Ecosofie: Duurzame gesprekken

200 Episodes

Reverse

138. Klimaatverandering is geen breinbreker (en ook wel), met Frank Selten

2024-11-1239:08

Van alles wat klimaatonderzoeker Frank Selten kan vertellen over ultraviolet licht, de zon als kernreactor, hoeveelheid Watt die op de aarde afkomt en elektromagnetische straling, gaat je hoofd duizelen. Want wat heeft waterdamp te maken met klimaatverandering? En waarom is het slecht nieuws dat we een naderende ijstijd ontwijken?En tegelijk is het heel simpel - tenminste, als Frank het uitlegt. De temperatuur op aarde blijft hetzelfde als er net zoveel energie binnenkomt als eruit gaat. Onts...

137. Klimaatacties zonder schuldgevoel, met Nadine Maarhuis

2024-10-2945:55

Binnen de duurzame bubbel is het niet gauw goed genoeg. Vegetarisch eten, maar wel leren schoenen aan je voeten? Ai, beetje jammer. Niet honderd procent vegan? Je doet moeder Aarde verdriet. Gelukkig spreekt journalist Nadine Maarhuis ons allemaal moed in: het hoeft niet perfect. 'Liever een grote groep mensen die hun fouten ook maken, dan een kleine groep die perfect groen leeft,' zegt ze.Nadine beschrijft in De Groene Actiegids wat we allemaal kunnen doen om een beetje duurzamer te leven. V...

136. Energiepopulisme moet NU stoppen, met Marien Boonman

2024-10-1553:47

Marien Boonman strijdt fel tegen 'energiepopulisme', zoals hij het noemt: feitenvrij discussiëren over de energietransitie voor politiek gewin."Sommige mensen zeggen: we lossen alles op met technologie. En anderen vinden juist dat we als consumenten ons gedrag moeten aanpassen om het energieverbruik omlaag te brengen. Maar ja, we blijven spulletjes kopen en als je mensen vraagt om minder op vliegvakantie te gaan, krijg je weinig positieve reacties."Ik praat met Marien Boonman over klimaatdoel...

135. Eerlijkheid als sleutel voor verandering, met Kees van den Bos

2024-10-0153:30

Niet iedereen staat open voor verandering, vooral bij complexe kwesties zoals de klimaattransitie. Volgens sociaal psycholoog Kees van den Bos komt deze weerstand vaak voort uit wantrouwen jegens instituties en een gevoel van onrechtvaardigheid. Mensen voelen zich niet gehoord, wat polarisatie kan versterken. Van den Bos benadrukt het belang van procedurele rechtvaardigheid: het eerlijk behandelen van mensen en transparantie in besluitvorming. Wanneer mensen het gevoel hebben dat er naar...

134. Heel Nederland eet uit een voedselbos, met Stijn Heijs

2024-09-1001:19:01

Wandelen door een bos, snoepen van bessen en noten en onderweg alle boodschappen voor het eten vanavond bij elkaar plukken. Kan dat? Zeker, zegt Stijn Heijs, voorzitter van de Stichting Voedselbosbouw. Stijn vertelt wat we zien als we door een voedselbos lopen: “De bomen zijn de hoogste laag, denk aan kroonbomen zoals tamme kastanje, linde en walnoot. Lindeblad kun je eten als salade, zeker als het jong is. De tweede laag zijn fruitbomen zoals appels en peren. Iets lager zijn de struiken, bij...

133. Over sjamanen, koppensnellers en Pinocchio, met Jitske Kramer

2024-08-2701:31:111

Wat hebben voodoopriesters, Pippi Langkous en magiërs te maken met veranderingsprocessen? Daar is corporate antropoloog Jitske Kramer ingedoken. We praten over het belang en de impact van rituelen op veranderingsprocessen in de westerse samenleving. Rituelen bieden houvast in de chaos die onvermijdelijk bij een transitie hoort. Jitske legt uit dat met name die liminale fase, de fase van onzekerheid en verbeelding, een grote rol speelt tijdens een verandering. Geen leuke fase, want wie ho...

132. Hoe hoge klimaatambities tegen kunnen vallen, met Remco de Boer

2024-08-1301:13:00

Prachtig, dat Nederland het braafste jongetje van de klas wil zijn als het gaat om energietransitie, maar dat heeft ook zo z'n nadelen. Dat bespreek ik met Remco de Boer, podcastmaker en auteur van het boek Droomland.Willen wij binnen drie maanden een nieuw nationaal record lopen op de marathon, dan is de kans groot dat we na een paar hardlooptrainingen al afhaken. Te grote ambities leiden onvermijdelijk tot teleurstellingen. Remco geeft voorbeelden zoals de netcongestie en ambitieuze, maar n...

