DiscoverEkonomia i cała reszta
Ekonomia i cała reszta
Claim Ownership

Ekonomia i cała reszta

Author: Kamil Fejfer i Łukasz Komuda

Subscribed: 138Played: 1,640
Share

Description

Kamil Fejfer z wykształcenia jest politologiem, a z zawodu dziennikarzem piszącym o ekonomii i gospodarce. Współpracuje z Pismem, Miesięcznikiem Znak, Gazetą Wyborczą, Krytyką Polityczną, NOIZZem, Dwutygodnikiem. Autor książek „O kobiecie pracującej” oraz „Zawód”.


Łukasz Komuda to ekonomista, który po 17 latach pisania i redagowania tekstów o biznesie przeniósł się do sektora pozarządowego, by zajmować się tematyką rynku pracy oraz ekonomii społecznej. Przełożył z angielskiego dwie książki zajmujące się źródłami kryzysu finansowego - w tym tymi aksjologicznymi.


Razem rozmawiamy o rzeczach ciekawych, na które w mediach głównego nurtu jest za mało miejsca. Które są mało zrozumiałe dla większości odbiorców. Dla których powstało sporo mitów, nadmiernych uproszczeń lub niepotrzebnych uprzedzeń. Wszystko to z obszaru ekonomii i powiązanej z nią ściśle socjologii, psychologii, demografii, etnografii, antropologii, nauk politycznych, a nawet neurobiologii i paru innych dziedzin.


Bo wszystko jest powiązane i zwykle bardziej skomplikowane, niż sądzimy. A w życiu pewne są dwie rzeczy: ekonomia i cała reszta.


Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

182 Episodes
Reverse
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJOd kilkunastu tygodni możemy w różnych miejscach przeczytać, że bezrobocie młodych rośnie w rekordowym tempie. Jest to w niewielkim stopniu prawda. Rzeczywiście w ostatnich miesiącach nieco drgnęło, ba - rosło wręcz najszybciej w Europie. Tyle możemy się dowiedzieć z alarmujących nagłówków powołujących się na Eurostat. Z drugiej strony dane GUS nie wskazują na to, żebyśmy mieli do czynienia z naprawdę zauważalnym trendem. Mało tego, nawet wg europejskiego urzędu statystycznego młodych bez pracy w Polsce mamy mniej niż średnia w Unii Europejskiej (licząc stopę bezrobocia). A do tego poziom bezrobocia wciąż należy do historycznie najniższych. Ktoś znów chce nam pokazać świat gorszym niż jest naprawdę...Bibliografia:Unemployment by sex and age - monthly data, https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/UNE_RT_M__custom_122224/bookmark/line?lang=en&bookmarkId=8a2199be-9e97-4967-a40d-b9a61a1e5a27&c=1603804020481Badanie aktywności ekonomicznej ludności (BAEL), https://cms-v1-files.idcom-jst.pl/sites/220/wiadomosci/91480/files/bael.pdfBadanie Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), https://stat.gov.pl/badania-statystyczne/badania-ankietowe/badania-spoleczne/badanie-aktywnosci-ekonomicznej-ludnosci-bael/Aktywność ekonomiczna ludności Polski - 2 kwartał 2025 r., https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-bezrobotni-bierni-zawodowo-wg-bael/aktywnosc-ekonomiczna-ludnosci-polski-2-kwartal-2025-r-,4,59.htmlTo powód wzrostu bezrobocia wśród młodych. Zawiniła zwłaszcza jedna branża, https://biznes.interia.pl/praca/news-to-powod-wzrostu-bezrobocia-wsrod-mlodych-zawinila-zwlaszcza,nId,8004724New research finds Gen Z’s average job stint is 1.1 years - but it’s not job-hopping, it’s growth-hunting., https://www.randstad.com/press/2025/genz-workplace-blueprint/Oferty pracy w Polsce Monitoring procesów rekrutacyjnych na polskim rynku pracy, https://grantthornton.pl/wp-content/uploads/2025/10/Oferty-pracy-w-Polsce-wrzesien-2025.pdf Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJWedług danych OECD za 2023 rok w Polsce 79% osób w wieku 25-34 lata, których przynajmniej jedno z rodziców miało wyższe wykształcenie, samo może pochwalić się takim wykształceniem.Pośród 27 zbadanych krajów tylko w jednym – Korei Południowej – ten odsetek był wyższy (85%). Nic jednak dziwnego z tą Koreą – tam studia kończy blisko 70% młodych ludzi.Dla porównania: w Szwecji to było 49%, w Czechach 60%, w Niemczech 62%. A jak to wygląda w przypadku osób, których rodzice nie skończyli szkoły średniej?W Polsce tylko 11% takich