Edebiyat Pod

EdebiyatPod’un 4. Senesinde yayınlanan 44 dakika uzunluğundaki 44. bölümünde sevgili Şule Kalkan ile birlikte Pir-i Lezzet romanı etrafında yemek, emek ve sevgiden bahsediyoruz. Hem kitabın içindeki öğeleri hem de yemeğe dair hatıralarımızı masaya yatırdığımız sohbetimiz EdebiyatPod’un diğer bölümlerinden farklı olarak daha spontane, daha rahat ve samimi geçiyor. Antakya mutfağı, Şamlıların gastronomik başarıları, astroloji ve baharatlara dair şenlikli bir muhabbetin ortasına kendinizi atmaya hazırsanız hemen dinlemeye başlayın deriz! Bahsettiğim eserler: Pir-i Lezzet - Saygın Ersin Jaguar-Güneş Altında - Italo Calvino Yedi Kartal Efsanesi Serisi - Saygın Ersin Gizli Lisan-Çiçeklerin Lisanı - Avânzâde Mehmed Süleyman Instagram/Twitter: @elifnozgun ve @kalkansule

İbn Battuta ile son bölümümüzde Anadolu’yu karış karış geziyoruz. Bir “memleketçilik denemesi” olarak hazırladığımız bu bölümde Isparta’dan Erzurum’a, Antalya’dan Kastamonu’ya kadar Anadolu topraklarından bahsediyoruz. 14. yüzyılda bu bölgeyi gezen İbn Battuta’nın seyahatnamesi Anadolu tarihinin en önemli kaynaklarından biri. Bölümde duymayı bekleyebileceğiniz güzel anekdotları da sıralayıp sizi seyyahımızla baş başa bırakalım: İbn Battuta’nın Orhan Gazi ve Nilüfer Hatun ile buluşması, Birki’deki meteor ve Sinop halkı tarafından Şii olduğu düşünülerek dışlanıp teste tabi tutulması. Bahsettiğim eserler: İbn Battuta Seyahatnamesi Instagram/Twitter: @elifnozgun

İbn Battuta serisinin ikinci bölümünde seyyahın insanlara karşı ön yargılarını, evlilik hayatını, arkadaşlarıyla ilişkilerini ve şaşkınlıklarını anlatıyoruz. Çünkü her ne kadar sıradışı bir hayatı olsa da seyyahımız da bizim gibi bir insan. Bu yüzden bazen gördüğü olaylar karşısında dehşete kapılıyor, bazen etrafındakilerin giyimlerini eleştiriyor, bazen de karşısındakilerle rekabet içine giriyor. Bahsettiğim eserler: İbn Battuta Seyahatnamesi Instagram/Twitter: @elifnozgun

İbn Battuta’nın büyülü dünyasının kapıları EdebiyatPod’un 3 bölümü boyunca bizler için ardına kadar açılacak. Serinin ilk bölümünde sizlerle İbn Battuta’nın sıradışı bir adam olarak başına gelenleri konuşacağız. Su aygırı, uçan sülük ve gergedan gören İbn Battuta’nın şaşkınlığını, Hindistan cevizinin faydalarını, Yogilerin çeşitli marifetlerini ve hatta yamyamları bu bölümde konuştuk. İbn Battuta’nın peşinde dünya turu, hazırsanız, başlıyor! Bahsettiğim eserler: İbn Battuta Seyahatnamesi Instagram/Twitter: @elifnozgun

Gelenekselleşen yıl sonu değerlendirmesi bu sene de sizlerle. Bu bölümde hem 2023’te en beğendiğim 5 kurgu ve 5 kurgu dışı kitaptan bahsediyorum hem de kitap okuma hedeflerinin karanlık yönlerine dikkat çekiyorum. Nitekim okuma alışkanlığı kazanma konusunda oldukça faydalı olabilecek yıllık hedefler abartıldığı zaman deneyimi baltalayacak bir hal alabiliyor. Kendi okurluk tarihime dair de birçok hatamdan bahsettiğim bu bölüm yeni yılın da ilk bölümü olacak. O halde edebiyatla ve Edebiyatpod’la nice senelere! Bahsettiğim eserler: Puslu Kıtalar Atlası - İhsan Oktay Anar Günden Kalanlar - Kazuo Ishiguro Terkediş - Abdulrazak Gurnah İnsanlığımı Yitirirken - Osamu Dazai Yaşamak - Yu Hua İbn Battuta Seyahatnamesi Köy, Kadın, Modernite ve İslam - Noriko Nakayama Başkalarının Acısına Bakmak - Susan Sontag Kaybolan Dikkat - Johann Hari Müslüman Kadının Kurtarılmaya İhtiyacı Var mı? - Lila Abu-Lughod Instagram/Twitter: @elifnozgun