131. Lusten jullie een broodje poep? Met Fides Lapidaire

2024-07-3001:04:13

Kunstenaar en social designer Fides Lapidaire vertelt over haar project 'Broodje Poep', dat de kringloop van voedingsstoffen via menselijke ontlasting onderzoekt. Van jongs af aan hebben we geleerd poep als vies te beschouwen, wat een belemmering vormt voor duurzame oplossingen. Het project zet mensen aan op een andere manier te denken over de systemen en de afspraken in de samenleving die we lang geleden hebben gemaakt. Dienen die afspraken ons nog? Of kunnen we op een andere manier naa...

Duurzame Ambitie 4: Aan de slag met je idealen met de Ecosofie Academy

2024-07-1636:54

Een podcast luisteren of een boek lezen over duurzaamheid is leuk en belangrijk, maar is het genoeg om in beweging te komen en écht bij te gaan dragen aan de transitie naar een duurzamere wereld? Voor sommige mensen wel, maar genoeg anderen worstelen om hun gedrag aan te passen of hun ideeën tot uitvoer te brengen. Daarom lanceert Marnix, samen met zijn co-auteur van het boek Duurzame Ambitie, Mark Siegenbeek van Heukelom, een nieuwe tak van de Ecosofie Podcast: de Ecosofie Academy. In d...

130. Duurzame landbouw en werk met betekenis, met Eline Veninga

2024-07-0237:34

Voel jij je thuis op je werk? En draagt jouw werk iets bij een mooiere, betere wereld? Eline Veninga was succesvol in het bedrijfsleven, maar voelde zich niet gelukkig. Ze ging iets totaal anders doen, ze werd chef de mission bij een stichting die regeneratief boeren mogelijk maakt.In deze podcastaflevering, opgenomen tijdens het evenement Symbiotic Shift, deelt Eline haar persoonlijke verhaal over hoe ze zich steeds ongemakkelijker voelde op haar werk, waar ze een deel van zichzelf moe...

129. Spoedcursus scheikunde, met Esther Thole

2024-06-1857:00

Esther Thole, hoofdredacteur van chemisch vakblad C2W | Mens & Molecule, geeft een spoedcursus Scheikunde. Om de duurzaamheidstransitie te begrijpen, speelt scheikunde een grote rol, legt ze uit. Bijvoorbeeld als het gaat om hergebruik van plastic en het recyclen van afval, om te begrijpen wat er mis gaat en waar de oplossing ligt.Ze legt het verschil uit tussen elementen, atomen en moleculen. En vertelt hoe het kan dat we bijna overal weer de vier elementen koolstof, stikstof, zuurstof e...

128. Mensen bloeien op in een fatsoenlijke samenleving, met Pieter Hilhorst

2024-06-0401:05:08

In deze podcast bespreken Marnix Kluiters en Pieter Hilhorst hoe onze samenleving vaak individuen in hokjes dwingt, over hordes laat springen en soms zelfs vernedert. Hilhorst verwijst naar de filosoof Avishai Margalit en diens concept van een fatsoenlijke samenleving, waar mensen niet worden vernederd. Een voorbeeld van vernedering is het toeslagenschandaal, waar burgers klem zaten in en door het systeem. Hilhorst benadrukt dat bestaanszekerheid niet alleen over inkomen gaat, maar ook o...

127. Politiek, percepties en publieke opinie, met Josje den Ridder

2024-05-2149:47

Het blijkt dat Nederlanders hun eigen leven vaak positiever beoordelen dan de samenleving en politiek. Er is onvrede en boosheid over de politiek, vooral omdat men vindt dat grote problemen zoals immigratie, klimaatverandering, inkomensongelijkheid en woningnood niet goed worden aangepakt. Josje den Ridder, onderzoeker bij het Sociaal Cultureel Planbureau, verdiept zich in wat mensen vinden en voelen over hoe het gaat in Nederland, door middel van enquêtes en focusgroepen. Ze const...