osób skończyło studia – mniej było tylko w Słowacji (3%), Litwie (4%) i Węgrzech (6%). Wyróżniają się tu kraje Europy Środkowo-Wschodniej. Dla porównania w Danii było to 49%, w Korei Południowej 45%, w Nowej Zelandii i Kanadzie prawie 40%.Nierówności edukacyjne to nie tylko funkcja talentów i dziedziczonych zdolności intelektualnych. To przede wszystkim funkcja tego, w jaki sposób jest zorganizowany system edukacyjny. W Polsce - jak widać - coś z tym systemem jest nie tak.Bibliografia:OECD, Education at a glance 2025, https://www.oecd.org/en/publications/education-at-a-glance-2025_1c0d9c79-en/full-report/to-what-level-have-adults-studied_c1d483b0.html#annex-d1e3971-7018dd8208OECD, To Have and Have Not – How to Bridge the Gap in Opportunities 2025, https://www.oecd.org/content/dam/oecd/en/publications/reports/2025/09/to-have-and-have-not-how-to-bridge-the-gap-in-opportunities_f642138a/dec143ad-en.pdf Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJWedług najnowszych danych Eurostatu (za 2024 rok), faktyczny czas pracy w głównym miejscu zatrudnienia wynosił w Unii Europejskiej średnio 36 godzin tygodniowo – to przeciętnie można przeliczyć na pięć dni pracy po 7 godzin i 12 minut.Najdłużej pracującymi byli Grecy (39,8 godzin tygodniowo) i Bułgarzy (39). Na trzecim miejscu byli Polacy (38,9 godzin). Mówi to nam o absolutnej dominacji zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy.Kto był po przeciwnej stronie tabeli? Finowie (34,9 godzin tygodniowo), Duńczycy, Austriacy i Niemcy (po 33,9 godzin) oraz Holendrzy (32,1 godzin).Tak, Holendrzy przeciętnie pracują mniej więcej tyle, ile trwałby czterodniowy tydzień pracy po 8 godzin dziennie. Skrócenie czasu pracy nie wydarzyło się tam jednak dzięki państwowym regulacjom. Czy to oznacza, że powinniśmy po prostu zaczekać na to, aż wolny rynek skróci nam czas pracy? Nie tak prędko!Bibliografia:Actual and usual hours of work, Eurostat, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Hours_of_work_-_annual_statistics&oldid=546213Part-time and full-time employment – statistics, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Part-time_and_full-time_employment_-_statisticsHolendrzy nie potrzebują rządowych programów. Sami wprowadzają 4-dniowy dzień pracy, Dawid Błaszkiewicz, Obserwator Gospodarczy, https://obserwatorgospodarczy.pl/2025/10/18/holendrzy-nie-potrzebuja-rzadowych-programow-sami-wprowadzaja-4-dniowy-dzien-pracy/Maciej Albinowski, Piotr Lewandowski, Karol Madoń, Czy czterodniowy tydzień pracy w Polsce jest uzasadniony?, https://ibs.org.pl/wp-content/uploads/2024/11/IBS_Policy_Paper_3_2024_PL.pdf Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJChoć konto na jakimś medium społecznościowym ma 60 proc. Polaków, to od 2023 roku spada odsetek osób, które w ostatnim miesiącu coś w nich opublikowały. Dotyczy to wszystkich grup wiekowych z wyjątkiem osób najstarszych. Trend powolnego odchodzenia od sociali to nie tylko polska specjalność. Proces widoczny jest na całym świecie. Dlaczego tak się dzieje? Naszym zdaniem wynika to z zagównienia (wypełnienie social mediów treściami marketingowymi) oraz ich profesjonalizacji (nie masz czego szukać jako twórca konkurując z firmami mającymi dziesiątki albo setki tysięcy złotych socialowych budżetów). Do tego w mediach społecznościowych widziałeś już prawie wszystko. Koniec końców dla niektórych może się wydawać, że kontent na portalach jest robiony przez boty dla botów. A my jesteśmy tylko biernymi obserwatorami tego pozbawionego życia spektaklu. ==Bibliografia:Korzystanie z internetu w 2025 roku, CBOS, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2025/K_060_25.PDFTygodnik PIE, Polski Instytut Ekonomiczny, https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2025/10/Tygodnik-PIE_40-2025.pdfCzy media społecznościowe w końcu osiągnęły szczyt? Rozwój sztucznej inteligencji i spadek czasu spędzanego przed ekranem, John Burn-Murdoch, Irish Times, https://www-irishtimes-com.translate.goog/business/2025/10/07/has-social-media-finally-peaked-the-rise-of-ai-and-decline-of-screen-time/?