De Dag

Elisabeth en Marco trekken deze week het land in om mensen te spreken die in 2025 iets bijzonders maakten of meemaakten. Vandaag: het jaar van traumachirurg in Gaza, en ‘woman of the year’ Geertje Govaert. Geertje werkte dit jaar drie periodes van ongeveer zes weken lang in Gaza voor het internationale Rode Kruis en werd vanwege dat werk door Harpers Bazaar uitgeroepen tot woman of the year. Al vindt ze dat soort persoonlijke aandacht ongemakkelijk. Ze vertelt in deze podcast liever over haar werk. Als traumachirurg werkte ze eerder ook al in oorlogsgebieden, maar zo erg als in Gaza heeft ze niet eerder gezien, zegt ze. Hoe verwerkt ze al die beelden en gebeurtenissen? Vanaf het komend jaar wordt Geertje Govaert militair chirurg bij Defensie en zal ze dus niet terugkeren naar Gaza. Ze strijkt voorlopig neer in Rotterdam, waar ze een oude kerk heeft gekocht om in te wonen. Tijdens de rondleiding komen we vast te zitten in de kerktoren. Hoe loopt dit kerstverhaal af? En welk cijfer geeft ze aan dit intensieve jaar? Daar hoeft ze niet lang over na te denken.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie, montage, redactie: Elisabeth Steinz en Marco Geijtenbeek

Elisabeth en Marco trekken deze week het land in om mensen te spreken die in 2025 iets bijzonders maakten of meemaakten. Vandaag: het jaar van cabaretier, mediapersoon van het jaar en hoofdpiet Niels van der Laan. We ontmoeten Niels in het DeLaMar-theater in Amsterdam waar hij komend jaar met zijn kompaan Jeroen Woe op de planken staat. Hij blikt in deze podcast terug op een druk en soms ‘grimmig’ jaar, mede door de doodsbedreigingen aan zijn adres rondom zijn werk als hoofdpiet in het Sinterklaasjournaal.  Ook het interview dreigt even grimmig te worden als Elisabeth doorvraagt op de ambities van Niels van der Laan.  ‘Ik hoor dat jij graag wil dat ik stop met mijn werk.’ Welk cijfer geeft hij zijn jaar dan? Na een ingewikkelde rekenkundige exercitie komt er een specifiek getal uit dat veel zegt over hoe hij in het leven staat. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie, montage, redactie: Elisabeth Steinz en Marco Geijtenbeek

Elisabeth en Marco trekken deze week het land in om mensen te spreken die in 2025 iets bijzonders maakten of meemaakten. Vandaag: het jaar van hoofdduider van het NOS Achtuurjournaal Marleen de Rooy.  Marleen volgde in het voorjaar van 2025 Xander van der Wulp op als politieke hoofdduider van de NOS. Tijd om aan die nieuwe rol te wennen was er niet, want al na een paar weken viel het kabinet en volgde er een jaar vol politiek nieuws.  'Het was het meest interessante en bizarre jaar uit mijn carriere.' Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie, montage, redactie: Elisabeth Steinz en Marco Geijtenbeek

Correspondent Daisy Mohr sprak in Noord-Syrië een uur met een Nederlandse IS'er, Yasin, die daar al zeven jaar in de gevangenis zit. In deze podcast laat ze delen van het gesprek horen en vertelt ze hoe de Koerdische autoriteiten in het gebied in hun maag zitten met de duizenden buitenlandse IS-aanhangers zoals Yasin die daar vast zitten. Zij zien het gevaar van IS toenemen.  Verslaggever Nicole le Fever volgt voor de NOS al jaren zaken rondom Nederlandse Syriëgangers en heeft ook contact met de advocaat van Yasin. Al weet Yasin zelf helemaal niet wie zijn advocaat is, hij mag met niemand contact hebben. Nicole legt uit wat de juridische en politieke dilemma's zijn bij het terughalen van Nederlanders die naar Syrië zijn vertrokken om zich bij IS aan te sluiten. En waarom de situatie van Yasin waarschijnlijk niet snel zal veranderen.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: IJsbrand Terpstra en Ulrike Nagel