Podcasterınız adeta bir “Eureka!” anı yaşayarak yıllardır aradığı o favori kitabını buldu: İhsan Oktay Anar’ın Puslu Kıtalar Atlası. Mezkur hostet-i podcast (host kelimesinin müennesi böyle mi yazılır acaba?), bu değerli kitabı okur okumaz koşa koşa podcast bölümü kaydetmeye geçti. Bölüm boyunca Puslu Kıtalar Atlası’nın metinlerarası yapısını ve kitapta atıf yapılan eserleri konuştuk. Monolog bir noktada Kur’an’daki Fil olayına, devamında Tevrat’taki Yusuf ve Yakup anlatısına değindi. Sonrasında hiç hız kesmeyip Şahname, Descartes ve hatta vampir hikayelerine de uzandı. Kaydetmesi fevkalade keyifli olan bölümün umarım dinlemesi de zevklidir. Bahsettiğim eserler: Puslu Kıtalar Atlası - İhsan Oktay Anar İlyada Destanı - Homeros Gılgamış Destanı Metot Üzerine Düşünceler - Descartes Fizik - Aristoteles Şahname - Firdevsi Evliya Çelebi Seyahatnamesi Instagram/Twitter: @elifnozgun

Bir podcast bölümü düşünün ki Zeki Müren’in “Neonlarımı hiç söndürmedim” konuşması ile Kazuo Ishiguro’nun Günden Kalanlar romanını birlikte işlesin… Doğru adrestesiniz çünkü bu podcast bölümü tabi ki EdebiyatPod’a ait. Bu bölümde kendi hayatımızın sorumluluğunu almaktan, yaşlanınca -ya da akşam çöktüğünde- çöken pişmanlık hissinden ve uşaklık sanatının inceliklerinden bahsediyoruz. İçeride bir kitap yorumundan çok daha fazlası var. Melankoli ile farkındalık arasında mekik dokuduğumuz bu bölümü sen de dinlemeyi ihmal etme! Bahsettiğim eserler: Günden Kalanlar - Kazuo Ishiguro La La Land (Yönetmen: Damien Chazelle) Seni Dert Etmeler (Sanatçı: Madrigal) Instagram/Twitter: @elifnozgun

Yapay zekanın hayatımızın her alanına nüfuz etmesiyle birlikte her kafada birçok soru oluştu. Yayıncılar ve çeviri işinden hayatını kazananlar da bu sorulara ortaklar. Geçtiğimiz aylarda bir yayınevinin bazı kitaplarını yapay zekaya çevirttiği ortaya çıkınca tartışmalar alevlendi. Bu bölümde yapay zekanın çeviri alanı başta olmak üzere genel olarak yayıncılık sektörünü nasıl etkileyeceği üzerine muhabbet ediyoruz. Instagram/Twitter: @elifnozgun

Kitap kokusu olamadan yaşayamayanlara, kitapları sarıp sarmalamadan okuyamayanlara inat e-kitabı savunmaya geldik! Şaka şaka, kitaplar konusunda biz de en az herkes kadar romantiğiz. Ama yine de şu inadı bırakıp e-kitaplara bir göz atsak, belki okumaya başlasak fena mı olurdu? Bu bölümde Kindle ve benzeri e-kitap okuyucuların teknik özelliklerindne bahsediyor ve genel olarak e-kitap okumanın faydalı yönlerine odaklanıyoruz. Kindle Paperwhite 5, 6.8”, 16 GB Instagram/Twitter: @elifnozgun

Bu bölümde 6 Şubat depremini takiben okuduğum ve beni çok etkileyen Başkalarının Acısına Bakmak kitabından bahsediyorum. Susan Sontag’ın kaleminden çıkan bu kitap medyada şiddet ve savaş temsilleri üzerinden birçok konuyu sorguluyor. Bahsettiğim eserler: Başkalarının Acısına Bakmak - Susan Sontag Fırtına - Shakespeare Instagram/Twitter: @elifnozgun