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=pl&_x_tr_hl=pl&_x_tr_pto=sge#:~:text=Across%20the%20developed%20world%2C%20adults,%E2%80%93%20teens%20and%2020%2Dsomethings. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJPrawo i Sprawiedliwość stworzyło 500 stronicowy dokument quasi-programowy "Myśląc Polska". Znalazły się w nim takie postulaty jak bony mieszkaniowe dla rodziców pierwszego i trzeciego dziecka, waloryzacja 800+ oraz - może najbardziej śmiały pomysł gospodarczy ostatnich lat - 500 zł dla każdego dorosłego Polaka. Pachnie jak dochód podstawowy?Problemy z tym ostatnim. Po pierwsze nie jest on "podstawowy", ponieważ nie zaspokoiłby podstawowych potrzeb. Minimum egzystencji dla jednoosobowego gospodarstwa domowego to około 1000 zł. Drugi - to bardzo drogi projekt, na który nie do końca wiadomo skąd wziąć pieniądze. Żeby go zrealizować musielibyśmy albo wprowadzić niemałą rewolucję w podatkach, albo zadłużyć się jeszcze bardziej. Albo jedno i drugie. Żadna z tych rzeczy nie jest niemożliwa. Pytanie tylko po co to robić, skoro nie do końca wiadomo czemu taki program miałby służyć. Tymczasem za ułamek tej kwoty można byłoby znieść skrajne ubóstwo, uporać się z problemem bezdomności i wyraźnie poprawić działanie służby zdrowia. Bibliografia: Statystyki dotyczące płodności, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Fertility_statistics&action=statexp-seat&lang=pl#Prawie_po.C5.82owa_dzieci_urodzonych_w_UE_w_2023_r._urodzi.C5.82a_si.C4.99_u_matek_po_raz_pierwszySytuacja demograficzna Polski do 2024 r., https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/sytuacja-demograficzna-polski-do-2024-r-,40,5.htmlOskar Sobolewski, Populacja Polski się kurczy. Spadek o ponad 150 tysięcy osób w rok, https://www.money.pl/gospodarka/oskar-sobolewski/populacja-polski-sie-kurczy-spadek-o-ponad-150-tysiecy-osob-w-rok-7122690570230560a.htmlT. Żółciak, G. Osiecki, Bon na 100 tysięcy za trzecie dziecko? Tak PiS chce wygrać wybory https://www.money.pl/gospodarka/goracy-polityczny-weekend-bon-na-100-tys-zl-nowy-rodzaj-kredytow-ludzie-pis-sypia-pomyslami-7213998484515488a.html Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJTym odcinkiem zdenerwujemy wiele osób. Ile razy słyszeliście opowieść o tym, że dzisiaj młodzi "wydają połowę pensji na wynajem"? Prawdopodobnie bardzo wiele. A ile znacie młodych osób, które naprawdę przeznaczają połowę swojej pensji na ten cel? Prawdopodobnie nie znacie nikogo takiego. Społeczne postrzeganie kosztów wynajmu jest nieco zbliżone do społecznego postrzegania klasowości. Kiedy zapyta się ludzie jak wygląda struktura klasowa w Polsce to najczęściej odpowiedzą, że ma kształt piramidy z wieloma biednymi osobami na dole i wąską elitą na górze. Kiedy jednak rekonstruujemy tę strukturę w oparciu o autodeklaracje, to wychodzi nam coś w rodzaju bączka - społeczeństwo klasy średniej. Eurostat przedstawia nam dane na temat tak zwanego przeciążenia kosztami mieszkaniowymi. Oznacza ono odsetek gospodarstw domowych wydających ponad 40 proc. swojego dochodu rozporządzalnego na cele mieszkaniowe. Okazuje się, że w Polsce jedynie około 5 proc. osób w wieku 15-29 lat mieszka w gospodarstwach domowych przeciążonych kosztami mieszkaniowymi. I jest to jeden z niższych wskaźników w UE. Wydawanie połowy swojej wypłaty na mieszkanie prawdopodobnie więc się zdarza, ale jest niezwykle rzadkie.Bibliografia:When do young people in the EU leave home?, https://ec.europa.eu/eurostat/en/web/products-eurostat-news/w/ddn-20250923-1Glossary:Housing cost overburden rate, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Glossary:Housing_cost_overburden_rateYoung people - housing conditions, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Young_people_-_housing_conditionsOvercrowding rate by age, sex and poverty status - total population, https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/ilc_lvho05a__custom_18227441/default/tableHousing in Europe – 