Elk jaar verschijnen er tientallen nieuwe kerstfilms, bovenop de vele al bestaande kerstfilms. In de decemberdagen zijn films vol kerstbomen, sneeuw, opbloeiende liefde en familie niet weg te slaan van streamingsdiensten. Wat trekt ons zo aan? En wat moet je tussen die berg kerstfilms echt eens aanzetten?  Samya Hafsaoui schrijft voor NRC al jaren artikelen over kerstfilms en is scenarioschrijver, actrice en columnist. Ze keek tientallen uren aan nieuw materiaal en geeft haar tips van 2025. Hafsaoui verwacht dat de kijkcijfers van deze decemberfilms enorme hoogtes gaan bereiken, omdat de wereld om ons heen onrustig is. Want in een kerstfilm komt altijd alles weer goed. En de zoen komt altijd pas op het eind. De titels in deze aflevering in chronologische volgorde: Home Alone, The Holiday, Red One, Jingle Jangle: A Christmas Journey, The Holdovers, A Princess for Christmas, Jingle Bell Heist, Alles is Liefde, Alles is Familie, Sint, Kerstappels (van Oogappels), Dit is geen kerstfilm, Goodbye June, Home for Christmas en Hot Chocolate Holiday. Reageren? Mail naar dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek

KLM treft extra veiligheidsmaatregelen voor vluchten van en naar Curaçao. Reden: een aantal bijna-incidenten tussen civiele en militaire vliegtuigen van de afgelopen dagen. De luchtvaartmaatschappij heeft de interne veiligheidsmaatregelen aangescherpt en verplicht toestellen om maximaal zichtbaar te zijn als ze in het Curaçaose luchtruim vliegen. De confrontatie tussen civiele en militaire vliegtuigen hoog in de lucht maken de spanning tussen Trump en Venezuela opeens heel tastbaar voor de inwoners en toeristen op Curaçao. Het eiland is namelijk volledig afhankelijk van luchtverbindingen. Hoe zorg je ervoor dat die betrouwbaar en veilig blijven? Correspondent Dick Drayer werd getipt over de bijna-botsingen en wist niet wat hij las toen hij de transcripten van de communicatie met de verkeerstoren in handen kreeg. Hij vertelt hoe groot de mogelijke impact van de gebeurtenissen op het toerisme is, en waarom geen van de belanghebbenden of autoriteiten het over de bijna-botsingen wil hebben. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel

De Europese Unie staat op het punt een besluit te nemen met mogelijk grote politieke en juridische gevolgen. Het gaat om meer dan 200 miljard euro aan bevroren Russische ­tegoeden, vastgezet na de inval in Oekraïne. Het grootste deel daarvan ligt bij Euroclear in België, een cruciale schakel in het internationale financiële systeem. Europa wil het bevroren kapitaal inzetten als onderpand voor een grote renteloze lening aan Oekraïne, zonder het formeel te confisqueren. Dat roept fundamentele vragen op. Want mag dat wel? En wat zijn de risico’s? België waarschuwt voor juridische claims uit Moskou en voor schade aan het vertrouwen in Europa als veilige plek om staatsreserves te parkeren. Rusland heeft inmiddels een schadeclaim van 195 miljard euro ingediend tegen Euroclear. Voorstanders zeggen: Oekraïne heeft dit geld dringend nodig en Rusland zal als veroorzaker van deze oorlog de enorme schade toch zelf moeten vergoeden. Tegenstanders vrezen een gevaarlijk precedent. In deze podcast volgen we het spoor van de tegoeden. Waar komt dat geld vandaan, waarom staat er zoveel van in België en waar wil de EU het voor gebruiken? Ook onderzoeken we met sanctierechtadvocaat Heleen over de Linden en EU-correspondent Kysia Hekster wat er juridisch en geopolitiek op het spel staat: helpt Europa Oekraïne hiermee vooruit, of zet het zijn eigen rechtsorde en financiële geloofwaardigheid onder druk?

