De Jortcast

We smullen er van: voedingshypes. Dr Kelder bespreekt de laatst gesignaleerde (gluten zijn heeeeel slecht voor je brein en je krijgt er Alzheimer van) met dr Guido Camps. Die ook benadrukt dat we hypes altijd onthouden maar de wetenschappelijke ontkrachting steevast vergeten. Neem nog een smoothie met een hennepzaadkoekje en geniet!

Valt er nog wat te lachen in deze tijden van corona? Dick Zijp onderzoekt cabaret in Nederland en vertelt dr Kelder dat sommige ironie niet dusdanig wordt opgevat.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co, waar Jort Kelder prof. dr. Wim Voermans, dr Daniela Hooghiemstra en prof. dr. David Criekemans te gast heeft. Aan de hand van fragmenten van het afglopen jaar nemen ze ons nieuwe kabinet én onze positie in de wereld door. Hoe sterk is Schoof? Was dit het jaar van de man? En wat betekent de waarschuwing van Rutte dat we ons geestelijk moeten voorbereiden op een oorlog?

Wat betekent de moord op een CEO door Luigi Mangione in de Verenigde Staten? Is dat het begin van een revolutie en is de klassenstrijd nu losgebarsten? Te gast zijn tech-investeerder dr. Eva de Mol die veel in de VS komt en dus ook veel in aanraking komt met ook die grote bedrijven. Ook aangeschoven bij Jort Kelder is prof. dr. Marcel Lubbers, hoogleraar Interdisciplinaire sociale wetenschap. Hij doet onder andere onderzoek naar kiesgedrag, ook onder jongeren. En natuurlijk is de ’doctorssassistente’ Milou Brand er. Zij leest tot slot tevens een gedeelte van het gedicht voor ‘bijna dertig’ van Menno Wigman.

Zijn Gen-Z’ers conservatiever dan de generaties die hen voorgingen? Of zijn Andrew Tate en TradWives slechts extremen terwijl de meeste jongeren dapper strijden voor gelijke rechten, klimaat en de queer community? Het afgelopen decennium is er toch echt sprake van een daling in liberaal stemmen en in 2023 werd door zowel jonge mannen als jonge vrouwen het meest conservatief gestemd sinds 1971. Wat is er toch met onze jongeren aan de hand? Te gast is socioloog prof. dr. Marcel Lubbers. Jortcast met dr. Jasper Lukkezen over bezuingingen: #814- Slappe hap van Heinen. https://open.spotify.com/episode/7umknK0rLmuRSAGnKcoLjb?si=6f84224f701740fa

Zit u lekker? Waarschijnlijk wel. Uw Amerikaanse evenknie is daarentegen in het zweet des aanschijns zijn brood aan het verdienen. De Verenigde Staten kent inmiddels 641 unicorns, bedrijven die meer dan een miljard waard zijn, de EU zet daar tegenover een schamele 128 unicorns neer. De vergelijking gaat mank. Dr. Eva de Mol, wetenschapper en ondernemer pur sang, komt ons uitleggen dat het niet alleen aan deze tastbare zaken ligt. Het geestelijk klimaat in Europa, met name in het immer behoudende en voorzichtige Nederland, werkt voor de gemiddelde ondernemer als een afstompende factor. Als de ondernemer zijn nek uitsteekt kan hij rekenen op regelgevend zand in de motor en een ambtelijke out-of-office melding. Hoe maken we van Nederland een toekomstbestendige en interessante broedplaats van nieuw techtalent? Waarom moeten we op scholen programmeren? Kortom, hoe gaan we in Nederland groot leren denken?

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van zaterdag 14 december. Jort belt met Kamerlid Diederik van Dijk (SGP) over de situatie in Syrië en met name die van de christenen. Te gast is dr. Eva de Mol over waarom Europa en Nederland zo achterlopen op de economische groei van de VS. Hoe kunnen wij ook zo worden als de Amerikanen? De jonge dr. Hanne Stegeman heeft onderzoek gedaan naar online sekswerk en prof. dr. Marcel Lubbers doet onderzoek naar het kiesgedrag van onder andere jongeren en het verschil in stemmen tussen jongens en meisjes.

Waarom gaat dat aantal geboortes maar niet omhoog ondanks dat veel mensen toch parttime werken en dus redelijk de tijd hebben om een kind te verwerken en verzorgen? Jort Kelder  vraagt het demograaf emeritus prof. dr. Jan Latten en onze mobiliteitsexpert die vooral in de mannensector van tech en AI zit (wat dan weer typisch Nederlands is?) dr. Carlo van de Weijer.