İltica Yolunda Sadece Süper Kahramanların Aşabileceği Engeller: Suriyeli Hakim’in Yolculuğu Mültecilerin de süper güçleri olmalı, öte türlü tehlikelerle dolu hayatta kalma yolculuklarını atlatmaları mümkün olmazdı. EdebiyatPod’un bu bölümünde konumuz genelde mülteciler özelde ise Türkiye’deki Suriyeli mülteciler. Bu yüzden Türkiye’deki Suriyeli mültecilere dair gerçek verileri de masaya yatırıyoruz. Tabi ki anlatımızın merkezinde bir edebi eser var. Fabien Toulme’nin Hakim’in Yolculuğu grafik roman serisini konuşuyoruz. Çünkü ancak tanıdıkça anlayacağız ve tanımanın en iyi yolu da kitaplardan geçiyor. Bahsettiğim eserler: Hakim’in Yolculuğu - Fabien Toulme Instagram/Twitter: @elifnozgun

Yeni yılda herkes bol keseden okuma hedefleri belirlerken birkaç adım geri çekilip bu kavramı etraflıca incelemek güzel olmaz mıydı? Olur tabi dedik ve mikrofon başına geçip sorduk: Kitap okuma hedefleri anlamlı mıdır Okuma hedefi koymanın riskleri nelerdir? Nasıl bir hedef koyarsak okuma eylemimizi daha bilinçli ve faydalı hale getirebiliriz? Instagram/Twitter: @elifnozgun

2022’nin son bölümünde yüksek sesle soruyoruz: Başladığım kitapları bitirmek zorunda mıyım? Kitapları bitirmezsek IQ’muzun düştüğü söylentileri doğru mu? Dilberay’dan alıntıyla zorundalıklarımıza isyan ettikten sonra daha ciddi bir tona bürünüp kitapları yarım bırakma mevzuunu enine boyuna tartışıyoruz. Son olarak da 2022’de en sevdiğimiz 10 kitabı özene bezene listeliyoruz. 5 kurgu, 5 kurgu dışı kitap önerilerini hemen not almak ve okumaya başlamak ise size düşüyor. Şimdiden herkese mutlu yıllar! 2023 bize bol kitap getirsin! Seneye yine burada buluşalım. Bahsettiğim eserler: Hep O Şarkı - Yakup Kadri Karaosmanoğlu Beyaz Diş - Jack London Zamanın Kısa Tarihi - Stephen Hawking Muhteşem Gatsby - F. Scott Fitzgerald Ateşi Yakalamak - Suzanne Collins Suç ve Ceza - Fyodor Dostoyevski Kürk Mantolu Madonna - Sabahattin Ali Tutunamayanlar - Oğuz Atay 1984 - George Orwell Milena’ya Mektuplar - Franz Kafka Sineklerin Tanrısı - William Golding Hayvan Çiftliği - George Orwell Böyle Buyurdu Zerdüşt - Friedrich Nietzsche Yeraltından Notlar - Fyodor Dostoyevski Yengeler Cumhuriyeti - Tanıl Bora, Mustafa Çiftci Enişteler Risalesi - Tanıl Bora, Mustafa Çiftci Irk, Ulus, Sınıf: Belirsiz Kimlikler - Immanuel Wallerstein, Etienne Balibar Yüzyıllık Yalnızlık - Gabriel García Márquez Dokunmadan - Nermin Yıldırım Başkasının Yüzü - Kobo Abe Kumların Kadını - Kobo Abe O Gece Gördüm Onu - Drago Jancar Parçalanma - Chinua Achebe Türklük Sözleşmesi - Barış Ünlü Kadın Yok Savaşın Yüzünde - Svetlana Aleksiyeviç Suyu Arayan Adam - Şevket Süreyya Aydemir Otur Baştan Yaz Beni: Oto/Biyografiye Taze Başlıklar - Abdulhamit Kırmızı Mor Salkımlı Ev - Halide Edib Adıvar Sinekli Bakkal - Halide Edib Adıvar Instagram/Twitter: @elifnozgun