Superdunne modellen zijn bij modeshows terug van nooit helemaal weggeweest. In de jaren '10 van deze eeuw leek er even meer ruimte voor diversiteit en curvy modellen, maar daar lijkt weinig van over te zijn. Dat blijkt uit verschillende onderzoeken en dat zien ook Linda Gümus Gerritsen, hoofdredacteur van de Nederlandse Vogue, en Robbie Baauw, mede-eigenaar van The Movement Models. Beiden maken zich ernstige zorgen, vertellen ze in deze podcast.  'Ik vrees dat body positivity een marketinghype is, die nu voorbij is.'  Hoe komt het dat superskinny weer terug is en wat is toch de aantrekkingskracht van heel erg dun? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lisa Konings N.b. De fragmenten van de Nederlandse modellen komen uit de docuserie 'De modellenmythe' van BNNVara

Het KNMI waarschuwt in een nieuw rapport voor weersextremen die nu al kunnen voorkomen, maar waar Nederland niet goed op is voorbereid. En, zeggen drie makers van het rapport in deze podcast, het tijd is dat 'de BV Nederland' in actie komt. Een ongekende hittegolf, een tropische storm die afzwaait naar Nederland of extreem lage waterstanden in de Rijn. In een nieuw rapport schetst het KNMI hoe weersextremen ons land kunnen raken. En wat daarvan de gevolgen zouden zijn. Stormdeskundige van het KNMI Hylke de Vries schreef mee aan het fictieve scenario waar de tropische storm Kirk van vorig jaar iets verder was afgezwaaid en ook Nederland had getroffen. 'Het was kielekiele.' Carolina Pereira Marghidan is hitte-expert bij het KNMI en werkte mee aan een scenario waarbij de hittegolf in de zomer van 2018 enkele dagen langer had geduurd. Hitte is volgens haar een onderschat probleem.  En Maarten van Aalst, hoofddirecteur van het KNMI, legt uit waarom voor de vorm van fictieve scenario's is gekozen. Het is volgens hem geen bangmakerij, maar een plausibele schets van situaties waar Nederland zich op moet voorbereiden.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lisa Konings en Ulrike Nagel

Een week na de verpletterende woorden in de Nationale Veiligheidsstrategie van de regering Trump in Amerika, druppelen de reacties vanuit Europa binnen. In die strategie worden de scheidingspapieren overhandigd: Amerika neemt zwart op wit afstand van het huidige Europa. De Europese Unie is een bedreiging voor de Europese bevolking, volgens de strategie. Europa zou volgens de Amerikaanse over 20 jaar niet meer te herkennen zijn. Dat de VS een andere koers op gaat is niet nieuw, schetst Anna van Zoest van de Atlantische Commissie in podcast De Dag. Maar nu het op papier staat, is het opnieuw zorgwekkend. De vriendschap die er was, kan niet op eenzelfde voet verder. Want de VS en Europa kijken fundamenteel anders naar de wereld, blijkt uit deze strategie volgens van Zoest. Maar die vriendschap uitmaken gaat niet zomaar, volgens EU-correspondent Kysia Hekster. De vergelijking met een relatie vol geweld waarin de partner maar niet vertrekt, gaat rond in Brussel. Europa is nog steeds heel erg afhankelijk van de VS, om te beginnen op het gebied van veiligheid. En dat verklaart de trage en de voorzichtige reactie van Europese leiders op de frontale aanval van Trump. Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek

Een Deense spermadonor met een ernstige genetische afwijking blijkt bijna 200 kinderen te hebben verwekt door heel Europa. De kinderen lopen een grote kans om kanker te krijgen. Maar veel ouders en kinderen zijn nog niet ingelicht hierover. Nieuwsuur deed hier onderzoek naar, samen met collega’s van 13 Europese publieke omroepen. In de podcast vertelt Judith Pennarts van Nieuwsuur hoe dit heeft kunnen gebeuren. Door de regels over donorschap en schaarste op de zaad-markt zijn Deense spermabanken heel groot geworden. Het gevolg is dat er per donor veel meer kinderen zijn geboren dan is toegestaan. Met alle risico’s van dien als er toch iets mis blijkt te zijn met de donor. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel Redactie: Ulrike Nagel

En toen zaten er drie partijen aan tafel: de VVD schuift aan bij D66 en CDA voor formatieonderhandelingen. GroenLinks-PvdA en JA21 worden daarmee voorlopig aan de kant gezet.  GL-PvdA-watcher Eva Wiessing en JA21-watcher Ewoud Kieviet vertellen in deze podcast hoe de vlaggen er bij die partijen nu bij hangen en wat de voor- en nadelen zijn van het al dan niet steunen van D66, CDA en VVD. Want dat GL-PvdA en JA21 nodig zijn voor meerderheden in zowel de Tweede als in de Eerste Kamer, dat staat vast. 'Jesse Klaver is echt pissig,' zegt Eva Wiessing. En ook voor JA21 is dit niet wat ze gehoopt hadden, vertelt Ewoud Kieviet. 'Maar daar klampen ze zich vast aan de VVD en hopen ze uiteindelijk toch nog in te kunnen stappen.' Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Lisa Konings