2023 edition, https://ec.europa.eu/eurostat/web/interactive-publications/housing-2023Persons living with their parents or contributing/benefiting from the household income (population aged 18 to 34 years), https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/ilc_lvps08__custom_18257857/default/tablePokolenie gniazdowników w Polsce, https://stat.gov.pl/statystyki-eksperymentalne/jakosc-zycia/pokolenie-gniazdownikow-w-polsce,6,2.html Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJOczekiwana długość życia mężczyzn w Polsce jest krótsza o 7,5 roku od oczekiwanej długości życia kobiet. To jedna z największych różnic w Europie. Mówiąc precyzyjnie - tylko w sześciu krajach UE ta różnica była większa.Dlaczego tak się dzieje? Niektórzy chcieliby zrzucić winę na patriarchat. Problem w tym, że to wiele nie wyjaśnia. Trzeba prześledzić konkretne czynniki, które kontrybuują do tej tragicznej nierówności i zastanowić się nad przyczynami każdego z nich.Jest w tym wszystkim jeszcze jedna smutna wiadomość. Choć możliwe jest zmniejszanie różnicy w długości życia na korzyść mężczyzn, to - być może - nigdy nie da się jej ograniczyć do zera.Bibliografia:Tygodnik Polskiego Instytutu Ekonomicznego https://pie.net.pl/tygodnik-gospodarczy-36-2025-11-wrzesnia-2025/Dane Eurostat https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Mortality_and_life_expectancy_statistics#Life_expectancy_at_birthSamobójstwa i próby samobójcze w latach 2020-2024, Biuro do spraw zapobiegania próbom samobójczym, https://zapobiegajmysamobojstwom.pl/wp-content/uploads/Raport-zachowania-samobojcze-2020-2024-2.pdf Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJPołowa wszystkich sztuk broni będących w rękach prywatnych jest własnością Amerykanów. To przekłada się na ponure statystyki zgonów. Ale czy nie jest tak, że "br*ń ratuje życie"? Cóż, może czasem tak się zdarza. Ale statystycznie jeżeli zostaniesz zaatakowany i jednocześnie jesteś uzbrojony, to masz pięciokrotnie większe ryzyko bycia... postrzelonym. A dlaczego w Szwajcarii, gdzie w jednej trzeciej gospodarstw domowych jest br*ń nie ma tylu strzelanin, co w USA? Między innymi na to pytanie odpowiadamy w tym (nie)kontrowersyjnym odcinku.Bibliografia: Wolfgang Stroebe, Pontus LeandeR , Arie W. Kruglanski, Aggression and Violent Behavior, Gun ownership and gun violence: A comparison of the United States and Switzerland Author links open overlay panel , https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1359178924000776JOHN GRAMLICH, What the data says about gun deaths in the U.S., https://www.pewresearch.org/short-reads/2025/03/05/what-the-data-says-about-gun-deaths-in-the-us/BROŃ - POZWOLENIA, https://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/bron/186394,Bron-pozwolenia.htmlJeszcze raz o kwestiach związanych z obronnością, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2022/K_103_22.PDFKey facts about Americans and guns, https://www.pewresearch.org/short-reads/2024/07/24/key-facts-about-americans-and-guns/Gun Ownership by Country 2025, https://worldpopulationreview.com/country-rankings/gun-ownership-by-countryGUN VIOLENCE IN THE UNITED STATES 2023: EXAMINING THE GUN SUICIDE EPIDEMIC, https://publichealth.jhu.edu/center-for-gun-violence-solutions/annual-gun-violence-dataInvestigating the Link Between Gun Possession and Gun Assault Charles C Branas, Therese S Richmon, Dennis P Culhane, Thomas R Ten Have, Douglas J Wiebe, The American Journal of Public Health, https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2759797/Wolfgang Stroebe, Pontus LeandeR , Arie W. Kruglanski, Aggression and Violent Behavior, Gun ownership and gun violence: A comparison of the United States and Switzerland Author links open overlay panel , https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1359178924000776 Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJW 2024 roku banki zanotowały rekordowe zyski w wysokości ponad 40 mld zł. Jest możliwe, że w 2025 roku ustanowią kolejny rekord. Jednocześnie