Sommige dingen horen waarschijnlijk binnenkort tot het verleden en een van die dingen is de ronkende motor van een Alfa Romeo of een Porsche. We gaan uiteindelijk toch over op de elektrische auto en die zal steeds vaker uit China komen. Kan onze Europese auto-industrie dit overleven? Of rijden we straks allemaal in een zelfrijdende leenauto of supersnelle trein? Te gast is dr. Carlo van der Weijer, verbonden aan de TU/e en visionair wat betreft onze mobiliteit.

Nu de nieuwe berekeningen over het inwonertal van Nederland bekend zijn, is het debat in de Tweede Kamer nog verder opgevlamd. Hoe gaan we met elkaar en de ruimte om? De meeste ophef veroorzaakte de motie van Bente Becker (VVD): ‘die de regering verzoekt gegevens over culturele en religieuze normen en waarden van Nederlanders met een migratieachtergrond bij te houden’.  Wat willen we met Nederland? Vooral veel mensen en dan vooral grijze en nieuwe Nederlanders? Of we kunnen doorgroeien en ook net zo opgeruimd zijn als Singapore. Of de rem erop. Of juist oproepen meer baby's te krijgen. Te gast is emeritus prof. dr. Jan Latten, voormalig hoofddemograaf van het CBS, die al jaren waarschuwt voor de 23 miljoenste inwoner.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co waar Jort Kelder belt met Jesse Six Dijkstra (NSC) over 'Manifest Lokaal Gezag' van de regioburgemeesters. Hij spreek emeritus prof. dr. Jan Latten over de motie van Beckers (VVD) die voor veel ophef zorgde en wat we moeten doen met een uitdijende Nederland. De jonge dr. Bram Vroege deed onderzoek naar de samenwerking van de EU-lidstaten qua defensiebeleid en ontwikkeling van wapens. En we hebben het over de auto, verdwijnt die uit het straatbeeld? Met dr. Carlo van de Weijer.

Vol = vol, deze week bemoeide zelfs Links zich ermee nadat de berekeningen van de Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050 bekend werden. Prof. Dr. Jan Latten, ex hoofddemograaf van het CBS, roept al jaren op tot meer discussie over het aantal inwoners. En: auto’s. Kunnen we de Europese auto-industrie ten grave dragen en sjezen we straks allemaal Chinees? En belangrijker: wat doet dat met het straatbeeld… Techexpert dr. ir Carlo van de Weijer verbonden aan de TU Eindhoven schuift aan.

Jort Kelder slijt zijn laatste dagen op een Caribisch miljonairseiland voordat hij zaterdag weer terug is in Nederland en vraagt zich af of veel zon en geen zorgen de sleutel voor een gelukkig leven zijn. Te gast, op afstand is prof. dr. Ap Dijksterhuis, psycholoog en hoogleraar Sociale en Cultuurpsychologie aan de Radboud Universiteit te Nijmegen. Tevens is hij schrijver van boeken als ‘Op naar geluk’, ‘Maakt geld gelukkig’ en ‘inspiratie: hoe we tot grootse prestaties komen’. Dijksterhuis schijnt zijn licht op het pad naar een gezond geluksgevoel, in deze laatste donkere dagen van het jaar.

Omdat Jort Kelder nog steeds op dat Caribische eiland zit, neemt Milou Brand het nog een keer over. Elon Musk, Jeff Bezos, Mark Zuckerberg. Daar zit geen vrouw tussen. Waarom zijn vrouwen zo ondervertegenwoordigd in de huidige techbusiness, maar ook de wereld van rijkdom in het algemeen. Zijn vrouwen simpelweg minder succesvol of is er een andere oorzaak? Te gast bij Milou Brand zijn prof. dr. Thijs Bol, hoogleraar sociologie (UvA) en gespecialiseerd in sociale stratificatie en ongelijkheid. Tevens is aangeschoven dr. Hugo-Pieter Iglesias van Montfort, net cum laude gepromoveerd aan de TU Delft. Het gedicht waarmee ‘doctorsassistente’ Brand eindigt is van Judith Herzberg.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co, deze week gepresenteerd door Jojanneke van den Berge. Ze belt met Jimmy Dijk (SP) over betaalbaar gezond eten. Dr. Krijn Thijs legt uit dat het bijzonder is dat Angela Merkel bondskanselier is geworden als ex-inwoner van de DDR. Onze jonge dr. Hugo-Pieter Iglesias van Montfort heeft onderzoek gedaan naar naar CO2 elektrolyse. En prof. dr. Thijs Bol legt uit waarom nepo-baby's als Noa Vahle niet af te schaffen zijn.

