De Bourgondiërs met Bart Van Loo

In 'De Bourgondiërs' neemt Bart Van Loo u mee op sleeptouw door de middeleeuwen. De podcast is een even wonderlijke als gevaarlijke reis langs brandstapels en feestelijke banketten, de pest en riddertoernooien, Jeanne d’Arc en Filips de Goede, schizofrene koningen en geniale kunstenaars.

Gent, 19 juni 1369: Filips de Stoute en Margaretha Van Vlaanderen treden in het huwelijk. Daarmee doen de Bourgondiërs voor het eerst hun intrede in Vlaanderen, op dat ogenblik één van de rijkste regio’s van Europa. Filips doet er alles aan om een eerste goede indruk te maken. Maar wie was die Filips De Stoute? Zijn naam dankt hij aan de heldenmoed die hij tentoon spreidde tijdens de slag van Poitiers in 1356. We zitten volop in de 100-jarige Oorlog.

De Vlaamse steden komen in opstand en de graaf van Vlaanderen krijgt het zwaar ter verduren. Filips De Stoute moet zijn schoonvader ter hulp komen en maakt voorgoed korte metten met de opstandelingen tijdens de Slag van Westrozebeke op 27 november 1382. Amper twee jaar later overlijdt graaf Lodewijk van Male. De toekomst van Vlaanderen ligt nu in handen van de Bourgondiërs en met name de 13-jarige Jan Zonder Vrees.

Dankzij een uitgekiende huwelijkspolitiek plant Filips de Stoute het eerste zaadje van wat later zou uitgroeien tot de Lage Landen. Met het huwelijksfeest van zijn zoon Jan Zonder Vrees vestigt hij de reputatie van de Bourgondiërs als de ambassadeurs van theatraal machtsvertoon en gastronomische genoegens.

Filips de Stoute heeft de eerste zaadjes geplant van wat later zou uitgroeien tot de Lage Landen. O.a. de religieuze kunst scheert onder zijn voogdij hoge toppen. Maar ook zijn zoon, Jan Zonder Vrees staat te trappelen om zich te bewijzen. Hij is nog maar een schildknaap, maar misschien kan een door de Bourgondiërs opgezette kruistocht daarin weldra verandering brengen. Het loopt helemaal fout.

Een nieuwe hertog is aan zet: Filips de Goede. Hij is misschien wel de belangrijkste van alle Bourgondische hertogen, de man die definitief de Lage Landen bij elkaar zal brengen. Maar ook een man die aan zijn missie begint, gedreven door wraakzucht. Zijn vader, Jan zonder Vrees, is immers net vermoord, door de Franse kroonprins.

Filips de Goede weet de Lage Landen steeds meer tot de zijne te maken. Het feest naar aanleiding van zijn huwelijk met Isabella van Portugal is bijna magisch te noemen, met sprookjesattracties. Het Bourgondische hof wordt onder zijn bewind het meest uitbundige van Europa. Hij sluit vrede met de moordenaar van zijn vader, maar tegelijkertijd is de oprichting van het Gulden Vlies een opgestoken vinger naar de Franse troon. En ondertussen weet Jan van Eyck de tijdsgeest perfect te incarneren.

We zijn al aanbeland in 1453. De 100-jarige oorlog blaast langzaam zijn laatste adem uit. Met zijn doorgedreven Bourgondisering heeft Filips de Goede de fundamenten gelegd van wat je een moderne staat zou kunnen noemen. Het gaat goed in het Bourgondische rijk. Maar dan gebeurt er iets dat alles op zijn grondvesten doet daveren, een gebeurtenis die Filips tot een ongezien spektakel zal verleiden. Hij organiseert het Banket van de Fazant.

Op 15 juni 1467 sterft Filips de Goede. In Brugge waar ‘de Leeuw Van Vlaanderen’ begraven zal worden, is de hele stad in rouw. Maar nog het meest aangedaan, is zijn zoon Karel De Stoute. Charles le Téméraire schreit bittere tranen; Veel tijd om te rouwen heeft hij echter niet: het lot van het Bourgondische rijk ligt immers nu in zijn handen. Zal hij als vierde hertog in de rij de reputatie van zijn voorgangers kunnen waarmaken?

Chantal Pattyn dook op 23 januari 2019 in Pompidou met Bart Van Loo in de roemrijke geschiedenis van De Bourgondiërs. Dat interview kan u als smaakmaker hier alvast beluisteren.