instytucje te nie zrobiły w zasadzie nic, żeby dochrapać się takiej "górki". W wyniku inflacji i wysokich stóp procentowych (nasze) pieniądze spadły im z nieba.Z tego powodu, jak również z powodu wydatków na zbrojenia pojawił się pomysł, aby nieco banki "przyciąć". W jaki sposób? Przez podwyższenie im CIT-u. Czy to dobry pomysł? I dlaczego odpowiedź brzmi "tak"?Bibliografia:Związek Banków Polskich, Propozycja Ministerstwa Finansów zwiększająca stawkę podatku CIT dla banków, https://www.zbp.pl/getmedia/bb170c52-2d5a-476d-b4de-5d4af886c367/Propozycja-Ministerstwa-Finansow-zwiekszajaca-stawke-podatku-CIT-dla-bankow_finalTomasz Sąsiada, Money.pl, Podatek dla banków w górę. Rząd podał nowe stawki, https://www.money.pl/podatki/podatek-dla-bankow-w-gore-rzad-podal-nowe-stawki-7191714749467392a.htmlNBP, Dane finansowe sektora bankowego, https://nbp.pl/statystyka-i-sprawozdawczosc/statystyka-monetarna-i-finansowa/dane-finansowe-sektora-bankowego/Money.pl, Prezydent zablokuje wyższy CIT dla banków? Szefernaker: czekamy na szczegóły, https://www.bankier.pl/wiadomosc/Prezydent-zablokuje-wyzszy-CIT-dla-bankow-Szefernaker-Czekamy-na-szczegoly-8998622.htmlHanna Czarnecka, BiznesAlert, https://biznesalert.pl/banki-licza-na-weto-prezydenta-palac-rozwaza-wlasny-projekt-ustawy/ Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJInternetowi komentatorzy dzielnie wspierani przez armię rosyjskich trolli (bądź odwrotnie) nierzadko mówią, że spora część Ukraińców przyjechała do nas, żeby żyć tu na zasiłkach. Mówiąc delikatnie, liczne badania nie potwierdzają tej hipotezy. Mało tego, Ukraińcy są częściej aktywni zawodowo w naszym kraju niż Polacy. Dlaczego? O tym opowiadamy w odcinku.Bibliografia:Joop Adema i inni, PNAS Proceedings of the National Academy of Sciences, Refugees from Ukraine value job opportunities over welfare, https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2502420122Polski Instytut Ekonomiczny, Tygodnik PIE, https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2025/08/Tygodnik-PIE_34-2025.pdfKrystyna Garbicz, OKO Press, Ponad 70% uchodźców z Ukrainy jest aktywnych zawodowo. „Zupełnie niezwykły poziom”, https://oko.press/prof-kaczmarczyk-uchodzcy-z-ukrainy-na-polskim-rynku-pracyJolanta Ojczyk, Business Insider, Donald Tusk kontra Karol Nawrocki. 800 plus zniknie z kieszeni niepracujących Ukraińców?, https://businessinsider.com.pl/prawo/800-plus-i-pomoc-dla-ukraincow-nawrocki-kontra-tusk-oto-kluczowe-roznice/7b8wj32Piotr Lewandowski i inni, IBS, The Role of Job Task Degradation in Shaping Return Intentions: Evidence from Ukrainian War Refugees in Poland, https://ibs.org.pl/wp-content/uploads/2025/03/Job_task_degradation_return_intentions_Ukrainian_refugees_IBS_WP_202501.pdf Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJKilka tygodni temu w Helsinkach minął rok, od kiedy na tamtejszych drogach nikt nie zginął. Ważną częścią polityki fińskiej stolicy odnoszącej się do bezpieczeństwa ruchu było ograniczenie prędkości do 30 km/h. Jednak to nie jedyny element systemu. Być może nawet nie najważniejszy, bowiem liczba tragicznych wypadków malała tam znacząco na długo przed wprowadzeniem ograniczenia. Średnia roczna liczba ofiar z ostatnich 15 lat wynosi około 5. Mało tego, jeśli by przeskalować Helsinki do wielkości Warszawy, to zgonów spowodowanych wypadkami byłoby kilkanaście rocznie. Tymczasem w stolicy naszego kraju w 2024 na drogach zginęło "zaledwie" 26 osób. Nie mamy więc do czynienia z ogromną różnicą w śmiertelności. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJOd miesięcy politycy prześcigają się na podatkową demagogię. Karol Nawrocki stwierdził nawet, że nie podpisze żadnej ustawy, która podwyższała podatki. Jednym z pomysłów, w które poszły przed wyborami niemal wszystkie ugrupowania było podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł. To jednak wiązałoby się z dziurą w postaci co najmniej 40 mld zł. Jak ją zapełnić? O tym żaden z kandydatów nie powiedział.Bibliografia:Tomasz Sąsiada, money.pl, „Być może przyjdzie taki moment”. Nawrocki mówi, co z podwyżką kwoty wolnej, https://www.money.pl/gospodarka/byc-moze-przyjdzie-taki-moment-nawrocki-mowi-co-z-podwyzka-kwoty-wolnej-7187133605612288a.html100 konkretów Koalicji Obywatelskiej, https://100konkretow.pl/wszystkie-konkrety/Jakub Szymczak, OKO.press, Kwota wolna 60 tys. zł – mijają dwa lata od tej obietnicy KO. Tylko czy w ogóle warto ją spełniać?, https://oko.press/kwota-wolna-60-tys-obietnica-wywiad-myck Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJObecnie płaca minimalna wynosi 4666 zł brutto. Zgodnie z rządową propozycją w przyszłym roku ma być podwyższona do 4806 zł brutto, co oznacza 3 proc. podwyżki. Tymczasem według NBP inflacja w 2026 roku ma wynieść 3,1 proc. Oznacza to, że wzrost minimalnej będzie (nieco) niższy niż wzrost cen towarów i usług. Innymi słowy osoby zarabiające najmniej będą mogły sobie kupić (nieco) mniej dóbr. Dostaną więc nie podwyżkę, a podniżkę.==Bibliografia:Podwyżka płacy minimalnej: Rada Ministrów przyjęła propozycję Ministry Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, https://www.gov.pl/web/rodzina/podwyzka-placy-minimalnej-rada-ministrow-przyjela-propozycje-ministry-rodziny-pracy-i-polityki-spolecznej#:~:text=Szacuje%20się%2C%20że%20w%202025,skorzystają%20na%20podwyżce%20płacy%20minimalnej.Wybrane zagadnienia rynku pracy - dane za 2022 r., https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy/wybrane-zagadnienia-rynku-pracy-dane-za-2022-r-,9,11.htmlMinimalne wynagrodzenie, https://lipsko.praca.gov.pl/stawki-kwoty-wskazniki-wynagrodzenie-minimalne/-/asset_publisher/g73jnXue12dM/content/2793515-wynagrodzenie-minimalne/pop_upMinimalne wynagrodzenie za pracę od 2003 r., https://www.zus.pl/baza-wiedzy/skladki-wskazniki-odsetki/wskazniki/minimalne-wynagrodzenie-za-prace-od-2003-r Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJWśród ekonomicznych propozycji Karola Nawrockiego znalazł się między innymi pomysł obniżenia podatku VAT z 23 do 22 proc. Co to by oznaczało? Po pierwsze stratę dla budżetu w wysokości kilkunastu miliardów złotych. Po drugie nie ujrzelibyśmy żadnego zysku jako klienci. Dlaczego? Ponieważ - i to po trzecie - różnicę między stara i nową wysokością podatku trafiłaby niemal lub zupełnie w całości do przedsiębiorców.==Bibliografia:Przemysław Ciszak, "Plan 21" Nawrockiego. Oto co obiecał zrobić nowy prezydent, https://www.money.pl/gospodarka/plan-21-nawrockiego-oto-co-obiecal-zrobic-nowy-prezydent-7186312045795936a.htmlKażdy punkt z „Planu 21" będzie realizowany, https://www.prezydent.pl/kancelaria/aktywnosc-ministrow/kazdy-punkt-z-planu-21-bedzie-realizowany,104730Szacunkowe wykonanie budżetu państwa w 2024 r., https://www.gov.pl/web/finanse/szacunkowe-wykonanie-budzetu-panstwa-w-2024-r"Chwilowa" podwyżka zostaje na dłużej. Za sprawą polityków polskie gospodarstwa domowe mogły stracić już blisko 50 mld zł, https://www.money.pl/podatki/wiadomosci/artykul/23-proc-vat-stawki-vat-wyzsze-stawki-vat,0,0,2422272.htmlNiższy VAT na usługi kosmetyczne. Policzyli, ile to będzie kosztować, https://www.money.pl/podatki/nizszy-vat-na-uslugi-kosmetyczne-policzyli-ile-to-bedzie-kosztowac-7001259483810784a.htmlNie 21, tylko 71 obietnic Nawrockiego. I już terminy przesunięte, https://konkret24.tvn24.pl/polityka/nie-21-tylko-71-obietnic-karola-nawrockiego-i-juz-terminy-przesuniete-st8588947KIERUNEK, ZAKRES I MOMENT PRZERZUCALNOŚCI PODATKÓW POŚREDNICH JAKO PRZEDMIOT BADAŃ EMPIRYCZNYCH, htps://www.dbc.wroc.pl/Content/58322/Bernal_Kierunek_Zakres_i_Moment_Przerzucalnosci_Podatkow.pdf Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJCentrum im. Adama Smitha policzyło, że wychowanie dziecka od urodzenia do 18. roku życia kosztuje - uśredniając - niemal 360 tys. zł. Są to wyliczenia dla 2025 roku. W ciągu następnych 18 lat koszty będą jednak rosnąć. Dlaczego? Po pierwsze przez inflację - towary i usługi będą drożeć. A po drugie z powodu wzrostu naszych pensji. Im będziemy zamożniejsi tym więcej będziemy chcieli wydać na dzieci. Wspomniane 360 tys. zł robi wrażenie. Czy to jednak naprawdę tak duży koszt jak się wydaje? Przy obojgu rodziców pracujących na średniej krajowej i otrzymujących 800+ jest to zaledwie... 