Bu bölümde biyografi yazımının sırtımıza yüklediği veballerden konuşuyoruz. Oto/Biyografi yazarken uzun ve karmaşık bir hayatın içine girip elimizdeki küçük fenerle dolaşıyoruz. Sonunda işimize gelen kısımları alıp kesip biçiyoruz. Tüm bunlar yetmezmiş gibi bir de bu anlamsız ve tutarsız hayata bir mana ve yapı eklemeye çalışıyoruz. Yani anlayacağınız Oto/Biyografi yazmak akıllı işi değil. Ama yazanların ellerinden öperiz, severek okuyoruz. O halde buyurun; hafıza, kurgu ve anlam denizlerine birlikte dalalım! Bahsettiğim eserler: Otur Baştan Yaz Beni: Oto/Biyografiye Taze Başlıklar - Abdulhamit Kırmızı Mor Salkımlı Ev - Halide Edib Adıvar Nutuk - Mustafa Kemal Atatürk Halide Edib: Biyografisine Sığmayan Kadın - İpek Çalışlar Zeytindağı - Falih Rıfkı Atay Instagram/Twitter: @elifnozgun

Osmanlı’da soylu bir aileden gelen, zeki, eğitimli bir reisülküttap olduğunuzu düşünün. Bu durumda devletin içinde yükselebilir misiniz? Eğer kısa boylu ve çirkinseniz hayır!  Bu bölümde Abdürrezzak Efendi’den başlayıp divan edebiyatında uzun bir tur atacağız. Çirkin kadınları anlatırken olayı biraz abartıp “Kaş yapmış iki kara çiyanı/ Zülf etmiş iki küme yılanı/ Tarla kovuğu iki kulağı/ Kirpi yuvası, sıçan yatağı” diyen Şeyh Galip’e kulak vereceğiz. Devamında da yeni Türk edebiyatına hızlı bir giriş yapıp Cahit Sıtkı Tarancı’nın çirkinlik takıntısı ve Ahmet Haşim’in “başıyla” olan derdini konuşacağız. Nihayetinde bu bölüm bol bol şiir okuyoruz, içeride şenlik var; size düşen ise davete icabet! Bahsettiğim eserler: Hüsn-ü Aşk - Şeyh Galib Hüsrev ü Şîrîn Beyânî Dîvânı - Beyânî Yaş 35 - Cahit Sıtkı Tarancı Başım - Ahmet Haşim Firari - Faruk Nafiz Çamlıbel Bir de bölüme hazırlanırken çok istifade ettiğim şu makaleyi de size önereyim: Klasik Türk Şiirinde Çirkin ve Çirkinlik, Kürşat Şamil Şahin, Ulak Bilge Sosyal Bilimler Dergisi (51, 2020 Ağustos: s. 869–883.) Instagram/Twitter: @elifnozgun

Ring ring ring! EdebiyatPod’un mükemmel bir konuğu var: Sümeyra Keleş Yerkel. Bu bölümde edebiyatta sakıncalı konuları işliyor ve soruyoruz: Sakıncayı kim belirliyor? Kime ve neye göre sakıncalı? Tarih boyunca “sakıncalı” konular nasıl değişti? Sakıncalı konular edebiyatta ne ölçüde yer almalı?  Okuduğumuz kitaplarda tetikleyici ögelerden kaçınmak için neler yapabileceğimizi de tartıştığımız 29. bölümde bir cevap aramaktan ziyade “gündem etmeyi” ve “sorgulamayı” teşvik ediyoruz. Size de bu iki edebiyatsever arkadaşın sohbetine ortak olmak kalıyor! Bahsettiğim eserler: Bu Şehrin Mutfaklarında Bıçak Yok - Halid Halife İmkansızın Şarkısı - Haruki Murakami Dorian Gray’in Portresi - Oscar Wilde Okuyucu - Bernhard Schlink Mahrem - Elif Şafak Butterflies - Ian McEwan Sümeyra Keleş Yerkel’in Instagram Hesabı: https://www.instagram.com/sumeyrakelesyerkel/  [Hem]hâl Podcast: https://open.spotify.com/show/07ycTghYPhF5RBPoCkQwNY?si=f010e1d255fe4fe1  Dispora Bizim Podcast: https://open.spotify.com/show/6BRpPUzLGJK8BfJSpvJ07Q?si=2d84d3c85e874f4f  Instagram/Twitter: @elifnozgun