Vandaag een jaar geleden viel het Assad-regime in Syrië. De omverwerping van de dictatuur, die meer dan 50 jaar duurde, gaf Syriërs vrijheid, maar ook zorgen. Toch overheerst een positief gevoel, want 'het had allemaal veel erger kunnen zijn'. Correspondent Daisy Mohr reisde vorig jaar december zo snel als ze kon naar het nieuwe, vrije Syrië. In totaal is ze er sindsdien zes keer geweest. Aan de hand van haar reizen en reportages probeert ze in deze podcast antwoord te geven op de vraag: hoe gaat het nu met Syrië, een jaar na de val van Assad? Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie, montage, redactie: Elisabeth Steinz

Van de zwartepietenkwestie tot de discussie over liegen tegen kinderen, er is altijd gedoe rondom het Sinterklaasfeest. En dat is niet nieuw, dat is al eeuwen zo. Sommige discussies komen steeds terug. Cultuurhistoricus Hanneke Nap deed hier onderzoek naar. Vandaag – pakjesavond – verdedigt ze haar proefschrift over Sinterklaas. Dit oer-Nederlandse feest, zegt ze, is al tweehonderd jaar een belangrijke barometer voor spanningen en een aanjager van maatschappelijke vernieuwing. En dat zal altijd zo blijven. In de podcast vertelt ze dat  er tweehonderd jaar geleden al gedoe was over Sinterklaas versus Kerst, hoe Zwarte Piet ooit een verbindend figuur was en waarom vroeger stemmen opgingen om niet meer te liegen over Sinterklaas. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Mattijs van de Wiel Redactie: Ulrike Nagel

Kassa, Draadstaal, Studio Voetbal, Zomergasten, de Joodse Raad: de afgelopen weken maakt omroep na omroep bekend welke programma's worden geschrapt, vanwege bezuinigingen. Nu heeft de NPO 952 miljoen euro budget en daar moet 156 miljoen vanaf. En dat kan niet zonder te snijden in programma's. Directeur van de EO Arjan Lock vertelt in deze podcast dat hij baalt van de programma's die van de buis moeten. Het ergste is volgens hem nog dat er een grote hervorming van de publieke omroep aan komt, maar de politiek ervoor kiest om eerst te bezuinigen en dan te hervormen. Daardoor doen deze bezuinigingen onevenredig veel pijn. De discussie om te bezuinigen draait al jaren om bestuurders en topsalarissen, terwijl de bedragen die de omroepen moeten besparen niet gehaald kunnen worden zonder programma's te schrappen. Dat constateert mediahistoricus Huub Wijfjes. De aanvallen op de omroep blijven maar komen, terwijl de grotere vraag niet wordt gesteld. Wat moet de publieke omroep doen? Zodat daar vervolgens stabiele financiering bij geregeld kan worden, aldus Wijfjes. Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek & Ulrike Nagel

Met veel plezier zetten D66 en het CDA een handtekening onder het tussenstuk in de formatie, volgens D66-leider Rob Jetten. In minder dan drie weken tijd hebben de partijen in 17 pagina's op papier staan hoe ze de 5 grote vraagstukken van deze tijd op willen lossen. Wonen, stikstof, economie, migratie en de veiligheid. Ze zeggen knopen door te willen hakken in dossiers die al lange tijd stil liggen. Lukt dat ook? Voor podcast De Dag lazen 5 experts op die thema's de plannen door. Wat gaat werken? Wat mist er in de plannen? En het belangrijkste: zorgt het ervoor dat die jarenlange dossiers vlot getrokken worden? In deze aflevering hoor je hoogleraar woningmarkt Peter Boelhouwer, hoogleraar milieu en duurzaamheid Jan Willem Erisman, hoofdeconoom Marieke Blom, hoogleraar migratiegeschiedenis Marlou Schrover en defensiespecialist Peter Wijninga. Reageren? Mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie en montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek & Ulrike Nagel