7 proc. sumy miesięcznych dochodów. W przypadku pary pracującej na minimalnej odsetek ten rośnie do 12 proc.. Warto jednak pamiętać, że klasa średnia i ludzie biedniejsi różnią się w skali wydatków na dzieci. A z każdym kolejnym dzieckiem rośnie wielkość dochodu przeznaczonego na wychowanie...Jak zwykle więc dzielimy włos na 16. Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJWedług Polskiego Instytutu Ekonomicznego w maju 2025 roku na jedno ogłoszenie o wynajmie mieszkania w Warszawie przypadało 17 mieszkańców miasta w wieku 20-29 lat. Nieco gorsza sytuacja panowała w innych dużych miastach. Uśredniając dane dla Krakowa, Wrocławia, Gdańska, Łodzi i Poznania ma jedno ogłoszenie przypadały 52 osoby. Tymczasem w przeciętnym powiecie ziemskim na jedno takie ogłoszenie przypadało aż... 251 osób.Problem mieszkaniowy mógłby być nieco "rozładowany" przez miejsca w akademikach. Jednak jak szacuje firma JLL, w Polsce brakuje ok. 400 tys. takich miejsc.==BibliografiaTygodnik PIE, https://pie.net.pl/wp-content/uploads/2025/07/Tygodnik-PIE_26-2025.pdfAMRON, Studenci na rynku nieruchomości, https://amron.pl/download_report_pl.php?id=y3TsO8GWopSxUlxBb847EhKP1Guc2HkLueiY%2Fe%2FgCtW8wAS8pJJEFlPVEp1XGd%2F3EcGPvEgJd%2FOtr4bxIY%2FCJw%3D%3DGetHome, Decyzja o mieszkaniu: kupować czy wynajmować? Pełna analiza od Otomistrz, https://gethome.pl/blog/wynajem-czy-kupno-ktora-opcja-jest-bardziej-oplacalna/https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C107449%2Craport-w-akademikach-w-polsce-brakuje-400-tys-miejsc-noclegowych.html Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJKatarzyna Lubnauer kilka tygodni temu zapowiedziała, że do Sejmu trafią przepisy ułatwiające zakazywanie używania smartfonów w szkołach. Na świecie co siódme państwo wprowadziło jakiś rodzaj zakazu lub wytycznych odnoszących się do ograniczenia używania urządzeń elektronicznych w placówkach edukacyjnych. Powinniśmy mieć więc wiele danych na temat wpływu takich rozwiązań na kondycję psychiczną uczniów, prawda? Tymczasem sprawy mają się zupełnie inaczej. Badań jest mało, a te, które są, wskazują na niewielki wpływ zakazów na uczniów. Może więc powinniśmy się zastanowić nad demontażem social mediów w ogóle? Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR- Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr- Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ1/4 Polaków nie stać na tygodniowy urlop poza domem. Czy to dużo? Z jednej strony - tak, bo to ponad 8 mln osób. Z drugiej strony, jeśli chodzi o ten parametr jesteśmy europejskimi średniakami. Za naszą zachodnią granicą nie jest zresztą znacznie lepiej. Tam 20 proc. obywateli nie może sobie pozwolić na tygodniowy wyjazd. Różnica 5 pkt proc. nie powala.Jeśli jednak spojrzeć historycznie na sprawę to widać wyraźnie, że dokonała się u nas bardzo znacząca pozytywna zmiana. Otóż w 2005 roku ponad 70 proc. z nas nie było stać na taki "luksus". Co możemy zrobić, żeby więcej osób cieszyło się odpoczynkiem?BibliografiaETUC, One million more workers can’t afford a holiday, https://www.etuc.org/en/pressrelease/one-million-more-workers-cant-afford-holidayEurostat, 27% of Europeans could not afford a week-long holiday, https://ec.europa.eu/eurostat/web/products-eurostat-news/w/ddn-20250714-2Piotr Ikonowicz, Jesteśmy za biedni, by latem wypocząć, https://krytykapolityczna.pl/kraj/wypoczynek-praca-bieda/Polacy na Wakacjach 2024 Wypoczynek w ciągu ostatnich 3 lat, https://pollster.pl/case_study/polacy_na_wakacjach_2024 Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR- Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr- Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJOd miesięcy sączyliśmy Wam propagandę sukcesu. Dość tego! Znudziło nam się słodzenie i czas wrócić do tego, co się w mediach najlepiej sprzedaje, czyli do