Önceki sezon hep güzeli konuştuk, yeni sezonda müzmin çirkinler birer birer mağaralarından çıkacak. Bu bölümde dünya edebiyatının çirkinlerini konuşacağız. Öncelikle "çirkin nedir, kimdir, nasıl tanımlanmıştır?" sorularına cevap arayacağız. Sonra çirkinlik ve güzellik algısının kültürden kültüre nasıl değişebildiğine örnekler vereceğiz. Devamında ise tarihteki çirkin yazar ve filozofların; dünya edebiyatındaki kitaplarda anlatılan çirkin karakterlerin dedikodusunu yapacağız. Üstelik müjde, bu bölümün “Türk edebiyatında çirkinlik” versiyonu da yakında yayında olacak! Son olarak, not: Çirkinleri üzmeyin. Bahsettiğim eserler: Life of Pythagoras - Iamblichus Uçurtma Avcısı - Khaled Hosseini Felsefe Sözlüğü - Voltaire Masallar - Ezop Şenlik - Platon Fırtına - William Shakespeare Othello - William Shakespeare Notre Dame’ın Kamburu - Victor Hugo Instagram/Twitter: @elifnozgun

Bu bölümde sözcüklerin dünyaya bakışımızı belirlediğini anlatan Sapir Whorf Hipotezi’ni konuştuk. Neden ana dilimizde kitap okumayı bu kadar seviyoruz? Çeviri kitap okumanın dezavantajları nelerdir sorularına cevap aradık. Ana dilimizin denizlerinde derinlere inmeye davetlisiniz! Bahsettiğim eserler: Dokunmadan - Nermin Yıldırım Keyifli Dinlemeler!

Slovenyalı yazar Drago Jancar’ın O Gece Gördüm Onu romanını merkeze aldığımız bu bölümde edebiyatın en oyuncu elementlerinden birine değiniyoruz: Anlatıcılar! Çoklu anlatıcılarla yazılmış çok sesli kitapları ve Mozaik Roman kavramını masaya yatırıyoruz. Ayrıca O Gece Gördüm Onu romanını okumuş kadar olmanız için kitaptaki her şeyi, hiç esirgemeden, gani gani detaylıca anlatıyoruz. Bahsettiğim eserler: Açlık Oyunları Serisi - Suzanne Collins Çalıkuşu - Reşat Nuri Güntekin Benim Adım Kırmızı - Orhan Pamuk Sessiz Ev - Orhan Pamuk Frankenstein - Mary Shelley O - Stephen King Damızlık Kızın Öyküsü - Margaret Atwood Eleanor ve Park - Rainbow Rowell Mucize - R. J. Palacio Trendeki Kız - Paula Hawkins Kayıp Kız - Gillian Flynn Instagram/Twitter: @elifnozgun

Vefatının 60. yılında Türk edebiyatın en önemli yazarlarından birini, Ahmet Hamdi Tanpınar’ı, biraz daha yakından tanımaya ne dersiniz? EdebiyatPod’un 25. bölümünde Tanpınar’ın macera dolu hayatından, üyesi olduğu ilginç derneklerden konuşuyoruz. Bunun yanında “Nehir Roman” kavramına odaklanıyoruz. Nehir roman nedir, kitap serilerinden hangi özellikleriyle ayrılır? Tüm bu sorulara cevap aradıktan sonra Tanpınar’ın nehir romanlarını da biraz didikliyoruz. Bahsettiğim eserler: Beş Şehir - Ahmet Hamdi Tanpınar Alkestis - Medeia - Elektra - Euripides (Çev. Ahmet Hamdi Tanpınar) Tanpınar’dan Çeviriler - Haz. Erol Gökşen Saatleri Ayarlama Enstitüsü - Ahmet Hamdi Tanpınar Aydaki Kadın - Ahmet Hamdi Tanpınar Mahur Beste - Ahmet Hamdi Tanpınar Sahnenin Dışındakiler - Ahmet Hamdi Tanpınar Huzur - Ahmet Hamdi Tanpınar Şiir Hakkında - Ahmet Hamdi Tanpınar (Makale) http://www.tanpinarmerkezi.com/ Instagram/Twitter: @elifnozgun