In de uitzending van zaterdag 30 november: * Vrijheid In gesprek over de net verschenen autobiografie van Angela Merkel, Vrijheid, met dr. Krijn Thijs * Groene toekomstmuziek Dé oplossing voor onze energietransitie is het recyclen van CO2. Jonge dr. Hugo-Pieter Iglesias van Montfort promoveerde in Delft op CO2 elektrolyse, een techniek waarmee CO2 uit de lucht of oceaan kan worden gehaald en vervolgens omgezet wordt in brandstoffen. Een klimaatneutrale techniek, zegt de promovendus, want de CO2 die gebruikt wordt is immers al uitgestoten. In Amerika vliegen er al vliegtuigen op deze klimaatneutrale kerosine. Nederland worstelt echter met het uitrollen ervan op industriële schaal. Want wie gaat dat hier betalen? * Stop de nepo-baby! Met een goede achternaam kom je een heel eind. Kijk maar naar Hollywood, genoeg sterren van wie je je af kan vragen of ze het ook zo ver hadden geschopt zonder een beroemde papa of mama. Maar ook buiten de showbizz liegen de cijfers er niet om. Zo heb je met een vader als politicus, zelf zo’n 110 x meer kans om politiek actief te worden. Hoe verhoudt dit zich tot het ideaal van een meritocratische samenleving? We zouden toch alles moeten kunnen bereiken door te manifesteren en hard te werken? Socioloog prof. dr. Thijs Bol onderzoekt de willekeur van succes, en ziet hoe we meer dan ooit geloven in maakbaarheid. Maar hoe gelijk is de kans op succes werkelijk?  En wat is de invloed op de maatschappij als macht telkens wordt doorgegeven?

We willen groter, voller en meer. Steeds meer mensen laten zich inspuiten met botox of fillers. Zien we er straks allemaal standaard uit als Sylvie Meis of Donny Roelvink? En wat betekent dat voor onze waarden over schoonheid nu alles maakbaar is? Verschuift en verandert alles wat we mooi vinden en hoe kan dat? Letten we tegenwoordig te veel op het uiterlijk en te weinig op de inhoud? Wat is het nut van het perfecte uiterlijk; een beter salaris of slechts meer aandacht en meer bedpartners? Jort Kelder is nog even op een Caribisch eiland, daarom neemt Milou Brand de honneurs waar en gaat ze in gesprek met cultuurfilosoof dr. Jelle van Baardewijk en cosmetisch arts dr. Tom Decates.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co, gepresenteerd door Jojanneke van den Berge (Jort is nog twee weekeinden op een tropisch eiland). Gebeld wordt met Tweede Kamerlid Ilana Rooderkerk (D66) over de ontlezing bij jongeren. Dr. Jelle van Baardewijk legt uit waarom polarisatie helemaal zo slecht nog niet is. Onze jonge dr. Keyla Green heeft onderzoek gedaan naar de welzijn van jongeren. En dr. Tom Decates is cosmetisch arts en onderzoekt waarom er zo veel mensen tegenwoordig fillers nemen.

Waarschijnlijk zat jij de afgelopen dagen te bibberen op de fiets terwijl je door de natte sneeuw ging. Of stond je in een van de lange files van afgelopen week. Maar niet uw presentatorJort Kelder. Die zit op een tropisch eiland met uitzicht op een blauwe zee, omringd door luxe bars en restaurants. Jort voert zijn werk nu als digital nomad uit, met de laptop op de veranda. En mocht hij het toch wat warm krijgen, kan hij duik nemen in zijn zwembad dat een temperatuur heeft van 28 graden, net iets koeler dan de buitenlucht.  Wie wil dit niet? Wat is een digital nomad en kan iedereen in de toekomst zo zijn werk doen? Of is dat alleen voor een elite weggelegd? Inmiddels zijn er al ruim 54 landen waar je met het juiste paspoort, inkomen en verzekering maanden kunt 'thuiswerken'. Aangeschoven om dit fenomeen te duiden, en breder over de toekomst van werk te praten, zijn dr. Emilie Rademakers (UU) en prof. dr. Hans Koster (VU).

*Brand-editie* In 2025 is AI net zo intelligent als de mens – als men OpenAI-baas Sam Altman mag geloven. Wat betekent al die technologische vooruitgang voor de mens? Net als de uitvinding van de boekdrukkunst, het tijdperk van radio en film, dat van TV en vervolgens de internetrevolutie gaat AI de rol die media spelen in het leven van de mens ingrijpend veranderen. Filosoof en wetenschapper Paul McLuhan zei het al in 1964: The medium is the message. Belangrijker dan de inhoud van het bericht, is de manier waarop dat bericht wordt geleverd. Met de huidige ontwikkelingen rond AI houdt dat onder andere in dat we op een steeds natuurlijker manier communiceren met machines, computers en andere apparaten. Wat betekent dat? Milou Brand in gesprek over de (on)menselijke trekjes van AI met dr. Maarten Sukel, die promoveerde op AI en het boek De AI-revolutie schreef. Ze sluit af met poëzie, ditmaal geschreven door AI-taalmodel Claude in de stijl van Herman de Coninck.