jojczenia. Polska ma za sobą prawdopodobnie najlepszy czas w swojej historii. Przez ostatnie 30 lat bogaciliśmy się, tworzyliśmy infrastrukturę, goniliśmy państwa rozwinięte. I robiliśmy to tak skutecznie, że część z nich przegoniliśmy. Ale na horyzoncie zmierzcha się i słychać szczęk żelaza. Wkrótce bowiem skończy nam się paliwo do motorów, które napędzały nasz rosnący dobrobyt. Czy decydenci będą potrafili odpowiedzieć na wyzwania przyszłości? Jesteśmy niemal pewni, że obecna klasa polityczna nie będzie w stanie tego zrobić. Bibliografia:Ile Polska otrzymała z budżetu UE, a ile do niego wpłaciła?, https://demagog.org.pl/wypowiedzi/ile-polska-otrzymala-z-budzetu-ue-a-ile-do-niego-wplacila/https://demagog.org.pl/wp-content/uploads/2024/05/TABELA-TRANSFERY-MARZEC-2024-WM.pdfPrzepływy finansowe między Polską a budżetem UE i perspektywy ich zmian, https://gazeta.sgh.waw.pl/meritum/przeplywy-finansowe-miedzy-polska-budzetem-ue-i-perspektywy-ich-zmianRekordowe budowanie autostrad za premiera Tuska? Sprawdzamy, https://demagog.org.pl/wypowiedzi/rekordowe-budowanie-autostrad-za-premiera-tuska-sprawdzamy/W ciągu 20 lat wydłużono sieć dróg szybkiego ruchu w Polsce o 3750 km, https://obserwatorlogistyczny.pl/2022/04/02/w-ciagu-20-lat-wydluzono-siec-drog-szybkiego-ruchu-w-polsce-o-3750-km/Prognoza ludności na lata 2023-2060, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/prognoza-ludnosci/prognoza-ludnosci-na-lata-2023-2060,11,1.html Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
- Patronite: https://patronite.pl/EICR - Wirtualna kawka: https://buycoffee.to/eicr - Nasza książka "Ile trzeba zarabiać, żeby być szczęśliwym": https://bonito.pl/produkt/ile-trzeba-zarabiac-zeby-byc-szczesliwym-oraz-12-innych-pytan-o-ekon?srsltid=AfmBOoqBQY9Hf8mMy28w5Lc23inbtB9203ouRlmYqyqNMjB3z7lutwjJ Migranci podejrzani o popełnienie przestępstw 2024 roku stanowią niecały 6 proc. wszystkich podejrzanych. Jednocześnie stanowiąc 6,5 proc. naszego społeczeństwa (zakładając, że jest ich około 2,5 mln). Można na sprawę spojrzeć inaczej. Zastanówmy się: jaki odsetek Polaków i jaki odsetek cudzoziemców mieszkających w Polsce jest podejrzewanych o popełnienie przestępstw? Otóż 0,74 proc. naszych rodaków w 2024 roku było podejrzanych (około 274 tys. osób). Jednocześnie wśród wszystkich obcokrajowców odsetek ten wyniósł 0,66 proc. Oznacza to, że Polacy są bardziej "ryzykowni" jeśli chodzi o bycie na bakier z prawem.Dane nie potwierdzają również, że w Polsce następuje wzrost liczby przestępstw. Wręcz przeciwnie. Mimo napływu w ostatniej dekadzie od 1,5 mln do nawet 3,5 mln osób statystyki odnoszące się do kradzieży, rozbojów i pobić spadają. Nagonka, z którą mamy obecnie do czynienia jest więc fabrykowana dla celów politycznych.== Bibliografia:Postrzegana i postulowana obecność cudzoziemców w Polsce, https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2025/K_031_25.PDFSzef MSWiA: Nie ma zgody, by zorganizowane grupy przestępcze obcokrajowców burzyły porządek publiczny, https://www.gov.pl/web/mswia/szef-mswia-nie-ma-zgody-by-zorganizowane-grupy-przestepcze-obcokrajowcow-burzyly-porzadek-publicznyhttps://x.com/PolskaPolicja/status/1897621840685564167?ref_src=twsrc%5Etfw%7Ctwcamp%5Etweetembed%7Ctwterm%5E1897621840685564167%7Ctwgr%5E5a3424985868c41c58e6588c0c9c49a4afeac7e0%7Ctwcon%5Es1_&ref_url=https%3A%2F%2Fdemagog.org.pl%2Fna-biezaco%2Fcudzoziemcy-Demagogia czy realne zagrożenie? Jak wygląda przestępczość cudzoziemców w Polsce, https://oko.press/demagogia-czy-realne-zagrozenie-jak-wyglada-przestepczosc-cudzoziemcow-w-polsceCudzoziemcy w polskim systemie ubezpieczeń społecznych 2024, https://www.zus.pl/documents/10182/2322024/Cudzoziemcy+w+polskim+systemie+ubezpieczeń+społecznych_2024.pdf/cd967177-14c1-e5ad-7af2-a272696b20e6?t=1747742055902Pięciu worów w zakonie. Bandyci z Gruzji mają Polskę za kraj frajerów, https://oko.press/pieciu-worow-w-zakonie-bandyci-z-gruzji-maja-polske-za-kraj-frajerow Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.
loading
Comments