Het staatsbezoek van koning Willem-Alexander en koningin Maxima in Suriname echoot geschiedenis. De koning reist niet alleen in het voetspoor van zijn grootmoeder, koningin Juliana, die in 1978 het vorige staatsbezoek aan Suriname bracht - 3 jaar na de onafhankelijkheid. Maar hij reist ook in het spoor van de slavernijgeschiedenis, waarin ook zijn eigen familie een bijzondere rol speelde.  Koningshuisverslaggever Simone Tukker reist deze dagen op haar beurt mee in het voetspoor van de koning en vertelt in deze podcast hoe de relatie tussen de Oranjes en Suriname de afgelopen halve eeuw ingrijpend is veranderd. En hoe er na de eerste dag van het staatsbezoek volgens velen een nieuwe fase is ingeluid.  Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Rosanne Sies

Een minderheidskabinet van D66, CDA en VVD lijkt een steeds serieuzere optie te worden. Zeker na de uitspraken van informateur Buma afgelopen vrijdag dat de optie van een meederheidscoalitie met GL-PvdA is afgevallen, hoor je in Den Haag de geluiden hierover luider worden.  In deze podcast vertellen kiezers van deze drie partijen wat ze van het idee van een minderheidskabinet vinden, en legt politiek duider Arjan Noorlander uit waarom zo'n constructie misschien wel eens de stabielste samenwerking kan zijn. Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Ulrike Nagel en IJsbrand Terpstra

De bazen van grote AI-bedrijven beginnen er kribbig op te reageren: de aanhoudende vragen over een AI-bubbel die op knappen zou staan. Zelf relativeren ze de zorgen en wijzen ze erop dat de technologie van kunstmatige intelligentie in de toekomst alleen maar méér gebruikt zal worden. Toch zijn beleggers er niet gerust op.  In deze podcast vertelt Mathijs Bouman, financieel redacteur bij Nieuwsuur, waarom er de laatste weken zoveel onrust is ontstaan rondom de investeringen in kunstmatige intelligentie en waarom dat verder niets zegt over de onderliggende technologie. Daar zitten de twijfels niet. In die zin zijn er volgens hem veel parallellen met de internetzeepbel, en trouwens ook met de kredietcrisis van 2008.  Er zijn dus veel alarmbellen die afgaan, en ook genoeg 'goeroes' die waarschuwen voor een barstende bubbel, zegt Mathijs, 'maar ik ben er ook altijd wel een beetje beducht op als iedereen een zeepbel ziet, want dan is hij er vaak juist niet.' Reageren? Mail dedag@nos.nl Presentatie en montage: Elisabeth Steinz Redactie: Ulrike Nagel en Judith van de Hulsbeek

Het ministerie van defensie investeert tussen de 1,5 en 3 miljard euro om drones te bestrijden. Er moeten extra antidronekanonnen komen, meer radarsystemen en drones die andere drones kunnen onderscheppen. Gisteravond sprak de Tweede Kamer over het anti-drone plan van het demissionaire kabinet. Sinds vorig weekend zijn de zorgen daarover ook ons land binnengevlogen, nadat vliegveld Eindhoven en vliegbasis Volkel last hadden van drones.  Maar tegen welke drones wapenen we ons eigenlijk? Wat is er nu allemaal? Onderzoeksprofessor aan de universiteit Antwerpen Marijn Hoijtink is gespecialiseerd in technologie in oorlogsvoering en vertelt over de kleinste drones die op een vingertopje passen tot enorme drones zo groot als een vliegtuig.  De ontwikkelingen gaan door de oorlog in Oekraïne razendsnel. En daarmee is ook de vraag of de maatregelen die nu worden genomen ook zin hebben over een paar jaar. Veel van die anti-drone middelen zijn er pas in 2028. Hoeveel zorgen moeten we ons eigenlijk maken in de tussentijd? N.B.: Marijn Hoitink vertelt in deze podcast over 100.000 drones die Oekraïne geproduceerd heeft vorig jaar. Dat zijn er meer: 1,5 miljoen. Reageren? mail dedag@nos.nl (mailto:dedag@nos.nl) Presentatie & montage: Marco Geijtenbeek Redactie: Judith van de Hulsbeek