126. Optimistische transitie, met Jan Rotmans

2024-05-0701:07:21

Hoe kijkt transitieprofessor Jan Rotmans naar de veranderingen waar we als samenleving middenin zitten? Gaat het allemaal wel snel genoeg of schieten we geen meter op? Hij ziet veel cynisme om zich heen, mensen die doen alsof er de afgelopen veertig jaar nauwelijks iets is veranderd. Quatsch, zegt Jan dan. Flagrante onzin. Hij benadrukt de impact van individuele keuzes op grote bedrijven en maatschappelijke veranderingen. Je hoeft het niet alleen te doen, maar sluit je aan bij gelijkgest...

125. Maatschappelijk onbehagen vanuit de psychologie, met Will Tiemeijer

2024-04-2351:52

Wist je dat mensen die laag scoren op de zogenaamde mastery scale, die het gevoel van persoonlijke grip op de omgeving meet, minder geluk en tevredenheid ervaren? Uit het rapport Grip van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) blijkt bovendien dat mensen met een lagere grip-score sneller kiezen voor autoritaire leiders, zich verliezen in wij-zij-denken en zelfs openstaan voor complottheorieën.Professor doctor Will Tiemeijer werkt bij de WRR. Hij legt uit wat het belang van p...

124. De verborgen metalen van de duurzaamheidstransitie, met René Kleijn

2024-04-0901:09:16

Zonnecellen, elektrische auto’s, windmolens: de energietransitie heeft nogal wat metalen nodig. De erts voor die metalen wordt met grof geweld gewonnen in mijnen, erg milieuvriendelijk is dat niet. Hoogleraar industriële ecologie René Kleijn pleit voor de herwinning van de metalen zoals ijzer, koper en goud uit elektronische apparatuur, zodat ze opnieuw kunnen worden gebruikt.Die waardevolle materialen uit afgedankte zonnepanelen of autobatterijen halen is niet eenvoudig, een paar...

123. In de toekomst boeren we op het water, met Peter van Wingerden

2024-03-2637:01

Is de floating farm van Peter van Wingerden de oplossing voor de groeiende vraag naar goed voedsel, en het antwoord op klimaatverandering en de stijging van het zeewater? In de Rotterdamse haven dobbert zijn boerderij, waar hij op drie verdiepingen groente verbouwt, koeien houdt en zuivel maakt.In de podcast wijst Peter op de potentie van zijn floating farm en de mogelijkheid om wereldwijd drijvende boerderijen aan te leggen. Hij ziet water als een bron van ruimte voor stadsuitbreiding,...

122. Stop met pamperen van het bedrijfsleven, met Marthe Hesselmans

2024-03-1256:38

Het bedrijfsleven kan een grote rol spelen bij de transitie naar een duurzame wereld, is de conclusie van het rapport Goede Zaken van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). Wetenschappelijk onderzoeker Marthe Hesselmans vertelt dat het bedrijfsleven die rol waarschijnlijk niet alleen vanuit maatschappelijke betrokkenheid zal pakken, maar ook vanuit eigenbelang. Laten we subsidies aan het bedrijfsleven kritisch bekijken, adviseert ze, en ook de belastingvoordelen van ni...

Een duurzaam regeerakkoord is niet links of rechts, met Ivy de Bruijn

2024-03-0507:52

Ivy de Bruijn is campagneleider voor een Duurzaam Regeerakkoord bij SDG Nederland. In het manifest vragen de initiatiefnemers en inmiddels meer dan 2.800 bedrijven en organisaties die het onderschrijven (zoals Philips, HEMA, Johan Cruijff ArenA, de VNG, TNO, Tilburg University, Hogeschool Utrecht, het UWV, gemeente Arnhem en het Erasmus MC) om een toekomstvisie van het nieuwe kabinet, op basis van brede welvaart en de SDG’s. “Een mooie toekomst, daar moeten we samen aan werken. Luister daarom...

121. Afval is een grondstof met Marc Den Hartog

2024-02-2743:35

Kun je nieuwe producten ontwerpen met hun einde op de afvalberg al in gedachten? Als het aan Marc den Hartog ligt, zou dat wel moeten. Marc is directeur van Renewi, een waste-to-product bedrijf. Zij halen elk jaar 7 miljoen ton bedrijfsafval op, sorteren het en proberen het zoveel mogelijk te recyclen tot secundaire grondstoffen.Veel materialen zijn goed opnieuw te gebruiken, zoals papier, karton, bouwmaterialen en organisch afval. Complexe samengestelde kunststoffen zijn een stuk lastiger.&n...

#box-pro-ellipsis-173227525073041{-webkit-line-clamp:2;}Ecosofie: Duurzame gesprekken