptığı ve onun gözyaşlarıyla beslendiği ağaçlardı bunlar.
Bembeyaz çiçekleri ve kıpkırmızı meyveleriyle bahçelerimizi süsleyen Kartopu çiçeği (Viburnum opulus)'un hikayesini konuşuyoruz 🌿Ukraynalıların halk kültüründe, şarkılarında, "bağımsızlığın ve kimliğin" sembolü olarak yücelttikleri bir bitki🌿
Uygarlığın başından beri insanlığı doyuran 'Buğday'ı (Triticum) konuşuyoruz🌿Kültürde, sanatta yaşam yolculuğu ve yeryüzünün döngüleri için güçlü bir metafor; bereketten yeniden doğuşa her şeyi temsil ediyor🌿
Virginia ve Leonard Woolf'un evi (Monk's House) ve bahçesini konuşuyor; hala onların tasarladığı gibi - asterler, klarkiyalar, zinyalar, hezarenlerle dolu -bahçede dolanıp yazarların zihin dünyasına doğru bir yolculuğa çıkıyoruz🌿
Zarafeti ve güzel kokusuyla bizi büyüleyen, 'Tanrının hediyesi' Yasemini (Jasminum) konuşuyoruz.🌿O sadece bir bitki değil; kültürel bir sembol, hem ruhumuza, hem tüm duyularımıza seslenen bir botanik harikası🌿
Bitki avcılarının Indiana Jones'u, İskoç George Forrest'ı konuşuyoruz🌿Kendisi, Çin'de, Tibet bölgesinde zor bir coğrafyada maceradan maceraya atılırken yüzlerce orman gülünü, çuhaları, gentiyanları ve sayısız başka çiçeği keşfetmişti🌿
17. yüzyıldan, ilk kadın ölüdoğa ressamı Anversli Clara Peeters üzerine konuşuyoruz.🌿Hiper-gerçekçi stiliyle gündelik nesneleri sanat eserlerine dönüştüren ressamın çiçek buketleri de eklediği 'ziyafet' temalı ölüdoğaları büyük ilgi görmüştü.
Dünyanın ilk tohum bankasının kurucusu, bitki genetikçisi Nikolai Vavilov'u (1887-1943) konuşuyoruz🌿Vavilov, ömrünü gıda kıtlığına son vermeye adamış ama sonunda Stalin'in gazabına uğrayıp hapiste, açlıktan ölerek hayatını kaybetmişti🌿
Rebecca Solnit'in Orwell'in Gülleri kitabının sayfalarında geziniyoruz🌿Biyografiden öte, yazarın bahçecilik sevgisi, edebi ilhamları ve anti-faşist ideolojisi arasındaki bağlantıları araştıran; biraz da güller hakkında bir kitap🌿
Britanyalı doğa bilimci, gezgin Alfred Russel Wallace'ı (1823-1913) konuşuyoruz🌿Doğal seçilim teorisini Darwin'den bağımsız olarak keşfeden bilim insanı, biyocoğrafyanın da babası sayılıyor🌿
Hugo van der Goes imzalı Portinari altar Panosu'nun (1475-1478) çiçek sembolizmini konuşuyoruz🌿Işığın ustası Flaman ressam, anıtsal üslubu, olağanüstü gerçekçiliği, renk paleti ve portreciliğiyle İtalyan Rönesansı'nı da etkiledi🌿
Erkin Gören
💖